Morgunblaðið - 03.09.1996, Blaðsíða 26

26 ÞRIÐJUDAGUR 3. SEFfEMBER 1996
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Flúrað fólk
MYNPLIST
Mokka
LJÓSMYNDIR - HÚÐFLÚR
Fjölnir Geir Bragason og Jón Páll Vilhelmsson.
Opið alla daga til 10. september.
SKRAUTGIRNIN, þessi formóðir listanna,
hefur fylgt manninum frá fyrstu tíð. í fyrnd-
inni tengdist hún töfrum og annarri trú og
þróast þaðan í takt við þau þjóðfélög sem hún
þjónaði hverju sinni. Mörkin milli myndlistar
og skrauts hafa alla tíð verið á reiki og svo
er enn; sú umræða sem skapast af þessum
efa er ei.tt markverðasta lífsmark listumræð-
unnar hveiju sinni.
Húðflúr mætti nefna hina upprunalegu og
jafnvel hina endanlegu líkamslist. Með því var
maðurinn sjálfur orðinn að vettvangi þeirrar
skreytni sem hann vildi kenna sig við og um
leið orðinn hluti þess töfraheims sem flúrið
tengdist. Oftar en ekki er viss kynngi tengd
húðflúri í huga þeirra sem kynnast því enda
vísar orðið til hvoru tveggja í senn, heima
galdra og töfra og ekki síður þess krafts sem
gæti falist í galdrinum.
Ekki hefur verið mikið um almenna kynn-
ingu á húðflúri hér á landi og er sýningin í
Mokka væntanlega með fyrstu skrefum sem
stigin eru á þeim vettvangi. Hér getur að líta
ljósmyndir sem Jón Páll Vilhelmsson hefur
tekið af fólki sem Fjölnir Geir Bragason hefur
flúrað; hér getur því að líta samvinnu list-
greina til að skapa eina heild sem gestir fá
notið. Spennan í þeirri heildarmynd kemur vel
fram í þeirri kynningu sem hangir uppi:
“Samsýning tveggja myndlistarmanna þar
sem tvennum óskyldum listformum er att sam-
an. Mannverurnar í verkunum finna til máttar
síns og gegin. Prumlæg öfl losna úr læðingi."
Pjölnir hefur unnið við húðflúr sem aðal-
starf um nokkurt skeið og lagt áherslu á eig-
in myndsköpun á þessu sviði, fremur en að
fylgja aðeins eftir þeim fjölda mynstra og
ímynda sem þekkt eru úr handbókum yfir
verk af þessu tagi. Hér getur að líta dreka,
rósir, eðlur og ýmis lítil tákn og merki, sem
hafa verið flúruð á ökkla, bak, handleggi,
hliðar og jafnvel á höfuð fólks. Myndgerðin
minnir í sumum tilvikum á þá teiknimynda-
hefð sem nefnd hefur verið “Fantasy Art“,
þar sem finna má átök ofurmenna við óblíðar
aðstæður en staðsetningar flúrsins gera það
oft magnaðra en ella.
Jón Páll beitir í ljósmyndun sinni gamalli
aðferð sem gefur myndunum dumbaðan blæ
og gerir útlínur allar óskýrar og daufar. Þetta
er síðan prentað á grófan pappír og sett í
volduga járnramma (með kertastjökum)
þannig að heildin verður fornleg og römm sem
passar vel þeim tilvísunum í galdra og töfra-
kraft sem áður eru nefndar.
Gallinn við þessa framsetningu er helst sá
að með þessu móti raskast jafnvægi hennar
nokkuð og Ijósmyndirnar og rammarnir (sem
eru listaverk út af fyrir sig) verða mest áber-
andi en myndefnið, húðflúrið, hverfur í skugg-
ann. Þetta er miður og verður vonandi bætt
síðar með annarri slíkri sýningu þar sem t.d.
litir flúrsins fengju einnig notið sín.
Á Mokka liggur einnig frammi nokkur texti
þar sem er að finna kynningu á sögu húðflúrs
í Bretlandi á 19. og 20. öld. Er það fróðleg
lesning og greinilegt að þessi listskreyting
líkamans er ekki sú sögulega lágkúra sem
sumir vilja vera láta, heldur hefur hún komið
að utan og ofan ef svo má segja — frá fjarlæg-
um Austurlöndum í gegnum þjóðhöfðingja
og fyrirfólk til alþýðu manna.
Eiríkur Þorláksson
EIN ijósmyndanna á sýningunni Morgunblaðið/Golli
Ríkulege útbúinn á sérstöku tilboðsverði
• Sjálfskiptur
• ABS-bremsukerfi
• Tveir loftpúðar (SRS)
• 15" álfelgur
• Vindskeið Á götuna:
HONDA
VATNAGARÐAR 24
Sóllúga á mynd kr. 80.000,* s: 6*c ööoo
Tvö þúsund höfundar
á hafnarbakka
A HAFNARBAKK-
ANUM í Toronto í
Kanada standa gömul
vöruhús sem búið er að
breyta í listhús og kall-
ast Harbourfront eða
Hafnarbakkinn. Á
þessum stað stjórnar
rithöfundurinn Greg
Gatenby vikulegum
bókmenntadagskrám
og að auki árlegri al-
þjóðlegri bókmennta-
hátíð í október. í júní
næsta sumar fer fram
norræn bókmenntahá-
tíð á bakkanum og var
Gatenby hér á landi í
liðinni viku til að kynna
sér bókmenntaleg mál-
efni í því skyni að bjóða
nokkrum íslenskum rit-
höfundum til norrænu
hátíðarinnar.
