Morgunblaðið - 25.08.1996, Blaðsíða 2

2 E SUNNUDAGUR 25. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
IMÁMSKOSTIR
Þörf fyrir sérmenntaða leiðsögumenn virðist vaxa
„Strembið nám en skemmtilegta
Með auknum ferðamannastraumi hefur vax-
ið þörfín á þjónustu sérmenntaðra leiðsögu-
manna. Rannveig Guicharnaud lauk námi
í vor og segist hafa haft mikið gagn af.
Morgunblaðið/Jóri Svavarsson
RANNVEIG Guicharnaud Ieiðir erlenda ferðamenn
í allan sannleika um undur Islands.
í HEIMI nútimans eru gerðar
miklar kröfur um að fólk
bæti stöðugt við menntun sína
og þekkingu, hvort sem er í
leik eða starfi.
Aldrei of
seint að læra
ÁR SÍMENNTUNAR hér á landi
hófst í febrúar síðastliðnum með
degi sem helgaður var þessu við-
fangsefni og fólst meðal annars í
að haldin var ráðstefna og
menntastofnanir buðu gesti vel-
komna. Árið 1996 er helgað sí-
menntun að frumkvæði Evrópu-
sambandsins.
Guðný Helgadóttir deildarstjóri
í menntamálaráðuneytinu, sem
veitir átakinu forstöðu hérlendis,
segir að með ári símenntunar sé
stefnt að því að auka vitund Evr-
ópubúa um nauðsyn símenntunar
fyrir velferð samféiagsins.
Auka vitund um menntun
„Meginmarkmiðið hér á landi
er að auka vitund almennings,
stjórnenda fyrirtækja og mennta-
stofnana um að menntun er ævi-
verk, en er ekki leyst á fyrsta
hluta ævinnar,“ segir hún.
Hún minnir á boðskap þann
sem kom meðal annars fram á
veggspjaldi sem gefið var út fyrir
dag símenntunar, en þar segir að
aldrei sé of seint að læra eitthvað
nýtt og auka við menntunina.
„Fólk er einnig minnt á að
menntun er fjárfesting sem aldrei
verður tekin frá manni. Rétt er
að hafa þessi orð í huga þegar
haustar og hvetja sem flesta til
að láta drauminn um að fara á
námskeið verða að veruleika,“
segir Guðný að endingu.
„MIG langaði að kynnast landinu
mínu, hef áhuga á menningu og
þjóð, hef gaman af því að umgang-
ast fólk og þótti ekki verra að mega
ferðast um landið og fá greitt fyr-
ir,“ segir Rannveig Guicharnaud,
sem var ein 24 útskriftarnemenda
úr Leiðsöguskóla íslands síðastliðið
vor, aðspurð um ástæður þess að
hún ákvað að hefja þar nám.
Rannveig hefur síðan hún út-
skrifaðist verið önnum kafin við að
fylgja frönskum ferðamönnum um
ísland. Hún fékk starf hjá Ferða-
skrifstofu íslands fjómm vikum eft-
ir að náminu lauk og fleiri fyrir-
tæki hafa leitað eftir starfskröftum
hennar, svo að ekki þarf að kvarta
yfir verkefnaskorti.
Mikill utanbókarlærdómur
„Leiðsögumenn eru ríflega 200
ef ég man rétt, en samt virðist allt-
af vera skortur. Ég held að meiri-
hluti þeirra, sem voru með mér í
skólanum, hafi fengið vinnu,“ segir
Rannveig.
Námið er tvær annir og til þess
að komast inn í skólann þurfa um-
sækjendur að vera orðnir 21 árs,
geta talað tvö tungumál fyrir utan
íslensku og hafa lokið stúdents-
prófi. Þar fyrir utan eru umsækj-
endur boðaðir í viðtal þar sem þeir
eru beðnir að segja frá málaflokk-
um á borð við heilbrigðisástand á
íslandi á því tungumáli sem þeir
vilja leggja áherslu á. Standist þeir
þá raun, fá þeir inngöngu.
Rannveig segir flesta nemendur
hafa verið á svipuðum aldri og hún,
þ.e. 23-24 ára, en sá elsti hafí
verið um fimmtugt og ekki sé hægt
að sjá annað en að hópurinn hafi
verið mjög blandaður.
