Morgunblaðið - 17.08.1996, Qupperneq 22

22 LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 1996 23
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
UMHVERFISMÁL
í ÓLESTRI
A
ISLENDINGAR gefa gjarnan þá mynd af landi sínu að
náttúra þess sé hrein og óspjölluð. ísland sé þar af leið-
andi ferðamannaparadís og þaðan komi einhverjar hrein-
ustu og hollustu afurðir í heimi, ekki sízt sjávarafurðir.
Veruleikinn, sem við blasir, er oft annar. Skólp- og frá-
rennslismál eru til dæmis víða í algjörum ólestri í sveitarfé-
lögum landsins, með tilheyrandi loft- og sjónmengun,
áhættu fyrir lífríkið og heilsu manna, dýra og plantna.
Óþefurinn af útblæstri fiskimjölsverksmiðja, sem áður var
kallaður peningalykt, mætir nú sífellt minna umburðar-
lyndi hjá borgurunum, ekki sízt vegna þess að almenning-
ur veit að til er búnaður, sem getur hreinsað útblásturinn.
Dæmi um þetta ástand mála er í Siglufirði, þar sem
óánægjuraddir vegna ástands frárennslismála og útblást-
urs frá verksmiðjum hafa magnazt að undanförnu. I Morg-
unblaðinu í gær kemur fram að mörg þúsund tonnum af
úrgangi frá rækjuverksmiðjum í bænum sé dælt í úr sér
gengið holræsakerfi. Bæjarstjórinn í Siglufirði, Björn
Valdimarsson, segir að fráveitumál í Siglufirði séu í svip-
uðu horfi og víða annars staðar á landinu. Það er því
miður rétt, en réttlætir ekki ástandið, hvorki í Siglufirði
né annars staðar. Sveitarfélög hljóta að sjá hag sinn í því
að halda vel á umhverfismálum. Slíkt hefur mikla þýð-
ingu, til dæmis fyrir ferðaþjónustu og markaðsstöðu mat-
vælaframleiðslufyrirtækja á stöðunum.
Sama á við um fyrirtæki. Það er ekki sjálfgefið að
umsvifamiklum iðnaði fylgi mengun. Raunar getum við
alls ekki gengið út frá slíku til framtíðar. Gera verður þær
kröfur til fyrirtækja að þau sjái um að eyða úrgangi á
eigin kostnað, í stað þess að sleppa honum út í umhverf-
ið. Þetta á ekki síður við um sjávarútvegsfyrirtæki en
önnur, en af einhveijum sökum virðist sjávarútveginum
vera sýnt meira umburðarlyndi í umhverfismálum hér á
landi en öðrum atvinnugreinum, til dæmis stóriðju.
Boð og bönn ein og sér hafa ekki alltaf reynzt vel í
umhverfismálum. í mörgum vestrænum ríkjum hefur beit-
ing hagstjórnartækja í þágu umhverfisins gefið betri raun.
Þannig eru lagðir skattar og gjöld á fyrirtæki í mörgum
ríkjum í hlutfalli við það hversu mikið þau menga um-
hverfi sitt. Þessi leið hefur verið notuð í takmörkuðum
mæli hér á landi í formi sorphirðugjalds og alls ekki er
fráleitt að leggja gjald á útblástur eða frárennsli frá fyrir-
tækjum. Mengun veldur alltaf kostnaði, og eðlilegt er að
sá, sem mengar, greiði þann kostnað.
BATNANDIHAGUR
FYRIRTÆKJA
AÐ UNDANFÖRNU hafa þau fyrirtæki, sem skráð eru
á Verðbréfaþingi íslands svo og nokkur önnur fyrir-
tæki, birt milliuppgjör um afkomu á fyrri hluta ársins.
