Morgunblaðið - 01.09.1996, Blaðsíða 4

4 B SUNNUDAGUR 1. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
GOÐRARVONARHOFÐI-TROLLASKAGI — 4. AFANGI
Vandræði íslensku fjöl-
skyldunnar á fjórða
áfanga leiðarinnar frá
Góðrarvonarhöfða norð-
ur til Tröllaskaga á ís-
landi byrjuðu strax á
landmærastöðinni milli
Malawi og Tansaníu.
Og þegar inn í landið
var komið komust þau
Friðrik Már Jónsson,
kona hans Birna Hauks-
dóttir, og börnin Andri
Fannar, Stefán Haukur
og Rannveig að því að
á vegum Tansaníu staf-
ar vegfarendum ekki
lengur aðalhættan af
villidýrum sléttunnar
heldur hinum illræmdu
almenningsvögnum
landsins. í ofanálag bil-
aði svo bíllinn og ferða-
áætlunin gekk öll úr
skorðum.
TANSANÍA, sem er um
940.000 km2, er stærsta
land Austur-Afríku. íbúa-
fjöldi er yfir 20 milljónir,
sem skiptist í 100 ættbálka, auk
fólks af indverskum og arabískum
uppruna. Opinber tungumál eru
swahili og enska, en segja má að í
dreifbýlinu sé swahili alls ráðandi,
auk ættbálkatungumála og ensku-
kunnátta er lítil þar. í Tansaníu var
hinn frægi fundur Linvingstons og
Stanleys upp úr miðri síðustu öld.
Um aldamótin, þegar stórveldi Evr-
ópu háðu hið æðisgengna kapphlaup
um nýlendur í Afríku, sölsuðu Þjóð-
vetjar undir sig Tanganýiku, en svo
hét landið þá. Þeir misstu það síðan
í hendur Breta í fyrri heimsstyijöld-
inni. Tanganýika öðlaðist sjálfstæði
1961 undir forsæti Juluis Nyerere.
Árið 1963 mynduðu þeir ríkjasam-
band við eyjarnar Pemba og Zanzi-
bar og hlaut þetta hjónaband nafnið
Tansanía.
Nyerere og félagar aðhylltust sós-
íalisma og má segja að þeir hafi
keyrt efnahag landsins hægt og bít-
andi í svaðið undanfarin 30 ár. Nyer-
ere er hugsjónamaður sem lifði al-
þýðlega í sinni forsetatíð en þrátt
fyrir það 6x spillingin og hann sagði
af sér um miðjan 9. áratuginn. Hans
verður e.t.v. minnst sem forsetans
sem þýddi Shakespeare yfir á swa-
hili. Segja verður Nyerere til hróss
að friðsælt hefur verið í Tansaníu
síðan hún öðlaðist sjálfstæði en það
er meira en hægt er að segja um
flest ríki álfunnar. Sósíalismanum
hefur nú verið varpað fyrir róða og
er landið opið fyrir erlendri fjárfest-
ingu. Hins vegar er kerfið enn þá
þungt í vöfum og fælir það margan
fjárfestinn frá. Þrátt fyrir það er
Tansanía spennandi kostur fyrir þá
sem eru að leita að atvinnutækifær-
um og möguleikar eru miklir þar.
Landamærablús
Við komum að landamærum
Tansaníu er sól var gengin til viðar
og starfsmenn voru að loka stöð-
inni. Full af sjálfsöryggi stormuðum
við inn til að fá vegabréfin stimpluð,
við vorum jú með bók meðferðis sem
sagði að íslendingar þyrftu ekki
vegabréfsáritun inn í Tansaníu .
Starfsmaður útlendingaeftirlitsins
var hins vegar fljótur að þurrka
glottin af andliti okkar þegar hann
tilkynnti að því miður hefði reglum
landsins um vísaáritun verið breytt
fyrir tveim vikum, nú þyrftu allir
vegabréfsáritun inn í landið. Við
vorum strönduð í einskis manns
landi og það var komið myrkur.
Yfirmaður útlendingaeftirlitsins á
staðnum var fullur meðaumkunar
þegar hann sagði að það besta sem
við gætum gert í stöðunni væri að
aka til baka til Lusaka og fá áritan-
ir þar (að minnsta kosti 4ra daga
akstur fram og til baka). Nú var
komið að Birnu og héldum við hin
okkur í bakgrunninum á meðan hún
talaði offíserana til. Eftir töluvert
málþóf náði hún í gegn eins mánað-
ar landvistarleyfi fyrir okkur gegn
80 dollara gjaldi. 120 dollara þurfti
svo að greiða í vegaskatt fyrir bílinn.
Þegar hér var komið sögu var
komið kolniðamyrkur. Ekkert raf-
magn var á stöðinni og þurftum við
að lýsa starfsmönnunum með vasa-
ljósi á meðan þeir gengu frá pappír-
unum. Seinna komust við að því að
rétt gjald fyrir einkabíl er 60 dollar-
ar en ekki 120. Mismunurinn hefur
líklega hafnað í spilltum vasa, en
þeir eru, því miður, alltof margir og
djúpir á buxum embættismanna víðs
vegar um Afríku.
