Morgunblaðið - 29.08.1996, Blaðsíða 31

f
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 29. ÁGÚST 1996 31
GGIRMAR
tur og
LStÓll
mál, til dæmis fiskveiðideilur, sem
kosta ekki eins mikinn undirbúning
og er hægt að afgreiða á skemmri
tíma. Þessi dómur á að verða skil-
virkur og ódýr í rekstri fyrir málsað-
ila. Þar sem reynsla dómaranna er
svo mikil, ætti að verða auðvelt fyr-
ir þá að úrskurða um það hver lögin
eru. Flestir hafa þeir tekið þátt í
mótun þeirra," segir Guðmundur.
„Að lokum hljóta síðan viðameiri
mál að koma til okkar einnig, ef við
sýnum strax af okkur þessa eigin-
leika. Það verður þó ekki beint um
neina samkeppni við Alþjóðadóm-
stólinn að ræða, enda fjaliar hann
um allar þjóðréttardeilur, en við að-
eins um hafréttinn.“
Dómarar í aukastörfum
til að byija með
Dómarar við Hafréttardóminn
njóta diplómatískra réttinda og frið-
helgi. í samþykkt dómstólsins kemur
fram að sérhver kjörinn dómari skuli
þiggja árslaun, ásamt launauppbót
fyrir hvern dag sem hann gegnir
störfum sínum. Guðmundur segir að
þetta fyrirkomulag sé haft á vegna
gagnrýni, sem upp hafi komið um
að verið væri að setja á stofn fjöl-
mennan dóm með dómara á fullum
launum, sem kynni síðan að hafa
lítið að gera. Til að byrja með megi
gera ráð fyrir að dómararnir verði
ekki á fullum launum, aðrir en for-
seti dómsins, og muni því þurfa að
hafa önnur störf með höndum sam-
hliða dómarastarfinu. Dómurunum
eru hins vegar settar strangar skorð-
ur. Samkvæmt samþykktunum mega
þeir ekki vinna stjórnmála- eða
stjórnsýslustörf, sem þýðir til dæmis
að Guðmundur Eiríksson getur ekki
haldið áfram starfi sínu sem þjóðrétt-
arfræðingur utanríkisráðuneytisins.
Dómarar mega heldur ekki hafa virk
tengsl við eða vera fjárhagslega riðn-
ir við nokkrar framkvæmdir fyrir-
------------ tækja, sem starfa að rann-
yggður sóknum eða hagnýtingu á
ininaur auðlindum hafsins, og
lóminn Þe'm er ekki heimilt að
starfa sem umboðsmenn,
““lögfræðilegir ráðunautar
eða lögmenn. Guðmundur segir að
búast megi við að aukastörf dómar-
anna verði einkum fræðilegs eðlis.
Hann segist sjálfur ekki hafa ákveð-
ið hvað hann taki sér fyrir hendur
meðfram dómarastarfinu. Á einu til
tveimur árum megi hins vegar gera
ráð fýrir að dómarastarfið verði fullt
starf, eftir því sem málum hjá Haf-
réttardómnum fjölgar.
Flokksþing demókrata í Chicago
Reuter
HILLARY Clinton, eiginkona Bandaríkjaforseta, veifar til fulltrúa
á flokksþingi demókrata í Chicago.
BLÖKKUMANNALEIÐTOGINN Jesse Jackson hvetur demókrata
til dáða á flokksþinginu í Chicago.
• •
Orlar á gagnrýni en endur-
kjör Clintons sett á oddinn
Chicago. Reuter.
HILLARY Rodham Clinton,
eiginköna Bandaríkjafor-
seta, var í sviðljósinu á
flokksþingi demókrata í
Chicago á þriðjudagskvöld, en blökku-
mannaleiðtoginn Jesse Jackson og
Mario Cuomo, fyrrverandi ríkisstjóri
New York, voru fýrstir til að velqa
máls á óánægju vinstri vængs demó-
krataflokksins með að Bill Clinton for-
seti skyldi undirrita lög um að skera
niður framlög til félagsmála, þótt þeir
lýstu báðir yfir stuðningi við hann.