Þessi milliuppgjör sýna með örfáum undantekningum veru-
lega batnandi hag atvinnulífsins í landinu. Þau eru staðfest-
ing á því, að efnahagsbatinn, sem til umræðu hefur verið
undanfarin misseri, er orðinn áþreifanlegur. Allar líkur
benda til, að þróunin verði áþekk síðari hluta ársins og
ekki ástæða til að ætla annað en árið 1997 verði gott ár.
Þegar horft er til þessarar þróunar mála er nauðsynlegt
að rifja upp, að þegar kreppan skall á af fullum þunga
árið 1989 og næstu árin á eftir tóku launþegar á sig
umtalsverðar byrðar til þess að létta undir með atvinnulíf-
inu á erfiðum tímum. Kjaraskerðing launþega almennt var
veruleg. Kjarasamningar voru gerðir a.m.k. tvisvar sinn-
um, sem byggðust á því að launþegar tækju á sig hluta
byrðanna vegna samdráttarins í efnahags- og atvinnumál-
um.
Nú hlýtur að vera komið að því, þegar efnahagsbatinn
er augljós og afkoma fyrirtækjanna batnar ár frá ári, að
launafólk uppskeri árangur erfiðis síns. Kjörin voru bætt
í síðustu samningum en rökin fyrir áframhaldandi kjarabót-
um eru augljós. Það skiptir verulegu máli, að vinnuveitend-
ur taki undir þau sjónarmið. Sá tími getur komið að aftur
harðni á dalnum. Launafólk verður tilbúnara til að taka á
sig byrðar af þeim sökum, ef það sannreynir að það er
ekki bara innantómt tal, þegar lofað er betri kjörum með
batnandi hag.
HJARTASKURÐLÆKNINGAR
Vilja bæta lífið
ekki síður en
að lengja það
Norrænu þingi hjartaskurðlækna og
hjarta- og lungnavélafræðinga lauk í gær.
íslenskir hjartaskurðlæknar sögðu Þórmundi
Jónatanssyni að góður árangur hafi náðst
í hjartaskurðaðgerðum á íslandi og benda
á að dánartíðni sé óvíða lægri í Evrópu.
Morgunblaðið/Þorkell
FIMM sérfræðingar í brjósthols- og hjartaskurðlækningum sjá
um allar hjartaskurð- og brjósholsaðgerðir á íslandi. Frá vinstri:
Grétar Ólafsson, yfirlæknir, Þórarinn Arnórsson, Hörður Al-
freðsson, Bjarni Torfason, yfirlæknir og Kristinn B. Jóhannsson.
Hækkanir á grænmeti hafa töluverð áhrif á vísitölu neysluverðs
Kartöflur hækkuðu
um 52 prósent á
einum mánuði
Hagstofan hefur gefið út að vísitala neyslu-
verðs hafi hækkað um 0,6% frá því í júlí þang-
að til í ágúst. Verðhækkanir á grænmeti hafa
haft talsverð áhrif til hækkunar vísitölunnar.
Innlend framleiðsla á mörgum algengum
tegundum grænmetis er í hámarki og nýtur
fullrar tollaverndar gagnvart innflutningi.
DÁNARTÍÐNI fóiks sem
gengist hefur undir
hjartaaðgerðir á íslandi
er með því lægsta í Evr-
ópu. Um 260 hjartaaðgerðir voru
gerðar hér á landi á síðasta ári, þar
af um 200 kransæðaaðgerðir og
50-60 sérhæfðar aðgerðir sem
ýmist fela í sér skipti á hjartalokum
eða viðgerð á meðfæddum göllum.