Þar sem mikið af fólki var á ferli
við veginn töldum við ekki ráðlegt
að tjalda þarna, heldur ókum til
MBeya sem er stór bær í um 80 km
fjarlægð frá landamærunum. Þar
fengum við inni á hrörlegu gisti-
heimili. Við keyptum ókræsilegan
kvöldverð á staðnum, grindhoraðan
og ákaflega salmonellulegan kjúkl-
ing. Seinna lágum við á hálmdýnum,
bíðandi eftir matareitruninni en sem
betur fer kom hún ekki, í þetta skipt-
ið.
Eftir að við höfðum kroppað til
málamynda í viðbjóðslegan morg-
unmat staðarins daginn eftir höfðum
við fengið nóg af MBeya. Með niður-
lægða bragðlauka og gaulandi gam-
ir tókum við stefnuna á Dar es Sal-
am. Við ókum eftir mjög góðum
vegi en segja má að þjóðvegurinn
frá MBeya til Dar sé hraðbraut, alla
vega á afrískan mælikvarða. Annað
veifið höfðum við frábært útsýni
yfir hið rómaða safariland, sem á
árum áður var allt iðandi af dýra-
lífi, þar til hvíti veiðimaðurinn kom
til sögunnar.
Nú stafar vegfarendum ekki leng-
ur hætta af villidýrum sléttunnar,
en í þeirra stað hafa komið hinir ill-
Nkhata Bay'Ljj
(Heart Motel) T 2
LUSAKA
GÓÐRARVONARHÖFÐI -
Á TRÖLLASKAGA
3. og 4. áfangi
Ngorongoro / Kilimanjaro
VIKTORÍU-
VATN
' f

Góbrar-
vonarhöfbl
Kibidula-
trúboösstððin
Arusha
Meserani
N I A Zanzibar
..♦* ■
DAR ES SAALAM
- Cape McLear
ULONGWEn*" Monkey Bay
MALAWI
FYRSTU ljónin sem við sáum í ferðinni. Þau voru ekkert að láta
bílana fara fyrir brjóstið á sér.
ræmdu almenningsvagnar Tansaníu.
Á veginum var mikið af rútum af
öllum hugsanlegum gerðum, allt frá
Scania-rútum til safngripa frá 7.
áratugnum. Eitt áttu þær þó sameig-
inlegt; öllum virtust vera ekið af
vitfirringum sem héldu þeim á miðj-
um veginum á ofsahraða. Eftir að
hafa gert þau mistök nokkrum sinn-
um að taka fram úr þessum farar-
tækjum á leið upp brattar brekkur,
og fá þau svo á ógnarhraða í aftur-
endann á leið niður, þeytandi flaut-
una án afláts, sáum við þann kost
vænstan að láta lítið fara fyrir okk-
ur á veginum. Ef eitt af þessum
ferlíkjum nálgaðist fórum við eins
langt út í kant og við gátum og
báðum þess í hljóði, að þau kæmust
fram hjá án þess að taka hliðina úr
bílnum okkar.
Millikassablús
Við áðum á litlum markaði við
veginn til þess að kaupa ávexti í
galtóma magana. Þegar við ætluðum
inn á veginn aftur varð óhapp sem
átti eftir að setja stórt strik í tímaá-
ætlun leiðangursins. Friðrik missti
af ræsi á veginum og setti bílinn í
djúpan og grýttan skurð. Þó svo að
höggið hafi verið ógurlegt virtust
skemmdirnar ekki miklar í fyrstu,
brotið afturdrifsskaft og bogin stýr-
isstöng. En þegar betur var að gáð
kom í ljós að aftari hluti millikass-
ans var allur í molum. Innfæddir
hópuðust að okkur þar sem við stóð-
um ráðalaus við hlið þess sem fyrir
örfáum sekúndum hafði verið fulltrúi
tækniundurs í óbyggðum Afríku en
var nú ekkert nema ómerkilegt
brotajárn á fallegum hjólum. Við
hugsuðum töframanninum í Malawi
þegjandi þörfína og hætt er við að
einhveijir í hópnum hafi blótað bíl-
stjóranum í hljóði fyrir klaufaskap-
inn. Ljóst var að við værum stopp
um tíma.
Dráttur og niðurlæging
fullkomnuð
Við reyndum að spyijast fyrir um
verkstæði í nágrenninu en lítið var
um samræður þar sem þorpsbúar
skildu ekki ensku og við ekki swa-
hili. Eftir dágóða stund birtist hrör-
legur Land-Rover á þorpsgötunni og
úr honum vindur sér maður sem
talaði ágæta ensku. Sagði hann að
20 km ofar væri amerísk trúboðsstöð
og væru þeir með nokkra trukka,