Á fyrri önninni er að sögn Rann-
veigar farið yfir almennan fróðleik
um helstu eldfjöll og aðra jarðfræði-
lega þætti, helstu plöntur og fugla,
en á seinni önninni er landinu skipt
í fjóra hluta og þá „kemur sérhæfð-
ur leiðsögumaður og fer yfir hvert
einasta fjall og einasta hús á mjög
ítarlegan hátt“, segir hún.
Nemendur verða að læra þennan
fróðleik utanbókar og kunna skil á
öllum stokkum og steinum þegar
þeir þreyta prófin.
Ferðum mætti fjölga
Um jólin er spurt um almennan
fróðleik á skriflegum prófum sem
eru þijár stundir í senn, auk þess
sem haldin eru munnleg próf þar
sem nemendur draga miða með ein-
hveiju efni og eiga að segja frá t.d.
þjóðgörðum, jöklum eða gróðurfari
á tilteknu svæði á því tungumáli
sem þeir sérhæfa sig í. Eftir ára-
mót er farið líkt að, þijú skrifleg
próf og eitt munnlegt.
„Á seinni önninni eru líka haldin
tvö munnleg próf í rútu, en þá er
ekið um Reykjavík eða aðra staði
og hver nemandi er kallaður upp
án fyrirvara og þarf að lýsa því sem
fyrir augu ber i fimm mínútur.
Lýsingin er tekin upp á segulband
og dæmd af prófdómurum," segir
Rannveig.
Náininu lýkur síðan á fimm daga
hringferð um landið þar sem það
helsta, sem lært hefur verið um
yfir veturinn, er skoðað.
„Þetta er mjög strembið nám og
ég varð vægast sagt stressuð á
þessum prófum. Erfiðast er að fara
í saumana á þessum endalausu
smáatriðum og þurfa að innbyrða
svona gríðarlega mikinn fróðleik á
stuttum tíma. Mætti ég breyta ein-
hveiju myndi ég fjölga vettvangs-
ferðum og leggja meiri áherslu á
skilning á námsefninu með þeim
hætti, í stað þess að sitja í stofu
og læra utan að eins og páfagaukur.
Litur á íslenskum pollum
Hún segist hafa verið skelfingu
lostin nóttina áður en hún tók á
móti hópi ferðamanna í fyrsta
skipti, legið andvaka og haft marg-
sinnis yfir í huganum lýsinguna á
leiðinni sem var farin. Þegar á
hólminn var komið hafi hins vegar
allt gengið eins og í sögu.
„Eg fékk hnút í magann fyrst,
ekki síst þegar ég var að vísa þeim
inn í rútuna, en þetta reyndist
áhugasamur og skemmtilegur hóp-
ur þannig að vandkvæðin voru eng-
in. Það þarf líka sjaldnast að hafa
mikið fyrir Frökkum sem hingað
koma þó svo að spurningarnar geti
verið skrýtnar í okkar eyrum. Ein-
hver spurði t.d. af hveiju drullupoll-
arnir á íslenskum vegum væru eins
á litinn og þeir eru. Það varð fátt
um svör hjá mér, en leiðsögumaður
verður líka að vera óhræddur við
að játa vanþekkingu ef svo ber
undir og kíkja í bækurnar til að
svara fólki," segir Rannveig.
Nám í Leiðsögumannaskóla ís-
lands kostar 120 þúsund krónur,
en síðan má reikna með um 15
þúsund króna kostnaði við
námsbækur að sögn Rannveigar.
Margir vilja auka lestrarhraða og bæta eftirtektina
Sá fljótasti las
7.000 orð á mínútu
SKÓLINN býður einnig upp á nám-
skeið í námstækni, sem eru oft
samtengd lestrarhraðanum. Ólafur
Johnson skólastjóri segir fólk vilja
auka lestrarhraða sinn og bæta
eftirtektina.
Tvöföldun eða endurgreiðsla
„Árangurinn er góður, eða að
jafnaði rúmlega fjórföldun á lestr-
arhraða, með bættri eftirtekt. Þeir
sem ekki ná að tvöfalda lestr-
arhraðann hjá okkur fá endur-
greitt, en þetta er þó háð því að
menn þurfa að æfa sig heima og
það kemur fljótt í ljós hvort þeir
gera það eða ekki,“ segir hann.
