Morgunblaðið - 17.08.1996, Page 28

28 LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
+ Elín Guðmunds-
son Hansen,
sem jafnan var köll-
uð Mússí, var fædd
í Kaupmannahöfn
20. nóvember 1916.
Hún lést 27. júní síð-
astliðinn. Elín var
dóttir Elínar Steph-
ensen og Júlíusar
Guðmundssonar
stórkaupmanns og
útgerðarmanns.
Elín var dóttir Elín-
ar Thorstensen og
Magnúsar Stephen-
sen landshöfðingja
en Júlíus var sonur Andreu H.
B. Weywadt og Stefáns Guð-
mundssonar verslunarstjóra á
Djúpavogi.
Systkini Mússíar voru: Agn-
ar, f. 6. mars 1914, kvæntur
Birnu Petersen, f. 2. des. 1917,
d. 27. nóv. 1969, þau áttu fimm
börn, Eva, f. 4. ágúst 1915, d.
25. okt. 1984, gift Hans Erik
Kokansky Vogler, f. 30. okt.
1915, d. 31. okt. 1982, þau áttu
tvö börn, Valborg (Lillen), f. 30.
des. 1918, d. 31. júlí 1987, gift
Agli Egilsyni, f. 13. febr. 1917,
d. 13. sept. 1967, þau áttu þijú
börn en skildu, Asa, f. 19. júlí
1919, gift Ólafi M. Einarssyni,
f. 25. mars 1919, þau áttu eina
dóttur en skildu, seinni maður
hennar er Gregers Hansen, f.
20. ág. 1918, þau áttu fjögur
börn og Stefán, f. 13. maí 1925,
d. 19. febr. 1994, kvæntur Þur-
íði Guðmundsdóttur, þau áttu
þrjú börn.
Mússí fór til Kaupmanna-
hafnar nítján ára gömul og
kynntist þar Hans Jörgen Han-
sen f. 22. mars 1916, sem var í
verkfræðinámi og þau giftu sig
1. nóv. 1937. Foreldrar hans
voru Valdemar Hansen, f. 13.
maí 1874, d. 4. júní 1952, og
Elskuleg föðursystir mín, Elín
Guðmundsson Hansen sem jafnan
var kölluð Mússí, lést á heimili sínu
í Danmörku 27. júní 8.1.
Hún var fædd í Kaupmannahöfn.
Foreldrar Elínar dvöldu í Kaup-
mannahöfn fyrstu hjúskaparár sín
þar sem Júlíus vann við verslanir
k.h. Amalie Hansen,
f. 12. apr. 1877, d.
12. ág. 1945. Bróðir
Hans Jörgens, Gre-
gers, kvæntist síðar
systur Mússíar, Asu.
Mússí og Hans Jörg-
en eignuðust þijú
börn: Else Birgitte,
f. 7. júní 1938, sem
er lögfræðingur og
sérfræðingur í
endurtryggingu.
Hún starfar hjá
danska skipamáln-
ingarfyrirtækinu
Hempel í Kaup-
mannahöfn og lífsförunautur
hennar er Alexandre Christian
Laurent f. 16. des. 1923, nú
kominn á eftirlaun, en var for-
stjóri í franska tryggingafyrir-
tækinu Assurances Générales
de France Réassurances, Gre-
gers, f. 23. júlí 1946, sem er
kennari og starfar i grunnskóla
í Kaupmannahöfn. Hann var
kvæntur Ullu Alsly og eiga þau
tvær dætur, Louise, f. 24. sept.
1978, og Kristine, f. 15. mars
1982. Þau skildu. Sambýliskona
hans er Annette Kruhöffer
framhaldsskólakennari og eiga
þau dótturina Petru, f. 3. apr.
1988, Eva Lotta, f. 19. febr.
1955, hagfræðingur og starfaði
við banka bæði í Danmörku og
Austurlöndum fjær þar sem hún
hefur verið búsett víða um
margra ára skeið, einnig hjá
olíuþjónustufyrirtæki í Kína.
