Morgunblaðið - 22.08.1996, Blaðsíða 8

VIÐSXIFn AIVINNULÍF
FIMMTUDAGUR 22. ÁGÚST 1996
Steindórsprent-Gutenberg endurnýja tækjakost
Áhersla lögð á
umh verfisþáttinn
Það verður sífellt algengara að fyrirtæki
taki tillit til umhverfísins þegar ný tækni
er tekin í notkun. Með hertari reglum um
losun spilliefna eykst jafnframt kostnaður
við eyðingu þeirra. Steindórsprent-Guten-
berg hefur nýlega fest kaup á nýrri umhverf-
isvænni filmuútkeyrsluvél. Guðrún Hálf-
dánardóttir kynnti sér kosti vélarinnar.
PRENTSMIÐJAN Steindórsprent-
Gutenberg ehf. hefur tekið í notkun
nýja filmuútkeyrsluvél með þurr-
filmu og er eitt af fyrstu prentfyrir-
tækjum í heiminum til að taka þessa
tækni í þjónustu sína.
Engin framköllunar- eða festing-
arefni þarf við filmugerðina en Lino-
type-Hell og Polaroid fyrirtækin þró-
uðu filmuútkeyrsluvélina. Úm-
boðsaðili Linotype-Hell og Polaroid
á íslandi er innflutnings- og þjón-
ustufyrirtækið ACO hf.
5 ára þróunarstarf
Benedikt Guðmundsson, sölustjóri
hjá ACO, segir að þróun filmu-
útkeyrsluvélarinnar hafi tekið fimm
ár og hún hafi fyrst komið á markað
á síðasta ári. „Polaroid fyrirtækið
hefur framleitt þurrröntgenfilmur í
töluverðan tíma og er tæknin frá
þeim nýtt í prentfilmurnar í vélina."
Ekki eru mörg ár síðan spilliefn-
um frá prentsmiðjum, líkt og öðrum
iðnaðarfyrirtækjum var hellt niður í
holræsin með alvarlegum afleiðing-
um fyrir lífríki sjávar. Sífellt meiri
áhersla hefur verið lögð á umhverfis-
vernd í heiminum og Steindór Hálf-
dánarson, framkvæmdastjóri Stein-
dórsprent-Gutenberg, segir að um-
hverfisþátturinn hafi skipt miklu
máli þegar ákveðið var að kaupa
filmuútkeyrsluvélina. „Við hjá
Steindórsprent-Gutenberg höfum
frá því að reglugerð um mengunar-
varnir var sett fyrir nokkrum árum,
fylgt ákveðinni umhverfisverndar-
stefnu. Við tökum vissa áhættu með
því að kaupa vél sem ekki er komin
mikil reynsla á en hún tekur bæði
mun minna pláss heldur en sambæri-
legar vélar og auk þess þarf engin
spilliefni við notkun hennar. Prent-
gæðin eru ekki einungis alltaf jafn
góð, ólíkt því þegar framköllun-
arvökvi er notaður en þá hafa jafn-
vel hitastigsbreytingar áhrif á prent-
gæðin, heldur eru prentgæðin mun
betri heldur en í þeim sem notaður
er framköllunarvökvi og festingar-
efni. Með vélinni minnkar kostnaður
vegna eyðingar spilliefna, en hann
hefur farið ört vaxandi á síðustu
árum.“
Engin spilliefni notuð
Filmuhúðin sem eftir verður, þeg-
ar leysigeisli hefur lesið filmuna í
útkeyrsluvélinni, fer í endurvinnslu
en í filmuhúðinni eru engin spilliefni
sem mengað gætu náttúruna.
Að sögn Benedikts eru engin
hættuleg efni notuð við vélina,
„þannig að prentsmiðjan er fyrir vik-
ið betri vinnustaður fyrir starfsfólk-
ið. Við hjá ACO höfum unnið að
umhverfisvernd með Steindórsprent-
Gutenberg allt frá upphafi, en þeir
hafa unnið brautryðjendastarf í
umhverfismálum hjá prentsmiðjum
hér á landi. Við settum upp fyrir
nokkrum árum tæki hjá þeim sem
vinna spilliefni úr framköllunar-
vökva og festingarefni sem er síðan
sent erlendis og í Sorpu til eyðing-
ar. Á undanförnum misserum hefur
silfur verið endurunnið úr öllum fest-
ingarefnum sem hafa verið notuð í
prentsmiðjunni. Notaðar filmur eru
m.a. sendar til Kanada og endurunn-
ar sem filmur," segir Benedikt.
