Morgunblaðið - 08.09.1996, Side 23

MORGUNBLAÐIÐ
SIJNNUDAGUR 8. SEPTEMBER 1996 23
ÚTSÝNI norður yfir skriðjökul Shisha Pangma og hásléttur Tíbets, rétt neðan við Búðir 1
um 400 metra bratta brekku með
sprungum í til þess finna Búðum 1
öruggan stað. Sumir notuðu skíði.
Sherparnir báru 40-50 kg í ferð,
við hin 15-20 kg, þar með talinn
þurrmat og viðlegubúnað.
Ég fór tvær ferðir i Búðir 1,
hægfara og stundum miður haldinn
af hita sem vetrarferðabangsi frá
íslandi átti vont með að venjast.
Útsýnið norður yfír Tíbet var maka-
laust og til hliðar við okkur hengu
ferleg ísabrot þar sem skyndileg
hrun ýmist vöktu okkur að nóttu
eða hrylltu okkur að degi til. Við
sáum upp á háeggjar fjallsins en
hátindinn ekki. Þessar 10-12 tíma
ferðir, sú seinni með svefnnótt i
Búðum 1, tóku toll af okkur öllum.
Enn einn ferðafélagi snéri heim,
veikur.
í þriðju ferðinni var ég með þeim
síðustu upp í Búðir 1 og fékk að
kenna á fyrstu óveðurshryðjunum
sem áttu eftir að hrella okkur. Veðr-
ið þennan dag snérist úr sól og logni
í stífan vind með vaxandi frosti og
ísnálahríð. Broddarnir mínir og önn-
ur ísöxin voru í tjaldbúðunum og
ég átti í æ meiri erfiðleikum með
að fóta mig og þumlungast einn á
móti vindinum. Sem betur fer var
ég með talstöð og gat beðið um
aðstoð að ofan og að komið væri
með fótajárnin. Þeir hjálpuðu mér
félagarnir og um kvöldið var nota-
legt að ná upp hitanum, þiggja
perusnafs og blaðra um fjöll og firn-
indi í upphituðu tjaldi, umluktu
skafbylshryðjum.
Sumir ná og sumir ekki
Tveir Þjóðveijar úr leiðangri sem
hafðist við neðan við okkar grunn-
búðir, tókst að klífa fjallið úr Búðum
2, meðan við vorum að koma okkar
tjaldborg þar á laggirnar. Og út
úr hópnum mínum tók sig Anton
Buhl, sem hafði hitt okkur i
Zangmu eftir að hafa klifið Cho
Oyu (8203 m), þá fyrir rúmri viku.
Anton náði á tind Shisha Pangma
á 19 stundum úr Búðum 2 og til-
baka í ódælu veðri. Orþreyttur, al-
einn og kalinn á hendi vann hann
einstætt afrek, nýorðinn sextugur.
Þann 3. júni var svo komið að
mér og nokkrum öðrum að elta hinn
hluta leiðangursins í Búðir 2, neðan
úr grunnbúðum. Nú átti að leggja
til atlögu við tindinn. Óróleikinn í
veðrinu hafði vakið athygli okkar
fyrir nokkrum dögum og skýja-
klakkarnir urðu æ gustmeiri á fjall-
inu. Monsúninn (hvass hafrænn
vindur) er venjulega brostinn á um
og upp úr miðjum júní.
Mér fannst ég afturþungur og
þreyttur á leiðinni í Búðir 1 og
nóttin þar uppi leið þunglega en
áhyggjurnar af veðrinu yfirskyggðu
þó einhvetjar búksorgir. Tjaldið
hristist og skalf og dynurinn í vind-
inum og tjalddúknum gerði að verk-
um að menn kölluðust á inni við.
Daginn eftir virtist veðrið mun
skaplegra og við öxluðum bakpoka
og bundumst í línur. Búið var að
stika leiðina í Búðir 2 með litlum
flöggum. Á þau reyndi nú heldur
betur því veðrið versnaði hratt og
fyrr en varði erfiðuðum við, tvö línu-
gengi, i harla raunverulegri eftirlík-
ingu af norðlenskri stórhríð upp
jökulbrekkur og yfir sprungusvæði,
sem betur fer með vindinn nánast
í bakið. Sífellt syrti að og að lokum
fannst okkur óráð að halda áfram
enda engin flögg lengur sýnileg.
Við gátum sagt frá ákvörðun okkar
um að snúa við, líklega rétt hjá
Búðum 2, til þeirra þar og nú varð
að bijótast gegn veðrinu til baka,
Litlu munaði að annað línugengið
viltist en að tjöldunum náðum við.
Eftir stuttan stans ákváðum við
að flýja niður í grunnbúðir væri
þess kostur. Þar mætti hvílast og
ef til vill ná einhveija orku í aðra
atlögu frekar en að bíða betra veð-
urs í óvissunni uppi í fjalli. Monsún-
inn var greinilega snemma á ferð-
inni. Eftir uppi urðu þau í Búðum
2 en Baskarnir og Svisslendingarn-
ir í Búðum 1.
Ég átti lítið eftir er ég staulaðist
fetið inn í grunnbúðir og fékk yndis-
legt hunangste hjá Laqba og Tíbet-
unum tveimur sem aðstoðuðu hann.
Tala Tsering, vatnsberinn okkar,
faðmaði mig og benti framan í mig.
Spegill í tjaldinu sýndi bólgið og
veðurbitið andlit sem ég þekkti varla
sjálfur.
Að vera eða vera ekki
Óveðrið sem geisaði á Shisha
Pangma næstu daga gerði út um
árangur leiðangursins. Enginn
komst fet og það dró hægt af fólk-
inu í Búðum 2 í um 7.000 metra
hæð, eftir allt að fimm daga vist
þar. Leiðangursstjórinn og þrír
sherpar gerðu þó hetjulega tilraun
þaðan til þess að klífa tindinn og
sækja óreist tjöld í Búðir 3 sama
dag og aðrir héldu ofan fjallið. Þeir
þurftu að fara klettaleið í stað leið-
ar upp bratta jökulbrekku sem oft-
ast er farin og gátu ekki fundið
tjaldið tætta í Búðum 3, með líkun-
um tveimur frá 1994, sem átti að
reyna að ljósmynda vegna trygg-
ingarmála. Ralf Dumovitsj, leiðang-
ursstjórinn, náði að bijótast upp á
hinn lægri fortind neðan við hæstu
gnípu fjallsins meðan sherparnir
tryggðu hann í línu a neðan.
Þegar allir voru komnir heilir á
húfi til grunnbúða var rætt um
framhaldið. Veðrið var orðið mun
bærilegra. Þrátt fyrir efasemdir var
ljóst að tímaskortur og mikill nýr
snjór í fjallinu heimilaði ekki fleiri
tilraunir. Jakuxalestin átti að koma
10. júnij aðeins tveir dagar til
stefnu. Ákvörðunin var öllum erfið
og eftirsjáin eftir sigurstund var
dálítið þungbær fyrst í stað. En
fjallamenn ganga ávallt til leiks
með þann grun að oft ráða ytri
aðstæður meiru um vegferðina en
þeir sjálfir. Skynsemin ákvarðar
oftar en ekki mörkin á milli þess
að vera eða vera ekki.
Mikil veisla var undirbúin. Fjórar
kampavínsflöskur fundust, ég dró
fram vindlana sem ég hafði stund-
um púað, og fulltrúar þjóðanna eld-
uðu sérrétti; Baskarnir auðvitað
paellu, einn Þjóðverjinn, kartöflu-
salat, Svisslendingarnir rösti, Aust-
urríkismaðurinn kaiserschmarn, og
íslendingurinn vel sætan uppstúf.
Sherparnir og Tíbetarnir tveir
blönduðust hópnum og sami inni-
leikinn og ríkti við blessunarathöfn-
ina sem fór fram við upphaf fyrstu
ferðar á fjallið gerði menn bæði
meyra og brosmilda.
Við gengum ríflega 30 km með
jakuxalestinni í einum áfanga þang-
að sem bílarnir biðu; ég 11 kg létt-
ari en við upphaf ferðar og með
gögn úr enn einum tölvuburðinum
í fjallinu í farteskinu. Shisha
Pangma hreykti sér fyrir aftan okk-
ur og það var ekki fyrr en ég stóð
í sömu viknagömlu sporunum og
áður í Lalung Leh-skarðinu að ég
áttaði mig á ævintýrinu. Nei, ég
hafði ekki náð alla Ieið en upplifun-
in hafði verið sterk og lærdómsrík;
stundum erfið, stundum skemmti-
leg. Ég smellti mynd af fjallinu
„mínu“, hálfu á kafi í vindnúinni
skýjahulu og kvaddi ekki bara það
í huganum heldur líka Tíbet og
ævintýrið.
Þakkir til stuðningsaðila:
Hugrún, Eimskip, MAX,
Líffræðistofnun HÍmcð tilstyrk
Landsbankans, Seglagerðin
Ægir, Pharmaco, GYM80,
Safalinn, Glófinn, Snorri
Hjaltason, Bakarí Friðriks
Haraldssonar og Morgunblaðid.

