Morgunblaðið - 15.08.1996, Blaðsíða 38

38 FIMMTUDAGUR 15. ÁGÚST 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
BJÖRG
ÁSGEIRSDÓTTIR
+ Björg Ásgeirs-
dóttir fæddist í
Reylqavík 22. febr-
úar 1925. Hún lést í
Reykjavík 7. ágúst
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Ásgeir Ásgeirsson,
annar forseti ís-
lenska lýðveldisins,
f. 13. maí 1894, d.
15. september 1972,
og kona hans Dóra
Þórhallsdóttir, f. 23.
febrúar 1893, d. 10.
september 1964.
Björg var yngst
þriggja barna Ásgeirs og Dóru.
Næstelst er Vala Ásgeirsdóttir
Thoroddsen, f. 8. júní 1921, og
elstur Þórhallur fyrrum ráðu-
neytissljóri, f. 1.1. 1919.
Björg giftist 4. janúar 1947
eftirlifandi eiginmanni sínum
Páli Ásgeiri Tryggvasyni, f.
19.2. 1922, fv. sendiherra. Þau
eignuðust fimm börn. Þau eru:
1) Dóra Pálsdóttir, f. 29.6. 1947,
sérkennari í tölvufræðum við
Starfsþjálfun fatlaðra. Synir
hennar með fyrri manni sínum,
Davíð Janis, eru: Páll Ásgeir,
f. 26.1. 1970, Tryggvi Björn, f.
15.12. 1973, og Davíð Tómas, f.
8.6. 1979. Seinni maður Dóru
er Jens Tollefsen, f. 16.11. 1952,
forstjóri tölvufyrirtækisins Jet
Pro. 2) Tryggvi Pálsson, f. 28.2.
1949, framkvæmdastjóri í Is-
Iandsbanka, kona hans er Rann-
veig Gunnarsdóttir, f. 18.11.
1949, skrifstofusljóri lyfja-
nefndar ríkisins. Börn þeirra
æru: Gunnar Páll, f. 9.12. 1977,
og Sólveig Lísa, f. 24.3. 1980.
3) Herdís Pálsdóttir, f. 9.8.1950,
lektor í sérkennslu í Noregi,
maður hennar er Þórhallur Frí-
mann Guðmundsson, f. 25.11.
1952, forstjóri tölvufyrirtækis í
Noregi. Dætur þeirra eru: Dóra,
Þrátt fyrir tækni og allan mátt
nútímalækninga, þá er það svo hjá
þeim hópi, sem kominn er yfir miðj-
an aldur, að þeim stundum fjölgar
stöðugt, er ættingjar og vinir kveðja
og hverfa sjónum. Þótt þarna séu
að verki lögmál, sem allir þekkja
og verða að beygja sig fyrir, þá
stendur hópurinn eftir hljóður og
hnípinn en gott er þá að eiga góðar
minningar að ylja sér við.
Andlátsfregn Bjargar kom okkur
ættmennum og vinum ekki á óvart
því að hún hafði ekki gengið heil
til skógar um nokkurra mánaða
skeið. Fyrir um það bil misseri
gekkst hún undir mjög erfiða skurð-
aðgerð og síðan fór heilsu hennar
ört hrakandi þar til sjúkdómurinn
bar hana ofurliði.
Björg fæddist 22. febrúar 1925
og voru foreldrar hennar hjónin
Dóra Þórhallsdóttir og Ásgeir Ás-
f. 4.8. 1973, Björg,
f. 16.10. 1974, og
Svava Kristín, f.
13.05. 1978. 4) Ás-
geir Pálsson, f.
23.10. 1951, fram-
kvæmdastjóri hjá
Flugmálastjórn.
Hann er kvæntur
Áslaugu Gyðu
Ormslev, f. 19.6.
1951, flugfreyju.
Börn þeirra eru:
Björg, f. 14.7. 1975,
Margrét f. 10.12.
1981, og Gunnar, f.
28.11. 1984. 5) Sól-
veig Pálsdóttir, f. 13.9. 1959,
leikkona og bókmenntafræðing-
ur. Maður hennar er Torfi Þor-
steinn Þorsteinsson, f. 2.2. 1955,
vinnslustjóri hjá Granda hf.
Börn þeirra eru: Áslaug, f.
28.11. 1982, Björg, f.10.3. 1987,
og Páll Ásgeir, f. 27.7. 1990.
