Morgunblaðið - 17.08.1996, Side 16

16 LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Dole heldur mikilvægustu ræðu stj ór nmálafer ilsins
Boðar
tengsl við
eldri gildí
San Diego. Reuter.
BOB DOLE tókst formlega á hendur forsetaframboð fyrir banda-
ríska Repúblikanaflokkinn í fyrrinótt, og í ræðu sem hann hélt
við það tækifæri hét hann því að hefja til vegs og virðingar Guð,
fjölskylduna, drengskap, skyldu og landið. Gildi sem hann sagði
Bill Clinton forseta ekki hafa nokkurn skilning á.
Áheyrendur á flokksþingi repú-
blikana, sem fram fór í San Diego
í Kaliforníu, voru fjölmargir og
fögnuðu Dole ákaft þegar hann
hóf ræðu sína, sem talin er hafa
verið sú mikilvægasta sem hann
hefur flutt á stjórnmálaferlinum.
Hann var beinskeyttur í tali er
hann ræddi aldur sinn, sem af
mörgum hefur verið talinn of hár
fyrir forsetaframbjóðanda. Dole
er 73 ára.
Svo virtist helst sem Dole væri
að lýsa stríði á hendur „barnakyn-
slóðinni" sem Clinton og stjórnarl-
iðar hans tilheyra. Sagði Dole þá
vera „liðsmenn forréttindahópsins
sem aldrei hefur fullorðnast, hefur
aldrei gert neitt raunverulegt,
aldrei fært fórnir, aldrei orðið að
þola þjáningar og aldrei lært.“
Dole, sem særðist alvarlega í
herþjónustu í síðari heimsstyijöld
og sat 35 ár á þingi, kynnti sjálf-
an sig sem lifandi tengilið við betri
og áreiðanlegri fortíð, sem myndi
hvetja Bandaríkin til mikilla verka
á ný, með því að endurvekja gildi
þessarar fortíðar.
„Ég man eftir því“
„Aldur hefur kosti. Leyfið mér
að vísa veginn til Bandaríkja sem
einungis þeir sem ekki þekkja til
halda að sé goðsögn,“ sagði Dole.
„Leyfið mér að vísa veginn til jafn-
vægis, trúar og trausts á fram-
kvæmdum. Við þau ykkar sem
segja að þannig hafi lífið aldrei
verið, að Bandaríkin hafi ekki ver-
ið betri, vil ég segja að þið hafið
rangt fyrir ykkur, og ég veit það
vegna þess að ég var þar, ég hef
séð það, ég man eftir því.“
Dole talaði í 57 mínútur og
varð að gera hlé á máli sínu vegna
lófataks 92 sinnum. „Þetta var
mjög góð, sjónræn ræða, eiginlega
alveg fullkomin sýning fyrir sjón-
varp,“ sagði John Splaine, við
Háskólann í Maryland, sérfræð-
ingur í notkun sjónvarps í stjórn-
málum. „Dole kom stórkostlega
fyrir. Lýsingin og bakgrunnurinn
var mjög góður. Það eina sem
vantaði í ræðuna var ein minnis-
verð, grípandi setning," sagði
Splaine.
Dole atyrti forsetafrúna, Hill-
ary, og þá kenningu hennar, sem
hún setti nýverið á bók, að „það
þurfi þorp til þess að ala upp
barn.“ Sagði Dole þetta jafnast á
við að meina foreldrum að ala upp
börn sín og fela ríkinu það hlut-
verk.
Drengskapur mikil-
vægari en auður
Kosningaslagorð Clintons í
kosningunum 1992, er hann sigr-
aði George Bush, lagði áherslu á
efnahagsmálin, en Dole sagði að
drengskapur væri mikilvægari en
auður; hugrekki og fórnarlund
væri mikilvægara en efnisleg
gæði. „Fátækt eða ríkidæmi ráða
ekki úrslitum. Það sem ræður úr-
slitum er viljinn til þess að gera
það sem manni ber að gera,“ sagði
Dole.
