Morgunblaðið - 17.08.1996, Page 14

14 LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
Morgunblaðið/Þorkell
GISLI Erlendsson, fulltrúi menntamálaráðuneytis, Páll Pétursson,
félagsmálaráðherra, og Gissur Pétursson, fulltrúi sjávarútvegs-
ráðuneytis, kynna fiskvinnslunámskeiðið „Horft fram á við.“
Fiskvinnslunámskeið fyrir atvinnulausa
„Horft
fram á við“
BYRJENDANÁMSKEIÐ í fisk-
vinnslu fyrir atvinnulausa verður
haldið í Fiskvinnsluskóla Hafnar-
fjarðar í næstu viku. Námskeiðið
heitir „Horft fram á við“ og er
markmið þess að auka þekkingu
og hæfni þátttakenda í atvinnulíf-
inu og búa þá undir að sækja um
störf í fískvinnslu hvar sem er á
landinu
Um er að ræða fyrsta tilrauna-
námskeiðið af þessu tagi og hefur
starfshópur skipaður fulltrúum fé-
lagsmála-, menntamála-, og sjávar-
útvegsráðuneytis, Samtökum fisk-
vinnslustöðva og Verkamannasam-
bandi íslands mótað tillögur að
þessu námskeiði og skilað skýrslu
þar að lútandi.
Réttu vinnbrögðin kennd
Björgvin Njáll Ingólfsson, starfs-
maður Iðntæknistofnunnar, veitti
starfshópnum forstöðu og segir
hann að markmið námskeiðsins sé
að hvetja þátttakendur til að auka
þekkingu sína og hæfni. Þar að
auki skipi félagslegi hlutinn stóran
sess á námskeiðinu þar sem fólk
verði byggt upp og kennt að sækja
um atvinnu og kynnt fiskvinnslan
frá þeim sjónarhóii. Þá sé fólkinu
kennd rétt vinnubrögð í verklegum
hluta námskeiðsins, þar læri fólk
að taka á móti fiski og skila honum
af sér eins og ætlast er til. Björg-
vin segir að menn séu spenntir að
sjá hvernig til heppnast og ef vel
gangi þá sé ætlunin að halda slík
námskeið annarsstaðar á landinu.
Sjálfmynd einstaklinga styrkt
Gissur Pétursson, fulltrúi sjávar-
útvegráðuneytisins í starfshópnum,
segir að á námskeiðinu verði fyrst
og fremst leitast við að styrkja
sjálfsmynd einstaklinganna en
verkleg þjálfun verði að mestu not-
uð sem verkefni sem að fólk geti
sigrast á. Þannig verði ekki útskrif-
aðir fullkomnir fiskvinnslumenn af
námskeiðinu, heldur fólk með
sjálfstraust sem horfir fram á við.
Fiskvinnslufyrirtækin vildu fá slíkt
fólk og þau myndu síðan sjá um
að kenna því að vinna fiskinn. Giss-
ur segir að meðal annars séu mjög
reyndir sálfræðingar leiðbeinendur
á námskeiðinu. „Markmiðið er að
þjálfa upp fólk sem er tilbúið að
fara og ná í vinnuna þar sem hún
er. Það er liður í námskeiðinu að
kenna fólki að flytja sig um set.
Það er ekki mjög mikil eftirspurn
eftir fólki í fiskvinnslu á höfuðborg-
arsvæðinu en það vantar hinsvegar
fólk í fiskvinnslu á Vestfjörðum og
þess vegna ekki eins mikil þörf fyr-
ir að halda svona námskeið þar,“
segir Gissur.
Vantar nauðsynlega tilsögn
Um er að ræða nýmæli í barátt-
unni við atvinnuleysið en námskeið-
ið var sett á laggirnar í kjölfar
auglýsinga félagsmálaráðuneytis-
ins á síðasta ári þar sem auglýst
var eftir fólki til fiskvinnslustarfa.
Páil Pétursson, félagsmálaráðherra,
segir að aulýsingarnar hafí borið
góðan árangur en forráðamenn
Samtaka fiskvinnslustöðva hafi
hinsvegar bent á að nauðsynlega
tilsögn vantaði fyrir það fólk sem
ekki hafði unnið þessa vinnu áður.
Því hafi verið skipað í nefnd sem
hafi undirbúið námskeiðið.
Fyrst og fremst var leitað eftir
þátttakendum á vinnumiðlunar-
skrifstofum en einnig var námskeið-
ið auglýst í blöðum og útvarpi.
