Morgunblaðið - 30.08.1996, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 30. ÁGÚST 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Ríkissáttasemjari sleit viðræðum samninganefnda
Kjaradeilan í a l-
gerri sjálfheldu“
ÞÓRIR Einarsson ríkissáttasemjari
sleit viðræðum milli samninganefnd-
ar ríkisins (SNR) og samninganefnd-
ar Læknafélags Íslands (LÍ) síðdegis
í gær þar sem frekari sáttaumleitan-
ir voru þýðingarlausar, að sögn hans.
Er kjaradeilan nú í algerri sjálfheldu
og óvissa um framhaldið að sögn
sáttasemjara og forsvarsmanna
samninganefndanna.
„Þessi viðræðulota er búin að
standa yfír frá síðastliðnum föstu-
degi. Það hafa verið haldnir fundir
eða farið fram önnur vinna alla dag-
ana, mikið hefur verið reiknað og
litið undir hvem stein, en allt komið
fyrir ekki. Aðilar hafa ekkert nálgast
hvor annan,“ segir Þórir.
Sáttafundurinn í gær var sá 19.
í röðinni frá því að læknadeilan kom
inn á borð sáttasemjara.
Þórir ætlar að vera í sambandi við
deiiuaðila daglega til að kanna hvort
eitthvað gæti gefíð tilefni til fundar.
SNR vill ræða betur útfærslu
á aksturskostnaði
Gunnar Björnsson, formaður SNR,
segir mjög miður að slitnað hafí upp
úr í gær. Ríkið hafí viljað semja við
heilsugæslulækna um sambærilegar
launabreytingar og samið hafi verið
um við aðra en viljað ræða nánar
útfærslu á akstursgreiðslum iækna.
Þar stæði valið á milli þess að fella
aksturskostnaðinn sem krónutölu inn
í launatöflu lækna eða að láta þessar
greiðslur samsvara tilteknum launa-
fiokkshækkunum. Hlutfallslega mest
kæmi þá í hlut heilsugæslulækna í
einmenningshéruðum en lífeyris-
grunnur annarra lækna myndi einnig
hækka verulega þar sem hann er
miðaður við föst laun.
„Okkar mat er að það sé ekki fullr-
ætt hvemig eigi að meta áhrifín af
því að færa kostnaðargreiðslur inn í
launagrunninn. Við töldum heldur
ekki fullrætt hvort hægt væri að fá
heilbrigðisráðuneytið til að breyta
skipulagi heilsugæslunnar, til dæmis
LÍ krefst hækk-
unar fastra launa
í 145-158 þús.
SNR telur málin
ekki rædd að fullu
í Reykjavík, þannig að læknum yrði
tryggð tiltekin greiðsla fyrir að standa
bakvaktir en þeir vildu ekki heldur
ræða það,“ sagði Gunnar Bjömsson.
Reiðubúnir að gera
bráðabirgðasamning
Samninganefnd LÍ ákvað í gær
að opinbera launakröfur heilsu-
gæslulækna en hún vísar allri ábyrgð
á þeirri stöðu sem upp er komin yfír
á íjármálaráðherra. Gunnar Ingi
Gunnarsson, formaður samninga-
nefndar LÍ, segir að gert hafi verið
heiðursmannasamkomulag milli
samninganefndanna í upphafi við-
ræðnanna um að ræða ekki efni við-
ræðnanna opinberlega. Læknar hafí
staðið við það þó SNR hafi brotið
það nokkrum sinnum.
„Nú er svo komið að við erum
lausir undan þessu samkomulagi og
getum lagt málefnin á borðið. í upp-
hafí orðuðum við kröfuna þannig,
að við vildum leiðrétta hrap fastra
launa," segir hann. „Til þess að lag-
færa stöðuna vildum við meta and-
virði 8.000 km. aksturssamnings,
sem við höfum, og flytja þá fjármuni
yfír í föst laun. Einnig vildum við
taka aukagreiðslur, s.s. fyrir heilsu-
vemd, og fella þær einnig inn í föst
laun. Að meðtöldum öðrum minni
atriðum þýddi þetta, þegar upp var
staðið, að launakröfur okkar hljóð-
uðu upp á 145.000-158.000 kr. fyr-
ir sérfræðing í heimilislækningum
eftir því hvar hann starfar á landinu.
Þessi breyting er fyrst og fremst
vegna tilfærslu fjármuna, sem koma
hvort sem er úr ríkissjóði. Ofan á
þessar upphæðir kæmu svo þær pró-
sentuhækkanir sem ríkið hefur boðið
öðrum hópum. Með þessu móti töld-
um við að við gætum lagfært launin
eins og við stefndum að í upphafi
en þessu hefur verið hafnað og samn-
inganefnd ríkisins hefur ekki breytt
tilboði sínu frá 30. júlí en við höfum
tvívegis slakað verulega á kröfum
okkar á því tímabiii," sagði hann.