Námið er byggt upp á þann hátt
að þátttakendur þreyta krossapróf
í upphafi námskeiðs til að mæla
lestrarhraðann og hve vel þeir taka
eftir því sem þeir iesa. Þess er
gætt að niðurstöður úr þessu prófi
komi ekki fyrir sjónir annarra þátt-
takenda námskeiðsins.
Þá er farið yfir námsefnið ög
segir Ólafur algengt að strax í
fyrsta tíma vaxi lestrarhraði um
20-50%.
Þátttakendum er sett fyrir áð-
Aukin tölvuvæðing og
ffölgun myndmiðla
hefur ekki dregið úr
nauðsyn góðrar lestr-
arkunnáttu og telja
raunar margir þörf
á henni vaxa frekar
en hitt.
urnefnd heimavinna og byggist hún
á fjórum æfingum sem þarf að
gera hvern dag. í næstu tímum er
farið í aðra þætti lestrarins og fólki
sagt hvað hafa á í huga við lestur
og hvernig það á að bera sig að
við mismunandi lesefni.
23 blaðsíður á mínútu
Ólafur hóf að starfrækja Hrað-
lestrarskólann árið 1980 og segir
eftirspurn hafa verið mikla og sam-
fellda frá þeim tíma, fyrir utan smá
lægð þegar efnahagur almennings
þrengdist í byijun síðastliðins ára-
tugar. Um 50-60% þeirra sem vilja
auka lestrarhraðann eru námsfólk
á aldrinum 16 til 25 ára að sögn
Ólafs, en þar fyrir utan fólk víða að.
„Upp á síðkastið hef ég farið inn
í fyrirtæki og kennt stjórnendum
og öðrum hópum starfsmanna, því
að lestrarhraði er slæmur flösku-
háls hjá mörgum. Stjórnendur
þurfa kannski að lesa 2-3 tíma á
dag, og ef þeir geta skorið það
niður um helming eða meira, er
það vægast sagt ákjósanlegt. Auk
þess telja margir sig ekki komast
yfir að lesa allt það sem þeir þurfa,
þrátt fyrir þann mikla tíma sem
varið er í lestur.“
Ólafur segir dæmi um árangur
sem telja má undraverðan, þótt þau
séu vitaskuld færri en hin. Til
dæmis hafi ungur maður sem sótti
námskeið getað lesið um 7.000 orð
á mínútu að því loknu.
„Sjö þúsund orð eru sennilega
um 23 blaðsíður á mínútu, og þá
hugsa flestir að viðkomandi hafí
ekki hugmynd um hvað lesið er,
en svo var þó ekki I þessu tilviki
sem er vitanlega einstakt, og meira
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
ÓLAFUR Johnson skólastjóri Hraðlestrarskólans lofar nemend-
um sinum endurgreiðslu, tvöfaldi þeir ekki lestrarhraðann.
en tvöfalt betri árangur en sá
næstbesti náði.
íslendingar lesa hægar
Víðtækar rannsóknir hafa verið
gerðar á lestrargetu og lestrar-
hraða erlendis, og til að mynda var
John F. Kennedy frægur fyrir að
lesa um 3.000 orð á mínútu, svo
að fólk hafi samanburð. Þessi ungi
maður varð fyrir skömmu dúx frá
virtum menntaskóla í höfuðborg-
inni. Ég er sannfærður um að þessi
mikli lestrarhraði hafí auðveldað
honum að komast yfír námsefnið,
þó svo að námsgeta og lestrarhraði
haldist ekki endilega í hendur,"
segir Ólafur.
íslendingar lesa að meðaltali
hægar en flestar aðrar þjóðir og
munar þar um fjórðungi að sögn
Ólafar.
„Ástæðan er tungumálið en ekki
að við séum á nokkurn hátt tor-
næmari en aðrir. Enskan er t.d.
miklu léttari en íslenskan í lestri,
ensk orð eru styttri og óbeygð
þannig að menn geta lesið þau
hraðar, eins og þeir vita sem lesa
mikið af enskum reyfurum. Þetta
er þó ekki algilt, og þannig var ég
eitt sinn með fínnska konu á nám-
skeiði hjá mér, sem las íslenskuna
tvöfalt hraðar en sitt eigið móður-
mál, því að þrátt fyrir allt er finnsk-
an enn seinlesnari en íslenskan.“