Morgunblaðið - 05.09.1996, Qupperneq 4

4 FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fiskiskipaflotinn
Erlendum
yfirmönn-
um fjölgar
VÉLSTJÓRAFÉLAG íslands hefur
kært útgerðarfélag togarans
Hafrafells vegna þess að enginn
lögskráður vélstjóri er um borð.
Tveir útlendir menn sinna þar vél-
stjórastörfum. Hálfdan Henrysson,
deildarstjóri hjá Siglingamála-
stofnun, segir að ásókn í að ráða
erlenda yfirmenn í fastaskipa-
flotanum hafi mikið aukist síðustu
2-3 vikur. Meðal annars hafi Fær-
eyingar, Eistlendingar, Pólveijar
og Kanadamenn verið ráðnir. Hálf-
dan telur það skýrast af aukinni
útgerð íslenskra skipa, ekki síst á
fjarlægum miðum.
Hafrafellið er með fullskipaða
áhöfn að veiðum á Flæmska
hattinum og tvo menntaða vél-
stjóra. Sex af tíu skipveijum eru
útlendingar og komu þeir um borð
í stað Islendinga sem gengu af
skipinu í Kanada í byijun ágúst.
Annar vélstjóranna er Eistlend-
ingur en hinn Lithái. Þeir voru
fengnir fyrir milligöngu eist-
neskrar ráðningarskrifstofu og
samkvæmt mati Vélskóla íslands
er menntun þeirra meira en nægi-
leg fyrir vélarstærð Hafrafellsins.
Matið er þó með fyrirvara vegna
þess að frumrit prófskírteina hafa
ekki borist.
Lögbrotið það sama
Helgi Laxdal, formaður Vélstjóra-
félags íslands, segir lögbrotið ná-
kvæmlega það sama þó að í ljós
hafi komið að einhveijir menn sinni
störfum vélstjóra í skipinu. „Þessir
menn hafa ekkert starfsleyfí. Ég
viðurkenni að það er skortur á ís-
lenskum vélstjórum til starfa á
skipum en það afsakar ekki lög-
brot. Við erum með samnorrænan
vinnumarkað og aðilar að Evr-
ópska efnahagssvæðinu þannig að
það ætti að vera hægt að fínna
löglega vélstjóra.“ Helgi sagði að
ekkert erindi hefði borist til vél-
stjórafélagsins varðandi mennina
tvo.
Morgunbiaðið/Ásdís SAGA með pabba sínum 3.
HEIMA með pabba og mömmu. maí sl. Þá var hún 652 grömm.
Saga fæddist eftir tæplega 28 vikna meðgöngu
Eðlilegt að Tryggingastofnun
marki stefnu vegna fyrirbura
FORELDRAR Sögu Einarsdótt-
ur, léttasta fyrirburans til að
komast yfir erfiðasta hjallann á
vökudeild Landspítalans, telja
eðlilegt að Tryggingastofnun
marki stefnu vegna fæðingaror-
lofs fyrir foreldra fyrirbura.
Saga fæddist eftir tæplega 28
vikna meðgöngu og vó 524 g eða
rúmar tvær merkur.
Þau Einar Pálsson og Árdís
Bjarnþórsdóttir eru sammála um
að þau hafi gengið í gegnum
afar erfitt tímabil eftir að Saga
fæddist enda hafi lengi vel ekki
verið Ijóst hvort hún myndi lifa
og hversu miklum þroska hún
myndi ná. Ekki væri heldur enn
endanlega hægt að segja til um
hvort hún næði eðlilegum
þroska.
Þau sóttu um að fá lengra
fæðingarorlof vegna Sögu. „Af
því að Saga fæddist svona löngu
fyrir tímann er ónæmiskerfi
hennar viðkvæmara en hjá öðr-
um börnum. Saga þarf þvi sér-
stakiega mikla umönnun og auð-
vitað miðast þroski hennar frem-
ur við áætlaðan fæðingardag en
raunverulegan fæðingardag. Við
sóttum því um lengra fæðingar-
orlof og komumst að því að eng-
in stefna virðist vera til í málefn-
um fyrirbura hjá Trygginga-
stofnuninni. Okkur finnst eðli-
legt að sú stefna verði mörkuð
og foreldrar fyrirbura fái t.d. árs
fæðingarorlof enda hvelja lækn-
ar fyrirburaforeldra til að vera
sem lengst heima með börnun-
um,“ segir Árdís.
Nauðsynlegt að bæta aðstöðu
foreldra á vökudeild
Einar segir að því til viðbótar
sé afar nauðsynlegt að bæta að-
stöðu fyrir foreldra á vökudeild-
inni. „Þangað koma margir for-
eldrar í heimsóknartíma og oft
eru þrengslin mjög mikil. Ur
þessu þarf bersýnilega að bæta.