Dole hélt því fram, að sú 15%
skattalækkun sem hann hefur
heitið muni koma millistéttarfólki
vel. Hann lofaði að veita smáfyrir-
tækjum brautargengi, draga úr
umsvifum skattstofunnar og halda
þjónustu við aldraða, fátæka og
sjúka óbreyttri.
Hann hét því að taka einarðari
Reuter
RÆÐU Bobs Doles á flokksþingi repúblikana var firnavel tekið
og varð hann að gera hlé á máli sínu 92 sinnum.
afstöðu til alþjóðlegra efnahag-
sviðræðna og veita mótspyrnu
Sameinuðu þjóðunum og öðrum
alþjóðasamtökum, sem vildu
þrengja að bandarískum hags-
munum. Sakaði hann Clinton um
að hafa vanrækt varnarmál og að
hafa ekki brugðist nógu hart við
hermdarverkastarfsemi.
Fréttaskýrendur sögðu að þessi
ræða Doles skipti sköpum fyrir
möguleika hans á að ná kjöri, og
að með henni hafi hann tekist á
hendur það erfiða verkefni að telja
kjósendur á sitt band. Hann þurfti
að sýna og sanna að hann væri
ekki bara þess verður, heldur einn-
ig fær um, að taka við valdataum-
unum í Hvíta húsinu eftir kosning-
amar 5. nóvember.
Síðasta yfirlýsing
stríðsárakynslóðarinnar?
Wayne Fields, sem ritað hefur
bók um ræður forseta, sagði að
Dole hefði sjaldan staðið sig betur
en í fyrrakvöld, þótt ræðan hefði
verið heldur löng. „Hennar verður
kannski minnst sem síðustu yfír-
lýsingar stríðsárakynslóðarinnar,
og þeirrar sannfæringar að sú
kynslóð kunni og skilji hluti sem
síðari kynslóðir hafí gleymt og
þurfi að læra,“ sagði hann.
Finnland og EMU
Staðráðnir í að
uppfylla skilyrðin
Helsinki. Morgunblaðið.
PAAVO Lipponen, forsætisráð-
herra Finnlands, segist vera full-
viss um að Finnland verði meðal
fyrstu aðildarríkja Evrópusam-
bandsins (ESB) til að uppfylla
skilyrðin fyrir aðild að Efnahags-
og myntbandalagi Evrópu (EMU),
sem áætlað er að verði að veru-
leika árið 1999. Lipponen létþessa
bjartsýni í ljósi þegar hann kynnti
fjárlagafrumvarp ríkisstjórnar
sinnar í gær.
I fjárlagafrumvarpinu er gert
ráð fyrir lækkun tekjuskatta og
samsvarandi hækkun orkuskatta.
Áætlun ríkisstjórnarinnar er að
halda verðbólgunni niðri og draga
verulega úr skuldasöfnun ríkis-
sjóðs, sem eru aðgerðir í samræmi
við skilyrði EMU.
í stefnuskrá ríkisstjórnarinnar
eru sett þau markmið að minnka
atvinnuleysi landsmanna um
helming á næstu fjórum árum, en
það náði um skeið um 20 af hundr-
aði. Það er þó ekki gert ráð fyrir
að takast muni að minnka atvinnu-
leysið á þessu ári um meira en
eitt prósentustig, þ.e. úr rúmlega
16% í um 15,4%.
Vill draga úr ESB-
framlögiim Þjóðverja
Bonn. Reuter.
WOLFGANG Gerhardt, leiðtogi
Frjálsra demókrata (FDP) í Þýska-
landi, vill að stefnt sé að því að
stokka upp ljármál Evrópusam-
bandsins, ESB, þannig að draga
megi úr fjárframlögum Þjóðveija
til ESB.
Gerhardt sagði í viðtali við dag-
blaðið Die Welt, sem birtist í gær,
að Þjóðveijar gætu ekki greitt
jafnmikið til Evrópusambandsins
og þeir gera í dag. Stöðugt fleiri
þýskir ráðamenn hafa lýst sjón-
armiðum af þessu tagi, þeirra á
meðal Helmut Kohl kanslari.