Námskeiðið hefst 19. ágúst og
stendur í fjórar vikur en það er
haldið í Fiskvinnsluskóla Hafnar-
fjarðar. Á fyrsta námskeiðinu verða
18 manns á aldrinum 20-26 ára af
suðvesturhorni landsins. Allir þátt-
takendur eru atvinnulausir og verða
þeim greiddar atvinnuleysisbætur á
meðan á námskeiðinu stendur. Páll
segir að sér sé mjög í mun að koma
þessu unga fólki í vinnu, atvinnu-
leysi sé alvarlegur hlutur. Það sé
bæði kostnaðarsamt fyrir atvinnu-
leysistryggingasjóð og þýði fram-
leiðslutap fyrir þjóðarbúið og ekki
síst sé það niðurdrepandi fyrir ein-
staklingana sem fyrir því verða.
Frystigeymslur Rússa
eru gamlar og úreltar
KÆLI- og frystigeymslur í Rússlandi
eru bæði orðnar úr sér gengnar og
illa nýttar. Flestar þeirra ná ekki að
halda hitastigi lægra en 12 til 15,
en það er ekki nægjanlegt til geymslu
sjávarafurða til langs tíma. Þá er
meðal nýting þeirra aðeins um 70%.
Heildarrými í frystigeymslum
Rússa er um 600.000 tonn. Þær eru
flestar í nálægð við helztu fiskihafn-
ir Rússa og í ýmsum stærri borgum.
Evrópumegin í Rússlandi eru stærstu
geymslurnar í Moskvu, 48.000 tonn,
Murmansk, 29.000 tonn og Kalin-
ingrad, 30.000 tonn.
Skortur á frystigeymslum í dreif-
býlinu heldur fiskvinnslu þar niðri.
Samkvæmt upplýsingum rússneskra
stjórnvalda er nauðsynlegt að end-
urnýja frystigeymslumar. Sérstak-
lega er talað um smærri geymslur
sem ná hitastiginu langt niður og
gætu hentað úrvinnslu og stórmörk-
uðum. Þá mun Rússa einnig skorta
frystibíla.
• Heimild: WorldFish Report.
Loforð um ferðafrelsi ekki virt í Bosníu
Otti við aðgerðir öfga-
hópa fyrir kosningar
Sarajevo, Reuter.
ROBERT Frowick, sérlegur sendi-
maður Öryggis- og samvinnu-
stofnunar Evrópu (ÖSE) í Bosníu,
hvatti í gær til þess að staðið yrði
við framkvæmd kosninganna í
Bosníu, sem fara eiga fram þann
14. september næstkomandi, þrátt
fyrir margvíslegan vanda sem að
undanförnu hefur stefnt undirbún-
ingi kosninganna í hættu.
Orð hans endurspegla djúp-
stæðar áhyggjur sendimanna sem
unnið hafa að undirbúningi kosn-
inganna. Þeir óttast að hindruna-
raðgerðir öfgahópa úr röðum fyrr-
um fjenda í nýloknu stríðinu, músl-
ima, Króata og Serba, kunni að
koma í veg fyrir að takast megi
að tryggja sæmilegan framgang
kosninganna.
„Okkur hafa borizt ótal
áskoranir um að við ættum að
fresta kosningunum þar sem skil-
yrðin samræmdust ekki því sem
gert var ráð fyrir í Dayton-friðar-
samkomulaginu," sagði Frowick í
Sarajevo í gær. „Ég tel að ekki
hafi verið um annað að ræða þeg-
ar ákvörðunin um dagsetningu
kosninganna var tekin í júní sl.
Hún verður ekki endurskoðuð
nema alvarlegt ofbeldi blossi upp.“
Ræddu nauðsyn ferðafrelsis
Sendimaður Sameinuðu þjóð-
anna (SÞ), Iqbal Riza, sagði í gær
að hann hefði rætt við settan for-
seta Bosníu-Serba, Biljönu
Plavsic, um nauðsyn ferðafrelsis
fyrir flóttafólk og uppflosnaða
íbúa þegar að kosningum kemur.
Sagði Riza að ferðafrelsi skipti
sköpum því samkvæmt skrám
ÖSE mætti búast við að talsverður
ijöldi fólks yrði á faraldsfæti milli
þeirra tveggja svæða sem Bosnía
skiptist nú í, ríkjasambands músl-
ima og Króata annars vegar og
lýðveldis Serba hinsvegar.
Þrátt fyrir að friðarsamkomulag
hafi verið undirritað fyrir rúmu
hálfu ári hefur flóttafólki og upp-
flosnuðum verið meinað að hverfa
til síns heima og fara yfir það sem
í raun er orðið að landamærum
milli svæðanna tveggja.
Riza sagði að svo virtist sem
að á kjördag yrðu flestir á ferð-
inni frá svæði ríkjasambands
músiima og Króata yfir á svæði
serbneska lýðveldisins, til þess að
greiða atkvæði í bæjum sem fólkið
hefði hrakist frá í stríðinu.
Reuter
Ferskjubændur reiðir
VIÐSKIPT AVINIR stórverslun-
ar í bænum Montauban í suð-
vesturhluta Frakklands komust
vart út úr húsinu í gær en
franskir ferskjubændur sturt-
uðu nokkrum tonnum af fram-
leiðslu sinni við aðaldyrnar í
mótmælaskyni við lágt ferskju-
verð og það sem þeir kölluðu
annars flokks innflutning.