Eiginmaður hennar er Thomas
Thune Andersen, f. 4. mars
1955, forstjóri skipa- og gáma-
flutningafyrirtækisins A. P.
Möller í Englandi. Börn þeirra
eru Andreas, f. 2. mars 1988,
og Amalie, f. 22. júní 1991. Þau
búa í London.
Útför Elínar fór fram í kyrr-
þey í Danmörku.
Örum og Wulffs og þar fæddust
börn þeirra, öll nema það yngsta.
Þau fluttu síðan heim til íslands
aftur 1921 þar sem Júlíus gerðist
stórkaupmaður og útgerðarmaður.
Mússí ólst upp ásamt systkinum
sínum, fyrst á heimili foreldra sinna
í Kaupmannahöfn en síðan í Reykja-
vík. Þar sótti hún barnaskóla og
gagnfræðaskóla og átti auðvelt með
nám. Hún lauk gagnfræðaprófi 1932
og fór svo að vinna á skrifstofu föð-
ur síns sem var í Eimskipafélagshús-
inu. Eldri systir hennar, Eva, hafði
farið til Kaupmannahafnar 1933,
átján ára gömul, í verslunarskóla
og Mússí fór þangað 1936, nítján
ára, og fór að vinna á skrifstofu
þar, sem tengdist starfi föður henn-
ar. Síðar fór hún í húsmæðraskóla
í Sorö. í Kaupmannahöfn kynntist
hún ungum bóndasyni frá Lange-
land, Hans Jörgen Hansen sem var
þar í verkfræðinámi og þau giftu sig
1. nóv. 1937 þegar hann hafði lokið
námi.
Fyrstu hjúskaparár sín bjuggu
þau í Kaupmannahöfn og þar hóf
Hans Jörgen störf hjá Kampsax,
stóru verkfræðifyrirtæki í Dan-
mörku.
Hans Jörgen var mjög virkur í
dönsku andspyrnuhreyflngunni á
stríðsárunum og hjálpaði mörgum,
bæði gyðingum og öðrum, að flýja
yfir sundið til Svíþjóðar. Sú þátttaka
leiddi til þess að hann varð sjálfur
að flýja með fjölskyidu sína til Sví-
þjóðar 1943 og bjuggu þau fyrst í
Stokkhólmi til 1948 þar sem Hans
Jörgen vann áfram hjá Kampsax.
Hann hafði einnig samvinnu við
önnur dönsk verkfræðifyrirtæki
varðandi ýmsar framkvæmdir en síð-
an fluttu þau til Gautaborgar þegar
hann varð forstjóri Kampsax þar. Á
árunum 1954-56 dvöldu þau Mússí
í ístanbúl ásamt börnum sínum þar
sem Hans Jörgen var forstjóri fyrir-
tækisins í Austurlöndum nær en síð-
an fluttu þau aftur til Kaupmanna-
hafnar þegar hann tók við stöðu
yfirverkfræðings við Grænlensku
Tæknistofnunina. Hans Jörgen var
í orlofí frá stofnuninni 1969-1972
en þá fóru þau til Manila á Filipps-
eyjum þar sem hann vann á vegum
Sameinuðu þjóðanna sem tæknileg-
ur ráðgjafi Þróunarbanka Asíu varð-
andi val á verkefnum til fram-
kvæmda í Suð-austur Asíu og Ástr-
alíu. Árið 1972 fluttu þau svo aftur
til Kaupmannahafnar þar sem Hans
Jörgen tók við fyrri störfum við
Grænlensku Tæknistofnunina þar til
hann hætti störfum 1981 og þau
bjuggu þar bæði til dauðadags.
Mússí og Hans Jörgen eignuðust
þijú börn sem öll eru á lífi.
Mússí var strax á unglingsárum
mjög lagleg og aðlaðandi stúlka.