1996
mngumai
Málaskólinn MÍMIR - 10 vikur - 20 kennslustundir -
Kennslustaðir: Grensásvegur 16a og Öldugata 23. Fyrstu |
námskeið hefjast 18. sept.
Enska
Celene Olgeirsson
Jacqui Foskett
Peter Chadwick
Priscilla Bjarnason
Robert S. Robertson
ítalska
PaoloTurchi
Gríska
PaoloTurchi
Franska
Ann Sigurjónsson
Ingunn Garðarsdóttir
Jacques Melot
Finnska
Tuomas Jarvela
Danska
Magdalena Ólafsdóttir
Sænska
Adolf H. Petersen
Kínverska
5 Guan Dong Qing
i
Þýska
Bernd Hammerschmidt
Reiner Santuar
Spænska
Carmen Ortuno
Elisabeth Saguar
Hilda Torres
íslenska fyrir
útlendinga
jnga Karlsdóttir
Dagnámskeið
8 vikur, 16 kennslust.
Fyrstu námskeið
hefjast 1. okt.
Enska
Priscilla Bjarnason
Þýska
ReinerSantuar
Spænska
Elisabeth Saguar
(/>
H

*
*4
Menning - lónilsl - lelkiist

yM
Sagnirfrá Grænlandi
og Vínlandi
Jón Böðvarsson
Njáluferð
Jón Böðvarsson
írland - land og þjóð
Sigmar B. Hauksson
Frakkland - matur og vín
Sigmar B. Hauksson
Spánn
- saga, listir, menning
Júlíus Hjörleifsson
Óperukynning í samstarfi
við íslensku óperuna
Garðar Cortes
Bragfræði og vísnagerð
Anton Helgi Jónsson
Ljóðagerð
Anton Helgi Jónsson
Leiklist
Pétur Einarsson
Skapandi skrif
Ingólfur Margeirsson
Tómstundagítar
Ólafur Gaukur
I .
Mynfllist
Barna- og unglinganámskeið
Saumar - prjón - hattagerð
Starfsmenntaskólínn
Malreiðsla
Tómslundir
Sfmi: 588 72 22 / 588 2299
Fax: 533 1819