Fjórði hreyf-
illinn fundinn
New York. Reuter.
FJÓRÐI og síðasti hreyfill TWA-
þotunnar sem fórst 17. júlí sl.
skömmu eftir flugtak í New York
er fundinn. Er hann' illa farinn og
vantar í hann nokkur túrbínublöð.
Talið er að hreyfillinn geti varp-
að einhverju nýju ljósi á orsakir
þess að þotan fórst en með henni
fórust allir sem um borð voru, 230
manns.
Lík tveggja sem um borð voru
fundust í gær og hafa þá fundist
201 lík. Sömuleiðis hefur um helm-
ingur braks þotunnar náðst á land.
Yfirmaður rannsóknar á TWA-
slysinu sagði í gær, að enn hefðu
ekki fundist gögn er sönnuðu hvað
olli því að þotan fórst og hugsan-
lega myndu þau aldrei finnast.
Þtjár kenningar eru um hvað gerð-
ist; að sprengja hafi grandað þot-
unni, flugskeyti eða vélræn bilun.
Flest gögn hníga þó að því að
sprengja hafi sprungið um borð.
Engin lausn virðist í sjónmáli á Kýpurvandamálinu
Getur kveikt ófriðar-
bál við Miðjarðarhaf
Nikosíu, London.
KÝPURDEILAN er eitt af þeim
vandamálum, sem erfiðlegast
hefur gengið að leysa á alþjóðleg-
um vettvangi, en nú eru 22 ár
síðan tyrkneskt herlið lagði þriðj-
ung eyjarinnar undir sig. Deilan
getur líka haft erfiðleika í för
með sér innan Evrópusambands-
ins, ESB, og hún er ekki síður
mikið áhyggjuefni fyrir Atlants-
hafsbandalagið, NATO, en jafnt
Tyrkir sem Grikkir eru aðilar að
því.
Kýpur hefur lotið yfirráðum
ýmissa ríkja á síðustu öldum en
Tyrkir gerðu innrás á eyjuna
1974 eftir valdaránstilraun
grískættaðra hægrimanna í Nik-
osíu, höfuðborg eyjarinnar. Vís-
uðu þeir þá til stjórnarskrár Kýp-
ur frá 1960 en samkvæmt henni
ábyrgðust þeir ásamt Bretum og
Grikkjum frið í landinu.
Gleymdist í kalda stríðinu
í þau 14 ár, sem Kýpur var
eitt ríki, hafði á ýmsu gengið í
sambúð þjóðabrotanna en nú
halda um 1.200 hermenn Sam-
einuðu þjóðanna uppi gæslu á
grænu línunni svokölluðu, sem
skilur að Grikki og Tyrki. 30.000
tyrkneskir hermenn eru enn í
tyrkneska hlutanum, sem lýsti
yfir stofnun sjálfstæðs ríkis árið
1983. Hefur Tyrkland eitt viður-
kennt það.
Allar tilraunir Sameinuðu
þjóðanna til að sameina ríkið á
ný hafa reynst árangurslausar
og átökin í Nikosíu, síðustu evr-
ópsku höfuðborginni, sem er
skipt með múr, hafa vakið ótta
við víðtækari átök Grikkja og
Tyrkja. Koma þessir árekstrar á
versta tíma því að vestræn ríki,
sem sinntu lítið Kýpurvandamál-
inu meðan á kalda stríðinu stóð,
virðast nú loks vera tilbúin til
að fást við það í alvöru.
í janúar sl. horfðu Evrópuríkin
aðgerðalaust upp á þegar Grikkir
og Tyrkir fóru næstum að beij-
ast út af nokkrum óbyggðum
smáeyjum á Eyjahafi og síðan
bættust við áhyggjur vestrænna
ríkja af þátttöku íslamskra bók-
stafstrúarmanna í stjórn Tyrk-
lands. Nú láta stjórnirnar í Aþenu
og Ankara hnúturnar fljúga
vegna Kýpur.
Viðræður um ESB-aðild
Þótt brýnast sé að tryggja frið
á Kýpur þá koma önnur mál einn-
ig inn í myndina. Stefnt er að
því að hefja viðræður við Kýpur-
stjórn um aðild að Evrópusam-
bandinu 1998 en fyrst þarf að
sjálfsögðu að binda enda á skipt-
ingu landsins. Það flækir síðan
stöðuna, að Grikkir eru í ESB
en Tyrkir ekki.
Kýpur er þriðja stærsta eyjan
í Miðjarðarhafi, 9.300 ferkm, og
íbúarnir eru 730.000. Þar af eru
78% af grískum ættum, 18% af
tyrkneskum en aðrir eru Anuen-
ar, maronítar, kristnir menn frá
Líbanon, og breskir hermenn og
ijölskyldur þeirra.