Morgunblaðið - 29.08.1996, Blaðsíða 18
18 FIMMTUDAGUR 29. ÁGÚST 1996
NEYTENDUR
MORGUNBLAÐIÐ
\ Wmk
N°7
7TILBOÐ
KR.690
TÆKNISPREY MEIK
Tilvalið tækifæri til að líta betur út
FÆSTI BETRI
SNYRTIVÖRU-
VERSLUNUM
OG APÓTEKUM
Sjálfsafgreiðslu■
afsfáttur
Nýttu þér 2 kr. sjálfsafgreiðsluafslátt af hverjum
bensínlftra á eftirtöldum þjónustustöðvum Olís.
• Sæbraut við Kleppsveg
• Mjódd í Breiðholti + 2 kr.
• Gullinbrú í Grafarvogi
• Klöpp við Skúlagötu
• Ánanaustum
• Hamraborg, Kópavogi
• Reykjanesbraut, Garðabæ
• Vesturgötu, Hafnarfirði
• Suðurgötu, Akranesi
'Viðbótarafsláttur vegna framkvæmda.
léttir þér lífið
Wilhelm Norðfjörð
Hugo Þórisson
Upplýsingar og
skráning eftir
kl. 16.00 og
um helgar í
síma 562 1132
og 562 6632
Nú er að hefjast námskeið þar sem foreldrum
gefst kostur á að kynnast og tileinka sér
ákveðnar hugmyndir og aðferðir í samskiptum
foreldra og bama þar verður m.a. fjallað um
hvað foreldrar geta gert til að:
•aðstoða börn sín við þeirra vandamál.
*að leysa úr ágreiningi án þess að beita valdi.
•byggja upp jákvæð samskipti innan
fjölskyldunnar.
Lífrænt o g vistrænt
í mörgum útgáfum
Fyrsta heimssýningin á
vistrænum vörum var
haldin í Kaupmanna-
höfn nýlega. Sigrún
Davíðsdóttir heimsótti
hana og segir hér frá
því sem fyrir augu bar.
FYRSTA heimssýningin á vist-
rænum vörum var nýlega haldin
í Kaupmannahöfn, samhliða ráð-
stefnu IFOAM, Alþjóða hreyfing-
arinnar um lífrænan landbúnað.
Það leynir sér ekki að þróunin er
hröð á þessu sviði, því mikið fæst
orðið af slíkum afurðum. Og ekki
vantar áhugann, því þúsundir
Kaupmannahafnarbúa og annarra
gesta streymdu út í Hólmann, þar
sem sýningin var haldin. Reynsla
Dana af sölu lífrænna afurða hef-
ur líka sýnt að þetta er vaxandi
markaður. Það er ekki lengra síð-
an en fimm ár að lífrænar vörur
sáust ekki nema í sérstökum
heilsufæðisbúðum. Nú keppast
kjörbúðakeðjurnar um að hafa sem
best úrval og árið 2000 er reiknað
með að lífrænt ræktaðar matvörur
nemi 15-20 prósentum af mat-
vælamarkaðnum. Flugfélög, hús-
gagnabúðir, hótel og fataframleið-
endur eru meðal þeirra aðila, sem
einnig freista þess að markaðs-
setja lífræna vöru og þjónustu.
Sýningin var haldin undir ber-
um himni og í tjöldum á svæðinu
gat bæði að bragða og sjá vörurn-
ar. Skemmtiatriði voru á sviði, þar
sem áhorfendur gátu setið á
hálmstöbbum. Hálmstöbbum var
einnig komið fyrir víðar og meðal
annars var þarna leikvöllur fyrir
krakka, búinn til úr hálmstöbbun-
um. Einstök lönd kynntu einnig
lífræna vörur og vistræna þjón-
ustu. Þeirra á meðal voru Finn-
land, sem vakti sérstaka athygli á
norðlægustu landbúnaðarhér-
uðunum og möguleikum þar á líf-
rænni ræktun. I tékkneska básn-
um voru bæði kynntar lífrænt
ræktaðar vörur af ýmsu tagi, svo
sem korn, jurtir og vín, en einnig
bændagisting á bæjum, þar sem
lífræn ræktun er stunduð og hinn
vistræni hugsunarháttur í háveg-
um hafður.
Lífrænt vín er ekki lengur sjald-
séð fyrirbæri, heldur er úrvalið
orðið fjölbreytt af slíkum vínum.
Gæðin eru upp og ofan eins og í
hefðbundinni vínframleiðslu, en
það er ekki lengur neinn hörgull
á góðum vínum af þessu tagi. I
flestum vínbúðum í Danmörku og
víðar er orðið nókkuð úrval þess-
ara vína, því eins og aðrar lífræn-
ar vörur fást þau ekki lengur að-
eins í sérstökum heilsuvörubúðum
eins og var fyrir nokkrum árum,
heldur miklu víðar. Og svo má
ekki gleyma að mörg veitingahús
bjóða nú að sjálfsögðu upp á lífræn
vín.