Sérfræðingar í bijósthols- og
hjartaskurðlækningum á Lands-
spítalanum skýra lága dánartíðni
með því að greining hjá sérfræðing-
um sé markviss og meðferð skjót
og góð. Aðeins þeir sem eru í mestri
hættu veljist í aðgerðir en fólk með
hjartasjúkdóma á einnig kost á öðr-
um leiðum, s.s. lyfjameðferð. Morg-
OSÆÐIN er meginslagæð
líkamans. Hjartað dælir
blóði í æðina sem liggur
úr vinstra hjartahvolfi í
boga upp og síðan niður framanvert
við hrygginn. Úr ósæðinni greinast
síðan fjölmargar slagæðar sem
flytja blóðið í öll líffæri og vefi lík-
amans. En líkt og annað í líkaman-
um getur ósæðin brugðist með þeim
afleiðingum að menn deyja. Meðal
algengustu dánarorsaka manna er
þegar slagæðar þenjast út vegna
æðakölkunar. Þá myndast slagæð-
argúll sem síðan getur sprungið eða
myndað rof í æðina.
Lars Georg Svensson, sérfræð-
ingur í hjartaskurðlækningum við
læknadeild Harvard-háskóla, er
einn gestafyrirlesara á árlegu þingi
norrænna hjartaskurðlækna og
hjarta- og lungnavélafræðinga, sem
lauk í gær í Borgarleikhúsinu. Hann
hefur sérhæft sig í að gera við ósæð-
ina og græða gerviósæðar í sjúkl-
inga. Á þinginu kynnti hann árang-
ur af nýrri tækni sem gerir ósæða-
skipti örugg og raunhæf. Ósæðaí-
græðslur hafa verið gerðar í um 40
ár, fyrst eingöngu í kviðarholi. Árið
1993 var á hinn bóginn í fyrsta sinn
skipt um alla ósæðina frá vinstra
hjartahvolfi og niðurúr í einni að-
gerð.
Líkaminn kældur
í 10-15 gráður
„Aðferðin sem við beitum er eftir-
farandi," útskýrir Svensson. „Við
kælum líkama sjúklings niður í
10-15 gráður á celsíus og göngum
úr skugga um að líkamsstarfsemin
unblaðið hitti að máli þá fimm
lækna sem sérhæfa sig í bijósthols-
og hjartaskurðaðgerðum á íslandi,
Hörð Alfreðsson, Kristinn B. Jó-
hannsson, Þórarin Arnórsson og
yfirlæknana Bjarna Torfason og
Grétar Ólafsson, en þeir starfa allir
á hjartaskurðdeild Landsspítalans.
Bjarni segir rannsóknir fimm-
menninganna hafa leitt í ljós að
mjög fáir hafi látist af völdum
kransæðaaðgerða á síðasta ári.
Dánartiðnin væri 0,5% sem er með
því minnsta sem þekkist í Evrópu
að sögn Bjarna en einnig eru „end-
urkomur" í aðgerðir með minnsta
móti eða ellefu. Hann bendir enn-
fremur á að aðeins í Bandaríkjunum
séu hlutfallslega fleiri aðgerðir
slagi eða Iömun er hverfandi. Til
að vernda heilastarfsemina og
minnka líkur á slagi verulega gríp-
um við m.a. til þess ráðs að dæla
blóði um bláæðakerfið í heila.“
60 þúsund manns deyja
árlega í Bandaríkjunum
Svensson segir ekkert vitað með
vissu hvað veldur því að ósæðin
belgist út. Þó er vitað að fólki sem
reykir eða hefur háan blóðþrýsting
er hættara við að mynda slagæðarg-
úl. Hann segir að árlega deyi 60
þúsund manns í Bandaríkjunum af
völdum slagæðargúls og sé það
þrettánda algengasta dánarorsökin.
„Slagæðin er eins og blaðra. Ef
hún blæs út hlýtur hún að springa,"
segir Svensson. Hann segir að eðli-
leg stærð ósæðar sé um 1,8-2,7 sm
í þvermál en veruleg hætta myndist
ef hún þenst út í tvöfalt þvermál
framkvæmdar og að hjartasjúkdóm-
ar séu tiltölulega algengir á íslandi.
