Morgunblaðið - 09.08.1996, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 9. ÁGÚST 1996 27
ggingu skála og torfkirkju í Brattahlíð á Grænlandi
Morgunblaðið/RAX
í RÚSTUM fyrri alda í Brattahlíð, bæ Eiríks rauða. Frá vinstri: Tómas Tómasson verkfræðingur (standandi), Guðmundur Ólafsson fornleifafræðingur, Knud Krog fornleifafræð-
ingur, Joel Beglund fornleifafræðingur, Hjörleifur Stefánsson arkitekt og Árni Johnsen alþingismaður, en fjærst nær sjónum er Víglundur Kristjánsson hleðslumaður.
Lítið rannsakað
í Brattahlíð
Brattahlíð er eins og eins konar
safn af fornminjum sem hafa verið
lítið rannsakaðar miðað við magnið
og ýmis áform eru uppi um það hjá
grænlensku landsstjórninni að gera
meira í rannsóknum en gert hefur
verið hingað til og auka um leið
þekkingu gesta og gangandi á sög-
unni og þeim minjum sem varðveist
hafa.
í ljósi þessa er mikilvægt að
vanda til þess sem byggt er upp á
svæðinu og gæta þess að það raski
ekki fornminjum eða möguleikum í
þeim efnum til þess að lesa söguna.
Því byggist hugmynd Vestnor-
ræna þingmannasambandsins á því
að teiknuð verði hugmynd að litlu
móttökuhúsi fyrir ferðamenn í
Brattahlíð/Qassiarsuk, sem jafn-
framt gæti þjónað því að vera safn
og í tengslum við húsið eða við hlið
þess yrði byggð lítil kirkja og skáli
í víkingaaldarstíl. Skálar frá því um
1000 hafa verið mjög hefðbundnir
og talið er að rústir lítillar kirkju í
miðjum gömlum kirkjugarði í
Brattahlíð séu rústir Þjóðhildar-
kirkju. Sú kirkja hefur verið um 2
metrar að innanmáli á breidd og
um þrír metrar á lengd, þannig að
ekki hefur fyrsta kirkja Ameríku
úr torfi og grjóti og timbri verið
stór í sniðum.
SAMIK, sem er samstarfshópur
Grænlands og íslands, hefur stutt
undirbúninginn fjárhagslega, svo
og Napa, sem er norræna stofnunin
í Grænlandi, og Grænlandssjóður á
íslandi. Þá hafa Flugleiðir lagt verk-
efninu lið. Hugmyndin er sú að ís-
lendingar, Grænlendingar, Norður-
landaráð og ýmsir fleiri aðilar standi
saman að þessari tímamótaupp-
byggingu í Brattahlíð ef samstaða
næst um framkvæmdina.
í stærðum er verið að tala um
litla kirkju eins og mál rústanna í
Brattahlíð gefa til kynna og skála
sem yrði nokkru minni en sjálfur
skálinn í bænum á Stöng í Þjórsár-
dal auk móttökuhúss.
Byggðin hefur
breyst mikið
Það er alveg ljóst að byggð í
Brattahlíð í 500 ár hefur skipt veru-
lega um svip, en grunnlínur liggja
nokkuð klárar, húsagerð og umfang
og frá ákveðnum tímabilum síðustu
1000 árin eru mjög klárar línur sem
hafa komið í ljós í uppgreftri forn-
leifa. Með þessa þekkingu að leiðar-
ljósi, með söguna sem er til skráð
og með tengingu við nútímann og
framtíðarmöguleika svæðisins í
ferðaþjónustu og aukinni byggð er
unnið að framgangi málsins á veg-
um Vestnorræna þingmannasam-
bandsins. í ljósi þess sem menn
þekkja best verður gerð áætlun um
möguleikann á að framkvæma hug-
myndina.
BÚFÉNAÐUR Grænlendinga ber sama svip og íslendinga.
BRATTAHLÍÐ er fyrst og fremst landbúnaðarbyggð í dag, en
straumur ferðamanna fer mjög vaxandi.
iar á hesti af íslensku kyni.