Björg var húsmóðir í víðtækri
merkingu þess orðs, því auk
þess að búa börnum sínum og
manni gott heimili tók hún virk-
an þátt í störfum eiginmanns
síns, bæði erlendis sem og hér
á landi. Einnig aðstoðaði hún
föður sinn sem húsmóðir á
Bessastöðum ásamt systur sinni
og mágkonu eftir að móðir
hennar lést. Björg starfaði í
mörgum félagasamtökum svo
sem Rauða krossinum og Kven-
félaginu Hringnum. Hún var
einn af stofnendum alþjóðlegs
málfundafélags ITC á Islandi.
Heimili Bjargar var Iengstum í
Reykjavík en einnig áttu þau
hjónin, starfa sinna vegna,
heimili í Danmörku, Svíþjóð,
Noregi, Sovétríkjunum og
Þýskalandi.
Utför Bjargar Ásgeirsdóttur
verður gerð frá Neskirkju í
Reykjavík í dag og hefst athöfn-
in klukkan 13.30.
geirsson, síðar forseti íslands, sem
þá var kennari við Kennaraskólann
og alþingismaður. Hún ólst upp í
Laufási við Laufásveg með tveim
eldri systkinum. í sama húsi bjuggu
einnig Anna Klemensdóttir og
Tryggvi Þórhallsson, þá ritstjóri,
með sex börnum þeirra. Laufás var
því æskuheimili stórs barnahóps og
á þeim tíma hálfgert sveitabýli í
útjaðri ört vaxandi borgar, byggt
af afa barnanna, Þórhalli biskupi
Bjarnarsyni árið 1896. Frændsystk-
inin minnast öll með gleði bernsku
og æskuáranna í þessu gamla húsi
sem hýsti í góðu sambýli þessar
tvær fjölskyldur, sem blönduðust
svo vel að mæðurnar þekktu varla
sundur hlátur eða grát barnanna
og hvor svaraði kalli, sem fyrr
heyrði. í minningunum var mikið
hlegið og mikið sungið. Spilað var
á píanó og samið var heilmikið af
léttum barnaljóðum sem óspart voru
notuð við ýmis tækifæri og einnig
var farið í allskonar leiki sem fjöl-
skyldumar hafa jafnvel ennþá gam-
an að rifja upp.
En eins og við mátti búast dreifð-
ist hópurinn fljótt og hver fékk sinn
reit á taflborðinu. Björg óx upp og
varð óvenju falleg og glæsileg kona.
Hún hafði góðar gáfur til að bera,
sterka skaphöfn, en var alltaf glöð
og hlý í viðmóti. Henni sóttist nám-
ið vel og iauk stúdentsprófi 1945.
Hún giftist 1947 eftirlifandi eigin-
manni sínum, Páli Ásgeiri Tryggva-
syni síðar hæstaréttarlögmanni og
t
Eiginmaður minn,
JÓHANN P. JÓNSSON,
Kirkjuvegi 37,
Keflavík,
verður jarðsunginn frá Keflavíkurkirkju föstudaginn 16. ágúst
kl. 14.00.
Sigríður Gísladóttir,
börn, barnabörn og barnabarnabörn.
sendiherra, Ófeigssonar útgerðar-
manns. Bjargar biðu því margháttuð
ábyrgðarstörf með fullorðinsár-
unum, sem eiginkonu og fimm
barna móður.
í ellefu ár sinnti Björg störfum
sendiherrafrúar, í Ósló, Moskvu og
Bonn, og hefur án efa fyllt það
sæti með prýði.
Ásgeir forseti dáði minningu
móður sinnar mjög, en hún hét Jens-
ína Björg Matthíasdóttir, ættuð úr
Vestmannaeyjum, hin merkasta
kona. Um hana var sagt, að hún
hefði haft læknishendur. Móðir
hennar var Sólveig ljósmóðir, dóttir
síra Páls skálda Jónssonar. Hennar
nafns verður lengi minnst í sögu
Vestmannaeyja. Er skemmst frá að
segja, að fyrir miðja síðustu öld
hetjaði skelfilegur sjúkdómur á ung-
börn þar í Eyjum, svo skæður að
af hans völdum dóu þijú af hveijum
fjórum börnum, sem fæddust þar.
