Morgunblaðið - 17.08.1996, Side 8

8 LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Svona Þórarinn minn það er kominn tími til í öllu góðærinu að litli Jón og litla Gunna fái
smáklinkogkjötkraftígutliðsitt . . .
Utgáfa hafin á ritröð um
varðveislu gamalla húsa
HÚSAFRIÐUNARNEFND ríkisins
kynnti í gær útgáfu á fyrsta riti í
væntanlegri ritröð um varðveislu,
viðgerðir og endurbætur gamalla
timburhúsa, og eru trégluggar við-
fangsefni fyrsta ritsins.
Þorsteinn Gunnarsson formaður
Húsafriðunarnefndar segir að allt
frá að nefndin var skipuð árið 1970,
hafi verið margsinnis rætt, innan
hennar og utan, um nauðsyn þess
að gefa út rit til að leiðbeina húseig-
endum, iðnaðarmönnum og arki-
tektum og öðrum þeim sem sjá um
og annast viðgerðir gamalla húsa.
Traust hjálpargagn
Ritröðin á að sögn Þorsteins að
vera lesendum traust og haldgott
hjálpargagn og verði hún notuð við
kennslu. Kvaðst hann telja að út-
gáfa af þessu tagi hafí í raun aldr-
ei verið tímabærari en einmitt nú.
„í fyrsta lagi hefur áhugi al-
mennings á varðveislu gamalla
húsa aukist svo mjög síðustu þijá
áratugi, að umræða sem áður ein-
kenndist af því hvort ætti að varð-
veita eða rífa gömul hús, snýst
miklu frekar um það í dag hvernig
á að varðveita þau. í öðru lagi
hefur einnig fengist nægjanleg
reynsla á ýmiskonar frágangskosti
og notkun efna, þannig að unnt sé
að vinsa frá þau ráð sem ekki duga
og halda þeim á lofti sem það gera.
í þriðja lagi er margt sem bend-
ir til að nýbyggingamarkaður ís-
lendinga sé brátt mettaður og aðil-
ar muni á næstunni snúa sér í
miklu ríkari mæli að viðhaldi og
endurbótum þess húsakosts sem
fyrir er,“ segir Þorsteinn.
Hlutfall viðgerða lágt
Hann bendir á í því sambandi
að mikið hafi verið byggt hér frá
lokum síðari heimsstyrjaldar og
virðist teikn um að nýbyggingar
hafi náð hámarki. Annars staðar á
Norðurlöndum séu viðgerðir 80%
framkvæmda en nýbyggingar 20%,
en þetta hlutfall hafí verið öfugt
hér til skamms tíma.
Morgunblaðið/Asdís
ÞORSTEINN Gunnarsson formaður Húsafriðunarnefnd ar ríkis-
ins kynnti fyrsta ritið í nýrri ritröð um viðhald og endurbætur
gamalla húsa í gær.
Á EINNI þeirra mynda sem
birtist í fyrsta riti nefndar-
innar, er sýnt hvaða staðir
á gluggum eru einkum við-
kvæmir fyrir skemmdum.
Magnús Skúlason framkvæmda-
stjóri Húsafriðunarnefndar ritstýrir
ritröðinni en við gerð ritsins um
tréglugga vann Jon Nordsteien
arkitekt, sem samdi texta, gerði
teikningar og hannaði útlit ritsins
í samvinnu við ritstjóra.
í ritnefnd eiga sæti fulltrúar
Þjóðminjasafns, Árbæjarsafns,
Brunamálastofnunar ríkisins,
byggingardeildar borgarverkfræð-
ings, Fræðsluráðs byggingariðnað-
arins, Meistarfélags húsasmiða,
Minjaverndar, Rannsóknastofnun-
ar byggingariðnaðarins og Torfu-
samtakanna.
Nú eru 350 timburhús friðuð
hérlendis, þar af um 215 kirkjur.
Magnús segir brýnt að þeir sem
ráðist í viðgerðir á gömlu húsi og
hafí ekki til þess nægilega þekk-
ingu, grípi ekki til nærtækustu og
ódýrustu lausnarinnar, að því er
virðist.
Dýrar og skaðlegar lausnir
„Hún kann að verða dýrust þeg-
ar upp er staðið og auk þess bæði
tæknilega gölluð og skemmandi
fyrir útlitið. Alltof oft er gert við
hús af vankunnáttu og þekkingar-
leysi,“ segir hann.
Ritinu verður dreift í bókabúðir
og til byggingafulltrúa um allt
Iand.
Þýskur prófessor sæmdur fálkaorðunni
Menningin selur
fiskinn best
Prof. Gert Kreutzer
PROF. Gert Kreutzer
var sæmdur riddara-
krossi hinnar ís-
lensku fálkaorðu síðastlið-
inn fimmtudag.
Um árabil hefur hann
stundað fræðistörf um ís-
lenskar bókmenntir, forn-
ar jafnt sem nýjar en
áhuginn á íslandi vaknaði
þegar hann 8 ára gamáll
skóladrengur las bækur
Jóns Sveinssonar um
Nonna.
Fyrir hans tilstuðlan
hafa fjölmargir íslenskir
rithöfundar kynnt verk sín
í Þýskalandi og fjöldi rit-
verka verið þýddur á þýska
tungu.
