Morgunblaðið - 18.09.1996, Blaðsíða 2

2 E MIÐVIKUDAGUR 18. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
-
Veðurstofan og
Skíma með spár
fyrir fjarlæg1 mið
VEÐURSTOFA íslands hefur tekið
upp þá nýbreytni að bjóða sérhæfðar
spár fyrir skip á íjarlægum miðum.
Spárnar eru unnar þannig að úr tölv-
uspám er reiknuð vindátt, veðurhæð,
lofthiti og loftþrýstingur allt að 6
sólarhringa fram í tímann. Niður-
staðan er sett upp í töflu og reynt
að þjappa henni saman eins og kost-
ur er til að halda sendingarkostnaði
í lágmarki. Spárnar eru reiknaðar
og sendar einu sinni á sólarhring.
Rétt er að taka fram að prófanir
á tölvuspám gefa til kynna að spár
um vind og lofthita geti vart talist
marktækar lengur én þtjá sólar-
hringa fram í tímann að jafnaði.
Því ber að taka spánum fyrir síðari
hluta tímabilsins með nokkrum fyr-
irvara.
Smugan, Reykjaneshryggur
og Flæmingjagrunn
Spár af þessu tagi má gera nán-
ast fyrir hvaða hafsvæði sem er. Sem
stendur eru spár gerðar reglulega
fyrir Smuguna, svæði á Reykjanes-
hrygg og Flæmingjagrunn. Auðvelt
er að breyta svæðum og bæta við
nýjum eftir þörfum notenda.
Þjónusta á alnetinu
og Inmarsat
Skíma ehf. veitir fyrirtækjum og
einstaklingum Alnets-þjónustu,
tölvupóst-þjónustu og Inmarsat-
þjónustu. I samstarfi við ýmis fyrir-
tæki og stofnanir dreifir Skíma auk
þess upplýsingum í tölvupósti.
Veðurspám Veðurstofu íslands
verður dreift til skipa í Inmarsat-C
fjarskiptakerfinu. Þegar gengið hef-
ur verið frá skráningu skipa í þjón-
ustuna geta skipin stýrt upplýsinga-
flæði með Inmarsat skeytum til
Skímu. Með skeytasendingum geta
skipin valið það spásvæði sem óskað
er eftir spá fyrir, stöðvað áskrift að
spá eða ræst nýja áskrift að spá
fyrir tiltekið spásvæði. Veðurstofa
íslands mun senda spár einu sinni á
sólarhring fyrir hvert spásvæði.
Ottast að fá ekki
fisk frá Rússum
NORÐMENN óttast, að þeir muni
tapa í baráttunni um rússneska
fiskinn á næstu árum. Yfirvöld í
Rússlandi leggja æ meiri áherslu á
að fiskurinn verði unninn innan-
lands og tilraunir norskra fyrir-
tækja til að koma sér fyrir í Rúss-
landi hafa ekki gengið vel.
Karlsoy í Troms og Vardo og
Vadso í Finnmörk eru þau þrjú
sveitarfélög í Noregi, sem eiga
mest undir löndunum rússneskra
togara. Á síðasta ári svaraði rúss-
neskur fiskur til 40% af heildarverð-
mæti allra sjávarafurða, sem þar
voru unnar. Rússneskir stjórnmála-
menn hafa hins vegar látið kollega
sína í Noregi vita af því, að stefnt
sé að vinna sem mest af fiskinum
innanlands.
Á árunum 1993-’95 flutti norska
fiskvinnslan inn 395.000 tonn af
fiski, aðallega þorski, fyrir rúmlega
24 milljarða ísl. kr. og það, sem af
er þessu ári, er innflutningurinn
97.000 tonn. Er það 5% samdráttur
miðað við sama tíma í fyrra.
West Fish-fyrirtækið í Álasundi
hefur verið með á pijónunum áætl-
anir um að fjárfesta fyrir 1,2 millj-
arða ísl. kr. í nýrri fiskvinnslu á
Svartnesi við Vardo en vegna óviss-
unnar um Rússafiskinn er ekki víst,
að af því verði. Tilraunirþessa fyrir-
tækis og annarra til að fjárfesta í
vinnslu í Rússlandi hafa heldur ekki
gengið vel og segja talsmenn þeirra,
að lög um starfsemi erlendra fyrir-
tækja í Rússlandi séu svo loðin og
laus í reipunum, að ekki sé hægt
að búa við það.
Heldur Grænlendinga og
íslendinga en Norðmenn
Hagbart Nilsen hjá fyrirtækinu
Nils H. Nilsen í Bátsfirði hefur
sömu sögu að segja en tilraunir
hans til að eignast hlut í flaka-
vinnslu í Múrmansk báru engan
árangur. Heldur hann því fram, að
bæði Grænlendingum og íslending-
um gangi betur í Rússlandi en Norð-
mönnum.
„Það er svo komið, að Rússar
hafa ekki neinn áhuga á samstarfi
við okkur vegna þess, að við erum
ekki tilbúnir til að hætta neinu þeg-
ar fjárfestingar eru annars vegar,“
sagði Hagbart.
Sífellt færri
Islendingar
á skipunum
STÖÐUGILDUM íslendinga á
íslenzkum kaupskipum fækkar
stöðugt. Þann fyrst september
voru Islendingar aðeins í 66%
stöðugilda hjá þessum útgerð-
um en í janúar 1990 voru Is-
lendingar í 81,5 stöðugildanna.
Auk þessa hefur stöðugildum í
heild fækkað úr 460 árið 1990
í 298 nú í haust.