Reynt að Iétta
sjúklingum lífið
í ljósi góðs árangurs segir Bjarni
takmark hjartaskurðaðgerða ekki
síður snúast um að bæta lífið en
lengja það. Þannig hefur verið með
ýmsum leiðum reynt að framkvæma
aðgerðir þannig að þær verði
verkjastillandi og sjúklingar komist
sem léttast frá þeim. Grétar bætir
því við að óvíða komist fólk jafn
fljótt aftur til vinnu, sem áður var
óvinnufært. Hann segir að hlutfalls-
lega fleiri snúi aftur til vinnu sinnar
á íslandi en í öðrum ríkjum Norður-
landa.
aldri. Svensson segir nýju tæknina
mjög mikilvæg fyrir þennan hóp.
Svensson segir tölulegar stað-
reyndir um lífslíkur sjúklinga með
Marfan-veiki eftir aðgerð sýna best
hve vel nýja tæknin við ígræðslu
gerviósæða hafi reynst. „Okkur
hefur tekist að laga þennan galla
hjá fólki með Marfan-veiki og í 97%
tilvika eru sjúklingarnir enn á lífi
eftir fjögur ár,“ segir Svensson.
„Lífslíkur fólks, sem gengist hefur
undir aðgerð vegna slagæðargúls,
hefur með þessu móti hækkað úr
32 árum í 78 ár.“ Svensson segir
nú helst unnið að erfðaefnisrann-
sóknum til að greina betur hveijir
kunna að eiga á hættu að fá Marf-
an-veikina.
Lífslíkur annarra sjúklinga sem
greinst hafa með slagæðargúl eru
háðar því hvort sjúklingar þurfa að
beijast við aðra sjúkdóma. Hann
Ein forsenda þess að vel hefur
tekist til með endurhæfingu er að
biðtími eftir aðgerðum og legutími
á sjúkrahúsi eða gjörgæslu hefur
styst. Grétar segir að tekist hafi
að stytta biðlista til mikilla muna
og nú séu aðeins 30 á biðlistanum
í stað 100 áður að jafnaði.
Bjarni og Grétar segja að nýjustu
rannsóknir bendi til að lífslíkur fólks
sem gengist hafi undir hjartaskurð-
aðgerð væri jafnvel meiri en þeirra
sem ekki hafi farið í slíka aðgerð.
Þetta sé til vitnis um hversu örugg-
ar aðgerðirnar væru og að endur-
hæfing og meðferð tækist vel.
Þeir segja að tryggur aðgangur
að sérfræðingum og þar með ör-
uggri sjúkdómsgreiningu hafi einn-
segir lífslíkur betri og reynslan sýni
að 6-8 af hveijum tíu séu enn á lífi
eftir fimm ár.
Polyester- eða
goretexósæðar
Svensson segir að fylgst sé
grannt með öllum þeim sem grein-
ast með óeðlilega svera ósæð.
Stækki hún meira en sem nemur 5
mm í þvermál á ári segir hann
ástæðu til að grípa til aðgerða.
Aðgerðir eru ennfremur fram-
kvæmdar fyrr ef sjúklingar eru
ungir. Tvenns konar gerviefni eru
notuð í ósæðarígræðslum. Afbrigði
af polyester, dacron, hefur reynst
mjög vel allt frá því að fyrstu
ígræðslurnar voru gerðar á sjötta
áratugnum.
Dacron er nú aftur á móti einkum
notað við ígræðslu í bijóstholi í
j.
ig átt mikinn þátt í að lækka dánar-
tíðni. Þeir segja að almenningur
eigi nokkuð auðvelt með að leita
sér lækninga á íslandi. Aftur á
móti sé aðgangur að sérfræðingum
ekki jafn greiður m.a. í Danmörku
og Bretlandi.
Aðgerðum á börnum
fjölgar
Nær allar tegundir hjarta-
skurðaðgerða eru framkvæmdar á
íslandi. Þó er ekki hægt að koma
því við að græða líffæri í fólk hér
á landi og einnig eru ýmsir hjarta-
kvillar barna það sjaldgæfir að ekki
er hægt að sinna þeim hér. Um
þessar mundir er fjórða hver aðgerð
sem gera þarf á börnum fram-
kvæmd hér. Bjarni og Grétar segja
þetta munu breytast fljótt með til-
komu nýrra tækja á hjartaskurð-
deild Landsspítalans.