Lífrænt súkkulaði,
hrísgrjónamjólk og
lúpínumatur
Eftir heimsókn á sýninguna þá
er Ijóst að lífrænar matvörur eru
ekki lengur sjaldséðar og sérstak-
ar. Það er hægt að fá næstum allt
í lífrænni útgáfu, auk ýmissa
nýrstárlegra afurða. Lífrænt súkk-
ulaði, kaffi og te er merki um að
lífræna ræktunin hefur einnig náð
til þriðja heimsins, þar sem hún
er mikilvægur og vaxandi angi af
sjálfbærum landbúnaði.
En lífræn ræktun snýst ekki
aðeins um að rækta hefðbundnar
landbúnaðarafurðir á óhefðbund-
inn hátt, heldur einnig um að finna
nýjar leiðir í ræktun og nýjar af-
urðir. Sojamjólk hefur lengi verið
kostur, sem ýmsir hafa hallað sér
að í stað eða með annarri mjólkur-
neyslu. En hrísgijónamjólk er
einnig girnilegur kostur. Bragðið
er létt og frískandi, örlítið sætlegt
og án fitubragðsins, sem er af
venjulegri mjólk og ísköld hrís-
gijónamjólk er góður svaladrykk-
ur.
I Þýskalandi hafa verið gerðar
tilraunir til að vinna mat úr lúpínu-
tegund, sem ekki er sú sama og
ræktuð er á íslandi. A sýningunni
var hægt að bragða á ýmsum teg-
undum lúpínuborgara, þar sem
eggjahvítuefni lúpínunnar var
uppistaðan. Þessir borgarar voru
síðan kryddaðir á austurlenska og
suður-ameríska vísu og útkoman
er firna góð. Einnig var þarna
ýmiss konar smurálegg úr lúpín-
unni, kryddað á margvíslegan
hátt.
Korn hefur lengi verið ræktað
lífrænt og nú er úrvalið af því
orðið mjög fjölbreytt. í Danmörku
er orðið sjálfsagt að geta gengið
að góðum úrvali lífræns ræktaðs
korns í flestum kjörbúðum. Nú eru
einnig komnar á markaðinn korn-
blöndur, sem hægt er að baka
brauð úr, þannig að ekki þarf að
bæta öðru en geri og vatni í. Af
þessu tagi eru til dæmis rúg-
brauðsblanda og útkoman er ljúf-
fengt og gróft rúgbrauð.
A sýningunni var einnig hægt
að fá upplýsingar um ræktunarað-
ferðir og orkunotkun á vistrænan
hátt. Þeir sem vilja gera allt sjálf-
ir geta líka keypt sér litlar korn-
kvarnir og malað korn á þann
hátt sem þeim hentar.
Vistræn föt og húsgögn
Margir fataframleiðendur eru
farnir að framleiða föt úr lífrænni
bómull. Það hefur þó leikið það
orð á að erfitt væri fyrir framleið-
endur að sýna fram á hið vistræna
í framleiðslunni. Það breytir því
þó ekki að æ fleiri fataframleið-
endur nota bómull, sem þeir segja
lífræna. Húsgagnaframleiðendur
hafa farið sömu leið og nota í æ
ríkari mæli við af svæðum, þar
sem plantað er fleiri nýjum tijám
en þeim sem tekin eru. Þetta er
vottað og er mikilvægur hluti af
markaðsfærslu og auglýsingum
fyrir þessi húsgögn. Um leið er
framleiðslan einnig sjálfbær. Það
er ekki aðeins gengið á náttúru-
auðlindir, heldur aukið í þær.
Heildarhugsun er einmitt stór
hluti af lífrænu hreyfingunni. Hún
gengur ekki aðeins út á að útvega
neytendum holla og góða vöru,
heldur einnig að framleiðsla vör-
unnar þjóni náttúrinni sem best.
Sýningin og ráðstefnan sýnir svo
ekki verður um villst að þessi
hugsunarhættur er ekki aðeins
dægurfluga, heldur afstaða, sem
skýtur upp á stöðugt fleiri sviðum.
ÍBanðum guænmeti ag átieacU fuúíóunnwt aegna
Manneldisráð
hvetur fólk á öllum
aldri til að borða að
minnsta kosti fimm
skammta af
grænmeti, ávöxtum
eða kartöflum á dag
Einn skammtur getur verið einn meðalstór ávoxtur, 50 g af grænmeti, 2-3 kartöflur eða glas af hreinum ávaxtasafa.
m