Var Sólveig Pálsdóttir send út til
náms í ijósmóðurfræðum til Kaup-
mannahafnar og barðist hún ásamt
dönskum læknum, með öllum til-
tækum ráðum, fyrir fæðingarstofn-
un í Eyjum. Tókst þeim að afla fjár
til þessa brýna verkefnis, sem ekki
var auðsótt í hendur danskra stjórn-
valda en tókst árið 1847. Svo skjót-
ur árangur varð með tilkomu fæð-
ingarheimilisins að árið 1849 deyr
eitt af hveijum 20 börnum úr sjúk-
dómnum, sem smáfjaraði út.
Á ofangreindum tíma var fæðing-
arheimilið staðsett á heimili Sólveig-
ar móðurömmu Ásgeirs forseta, en
hún þjónaði sem ljósmóðir í Eyjum
í 25 ár áður en hún fluttist til
Reykjavíkur og tók við annarri af
tveim ljósmæðrastofum þar. Vert
er að geta þess, að árið 1863, með-
an þessi formóðir Bjargar Ásgeirs-
dóttur er ennþá í Eyjum er henni
falið með stjómarráðsbréfi að gegna
héraðslæknisembætti þar í fjarveru
læknis og segir Gylfí Gröndal í
ævisögu Ásgeirs Ásgeirssonar að
slíkt muni sjaldgæft, að ljósmóður
séu falin slík störf og það oftar en
einu sinni „og er þetta gott dæmi
um það traust sem menn báru til
hennar fyrir kunnáttu sakir og
mannkosta".
Þótt hér sé aðeins stiklað á stóru
í merkilegri sögu þá er ljóst að Björg
Ásgeirsdóttir, sem að vísu hefur
ekki verið orðuð við ljósmóðurstörf
eða læknishendur, þá hefur hún tek-
ið margt að erfðum frá föðurmóður
sinni annað en Bjargar nafnið því
að ýmsa eðliskosti úr fari langömmu
sinnar, Sólveigar, var auðvelt að
finna i skaphöfn Bjargar.
I virðingarskyni við þessa merku
ættmóður ber ein dóttir Bjargar og
Páls nafn hennar. Þessi kveðjuorð
eru senn öll.
Eiginmanni, systkinum, börnun-
um fimm, mökum þeirra og barna-
barnahópnum og öllum þeim sem
harmur er kveðinn nú þegar Björg
frænka er kvödd vottum við hug-
heila samúð og þökkum samfylgd-
ina. Blessuð sé minning hennar.
Agnar Tryggvason.
Það sem auðgar líf manns mest
er að eiga vináttu og ást góðrar
manneskju. Á þessari stundu bærist
með mér annars vegar sár söknuður
vegna fráfalls Bjargar tengdamóður
minnar og hins vegar þakklæti fyrir
að verða þeirrar gæfu aðnjótandi
að vera samferða Björgu í þessu lífí
í nær tuttugu ár. Fyrir mér stóð
hún fyrir mörgu þvi fegursta og
besta í mannlegu eðli. Hún var ein-
staklega ljúf manneskja, góðviljuð
og örlát. Björg var líka vitur kona
og oft þegar ég hef staðið frammi
fyrir samviskuspurningum hef ég
hugsað með mér, hvernig ætli Björg
hefði brugðist við?, því oft rak ég
mig á að ákvarðanir sem hún tók
og voru mér lítt skiljanlegar, reynd-
ust hárréttar þegar á reyndi.
Öllum sem komu á heimili Bjarg-
ar og Páls leið vel, þar var maður
alltaf velkominn, og ekki spillti fyr-
ir að Björg hafði einstaklega gott
auga fyrir því skemmtilega í tilver-
unni og gat alltaf komið fólki í gott
skap með hnyttnum athugasemd-
um. Henni var lagið að laða það
besta fram hjá fólki enda var hún
ákaflega vinamörg. Hvert sem leið
hennar lá í veröldinni eignaðist hún
fjölda kunningja, fólk laðaðist að
henni og oft leiddu þessi kynni til
ævilangrar vináttu. Það kom vel
fram í veikindum hennar undan-
farna mánuði hversu vinamörg hún
var og hve sterkum böndum fólk
tengdist henni, enda tryggari vinur
vandfundinn. Björg fór aldrei í
manngreinarálit, fólk var metið eft-
ir orðum og gjörðum, ekki stöðu eða
stétt. Að Björgu stóðu sterkir stofn-
ar mannkostafólks. Henni var í blóð
borinn glæsileiki, fáguð framkoma
og smekkvísi, sem vakti ætíð að-
dáun mína.