Með góðum fjárstuðningi, m.a.
frá Landssamtökum hjartasjúkl-
inga, Rauða Krossdeild Islands og
Neista, foreldrasamtökum hjarta-
sjúklinga, hafi tekist að kaupa nýjan
tækjabúnað til landsins. Þeir segja
að þegar á næsta ári verði hægt
að sinna hér þremur af hveijum
fjórum aðgerðum á börnum. Bjarni
segir að sumir hjartakvillar í börn-
um séu það sjaldgæfir að ekki verði
hægt að laga þá hér í nánustu fram-
tíð. Slíkum tilfellum sé jafnvel sinnt
eingöngu á fáeinum stöðum í heim-
inum.
Meginástæðan fyrir því að ekki
eru framkvæmdar hjartaígræðslur
hér á landi er nokkuð einföld að
mati fimmmenninganna. ísland er
enn of afskekkt til að hjörtu þoli
langt flug til landsins. Þó eru til
dæmi um að líffæri hafi verið send
héðan til Gautaborgar en engan
tíma megi missa í þeim tilvikum.
erfiðustu aðgerðunum. Annað
gerviefni, goretex, er á hinn bóginn
meira notað í aðgerðum í kviðar-
holi. Aðgerðir í kviðarholi er hægt
að framkvæma á mörgum stöðum
í heiminum en ósæðarígræðslur eru
aðeins framkvæmdar í sérhæfðum
lækningamiðstöðvum.
Marfan-veiki
þekkt á íslandi
Að sögn Kristjáns B. Jóhannsson-
ar og Harðar Alfreðssonar, hjarta-
skurðlækna á Landsspítalanum, er
slagæðargúll þekkt dánarorsök á
íslandi og líklega deyi um 60 manns
á ári af völdum hans. Þeir segja að
til séu einstaklingar á íslandi sem
greinst hafa með Marfan-veiki. Þeir
hafi farið í aðgerð hér á landi.
Meðal annars hefur verið skipt um
ósæðarrótina í þessum sjúklingum.
VÍSITALA neysluverðs
hækkaði um 0,6% frá því
í júlí þangað til í ágúst.
Verðhækkun á ýmsum
tegundum grænmetis hafði umtals-
verð áhrif til hækkunar vísitölunn-
ar. Kartöflur hækkuðu t.a.m. um
52% á milli mánaða. Sú hækkun
hafði í för með sér 0,18% vísitölu-
hækkun. Innlend framleiðsla á
mörgum algengum grænmetisteg-
undum er í hámarki og nýtur fullrar
tollaverndar gagnvart innflutningi
samkvæmt Gatt-samningnum um
þessar mundir.
Guðmundur Sigþórsson, skrif-
stofustjóri í landbúnaðarráðuneyt-
inu, segir að svo mikil samkeppni
ætti að vera komin í innlendu fram-
Ieiðsluna að aðstæður á markaði
ættu ekki að vera lakari fyrir neyt-
endur heldur en var fyrir Gatt-samn-
inginn. Hannes G. Sigurðsspn, að-
stoðarframkvæmdastjóri VSÍ, telur
verndartolla vegna innlendrar fram-
leiðslu alltof háa og hafa í för með
sér skrykkjótta verðlagsþróun.
Hann segir að ekki hafi borist svör
frá stjórnvöldum við tillögu VSÍ við
gerð kjarasamninga um helmingun
ofurtolla.