Samninganefnd LÍ stakk einnig
upp á því til einföldunar, að sögn
Gunnars Inga, að gera samning til
bráðabirgða þannig að hluti lækna-
hópsins yrði færður yfir á föst laun
sjúkrahúslækna og aðrir gildandi
samningar notaðir óbreyttir þar til
heildarsamningur yrði gerður en því
var einnig hafnað, að hans sögn.
Landsfundur lækna boðaður
eftir helgi
Læknar telja að mjög alvarlegt
ástand skapist um allt land í heil-
brigðisþjónustunni eftir að upp úr
viðræðum slitnaði. „Þessu ástandi
getur fylgt algert hrun heilsugæslu,
að minnsta kosti hér á þéttbýlissvæð-
inu til að byija með. Það stefnir í
algera afmönnun öryggiskerfis frum-
þjónustunnar á landsvísu. Það er svo
til engin nýliðun í stéttinni. Sú spurn-
ing vaknar hvort við stöndum frammi
fyrir því núna að fjármáiaráðuneytið
ætli að fara einhveijar aðrar leiðir
til að greiða fyrir þjónustu sem íbúar
landsins eiga lögbundinn rétt til,“
segir Gunnar Ingi.
Óvissa um áhrif á
ney ðarþj ónustuna
Forsvarsmenn heiibrigðisráðuneyt-
isins sögðu erfítt að meta hvaða áhrif
viðræðuslitin í gær hefðu á skipulag
neyðarþjónustunnar. Farið hefur ver-
ið fram á það við LÍ að læknar taki
þátt í að styrkja neyðarþjónustuna á
landsbyggðinni. „Það er ófyrirséð
hvaða áhrif þessi atburður hefur,“
segir Kristján Erlendsson, skrifstofu-
stjóri í heilbrigðisráðuneytinu.
í hnút eftir 19 sáttafundi jgjj
31. janúar: 127 heilsugæslulæknar segja upp störfum vegna óánægju
með skipulag heilbrigðisþjónustu utan sjúkrahúsanna og taka upp-
sagnirnar gildi 1. maí.
1. mars: Læknavaktin segir upp samningi sínum við stjórn heilsugæsl-
unnar í Reykjavík vegna óánægju með starfsaðstæður heilsugæslulækna.
30. apríl: Heilbrigðisráðherra framlengir uppsagnarfrest heilsugæslu-
lækna um þrjá mánuði eða til 31. júlí.
6. júní: Læknafélags íslands óskar eftir samningafundi fyrir hönd heilsu-
gæslulækna með saminganefnd rikisins.
20. júní: Fyrsti formlegi samningafundur heilsugæslulækna og ríkisins.
25. júní: Heilbrigðisráðherra kynnir í ríkisstjórn tillögur um lausn á deilu
ríkisins og heilsugæslulækna um uppbyggingu heilsugæslunnar.
8. júlí: Heiibrigðisráðuneytið og Félag íslenskra heimilislækna kynna sam-
komulag um breytingar á skipulagi heilsugæslu.
18. júlí: Fulltrúar lækna leggja formlega fram kröfugerð
25. júlí: Fyrsti sáttafundur haldinn í deilunni hjá ríkissáttasemjara.
30. júlí: Samninganefnd ríkisins leggur fram útfærðar tillögur á
sáttafundi.
31. júlí: Slitnar upp úr viðræðum deiluaðila hjá ríkissáttasemjara eftir
fjóra árangurslausa fundi frá 25. júlí.
I. ágúst: Uppsagnir rúmlega 120 heilsugæslulækna á 54 heilsu-
gæslustöðvum taka gildi.
7. ágúst: Sáttatilraunir hafnar að nýju hjá ríkissáttasemjara eftir að
viðræður höfðu legið niðri í tæpa viku.
II. ágúst: Slitnar upp úr viðræðum á ný í húsnæði sáttasemjara.
Fjármálaráðherra lýsir yfir vilja til að semja til áramóta og nota næstu
fjóra mánuði til að endurskoða launakerfi fastráðinna heilsugæslulækna.
12. ágúst: Um 120 heimilislæknar koma saman til landsfundar Félags
íslenskra heimilislæknatil að ræða það ástand sem skapast hefur.
13. ágúst: Ríkisstjórnin ræðir þá alvarlegu stöðu sem komin er upp
í heilsugæslumálum. Boðað er til nýs sáttafundar hjá sáttasemjara og
árangurslausar sáttatilraunir halda áfram næstu daga.
16. ágúst: Stöður heilsugæslulækna auglýstar lausar til umsókna.
22. ágúst: 19 heilsugæslulæknar sem starfa í hlutastöðu á átta
sjúkrahúsum á landsbyggðinni lýsa yfir að ef ekkert gerist í samninga-
málum á næstunni muni þeir einnig segja upp sjúkrahússtöðum sínum.