Hún var meðalmanneskja á hæð,
dökkhærð og grannvaxin, sviphrein
með hátt enni og fallegt bros. Hún
var alltaf glæsileg, gat verið leiftr-
andi og hafði mjög sterka persónu-
töfra. Skemmtileg var hún, hafði
mikla kímnigáfu og var áræðin. Hún
fór um tvítugt til Kaupmannahafn-
ar, giftist þar fljótt og hlutverk henn-
ar varð eins og flestra kvenna á
þeim árum að sinna móður- og hús-
móðurstarfinu. Hún bjó erlendis
langstærstím hluta ævi sinnar eða í
sextíu ár. Á þeim tíma kom hún
aðeins einu sinni í heimsókn til ís-
lands 1965 og þá með eiginmanni
sínum þegar hann fór um Island í
eina af sínum mörgu ferðum til
Grænlands. Þau hjón bjuggu um
tíma í fjarlægum löndum og annarri
heimsálfu og ferðuðust mjög víða.
Lengst af bjuggu þau í Kaupmanna-
höfn og þar var Mússí ætíð í ná-
grenni við systur sína Evu sem líka
var gift dönskum manni og átti þar
fjölskyldu og síðar kom Asa systir
hennar einnig út og giftist mági
hennar Gregers, þannig að þær syst-
ur voru giftar bræðrum. Ása og
Gregers ráku bóndabýli á Sjálandi
en fluttu síðar til Kanada þar sem
þau hafa búið ásamt fjölskyldu sinni
undanfarin rúmlega 30 ár. Einnig
bjó frænka þeirra og jafnaldra,
Bergljót, í Kaupmannahöfn og tvær
föðursystur þeirra systra ásamt fjöl-
skyldum sínum, Valborg og Jó-
hanna, sem báðar voru giftar dönsk-
um mönnum. Þegar Mússí bjó í
Gautaborg hafði hún mikil sam-
skipti við vinkonu sína Sigríði Blönd-
al sem þar bjó og var gift sænskum
manni. Þær systur töluðu því saman
nærri daglega lengst af og sam-
skipti systra, frænkna og íslenskra
vinkvenna voru þeim öllum mikill
stuðningur og hjálpaði þeim til að
varðveita mál og menningu uppruna
síns og skila þeim til barna sinna.
Börn þeirra vöndust þannig á það
að hlusta á íslensku og skilja hana
og geta talað málið að einhvetju
marki. Sjálf talaði Mússí ágæta ís-
lensku þrátt fyrir langa veru erlend-
is. _
Ég hitti Mússí fyrst þegar ég fór
til útlanda með fjölskyldu minni í
fyrsta sinn 1957, þá sextán ára göm-
ul. Næstu tvö sumur vann ég um
borð í farþegaskipinu Gullfossi og
kom því hálfsmánaðarlega til Kaup-
mannahafnar og átti jafnan frí þeg-
ar skipið var í höfn. Þá voru aðrir
ELÍN GUÐMUNDSSON HANSEN
BUÐIN
x-*-/ Kringlunni 8-12 *Sími 568 9066
- Þar fœrdu gjöfina ■
+ Sesselja Andr-
ésdóttir var
fædd að Bæ í Kjós
21. maí 1911. Hún
lést á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Ak-
ureyri 5. ágúst síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Andr-
és Olafsson bóndi,
Neðra Hálsi í Kjós,
f. 1868, d. 1931, og
Ólöf Gestsdóttir, f.
1883, d. 1966. Ses-
selja fluttist með
foreldrum sínum að
Neðra Hálsi í Kjós
1922 og bjó þar fram til 1953
er hún fluttist að Öxnafelli í
Einn er sá staður á landi hér sem
skipar sérstakan sess í huga mér,
það er Öxnafell í Eyjaflrði. Sú sem
þar hefur mest um valdið er föður-
systir mín Sesselja Andrésdóttir,
Ella. Til hennar var ég sendur 7
ára patti í sveit á sumrin og svo
vel líkaði mér dvölin að komið var
að framhaldsskólanámi þegar ég lét
af þeim sið að fara í sveitina á
sumrin.
Ella fæddist að Bæ í Kjós, sjö-
unda í röð fjórtán systkina. Oft mun
hafa verið þröngt í búi á mann-
mörgu æskuheimili Ellu en þó tókst
svo vel til með ráðdeildarsemi og
Eyjafirði er hún
giftist Hallgrími
Thorlacius bónda,
f. 1905, en hann lést
árið 1992. Sonur
þeirra er Ólafur A.