Greg Gatenby sem er sjálfur rit-
höfundur gerði það að takmarki sínu
að stuðla að framgangi alvarlegri
bókmennta og frá 1971 hafa 2.000
rithöfundar flutt verk sín á vegum
hans. Þessir rithöfundar eru frá öll-
um heimshornum.
Hann segir að enginn skortur
hafi verið á ljóðahátíðum þegar hann
fór að glöggva sig á álíka starfsemi
í Evrópu, en vildi frá upphafi hafa
bókmenntablöndu, ekki einungis
ljóðskáld. Nú í október verður 17.
alþjóðlega hátíðin í Toronto. Yfir 100
höfundum er boðið og stendur hátíð-
in í ellefu daga. Búist er við að
15.000 áheyrendur mæti, en viku-
legar dagskrár með upplestri freista
að minnsta kosti hundrað manns í
hvert skipti. Skáldin eru þá þijú sem
lesa.
Miller sagði frá brúðkaupsnótt
með Marylin
Þegar kunnir höfundar á borð við
Anthony Burgess og Julian Barnes
lesa upp má reikna með 300-400
áheyrendum. Arthur Miller sló met.
4.000 áheyrendur
komu til að heyra hann
lesa upp úr ævisögu
sinni þar sem m.a.
sagði frá brúðkaup-
snótt leikritahöfundar-
ins og Marylin Monroe.
„Þetta var mjög
áhrifaríkt,“ tjáir Gat-
enby blaðamanni og
minnir á að þótt Miller
sé aldraður sé hann í
fullu fjöri og verið sé
að leika eftir hann vel
heppnað leikrit-, í New
York og því hafi verið
afar vel tekið.
Bergman og aftur
Bergman
Á norrænu hátíðina
á næsta ári ætlar Greg
Gatenby að bjóða 24
norrænum höfundum.
Hann segir að vestra sé fyrst og
fremst Ingmar Bergman þekktur og
fiestir nefni nafn hans þegar nor-
rænar listir séu til umræðu. Islensk-
ir höfundar sem flutt hafa skáldskap
eftir sig í Toronto eru Sigurður A.
Magnússon og Njörður P. Njarðvík.
Nú er hann með ýmis nöfn á blaði
sem hann hefur fengið hjá útgefend-
um, gagnrýnendum og bókmennta-
fólki. Flest eru kunnugleg, einkum
má finna nöfn þeirra sem komið
hafa fram á bókmenntahátíðum
heima og erlendis eða fengið ýmsar
viðurkenningar og verðlaun. Heim-
kominn ætlar Gatenby að vinna úr
upplýsingunum og taka sínar eigin
ákvarðanir. Hann hefur áreiðanlega
þrek til þess því að hann er þéttur
á velli, alúðlegur og ekki laus við
kímni.
Það er kannski ekki svo auðvelt
að ráða í bókmenntaviðhorf hans og
skoðanir á höfundum. Þó er augljóst
að orð eins og „akademískur“ hefur
ekki mjög jákvæða merkingu hjá
honum.
Gatenby sendi frá sér fjórar
Greg Gatenby er ljóð-
skáld og rithöfundur
sem hefur einbeitt sér
að því að skipuleggja
stórar alþjóðlegar bók-
menntahátíðir í Kanada.
Jóhann Hjálmarsson
hitti Gatenby í Reykja-
vík, en hér var hanní
því skyni að kynna sér
íslenskar bókmenntir og
hyggst bjóða íslenskum
höfundum á norræna
bókmenntahátíð í Tor-
onto næsta sumar.
ljóðábækur fram til ársins 1982,
eftir það sneri hann sér að bók-
menntasögulegum skrifum. Tvær
bækur eru komnar út eftir hann um
hlut Kanada í heimsbókmenntuin
þar sem hann fjallar um höfunda
sem skrifað hafa um kanadísk efni
eða gert Kanada að vettvangi verka
sinna. Frakkinn Voltaire er einn
þeirra en hann leit Kanada aldrei
augum. Fleiri bækur eru væntanleg-
ar í þessum flokki sem verður stór.
Gatenby hefur alltaf búið í Tor-
onto. Borgin er söguleg og áhrifa-
valdur, ekki síst rithöfunda. Ernest
Hemingway kom aldrei til borgar-
innar en það var dagblaðið Toronto
Star sem borgaði Parísarferð hans,
sendi hann þangað. Ferðin átti eftir
að setja mark sitt á Hemingway og
þar með bókmenntir enskumælandi
þjóða.
Morgunblaðið/ Golli
GREG Gatenby er
Kanadamaður sem
stómar umfangs-
miklum bókmennta-
hátíðum í Toronto.