Tölvukerfi endurnýjað
Steindórsprent-Gutenberg hefur
einnig endurnýjað allt tölvukerfí sitt
og nettengt allt fyrirtækið. „ACO setti
upp Windows NT umhverfi hjá okkur
sem nefnist Delta Rip og er það kerfi
sem kemur til með að taka við af
Windows 95. Þannig að við erum með
nýjustu tækni i tölvubúnaði.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
BENEDIKT Guðmundsson og Steindór Hálfdánarson við nýju
filmuútkeyrsluvélina
Við höfum einnig tekið í notkun
nýja útskotsstöð, Signastation, sem
raðar upp síðum í bækur og texta á
mun skemmri tíma en áður var hægt
hjá fyrirtækinu. Þessi nýja stöð gerir
það að verkum að við getum unnið
skjöl úr hvaða forriti sem er. Þetta
skiptir miklu máli bæði hvað varðar
tímasparnað og aukna þjónustu við
okkar viðskiptavini sem vinna í mis-
munandi umbrots- og ritvinnslufor-
ritum,“ segir Steindór.
Starfsmenn ACOhafa undanfar-
inn mánuð unnið að uppsetningu
nýja tækjabúnaðarins og er hann
kominn í fulla notkun hjá prent-
smiðjunni.
Prentsmiðja á gömlum grunni
Steindórsprent, sem hefur verið
starfrækt síðan 1934, keypti Guten-
berg af ríkissjóðj fyrir fjórum árum
og prentsmiðju Árna Valdemarsson-
ar fyrir tveimur árum. Þessi þijú
fyrirtæki eru nú öll rekin undir nafn-
inu Steindórsprent-Gutenberg ehf.
Forstjóri fyrirtækisins er Hálfdán
Steingrímsson.
Torgið
Einkavæðing ríkis
og sveitarfélaga
SKULDASÖFNUN sveitarfélaga
hér á landi hefur verið áhyggjuefni
um nokkurra ára skeið. Sveitarfé-
lögin hafa aukið mjög lántökur,
m.a. til þess að halda uppi fram-
kvæmdum á þeim erfiðleikatímum
sem eru nýafstaðnir. Hins vegar
standa sveitarfélögin nú uppi með
gríðarlegar skuldir, eða um 22 millj-
arða króna og horfur eru á því að
þær muni aukast um 3 milljarða til
viðbótar á þessu ári, að því er fram
kemur í ágústhefti Hagtalna mán-
aðarins, þrátt fyrir að sveitarfélögin
hafi á síðasta ári byrjað að draga
úr útgjöldum sínum.
Þá eru ótaldar lífeyrisskuldbind-
ingar sveitarfélaganna umfram
eignir viðkomandi lífeyrissjóða,
sem áætlað er að séu nú um 15-20
milljarðar króna.
í Hagtölum mánaðarins er sveit-
arfélögum m.a. bent á þann mögu-
leika að selja fyrirtæki í sinni eigu
til að grynnka á skuldum. Kemur
þar fram að eigið fé fyrirtækja í
eigu íslenskra sveitarfélaga hafi
verið um 55 milljarðar króna í árs-
lok 1994, og því Ijóst að sveitarfé-
lögin gætu hreinsað upp skuldir
sínar og gott betur með sölu fyrir-
tækja sinna.
Reykjavíkurborg sýnir lit
Nýverið lýstu borgaryfirvöld því
yfir að áformað væri að selja 15%
hlut Reykjavíkurborgar Skýrr hf. og
allt hlutafé borgarinnar í Pípugerð-
inni hf., um 95% heildarhlutafjár,
fyrir áramót. Jafnframt var sam-
þykkt að hefja undirbúning að
stofnun hlutafélags um rekstur á
Malbikunarstöð og Grjótnámi
Reykjavíkurborgar, en að borgar-
sjóður verði áfram eigandi fyrirtæk-
isins.
Starfshópur á vegum borgar-
innar hafði hins vegar lagt til að
um 30% hlutur borgarinnar í fyrir-
tækinu yrði seldur og síðan yrði
hugað að sölu afgangsins að
tveimur árum liðnum og að þessu
til viðbótar yrði akstur fatlaðra
boðinn út og Húsatryggingar ríkis-
ins seldar.