Thorlacius bóndi, f.
1954, kvæntur
Fjólu H. Aðalsteins-
dóttur, f. 1952, syn-
ir þeirra eru Andri,
f. 1989, og Sindri,
f. 1991. Sesselja bjó
að Öxnafelli til ævi-
loka og sinnti bú-
störfum.
Útför Sesselju fer
fram frá Grund í Eyjafirði í dag
og hefst athöfnin klukkan 14.
forsjálni að öll komust bömin á legg
utan eitt er lést í vöggu. Að Bæ
bjó hún ásamt foreldrum, systkin-
um og öðrum skyldmennum, að
þess tíma sið, fram til 1922 er fjöl-
skyldan flutti að Neðra Hálsi í Kjós.
Þar rýmkaðist heldur hagur fjöl-
skyldunnar enda bújörðin stærri og
gjöfulli að gæðum. Snemma tók
Ella til hendinni við bústörfin svo
sem tíðkanlegt var og lagði drjúgt
af mörkum til að vel mætti takast
til við búrekstur og heimilishald á
svo fjölmennu heimili.
Segja má að straumhvörf hafi
orðið í lífi Ellu árið 1953 er hún
kynntist Hallgrími Thorlacius
bónda á Öxnafelli í Eyjafirði og
fluttist alfarin norður. Þau giftust
og ári síðar, 1954, eignuðust þau
einkason sinn Ólaf Ándra. Þau hjón-
in bjuggu miklu rausnarbúi þar sem
góð gildi voru í hávegum höfð og
virðing borin bæði fyrir landsins
gæðum og skepnum. Samhent lögð-
ust þau á eitt, með fulltingi Þor-
steins bróður Hallgríms sem þar
bjó einnig, við að byggja upp bújörð-
ina bæði með jarðarbótum og bætt-
um húsakosti. Tókst svo vel til að
margur bóndinn hefði mátt taka sér
til fyrirmyndar. Á sumrin var ætið
gestkvæmt að Öxnafelli enda
frændgarður Ellu stór og aldrei var
nokkrum vísað á dyr þótt þéttsetinn
væri bekkurinn. Á móti öllum var
tekið opnum örmum af stakri gest-
risni.
í barnsminni mínu skín sífellt sól
í heiði yfir Eyjafirðinum og fyrir
mér var Ella frænka eina óskeikula
manneskjan sem ég þekkti. Glað-
sinna sá hún til þess, með öruggri
stjóm, að frændsystkinin öll, sem
send voru henni til sumardvalar,
yrðu til einhvers gagns og færu sér
ekki að voða. I eigingimi minni vildi
ég geta haldið því fram að ég hafí
einn verið um það að njóta góðs
atlætis að Öxnafelli en það er fjarri
sanni. Þau eru orðin býsna mörg
systkinabörnin og barnabörn systk-
inanna sem dvalið hafa þar sumar-
langt. Ég hygg að láti nærri að öll
séu þau mér sammála um að Ella
eigi hvað stærstan þátt í að gera
þeim dvölina ljúfa, að öðrum heimil-
ismönnum ólöstuðum. Alltént hefur
mér, líkt og þessum ættingjum mín-
SESSELJA
ANDRÉSDÓTTIR
tímar, utanferðir almennt óalgeng-
ari, samskipti íslendinga við um-
heiminn minni en nú, hvorki sjón-
varp né veraldarvefur, símtöl milli
landa einungis ef mikið lá við, ein-
angrun því meiri og vöruval hér tak-
markaðra. Útlöndin voru því fjarlæg
ævintýraveröld, framandi og spenn-
andi fyrir ungling sem kynntist öðr-
um menningarheimi og lífsháttum.