23. ágúst: Boðað tii nýrrar viðræðulotu hjá sáttasemjara eftir tveggja
daga hlé.
27. ágúst: Forystumenn Læknafélagsins eiga fund með fjármálaráð-
herra vegna tillögu hans um að gerður verði einn samningur fyrir alla
lækna.
29. ágúst: Ríkissáttasemjari slítur viöræðum og telur allar frekari til-
raunir þýðingarlausar. Samtals höfðu þá verið haldnir 19 sáttafundir á
fímm vikna tímabili.
Félagar í LÍ hafa gengið til neyð-
arvakta án endurgjaldslaust á und-
anförnum vikum en stjórn félagsins
hefur hins vegar hafnað beiðni um
að hafa milligöngu um að fá lækna
til venjubundinna daglegra starfa þar
sem læknislaust er. „Við vitum að
það er að skapast alvarlegt ástand
og viljum gera allt sem í okkar valdi
stendur til að koma í veg fyrir varan-
legt heilsutjón og dauðsföll. Það
verða einhveijir læknar að fara út í
héruðin fyrr eða síðar, en á meðan I
ekki eru til viðunandi kjarasamning-
ar get ég ekki séð að það gerist,"
segir Gunnar Ingi.
Forseti á Þingeyri fyrir 45 árum
FORSETI íslands, Ólafur Ragnar
Grimsson, og eiginkona hans,
Guðrún Katrín Þorbergsdóttir,
fara í opinbera heimsókn til Vest-
fjarða í dag. Fyrsti áfangastaður
er Þingeyrar þar sem forseta-
hjónin og fylgdarlið skoða sig um
auk þess sem móttaka verður í
íþróttahúsinu á Þingeyri. Fyrir
45 árum, 1951, kom Sveinn
Bjömsson þáverandi forseti ís-
lands í opinbera heimsókn til
Þingeyrar og tók Vigfús Sigur-
geirsson ljósmyndari þá þessa
mynd á bryggjunni af forsetabíln-
um. Bíllinn er af gerðinni Pack-
ard Clipper og var hann keyptur
nýr sumarið 1946 fyrir embættið.
Fremst á myndinni fyrir miðju
er Ólafur Ragnar Grímsson sem
þá var átta ára gamall.
Norðurland eystra
Komum á heilsu-
gæslustöðvar hefur 1
fækkað um 55%
SAMDRÁTTUR í komum til lækna
á heilsugæslustöðvar og bráðamót-
tökur á Norðurlandi eystra í ágúst-
mánuði nemur 55% í samanburði
við sama mánuð í fyrra og sam-
dráttur í sölu lyfja á sama tíma-
bili nemur 23%.
Þetta kom m.a. fram á fundi sem
haldinn var á vegum héraðslæknis-
ins á Norðurlandi eystra og boðað
var til fyrir hönd heilbrigðisráðu-
neytisins vegna versnandi ástands
heilbrigðismála í héraðinu. Á fund-
inn voru m.a. boðaðir þingmenn
kjördæmisins, fulltrúar Heil-
brigðismálaráðs í kjördæminu, að-
stoðarlandlæknir og fulltrúar Fé-
lags íslenskra heimilislækna, Ey-
þings og Fjórðungssjúkrahússins á
Akureyri.
Þórir V. Þórisson settur héraðs-
læknir sagði að skiptar skoðanir
væru um til hvaða ráðstafana
hægt væri að grípa og hvaða leið-
ir væru færar í þessu máli, en það
væri alveg ljóst að ástandið batn-
aði ekki nema deilan yrði leyst.
Vaxandi þungi
Fram kom í máli Matthíasar
Halldórssonar aðstoðarlandlæknis
að ástand mála í Norðurlandskjör-
dæmi eystra væri betra en víðar
annars staðar, t.d. á Austurlandi,
en það væri m.a. vegna þess að
enn væru starfandi þrír heimilis- J
læknar á Akureyri og þá leituðu i
margir til Fjórðungssjúkrahússins
á Akureyri.
„Hlutirnir eru að breytast núna,
margir hafa beðið með að leita til
læknis með einkenni sem þeim
hefur sýnst fremur væg, en nú
kemur fólk af vaxandi þunga þeg-
ar einkennin verða alvarlegri "
sagði Matthías.
Hann sagði að sér þætti furðu-
legt að slitnað hefði upp úr viðræð-
um „þegar menn vita hversu mikið |
þetta er farið að bitna á sjúkling-
um. Það er skylda þeirra manna
sem að málinu koma að ljúka þess-
um samningum."
Fólk alls staðar úr kjördæminu
leitar eftir læknisþjónustu á Akur-
eyri, en Þórir sagði að staðan væri
samt sú að einn af hveijum fjórum
fengi ekki þá þjónustu sem ætti I
að standa til boða. Þó neyðarþjón- )
ustunetið væri nokkuð þéttriðið um i
landið leysti það ekki vanda fjölda
sjúklinga.