Samkvæmt upplýsingum frá
Hagstofu íslands reyndist vísitala
neysluverðs vera 178 stig miðað við
verðlag í ágústbyijun. Alls hafði
orðið 0,6% vísitöluhækkun frá því í
júlí. Um 40% verðhækkun á blóm-
káli hafði í för með sér 0,02% vísi-
töluhækkun, 156% verðhækkun á
gulrótum hafði í för með sér 0,07%
vísitöluhækkun, 20% verðhækkun á
agúrkum hafði í för með sér 0,02%
vísitöluhækkun, 41% verðhækkun á
paprikum hafði í för með sér 0,04%
vísitöluhækkun og 52% verðhækkun
á kartöflum hafði í för með sér
0,18% vísitöluhækkun.
Önnur dæmi eru um að verðlækk-
un á grænmeti hafi valdið vísitölu-
lækkun. í því sambandi má nefna
að 54% lækkun á kínakáli hafði í
för með sér 0,03 vísitölulækkun og
27% lækkun á gulrófum hafði í för
með sér sömu vísitölulækkun. Heild-
arverðhækkun í liðnum grænmeti
og ávextir og ber var 3,8% og olli
0,09% vísitöluhækkun.
Til samanburðar má nefna að
kílóið af blómkáli lækkaði úr 338,05
kr. í ágúst í fyrra í 285,67 í ágúst
1996, kílóið af kínakáli lækkaði úr
267,08 kr. í ágúst í fyrra í 96,54 kr.
í ágúst 1996. Hins vegar hækkaði
kilóaverð á gulrófum úr 180,26 kr.
í ágúst í fyrra í 244,01 í ágúst 1996
og verð á guirótum úr 362,51 kr. í
ágúst í fyrra i 393,20 í ágúst 1996.
Kílóaverð á kartöflum hækkaði úr
208,69 kr. í ágúst 1995 í 355,28 í
ágúst 1996.
Verndartollar í hámarki
Innlend framleiðsla á áðurnefnd-
um grænmetistegundum er nú í
hámarki og nýtur því fullrar tolla-
verndar gagnvart inn-
fiutningi samkvæmt
Gatt-samningnum frá því
í júlí í fyrra. Fyrir utan
30% almennan innflutn-
ingstoll er því lagður 176
kr. verndartollur á hvert
kg af blómkáli, 206 kr. á
kg af kínakáli, 136 kr. á kg af gul-
rótum og gulrófum, 197 kr. á kg
af agúrkum, 397 kr. á kg af paprik-
um og 60 kr. á kg af kartöflum.
Miðað er við tollaálögur í byijun
ágúst.
Guðmundur Sigþórsson, skrif-
stofustjóri í landbúnaðarráðuneyt-
inu, sagði að því væri ekki að neita
að verndartollarnir sköpuðu íslensku
framleiðslunni góða stöðu á markað-
inum. „Hins vegar á að vera komin
svo mikil samkeppni í innlendu
framleiðsluna, eins og við höfum séð
í hvers kyns tilboðum, að ekki ætti
að vera lakara markaðsástand fyrir
neytendur heldur en var fyrir Gatt-
samninginn. Þá var að sjálfsögðu
alveg lokað fyrir innflutninginn,"
sagði hann og fram kom að ráðu-
neytið hefði ekki orðið vart við að
innlendir framleiðendur kæmu sér
saman um að verðleggja framleiðsl-
una rétt undir verði innfluttu fram-
leiðslunnar.
Hins vegar sagði Guðmundur ljóst
að hátt verð á kartöflum skýrðist
ekki eingöngu af greiðslum til
bænda. Alagning á innlendar og
innfluttar kartöflur væri án efa hluti
skýringarinnar. Heimild er til verð-
skráningar á íslenskum kartöflum
en sú heimild hefur ekki verið nýtt.
Innflutt grænmeti ekki
samkeppnishæft
Hannes sagði að tollar á innflutt
grænmeti væru alltof háir eða allt
að 300-500%. „Síðan er heimildun-
um beitt alveg upp í topp þegar
innlenda framleiðslan kemur á
markað og létt svo eitthvað á með
tímanum. En verndin er alveg full-
komin og innflutt grænmeti veitir
innlendri framleiðslu ekki nokkurn
tímann verðsamkeppni," sagði hann.