Ég var svo heppin að vera velkomin
á heimilum föðursystra minna Evu
og Mússíar og bjó því hjá þeim til
skiptis eins og á mínu eigin heimili,
kynntist þeim og fjölskyldum þeirra
og jók það mjög á lífsreynslu mína
og víðsýni. Þær systur voru ólíkar
en mikill fengur að kynnast þeim
báðum. Mússí var umfram allt þægi-
leg og skemmtileg manneskja, hún
gerði sér ekki fyrirhöfn en leyfði
aðgang að daglegu lífí sínu eins og
það var. Hún var mér góð og indæl
frænka, á vissan hátt þjóðsagnaper-
sóna í huga mínum, og ég naut þess
mjög að vera í skjóli hennar og Evu
systur hennar á ur.glingsárum og
er þeim báðum ævinlega þakklát
fyrir að sýna mér umhyggju og og
hlýju eins og ég væri þeirra eigin
dóttir.
Hans Jörgen, eiginmaður Múss-
íar, var hávaxinn og stæðilegur, Ijós
yfirlitum, hæglátur og yfirvegaður,
kurteis og velviljaður. Þau hjón voru
í raun mjög ólík bæði í útliti og
persónugerð en tengdust traustum
böndum sem dugðu tæp sextíu ár,
en þau áttu gullbrúðkaup 1987.
Þau bjuggu lengst af í Hellerup
í Kaupmannahöfn en eftir að Hans
Jörgen hætti störfum fluttu þau
fyrst til Kokkedal og síðan á vist-
heimili aldraðra í Hörsholm. Þau
undu vel sínum hag og höfðu ánægju
af sameiginlegum áhugamálum eins
og því að spila brids og golf.
Mússí fékk heilablóðfall 1989 og
missti við það nokkra hreyfigetu en
fór þó allra sinna ferða og Hans
Jörgen annaðist hana af natni. Hann
veiktist svo og dó af illkynja mein-
semd 6. ág. 1995. Mússí náði sér
aldrei fyllilega eftir lát hans og lést
eftir stutta sjúkrahúslegu 27. júní
sl. þá nýkomin heim. Útför hennar
fór fram í kyrrþey í Danmörku.
Fyrir hönd föður míns, systkina og
fjölskyldna okkar flyt ég börnum
hennar og öðrum ástvinum samúð-
arkveðjur og minnist hennar með
þakklæti og söknuði.
Blessuð sé minning hennar.
Guðrún Agnarsdóttir.
um, orðið tíðförult að Öxnafelli síð-
an.
Ella var hinn mesti dugnaðar-
forkur til allra verka og féll raunar
aldrei verk úr hendi hvorki við úti-
verkin né inni. Við húsverkin stóð
henni engin á sporði í matseld og
bakstur hennar var í raun list.
Uppskriftirnar að sætabrauðinu
hennar og kökunum fundust hvergi
á bók og mælieiningarnar svo sér-
stæðar að þrátt fyrir að margar
konurnar fengju hjá henni upp-
skriftir þá tókst engri að ná sama
árangri; kökurnar voru einhvern
veginn öðruvísi hjá Ellu, betri. Úti-
verkunum sinnti hún af sömu kost-
gæfni. Hana vantaði raunar fáa
daga upp á 85. afmælið þegar hún
gekk síðast til mjalta en því verki
hafði hún sinnt ævina alla, bæði
kvölds og morgna.
Heldur hafði hún hægt á er
aldurinn færðist yfir auk þess sem
heimilishaldið var orðið umfangs-
minna þegar heimiliskettirnir tveir
voru orðnir einu kostgangararnir;
stríðaldir. Einmanalegt held ég þó
tæpast að hafí verið þar sem stutt
er milli húsa á Öxnafelli og gerðu
sonarsynirnir tveir, Andri og Sindri
sér tíðförult til ömmu sinnar og
glöddu.
Hve klén virðast þessi fáu orð
sem hér standa þegar minnast skal
Ellu, föðursystur minnar, fóstru
minnar. Svo margar eru minning-
arnar að nægja myndi í bók. Eg
held þó að Ella kynni mér litla þökk
fyrir slíkt lof og raunar held ég að
nærri liggi að ég hafi þegar ofboð-
ið hógværð hennar.
Björn L. Bergsson.