Samþykktir borgarráðs eru
engu að síður fagnaðarefni, þrátt
fyrir að ganga mætti miklu lengra
en þær gera ráð fyrir. Þrátt fyrir
að borgin selji 15% hlut í Skýrr
og að ríkið selji 15% til viðbótar
munu þessir eftir sem áður skipta
með sér 70% alls hlutafjár í fyrir-
tækinu. Það er því eðlilegt að
spyrja hvers vegna ríkið og borgin
telji það nauðsynlegt að vera
áfram svo stór hluthafi í fyrirtæk-
inu.
Eins og fram kemur í skýrslunni
hefur Skýrr aðeins um 10% tekna
sinna af þjónustu við Reykjavíkur-
borg, þrátt fyrir að borgin sé þar
í dag eigandi 50% hlutafjár.
Ástæða þessa er m.a. sú að fyrir-
tækið hefur á undangengnum árum
verið að hasla hasla sér völl á öðr-
um sviðum á hugbúnaðarmarkað-
inum og er þar í samkeppni við fjöl-
mörg einkarekin fyrirtæki.
Við slíkar aðstæður ættu ríki og
borg að setja sér það markmið að
losa sig út úr rekstri fyrirtækisins
eins fljótt og auðið er, enda eru
engin rök fyrir því að ríkið standi í
rekstri sem markaðurinn er fullfær
um að sinna. Jafnframt væri eðli-
legt að ríkið og borgin byðu í fram-
haldinu út þá hugbúnaðarþjónustu
sem þau þarfnast, þannig að fleiri
fyrirtæki hafi tækifæri á að koma
þar að. Slíkt myndi ekki aðeins
jafna samkeppnisstöðuna á mark-
aðinum heldur án efa einnig koma
báðum þessum aðilum til góða í
formi fjölbreyttari hugbúnaðar-
lausna.
Hvar er ríkið?
Það vekur hins vegar furðu að
ríkisstjórnin, með Sjálfstæðisflokk-
inn í öndvegi, skuli láta vinstrimeiri-
hlutann í Reykjavík eiga frumkvæð-
ið að allri einkavæðingu ríkisins á
þessu kjörtímabili, þ.e. bæði í sölu
á hlut ríkis og borgar í Jarðborunum
og einnig á væntanlegri sölu á hlut
þeirra í Skýrr.
Eftir mikla flugeldasýningu í
einkavæðingu á fyrstu tveimur
stjórnarárum ríkisstjórnar Sjálf-
stæðisflokks og Alþýðuflokks, hef-
ur lítið farið fyrir slíkum áformum
á síðari árum. Þá var því borið við
að skilyrði til sölu ríkisfyrirtækja
væru ekki hagstæð í miðri efna-
hagslægð. Því verður ekki borið við
lengur, en engu að síður fer lítið
fyrir einkavæðingunni. Raunarvirð-
ast einu alvarlegu áform núverandi
ríkisstjórnar vera að breyta ríkis-
bönkunum og Pósti og síma í hluta-
félög, án nokkurra fyrirheita um
sölu.
Slík stefna er auðvitað engan
veginn ásættanleg. Ríkið er nú
með um 80% hlutdeild á fjár-
magnsmarkaði, markað sem er
óðum að þroskast og dafna með
tilkomu einkarekinna verðbréfafyr-
irtækja og virkari hlutabréfa- og
skuldabréfamarkaðar. Við þær
aðstæður sem skapast hafa á
þessum markaði á undanförnum
árum, er ekkert sem kallar á svo
umfangsmikil afskipti ríkisins. Því
ætti það að vera algert forgangs-
atriði hjá ríkisstjórninni að selja
hlut ríkisins sem fyrst í þessum
stofnunum.
Með því að hlutafélagavæða og
selja ríkisbankana og fjárfestingar-
sjóði sína myndi ríkið stuðla að virk-
ari og öflugri fjármagns- og hluta-
bréfamarkaði hér á landi. Auk þess
hefur þessi markaður ítrekað sýnt
vilja til að fjárfesta í þeim ríkisfyrir-
tækjum sem komið hafa inn á
markaðinn, eins og sala Jarðbor-
ana og Lyfjaverslunar ríkisins hafa
sýnt. Ríkið sem og sveitarfélög
ættu því að taka frumkvæði Reykja-
víkurborgar sér til fyrirmyndar og
gera gangskör að því að draga úr
umsvifum sínum í atvinnulífinu með
sölu fyrirtækja sinna.
ÞV