Ég er þakklátur fyrir þá góðvild
sem tengdamóðir mín sýndi mér
alla tíð. Eg var ungur og uppburðar-
lítill þegar ég fyrst kom á heimili
væntanlegra tengdaforeldra minna
en áður en varði leið mér eins og
heima hjá mér, ekki síst vegna þess
trausts og væntumþykju sem Björg
sýndi mér á svo margan hátt. Hún
var ættmóðirin sem fylgdist grannt
með öllu, stóru sem smáu sem við-
kom hveijum og einum og var alltaf
að gleðja og hjálpa til á einn eða
annan hátt. Hún lagði mikla áherslu
á samheldni fjölskyldunnar og not-
aði hvert tækifæri til að styrkja ijöl-
skylduböndin.
Það er óraunverulegt að hugsa
sér lífið án Bjargar. Hún tók þátt
í gleði og sorgum fjölskyldunnar og
það gaf styrk og gleði að vita af
ríkri umhyggju hennar fyrir okkur
Sólveigu og börnunum okkar.
Minningin um hana mun fylgja
okkur alla tíð björt og fögur og
verða okkur vegvísir í þeim ólgusjó
sem lífíð er.
Torfi Þ. Þorsteinsson.
Látin er í Reykjavík elskuleg
tengdamóðir mín, Björg Ásgeirs-
dóttir. Þrátt fyrir alvarleg veikindi
hennar og að vitað var að hveiju
stefndi erum við, sem eftir sitjum,
aldrei reiðubúin þegar kallið kemur.
Ég kynntist Björgu síðla árs
1992. Hún og eiginmaður hennar,
Páll Ásgeir Tryggvason, sendiherra,
tóku hlýlega á móti mér á glæsilegu
heimili þeirra í Reykjavík og ég fann
strax að ég var velkominn þar. Hlýja
Bjargar og umhyggja hennar fyrir
Dóru og mér átti stóran þátt í því
að ég varð þeirra gæfu aðnjótandi
að verða tengdasonur þeirra.
Á þeim liðlega þremur árum sem
ég átti því láni að fagna að þekkja
Björgu sá ég og skildi hvers vegna
hún var svo virt og elskuð af fjöl-
skyldu sinni og vinum sem raun bar
vitni. Allt fas hennar og aðgerðir
einkenndust af kærleika og um-
hyggju. Hún gaf sér ætíð tíma til
að sinna öllum - dyr hennar voru
alltaf opnar. Hún fylgdist af um-
hyggju með því sem við tókum okk-
ur fyrir hendur og hlý orð voru vega-
nesti okkar frá henni þegar við fór-
um. Hún var elskuleg móðir,
tengdamóðir og amma.
Björg hafði ríka kímnigáfu og
átti auðvelt með að setja sig inn í
aðstæður og atburði líðandi stund-
ar, og sá ætíð skemmtilegar hliðar
mála. Hún var ráðagóð og einlæg
í skoðunum sínum, og fann ætíð
bestu leiðina úr hverjum vanda. Til
hennar var gott að leita.
Þegar veikindi Bjargar ágerðust
sýndi hún slíkan styrk og festu að
með ólíkindum kann að teljast þeim
sem ekki þekktu hana, en okkur
hinum kom það ekki i óvart. Ást
hennar og kærleikur mun lifa í
minningunni um elskulega konu
sem nú er gengin.
Ég kveð tengamóður mína,
Björgu Ásgeirsdóttur, með söknuði
og virðingu, og þakka fyrir að hafa
fengið að kynnast henni.
Jens Tollefsen.
í barnæsku minni upplifði ég fátt
sem vakti hjá mér hryggð eða sökn-
uð. Ég ímyndaði mér því stundum
að eitthvað slæmt hefði komið fyrir
þig þegar ég hafði þörf fyrir að
upplifa hlýjar og sorglegar tilfinn-
ingar. Mér fannst þetta saklaus leik-
ur, enda trúði ég því ekki að eitt-
hvað gæti komið fyrir þig. Þú varst
jafn sjálfsagður hluti af lífí mínu
og það að þurfa vakna upp og fara
í skólann. Hluti af óijúfanlegri heild
sem var „afí og amma“.