Nánast ekkert er varðar
ísland er Prof. Kreutzer
óviðkomandi en hann hef-
ur meðal annars sagt að til að
ná árangri í útflutningi eigi ís-
lendingar að leggja meiri áherslu
á menninguna. „Það er menning-
in ykkar sem selur ísienska fisk-
inn í Þýskalandi best“.
Hann er ritstjóri og útgefandi
tímaritsins Island sem kemur út
tvisvar á ári og fjallar um menn-
ingarleg jafnt sem viðskiptaleg
efni en auk þess situr hann í
ritstjórn Skandinavistik.
-Hvernig er kennslu í norrænu
háttað við háskólann í Köln?
„í deildinni er lögð sérstök
áhersla á íslensk fræði, í boði
er íslenskukennsla, í tvær náms-
annir sem að meðaltali 25 nem-
endur sitja. Helmingur þeirra
stundar nám við skólann en hin-
ir koma úr ýmsum geirum þjóð-
félagsins, svo sem húsfreyjur,
viðskiptamenn og ferðamenn á
leið til Islands en þeir geta einn-
ig leitað eftir upplýsingum um
staðhætti á Islandi hjá okkur.
Islenskur stundakennari
kennir sex tíma á viku en því
miður höfum við ekki enn sem
komið er sendikennara við deild-
ina eins norrænu deildimar í
Múnchen og Kiel hafa.“
-Hvaða gildi hefur íslensku-
kennsla í þýskalandi?
„Kennslan er mjög mikilvæg
bæði fyrir okkur kennarana og
auðvitað nemendurna. Með
henni eflast tenglsin á milli land-
anna en íslenskunemar hafa kost
á að dvelja hérlendis í nokkra
mánuði og skrifa lokaverkefni
sín um bókmenntir."
-Hver er áhugi aI-
mennings á íslenskri
menningu?
„Eg tel hann vera
mikinn. íslensk-þýsk
vinafélög eru starf-
andi víða um land, í Köln er
stærsta félagið með um 400
meðlimi. Þeir sem fara einu sinni
til íslands gerast ævarandi ís-
landsvinir, ólíkt því sem gerist
þegar farið er í frí á sólarströnd.
Stærsta útvarpsstöð landsins,
Westdeutsche Rundfunk, hefur
nokkrum sinnum flutt íslensk
leikrit og í haust verður útvarpað
frá ljóðalestri íslenskra skálda í
Köln.“
-Hvernig gengur útgáfa á ís-
lenskum ritverkum í Þýskalandi?
„Það hefur gengið vel síð-
astliðin tíu ár. Ég hef séð um
útgáfu á sex verkum á undan-
förnum sex árum og nú í haust
koma út tvær bækur , ljóð eftir
Snorra Hjartarson og Bréfbáta-
rigningin eftir Gyrði Elíasson.“
-Hafa Þjóðverjar almennt áhuga
á íslenskum bókmenntum?
► Prof. Gert Kreutzer er
fæddur árið 1940 í fyrrum
Austur-Þýskalandi í borginni
Glatz sem nú tilheyrir Pól-
landi. Eftir síðari heimsstyrj-
öldina flutti fjölskyldan til
V estur-Þýskalands.
I háskólanum í Miinster og
Tiibingen lagði hann stund á
norræn fræði, iatínu og þýsku
og skrifaði siðan doktorsrit-
gerð um kvæðagerð íslensku
fornskáldanna.
Við háskólann í Kiel var
hann kennari í norrænum
fræðum frá 1970 til 1990, síð-
astu árin sem prófessor.
Árið 1990 gerðist hann for-
stöðumaður norrænu deildar-
innar við háskólann í Köln og
hefur starfað þar síðan.
Hann situr í stjórn þýsk-
íslenska vinafélagsins í Köln
og stendur að árlegri íslands-
ráðstefnu sem verður haldin
í 24. sinn í haust. Dr. Kreutz-
er er kvæntur Beate sem er
kennari og eiga þau tvo syni.
„Ljóðin virðast vera mun vin-
sælli en sagnagerðin. Steinn
Steinarr er til að mynda uppseld-
ur í bókabúðum svo og Stefán
Hörður Grímsson. Stór útgáfufé-
lög hafa verið áhugasöm um ís-
lenskt efni, til dæmis þýddi ég
Svefnhjólið eftir Gyrði Elíasson
sem Suhrkampf gaf út í fyrra.
í Horen, þýska bók-
menntatímaritinu hafa
einnig verið birt verk
eftir íslenska höfunda.
Þegar auglýstur er
upplestur úr íslenskum
skáldverkum er yf-
irleitt fullt út úr dyrum, áhuginn
virðist því vera gríðarlegur.
-Af hverju telur þú að þýskir
ferðamenn sæki í ferðir til ís-
lands?
„Ast þjóðverja á íslandi er
gömul ást. Hún dofnaði meira
að segja ekki í stríðinu. Þjóðveij-
ar vilja vita bókstaflega allt um
Island, blóm, steina og fjöll.
Áhuginn virðist meira að
segja vera að aukast þó það sé
töluvert dýrt að ferðast hingað.
Margir koma vegna Iandslagsins
en ég tel að það hafi fyrst gildi
þegar fólk þekkir íslendingasög-
umar, alla vega verður merking-
in þá dýpri í hugum þess. Til
dæmis segi ég við þjóðverja sem
hafa sérstakan áhuga á íslenska
hestinum að til að skilja hestinn
betur verði þeir að lesa Hrafn-
kels sögu.“
í Köln læra
árlega 25
nemar
íslensku