Hann sagði að ein af afleiðingum
tollaverndarinnar væri skrykkjóttari
verðlagsþróun. „Við erum t.d. með
tímabilið, nóvember til mars, þar
sem fjórar grænmetistegundir eru
tollfijálsar vegna EES-samningsins,
þ.e. tómatar, gúrkur, blaðlaukur og
kínakál. Mikil lækkun verður því í
nóvember/desember og svo hækkun
í mars/apríl. Síðan klárast væntan-
lega einhveijar birgðir af íslenskum
tegundum eins og gulrótum, kartöfl-
um og slíku á vormánuðum. Þá fáum
við Iækkun og svo hækkun aftur
þegar innlenda framleiðslan kemur
aftur á markað.
Þarna eru eilífar sveifl-
ur upp á tugi prósenta.
Þótt grænmetisneysla ís-
Iendinga sé mjög lítil
vegna þessa háa verðs og
vegi þar af leiðandi lítið
í vísitölunni eru breyting-
arnar svo gífurlegar að þær ná að
verða aðalskýringin á verðlags-
breytingum milli mánaða hvað eftir
annað,“ sagði Hannes.
Hannes sagði að VSÍ hefði lagt
fram tillögur um hvað hægt væri
að gera til að stuðla að lægra mat-
vælaverði og draga úr verðbólgu-
hættu vegna mikillar tollverndar vic'
endurnýjun kjarasamninga í nóvem
ber. Ein tillagnanna hefði falið í sé
helmingun ofurtollanna. Ríkisstjórn
in hefði í framhaldi af því gefið úi
yfirlýsingu um að leitað yrði leiða á
grundvelli tillagnanna. Hins vegar
hefðu aðeins tveir fundir með fuH't
trúum stjórnvalda, landbúnaðar-
ráðuneytis, fjármálaráðuneytis, við-
skiptaráðuneytis og forsætisráðu-
neytis verið haldnir í febrúarbyijun.
Fulltrúum VSÍ hefði skilist að ein
hveijar hugmyndir væru í undirbún
ingi en ekkert hefði heyrst af þein
enn. Um þessar hugmyndir yrði ái
efa rukkað.
Sænskur hjartaskurðlæknir græðir gerviósæðar í sjúklinga
Ósæðaskipti örugg
með nýrri tækni
hafi stöðvast. Eftir að
fullvíst er orðið að blóð-
streymi er ekkert, dæl-
um við öllu blóði úr lík-
amanum. í þessu
ástandi er líkamsstarf-
semin mjög viðkvæm
og raunar er hætt við
að öll líffæri geti
skemmst. Kælingin er
aftur á móti forsenda
þess að við getum gert
aðgerðina.
Með víðtækum rann-
sóknum hefur tekist
með ákveðnum aðferð-
um að vernda heila-
starfsemi og önnur líf-
færi í aðgerðinni svo að
Lars
Svenson
hætta á
sitt. Svensson segir að
menn deyi samstundis
í 95% tilvika ef slagæð-
in springi. Ef rof mynd-
ast í æðina látast fjórir
af hveijum tíu sam-
stundis.
í sérstökum áhættu-
hópi eru einstaklingar
með svokallað Marfan-
syndrome, eða Marfan-
veiki. Marfan-veiki er
sjaldgæfur erfðasjúk-
dómur sem heijar eink-
um á hávaxið fólk og
lýsir hún sér í óeðlilegri
stoðvefjamyndun. Hjá
þessum einstaklingum
vill ósæðin þenjast út strax á unga
er mikilvægasta æð
líkamans. Hún liggur
frá vinstra hjartahvolfi
í boga upp á við og
síðan niðurframan-
vert við hrygginn.
Hún greinist og
flytur blóð til
allra líffæra
og vefja.
Verðhækkun
á grænmeti
hefur áhrif til
hækkunar
vísitölu