Morgunblaðið - 18.09.1996, Síða 10

10 E MIÐVIKUDAGUR 18. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ÖRYGGISMÁL
Sjóklæðagerðin 66°N kynni nýja línu björgunar- og öryggisfatnaðar
SJÓKLÆÐAGERÐIN 66*kynnir
nú nýja línu björgunar- og ör-
yggisfatnaðar sem hlotið hefur
nafnið Grettir í höfuðið á hraust-
menninu og sundkappanum Gretti
Asmundssyni frá Bjargi. Að sögn
starfsmanna 66°N hefur mikil
þróunarvinna verið lögð í þennan
fatnað og fyrirtækið notið sam-
starfs við Siglingamálastofnun og
sérfræðinga á sviði ofkælingar í
þeim efnum. Þá er að hefjast fram-
leiðsla á sjófötum og flotvinnubún-
ingum í nýjum öryggislitum.
Sjóklæðagerðin 66°N fagnar
70 ára afmæli á þessu ári. Fyrir-
tækið hefur sérhæft sig í fram-
leiðslu á sjófatnaði og vinnufötum
af öllu tagi og hin síðari ár einn-
ig alhliða útivistarfatnaði. Náin
samvinna við sjómenn, sem
stunda atvinnu sína oft við hin
erfiðustu skilyrði, hefur leitt til
margvíslegra nýjunga í gerð hlífð-
arfatnaðar. Eins hefur fyrirtækið
framleitt mikið af hlífðarfatnaði
fyrir björgunarsveitir landsins
þannig að það býr yfir dýrmætri
reynslu af gerð skjólfatnaðar sem
verður að duga þegar í harðbakk-
ann slær.
Grettls-jakkinn
Nýjasta afurð Sjóklæðagerðar-
innar, Grettis-jakkinn, er
björgunar- og öryggisjakki ætlað-
ur öllum sem stunda sjó eða vötn,
hvort heldur er í tómstundum eða
vegna atvinnu sinnar.
„Það má segja að hugmyndin
að Grettis-jakkanum sé komin frá
dönskum skipslækni," sagði
Kristín Halldórsdóttir hönnuður
hjá 66°N. Hún las grein eftir
þennan lækni þar sem hann sagði
að björgunarvesti dygðu ekki ein
„Grettir“ eykur
lí fslíkumar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
GRETTIS-jakkinn er nýjung á sviði öryggisfatnaðar. Jakkinn einangrar gegn kulda og vinnur gegn
ofkælingu um leið og hann heldur manni á floti í sjó eða vatni.
HJÁ OKKUR FÆRÐU AÐEINS
BESTU VÉLAR OC TÆKI
sér í köldum sjó. Við þær kring-
umstæður væri kuldinn algeng-
asta dauðaorsökin. Því þyrfti að
gera björgunarvestin þannig að
þau verðu viðkvæma hluta líkam-
ans fyrir kulda og ykju lífslíkur
þeirra sem féllu í kalt vatn eða
sjó. Þróun Grettis-jakkans hófst
síðan með samvinnu starfsmanna
Sjóklæðagerðarinnar 66°N og
Siglingamálastofnunar. „Jakkinn
er þannig útbúinn að hann ver
höfuð og háls, holhönd, mjóbak
og nára fyrir kuldanum,“ sagði
Kristín. „Eftir því sem við vitum
best hefur svona flík hvergi verið
búin til í heiminum fyrr en nú.“
Einangrun gegn kulda
Árni Birgisson hefur starfað
sem ráðgjafi við hönnun útivistar-
fatnaðar hjá 66oN. Árni hefur
lengi tekið þátt í starfi björgunar-
sveita og þekkir vel hvaða kröfur
útivistarfatnaður þarf að upp-
fylla. Hann segir að ytra byrði
jakkans sé úr slitsterku og vatns-
þéttu efni. Vandað ertil frágangs
og allir saumar eru til dæmis hita-
soðnir, eins og tíðkast í öndunar-
fatnaði. Flotefnið í jakkanum er
þeirrar gerðar að það er jafnframt
mjög góð hitaeinangrun. Flot-
magn jakkans er meira en reglu-
gerðir krefjast um björgunarbún-
að að þessu tagi.