Þegar ég eltist og þroskaðist þá
eignaðist ég dýpri og innilegri mynd
af þér. Ég áttaði mig smám saman
á því að þú værir ekki eingöngu
amma heldur einnig yndisleg per-
sóna. Kona sem gat miðlað mér svo
miklu af kímnigáfu sinni, reynslu
og hlýju. Örlæti þitt átti sér ekki
nein takmörk, hvort sem það varð-
aði föt sem þú pijónaðir á mig eða
föt sem þú ákvaðst að afi hefði
ekkert við að gera, stuðning við
mig í námi hversu fáránlegt eða
ópraktískt sem það var, eða þá
miklu hlýju sem þú hafðir að gefa.
Ég fór að sækjast. eftir félagskap
þínum, ekki vegna þess að mér bar
að gera það sem barnabarn þitt,
heldur vegna þess að ég naut þess
að vera nærri ykkur afa. Þú varst
alltaf svo áhugasöm um allt sem
sneri að lífí okkar barnabarnanna
og þreyttist aldrei á því að fyigjast
með því sem við vorum að gera.
Hver önnur en þú hefðir spurt mig
á sínum hinsta degi, kvalin af
krabbameini, hvort ég hefði ekki
skemmt mér vel um verslunar-
mannahelgina?
Amma, það er mér heiður og for-
réttindi að hafa átt með þér svona
langan tíma, en græt að við getum
ekki átt lengri tíma saman. Það er
svo mikið sem vantar þegar þú ert
ekki með mér og það er svo margt
sem ég hefði viljað gera með þér
mér við hlið. Ég hugga mig hinsveg-
ar við það að þú kenndir mér svo
margt um lífið og átt svo stóran
hluta af mér að við getum aldrei
orðið aðskilin.
Ég mun ávallt sakna þín.
Páll Ásgeir Davíðsson.
Elsku amma. Þakka þér fyrir þær
yndislegu minningar sem þú gafst
okkur. Okkur er það svo dýrmætt
hvernig þú fylgdist af áhuga með
því sem við vorum að gera og gafst
þér tíma til að setjast hjá okkur og
hlusta á það sem við höfðum að
segja. Þú sást alltaf spaugilegu smá-
atriðin í lífinu og komst okkur til
að hlæja með fyndnum athugasemd-
um.
Við söknum þín mikið.
Elsku afi. Þetta er erfiður tími
og sennilega er það erfiðasta fram-
undan. Við viljum gera það sem við
getum til að gera þér söknuðinn
léttbærari.
Tryggvi Björn Davíðsson,
Davíð Tómas Davíðsson.
Elsku amma Björg.
I hvert sinn sem ég kom í heim-
sókn til þín opnaðir þú dyrnar, sagð-
ir velkomin og brostir hlýlega,
kysstir mig þannig að ég fann að
þér þótti vænt um mig. Þú spurðir
mig hvort ég væri svöng, þyrst og
svo töluðum við saman. Nú er sá
tími liðinn.
Ég kem til með að hugsa oft til
þín, elsku amma, og allar þær góðu
stundir sem við áttum saman.
Mikið vildi ég að ég gæti enn
einu sinni haldið í höndina þína og
fundið hlýjuna frá þér, hlustað á
rödd þína og taktfast hljóð prjón-
anna.
Það var ekki fyrr en þú kvaddir
okkar heim að ég skildi fyllilega
mikilvægi þess að njóta þess sem
ég á, á meðan ég hef það.
Amma, hlýjuna sem þú gafst
okkur varðveitum við sem þig þekkt-
um svo lengi sem við lifum. Guð
geymi þig.
Þitt barnabarn í Noregi,
Björg Þórhallsdóttir.
Björg föðursystir mín lést 7. ág-
úst. Hún á tvö eldri systkini, Þór-
hall og Völu, sem nú sjá á bak elsku-
legri systur. Þau ólust upp á miklu
kærleiksheimili í Laufási við Lauf-
ásveg.
Lengi býr að fyrstu gerð. Uppeld-
ið sem þau systkinin hlutu hefur
einkennt þau æ síðan. Einn sterk-
asti þátturinn, sem er hin mikla
samheldni þeirra, hefur verið okkur
börnunum þeirra mikill styrkur og
fyrirmynd í gegnum árin og á eftir
að lifa með okkur um ókomin ár.