Þjóðveijar greiða í dag um 30%
af heildarútgjöldum Evrópusam-
bandsins en um 20% af framlögum
ESB renna til Þýskalands.
Gerhardt sagðist þó vera and-
vígur því að beita neitunarvaldi
gegn fjárlögum ESB ef ekki
næðist samstaða um breytingar
þegar þau verða endurskoðuð árið
1999.
Hann bætti við að Theo Waigel
fjármálaráðherra hefði greint
ríkisstjórninni frá því að hann teldi
góðar líkur á því að hægt yrði að
semja við önnur aðildarríki um
breytt hlutföl! greiðslna.
Gerhardt sagðist í viðtalinu vera
andvígur því að slakað yrði á kröf-
um Maastricht-sáttmálans fyrir
þátttöku í hinum sameiginlega
gjaldmiðli Evrópuríkja. „Það kem-
ur ekki til greina að velta slíku
fyrir sér. Þvert á móti verður að
styðja tilraunir í þá átt að koma
betra jafnvægi á ríkisfjármál,“
sagði leiðtogi FDP.
Því er spáð að fjárlagahalli í
Þýskalandi muni nema um 3,5% á
þessu ári en hallinn má ekki fara
yfír 3% samkvæmt skilyrðum
Maastricht.
Roswell-
farið var
jarðneskt
GEIMFAR, sem ætlað var að
hefði lent skammt frá Roswell
i Nýju Mexíkó 4. júlí 1947 og
talið var hafa komið utan úr
geimnum, reyndist jarðneskt
að uppruna, að því er staðfest
hefur verið með rannsóknum.
Geimfarið kemur við sögu í
kvikmyndinni Independence
Day og bjargar þar jörðinni
frá tortímingu.
Meri æskir
endurkjörs
LENNART Meri forsætisráð-
herra Eistlands hefur ákveðið
að sækjast eftir endurkjöri en
þing landsins kýs nýjan forseta
til fimm ára 26. ágúst næst-
komandi. Meri, sem er 67 ára,
þarf atkvæði 68 þingmanna
af 101. Enginn annar hefur
lýst yfír framboði en fastlega
er búist við að Arnold Ruutel,
fyrrverandi kommúnistaleið-
togi sem beitt hefur sér í sjálf-
stæðisbaráttu Eistlendinga,
bjóði sig fram.
Segja
páfa
heilsugóðan
JÓHANNES Páll II. páfi er
af hálfu Vatikansins sagður
við góða heilsu og verði engar
breytingar á dagskrá hans á
næstu vikum og mánuðum.
Páfi fari m.a. í heimsókn til
Ungveijalands og Frakklands
í næsta mánuði eins og ráð
hafí verið fyrir gert.
Frönsk kona
til Mír
FYRSTA kvengeimfara
Frakka, Claudie Andre-Desha-
ys, verður skotið á loft í dag
í Sojuz-flaug frá Bajkonur-
geimferðasöðinni ásamt
tveimur Rússum. Verður hún
16 daga um borð í Mír-geim-
stöðinni og gerir þar líf- og
læknisfræðilegar tilraunir.
Borga Frakkar Rússum jafn-
virði 900 milljóna króna fyrir.
Vilja hæli í
Portúgal
ÁTTA Austur-Tímorbúar
brutu sér leið inn í franska
sendiráðið í Jakörtu í gær og
fóru fram á pólitískt hæli í
Portúgal. Er þetta í sjötta sinn
frá í nóvember sl. að hópur
manna ryðst inn í sendiráðið
í þessum tilgangi.
Hungurvaka
til einskis
JEAN-Louis Debre innan-
ríkisráðherra Frakklands
sagði í gær að ekki kæmi til
greina að verða við kröfum
um 300 afrískra innflytjenda
um dvalarleyfi en þeir hafa
verið í 43 daga svelti í Saint-
Bernard kirkjunni í norður-
hluta Parísar til að mótmæla
þeim áformum stjórnarinnar
að senda þá til baka til fyrri
heimkynna sinna.