Demókratar tilnefndu Clinton í gær-
kvöldi formlega forsetaframbjóðanda
flokksins og var fyrirhugað að forset-
inn kæmi þá til borgarinnar eftir að
hafa ferðast þangað með járnbrautar-
lest og kynnt ýmis mál, sem hann
hyggst setja á oddinn á næsta kjör-
tímabili nái hann endurkjöri. Mikil
bjartsýni ríkti á þinginu, enda hefur
forskot Clintons á Bob Dole, frambjóð-
anda repúblikana, verið að aukast á
ný samkvæmt skoðanakönnunum.
í gær hugðist hann lýsa yfír því að
hann ætlaði að veija tveimur milljörð-
um Bandaríkjadollara (140 milljörðum
íslenskra króna) til að hreinsa upp eitr-
aðan úrgang úr iðnaði og hvetja fýrir-
tæki til að blása nýju lífí í vanrækt
iðnaðarhverfí stórborganna.
Hillary Clinton svarar Dole
Hiliary Clinton var fagnað með fjög-
urra mínútna lófataki þegar hún steig
á sviðið. Forsetafrúin lagði áherslu á
fjölskylduna og svaraði um leið gagn-
rýni Bobs Doles, forsetaframbjóðanda
repúblikana, á metsöiubók sína um
barnauppeldi.
Titill bókarinnar er „Það þarf þorp
til“ (It Takes a Village) og er þar um
að ræða afrískt orðtak. Dole sagði á
flokksþingi repúblikana í San Diego
fyrir hálfum mánuði að það þyrfti ekki
þorp, „það þarf föður og móður“ og
sakaði Hillary Clinton um að vilja auka
ríkisafskipti.
Hillary Clinton sagði að ýmsar stétt-
ir væru mikilvægar við uppeldi bams;
kennarar, prestar og læknar, og bætti
við: „Já, það þarf þorp til og það þarf
forseta, Bill Clinton.“
Það var hins vegar Emanuel Clea-
ver, borgarstjóri Kansas-borgar, sem
gerði hörðustu atlöguna að Dole með
því að rekja sögu, sem frambjóðandinn
hefur oft sagt sjálfur. Cleaver rifjaði
upp þegar Dole kom mikið særður til
heimabæjar síns, Russel í Kansas, eft-
ir að hafa barist í heimsstyijöldinni
síðari 'og sagði að þá hefðu þorpsbúar
safnað handa honum fé í vindlakassa
til þess að hann gæti gengist undir
uppskurð, sem hann annars hefði ekki
haft efni á.
Rifjaði upp 21 árs hjónaband
Ræða forsetafrúarinnar virtist til
þess ætluð að vísa á bug þeirri gagn-
rýni, sem dunið hefur á manni hennar
allt frá því að hann bauð sig fram til
forseta árið 1991. Hún rifjaði upp
tæplega 21 árs hjónaband og sagði
FJÖGURRA ára gömul stúlka, Maggie Lane Moone, situr á háhesti
og heldur á lofti áróðursspjaldi á kosningafundi Bills Clintons Banda-
ríkjaforseta í borginni Pontiac í Miehigan-ríki á þriðjudag.
að „fjölskyldan hefði verið miðpunkt-
urinn í lífi“ þeirra hjóna.
Chelsea Clinton, dóttir forsetahjón-
anna, sem nú er 16 ára, sat í sal ráð-
stefnuhallarinnar á meðan móðir henn-
ar talaði og sagði meðal annars að
engin reynsla hefði verið jafn dýrmæt
og að ala dótturina upp.
Clinton-hjónin hafa reynt að halda
Chelsea fyrir utan sviðsljósið, en á
þriðjudagskvöld nefndi Hillary Clinton
hana sex sinnum á nafn og hún hefur
einnig vakið athygli fýrír að hafa verið
með föður sínum í lestarferðinni um-
töluðu.
Hillary Cíinton nefndi ekki lögin,
sem maður hennar, undirritaði nokkr-
um dögum fyrir þingið um niðurskurð
í velferðarmálum, en rakti þess í stað
ýmis mál, sem hann hefði barist fyrir.
Það var meiri broddur í ræðum Jack-
sons og Cuomos, þótt þeir hafí farið
sér hægt í gagnrýni á Clinton.