Hins vegar er starfsfólkið alveg
yndislegt og vinnur raunar al-
gjört kraftaverk. Við viljum skila
kæru þakklæti til þess alls,“ seg-
ir hann og bætir við „til allra sem
komu við sögu/Sögu“.
Atli Dagbjartsson, yfirlæknir
á Barnaspitala Hringsins, stað-
festi að Saga væri léttasti fyrir-
burinn til að komast yfir erfið-
asta hjallann á Landspítalanum
frá upphafi. „Hér hefur væntan-
lega skipt máli að Saga hefur
ekki nærst nægilega vel í móður-
kviði. Þegar svo er þroskast
lungu og önnur líffæri oft hrað-
ar en ella. Að minnsta kosti var
ferill Sögu áfallalaus hér.
Framfarirnar hafa verið ágæt-
ar hingað til. Hins vegar er
ekki hægt að fullyrða að svona
börn hafi sloppið við meirihátt-
ar áföll fyrr en um tveggja ára
aldur. Endanlega er ekki hægt
að segja fyrir um þroskaferil
fyrr en skólaaldri er náð,“ sagði
hann.
Almennt um lífsmöguleika-
mörk fyrirbura sagði hann að
þau væru um 24 vikna með-
göngu. Síðan ykjust lífsmögu-
leikarnir dag frá degi. Eftir 28
vikna meðgöngu væru möguleik-
ar barns orðnir um 80% til þess
að lifa og þroskast.
Læknafélag íslands lýsir eindregnum stuðningi við kjarabaráttu heimilislækna
Opinberri stefnu um fag-
leg mál hafnað óbreyttri
A AUKAAÐALFUNDI Læknafé-
lags íslands í gær var stefnuyfírlýs-
ingu heilbrigðisráðuneytisins um
aðgerðir til að efla heilsugæsluþjón-
ustu, sem kynnt var í júlí sl., hafn-
að í óbreyttri mynd. Jafnframt voru
vinnubrögð sem viðhöfð voru við
mörkun stefnuyfirlýsingarinnar
fordæmd þar sem ekkert formlegt
samráð hafi verið haft við heildar-
samtök lækna.
Samþykkt var á fundinum að
félagsmenn, samtök eða samninga-
nefndir innan Læknafélagsins skuli
ekki gera samkomulag við heil-
brigðisyfirvöld um veigamiklar
skipulagsbreytingar í heilbrigðis-
þjónustu sem varða aðra lækna
nema með samþykki stjórnar eða
aðalfundar Læknafélagins.
Enginn átakafundur
Aukaaðalfundurinn varð ekki sá
átakafundur sem ýmsir læknar
töldu stefna í vegna ágreinings um
fagleg málefni og verkaskiptingu í
heilbrigðiskerfinu. Á fundinum var
lýst eindregnum stuðningi við kröf-
ur heimilislækna um bætt launakjör
og í ályktun fundarins var stjóm
og samninganefnd LÍ studd í því
að leiða samningana til lykta með
það að markmiði að leiðrétta grunn-
laun heilsugæslulækna.
Katrín Fjeldsted, formaður Fé-
lags íslenskra heimilislækna, segir
að fyrir fundinn hafi menn ekki
vitað hvort þar yrðu átök sem leiddu
til klofnings eða hvort menn ætluðu
að sýna samstöðu. „Við erum afar
ánægð með eindregna stuðningsyf-
irlýsingu fundarins," sagði Katrín
eftir fundinn í gær. „Stjórnvöld
hafa hugsanlega vonast eftir veik-
ari læknasamtökum en niðurstaðan
varð sú að þau eru sterkari en áður
og náðu saman um mikilvæg mál.“
Aðspurð segir Katrín það ekki
vera skipbrot að stefnuyfirlýsingu
stjórnvalda, sem Félag íslenskra
heimilislækna hafi stutt í sumar,
hafi verið hafnað. „í rauninni höfum
við átt von á því að ræða þyrfti
frekar um nokkur atriði í stefnuyfir-
lýsingu ráðuneytisins," sagði Katr-
ín. „Það að ályktunin er orðuð þann-
ig að yfirlýsingunni sé hafnað „í
óbreyttri mynd“ segir okkur að
menn eru sáttir við ýmislegt í stefn-
unni. Sumir hafa jafnvel gengið svo
langt að segja að þeir sem væru
andsnúnir yfirlýsingunni i óbreyttri
mynd geti þó fellt sig við 18-19
atriði af 21.“
Ekki áfall fyrir ráðuneytið
Davíð Á. Gunnarsson, ráðuneyt-
isstjóri í heilbrigðisráðuneytinu, tel-
ur ályktun Læknafélagsins síður en
svo vera áfall fyrir ráðuneytið.