Þessar upplýsingar eiga við
skip sem gerð eru út af útgerð-
um innan SIK, sem eru samtök
íslenzkra kaupskipaútgerða.
Samtals er um að ræða 27 skip.
Þar er eru 18 gerð út undir
svokölluðum þægindafána, þrjú
samkvæmt NÍS-skráningu, 2
eru í DIS skráningu, en 4 eru
skráð á Islandi.
Hlutfall íslendinga f
stöðum á kaupskipum
útgerða innan SÍK
Þann fyrsta september síð-
astliðinn voru 198 íslendingar
á þessum skipum, en 100 út-
lendingar. Isiendingum hafði
þá fækkað um 6 frá áramótum,
en útlendingum fjölgað um 56.
FRÉTTIR
UNNIÐ í NÓTINNI
Morgunblaðið/Árni Sæberg
• LOÐNUVEIÐARNAR hafa
aldrei gengið eins vel og á
þessu ári, enda aflinn á fisk-
veiðiárinu rúmlega 1,1 milljón
tonna. Þá hafa síldveiðar einn-
ig gengið vel og skilað um
300.000 tonnum á land, þarf
af um 165.000 tonnum af
norsk-íslenzku síldinni, sem
íslenzku skipin eru nú farin
að veiða á ný. Síldarvertíð við
landið hefst svo innan tíðar
eða í byrjun október, en nú
hefur loðnuveiðum verið hætt
í bili.
Fiskaflinn 2 milljónir
tonna á fískveiðiárinu
mmmmmmmmmmmmmmmmmmi^^mmm fiskaflinn
Fiskveiðar utan landhelgi LogReykja-
skiluðu um 220.000 tonnum n!?hiygg &
nýloknu fisk-
veiðiári varð meiri en nokkru sinni á 12 mánaða tímabili, eða 1.825.000
tonn. Það er hálfri milljón tonna meira en á fiskveiðárinu þar á undan, en
þá varð aflinn rúmlega 1,3 milljónir tonna. Nú er ekki meðtalinn afli af
norsk-íslenzku síldinni, ekki af Flæmska hattinum og ekki úr Smugunni.
Á þessum slóðum hafa aflazt langleiðina í 200.000 tonn á fiskveiðiárinu,
þannig að heildarafli okkar íslendinga hefur á þessu tímabili farið yfir
tvær milljónir tonna í fyrsta sinn í fiskveiðisögu þjóðarinnar. Mestur
hefur aflinn á einu ári verið tæplega 1,8 milljónir tonna.
Það sem mestu ræður um þessa
miklu aflaaukningu er gífurleg
loðnuveiði, alls 1.141.000 tonn, sem
er meira en nokkru sinni áður. Þá
hefur sildveiðin meira en tvöfaldazt
með veiðum okkar úr norsk-
íslenzka stofninum og veiðin á
Reykjaneshrygg skilaði rúmlega
50.000 tonnum. Loks gerðist það í
fyrsta sinn í mörg ár, að þorskafli
jókst frá fyrra ári.
Samdráttur í skelveiðum
Loðnuafli á fiskveiðiárinu varð
sá mesti í sögunni eða rúmlega 1,1
milljón tonna. Þar er aukning um
nærri hálfa milljón tonna frá fisk-
veiðiárinu árið á undan. Síldarafli
á íslandsmiðum var 125.000 tonn,
sem er Iitlu minna en í fyrra, en
165.000 tonn af síld fengust nú
utan lögsögu. Úthafsrækjuafli varð
nú um 65.000 tonn af heimamiðum,
en 61.500 í fyrra. Töluverður sam-
dráttur varð í veiðum á hörpuskel
og nú bárust aðeins tæp 8.000 tonn
á land.
Mikil loðna en lítið af öðru
Sé litið á ágústmánuð síðastlið-
inn, varð botnfiskafli mjög lítill,
enda langt gengið á kvótann. Að-
eins öfluðust tæplega 23.000 tonn
af bolfiski nú á móti 35.000 tonnum
í fyrra. Samdráttur varð í veiðum
á öllum helztu botnfisktegundunum
og af þorski veiddust aðeins 8.200
tonn, sem er 5.000 tonnum minna
en í ágúst í fyrra. Það er eins og
oftast áður loðnan, seni mestu ræð-
ur um sveiflur í afla. í ágúst í fyrra
veiddist engin loðna. Nú veiddust
hins vegar 89.400 tonn, sem er
meira en tvöfaldur allur afli í ágúst
1995.
Þorskafli jókst frá fyrra ári
Þorskafli á nýliðnu fiskveiði ári
varð alls tæplega 169.000 tonn, sem
er litlu meira en árið áður. Ýsuafli
varð 53.400 tonn, sem er samdrátt-
ur um 6.100 tonn frá árinu áður.
Nú veiddust rúmlega 40.000 tonn
af ufsa, sem er um 20% samdráttur
milli ára. Karfaafli dróst sasman
um nálægt 14.000 tonnum og varð
alls um 77.000 tonn nú. Loks var
úthafskarfaafli um það bil tvöfalt
meiri nú en í fyrra og varð alls um
50.000 tonn. Sveiflur í afla annarra
tegunda bolfisks voru minni að
magni til en hlutfallsleg aukning á
stenbítsafla var töluverð. Botn-
fiskafli þessi tvö síðustu fiskveiðiár
er nánast sá sami eða um 470.000
tonn.
*
;
i
í
\
t
L
I
|
i
I
Í
«
!
c
i
f