„Mörg okkar, þar á meðal ég, eru
þeirrar hyggju að hættan, sem börn
eru sett í, sé of mikil til að réttlæta
undiirítun laganna, sama hvaða póli-
tíski ávinningur hlýst af því,“ sagði
Cuomo, en skoraði því næst á kjósend-
ur að styðja Clinton til áframhaldandi
setu í embætti. „Forsetinn er þess full-
viss að hann geti bægt þessari hættu
frá með frekari lagasetningu áður en
bömin bíða tjón af,“ sagði Cuomo, sem
oft hefur verið talinn einn mesti ræðu-
skörungur demókrata og orðaður við
forsetaframboð, en beið skipbrot þegar
hann tapaði ríkisstjórakosningum í
New York fyrir tveimur árum.
Gagnrýni og stuðningur
„Við skulum vona og biðja fyrir því
að forsetinn hafí rétt fyrir sér, en við
skulum gera meira. Við getum ekki
reitt okkur á það að repúblikanar vinni
með Clinton að því að bjarga börnum
okkar. Við þurfum því að efla forset-
ann með því að tryggja demókrötum
[meirihluta á þingi].“
Jesse Jackson hefur verið kallaður
samviska Demókrataflokksins, en
hann hefur ekki jafn mikil ítök og áður.
„Þegar forseti er málsvari þess að
útrýma sjálfvirkum vopnum, hækka
lágmarkslaun ... efla kosningarétt og
félagsleg réttindi og raunverulegt jafn-
rétti, á hann skilið að sitja fjögur ár
til viðbótar,“ sagði Jackson. „Vera má
að við séum ósammála um mikilvæg
atriði á borð við velferðarmál, en ef
við kjósum hann rennur upp annar og
betri dagur. Haltu í trúna, berðu höfuð-
ið hátt, herra forseti."
Gagnrýndi Colin Powell
Jackson beindi spjótum sínum einnig
að repúblikönum og gagniýndi meira
að segja Colin Powell, fyrrverandi yfír-
mann bandaríska herráðsins, sem
repúblikanar binda miklar vonir við.
Jackson sakaði Powell, sem er svart-
ur og á uppgang sinn að ýmsu leyti
aðgerðum ríkisins til að jafna rétt kyn-
þátta að þakka, um að veita repúblik-
önum milda ásjónu til að hylja harðn-
eskjulega stefnu þeirra.
„Næsta kynslóð á það á hættu að
öll þau réttindi, sem veittu Powell
brautargengi, verði ekki til staðar jjeg-
ar kemur að þeim,“ sagði Jackson og
vék frá sýnu mildari texta, sem upp-
runalega hafði verið samið um að hann
flytti.
Demókratar samþykktu einnig
stefnuskrá á þriðjudag og þykir hún
bera því vitni að áhersla hafí verið lögð
á að koma sjónarmiðum Clintons á
framfæri og leita inn á miðju stjóm-
málanna. Þetta er fyrsta sinni í langan
tíma, sem demókratar samþykkja
stefnuskrá án heiftúðugra deilna, og
má rekja það til þess að þeir misstu
meirihluta sinn í báðum deildum þings-
ins fyrir tveimur árum og vilja ekki
láta óeiningu spilla fyrir sér í kosninga-
baráttunni.
Forskot Clintons eykst
Samkvæmt skoðanakönnun, sem
sjónvarpsstöðin NBC birti í gær, hefur
Clinton nú 12 prósentustiga forskot á
Dole. I könnun sjónvarpsstöðvarinnar
ABC, sem birt var á þriðjudag, hafði
Clinton 15 prósentustigum meira fylgi
en Dole.
Dole, sem nú er í fríi í Santa Bar-
bara í Kalifomíu, kvaðst bjartsýnn og
sagði að kannanir, sem hann hefði
sjálfur látið gera, sýndu að forskot
Clintons í Kalifomíu væri nú aðeins
átta prósentustig.
Dole sagði blaðamönnum á þriðju-
dag að Clinton myndi fá örlitla upp-
sveiflu meðan á flokksþinginu stæði,
en hún myndi fljótt hverfa.
A1 Gore varaforseti átti að halda
ræðu í gærkvöldi og í kvöld lýkur
flokksþingi demókrata á því að Clinton
flytur ávarp þar sem búist er við að
hann rýmki undanþágur frá fjár-
magnstekjuskatti.