„Þessi stefnuyfirlýsing er fyrst og
fremst rammasamkomulag um fyr-
irkomulag heilsugæsluþjónustunn-
ar til framtíðar. í yfirlýsingunni
kemur víða fram að reiknað sé með
samráði við heildarsamtök lækna.
Ég á því von á að innan skamms
hefjist ítarlegar viðræður við
Læknafélagið um endanlega út-
færslu stefnuyfírlýsingarinnar,"
segir Davíð.
Katrín kveðst vera vongóð um
að ná megi sameiginlegri lendingu
um aðgerðir til að efla heilsugæslu.
Hún telur tillögur um valfijálst
stýrikerfi eiga talsverða möguleika
og segir hún að tillögurnar verði
ekki útfærðar nema í samstarfi við
heildarsamtök lækna. Hún segir
ályktun um að félagsmenn LÍ geri
ekki samkomulag við stjórnvöld
nema með samþykki Læknafélags-
ins þess vegna í megindráttum eðli-
lega. í raun hafi þessa ekki verið
gætt nægilega vel í gegnum árin.
Til að mynda hafi tilvísanakerfi
verið fellt niður árið 1985 með
samningi sérfræðinga og Trygg-
ingastofnunar.
Á fundinum var samþykkt álykt-
un um að það sé stefna Læknafé-
lagsins að sjúklingar geti ætíð leitað
til þess læknis sem þeir sjálfír kjósa
án þess að tryggingaréttur skerðist.
Katrín segir þetta vera ítrekun á
fyrri stefnu Læknafélagsins. Hún
segir þessa yfírlýsingu ekki ganga
gegn meginmarkmiðum tillagna um
valfrjálst stýrikerfí þar sem almenn-
ingi gefíst kostur á að velja með
formlegum hætti hvort þeir standi
innan eða utan valfrjáls stýrikerfís.
Framtíðarþróun
heilbrigðismála
Nefndinni
verði falið
að leysa
deiluna
SVAVAR Gestsson alþingismaður
hefur tilkynnt að hann muni ekki
sækja frekari fundi nefndar um
stefnumótun í heilbrigðismálum á
meðan deila fjármálaráðuneytisins
við heilsugæslulækna stendur yfír.
Hefur hann óskað eftir því við heil-
brigðisráðherra að nefndinni verði
falið að beita sér fyrir að leysa
deijuna.
í bréfí þingmannsins til heilbrigð-
isráðherra kemur fram að hann
telji heilbrigðisráðunetytið vera of
veikt við hliðina á fjármálaráðu-
neytinu. Deilan við heilsugæslu-
lækna geri almenna vinnu að
stefnumótun að engu og óskar hann
eftir við ráðherra að nefndin um
stefnumótun taki til við að sinna
sérstaklega deilu fjármálaráðuneyt-
isins við heilsugæslulækna.
Þá segir, „Það er úrslitaatriði
fyrir framþróun heilbrigðismála á
íslandi að deilan leysist, ella er
veruleg hætta á því að félagsleg
heilsugæsla hrynji til grunna. Þar
með yrði tekinn upp einkarekstur á
grunnþáttum sem gæti í senn orðið
lakari fyrir sjúklinga og dýrari fyr-
ir þjóðarbúið í heild, eins og dæmin
sanna frá þeim löndum sem lengst
hafa gengið í því að einkavæða
heilbrigðisþjónustu sína.“
♦ » ♦
Kvennaathvarf
Skjólstæðing-
ar aldrei fleiri
á einu sumri
FLEIRI konur leituðu til Kvennaat-
hvarfsins yfir sumarmánuðina júní,
júlí og ágúst en áður í sögu at-
hvarfsins. Samkvæmt upplýsingum
frá Kvennaathvarfinu leituðu 117
konur þangað í sumar, en á sama
tímabili í fyrra leituðu 63 konur
þangað. Þetta svarar til 86% aukn-
ingar.
Reynsla Kvennaathvarfsins hef-
ur hingað til sýnt að aðsókn minnk-
ar á sumrin. í fréttatilkynningu frá
Samtökum um kvennaathvarf segir
að engin ein skýring sé á þessari
aukningu.
Rúmlega
20 læknar
til Norður-
landanna
Á ÞRIÐJA tug heimilislækna
hefur tekið ákvörðun um að
flytja, að minnsta kosti tíma-
bundið, úr landi og hefja störf
á sínu sviði á Norðurlöndunum,
að sögn Katrínar Fjeldsted,
formanns Félags íslenskra
heimilislækna.
Katrín segir að eftir því sem
hún komist næst hafi 28 heimil-
islæknar þegar fengið atvinnu-
tilboð að utan. Flestir eru þeg-
ar farnir af landi brott og áætl-
ar hún að um 20 læknar hafí
þegar hafíð störf ytra.
Flestir heimilislæknanna
fara til Noregs eða Svíþjóðar.
Þá hefur einn læknir ákveðið
að taka starfi á Grænlandi.