Sérstaklega er hugað að vörn
gegn ofkælingu. Hettan er ein-
angruð og fellur vel að höfðinu
án þess að byrgja sýn. Árni segir
að 60-80% hitataps líkamans geti
verið um höfuð og háls. Því sé
einkar mikilvægt að veija þessa
líkamshluta. Yfir herðarnar kem-
ur mjúkur flotkragi sem heldur
höfðinu úr sjó. Tilraunir hafa sýnt
að jakkinn heldur andliti manns
12 sentimetrum fyrir ofan vatns-
flöt í kyrru vatni. Innan á ermun-
um eru líningar og að utan riflás-
ar til að hindra flæði vatns um
ermarnar. Að neðan er þéttikant-
ur innan á jakkanum úr neopr-
eni, sama efni og er notað í kaf-
arabúninga. Jakkanum er lokað
með öflugum rennilás og yfir
hann kemur flipi með riflás. Loks
er jakkinn hertur að líkamanum
með tveimur beltum.
Á jakkann innanverðan að aft-
an er fest klofbót úr einangrunar-
efni sem hægt er að festa að
framanverðu, hvort heldur innan
á eða utan á jakkann. Þetta stykki
hefur mikið að segja við að veija
nárann fyrir kulda. Eins tryggir
það að jakkinn renni ekki upp
lendi maðurinn í sjó.
Með þessum lokunarbúnaði er
hægt að girða fyrir streymi vatns
um jakkann. í sjó eða vatni hitar
líkaminn vatnið næst líkamanum
og vegna þess að gegnumstreym-
ið er hindrað verður kælingin
miklu minni en ella.
Áberandi öryggislitir
Grettis-jakkinn er hafður mjög
áberandi til að auðvelda leit og
björgun. Valinn var nýr öryggis-
litur, sterk-gulgrænn, á þá fleti
sem sjást ef maður fellur í sjó eða
vatn. Jakkinn uppfyllir reglugerð-
akröfur um endurskin og end-
urskinsfletirnir halda fullu end-
urskini þótt þeir séu blautir. Að
framan eru tveir vasar, annar 1
fyrir flautu og hinn fyrir Lífs- I
mark, lítið rafknúið neyðarljós
sem verður virkt í sjó. Einnig er
hægt að kveikja á ljósinu hand-
virkt. Ljósið sést um 5 km leið í
myrkri.
Að sögn Gests Þórarinssonar
framleiðslustjóra Sjóklæða-
gerðarinnar 66°N verður hægt
að fá sérstakar smekkbuxur með
Grettis-jakkanum og innan í þeim )
verða eins konar stuttbuxur úr .
einangrandi flotefni, einangrun-
arstroff úr neopreni og riflásar á 1
skálmum til að hindra vatns-
streymi. í Grettis-línunni eru
einnig björgunarvesti fyrir börn
og fullorðna úr hitaeinangrandi
flotefni í sömu öryggislitum og
Grettis-jakkinn. Eins verður boðið
upp á heilan galla í Grettis-lín-
unni.
Sérstaklega framleitt efni
Efnið í gulgrænu sjóvinnu-
fötunum er sérstaklega framleitt
fyrir Sjóklæðagerðina 66°N. Fyr-
irtækið er farið að bjóða flot-
vinnugalla og hlífðarfatnað fyrir
sjómenn í þessum áberandi ör-
yggislit. Þá verður hægt að fá
allan sjófatnaðinn með vasa fyrir
öryggisljósið Lífsmark en ljósið
verður selt sérstaklega.
Gestur segir að Grettis-jakkinn
muni koma sér einkar vel fyrir
þá sem stunda siglingar með
ferðamenn. „Þetta er hlífðarflík
gegn vætu og vindi, auk þess að
vera björgunarvesti. Jakkinn er
þægilegur og hindrar ekki hreyf-
ingar,“ sagði Gestur. Hann taldi
jakkann einkar hentugan fyrir þá
sem stunda skemmtisiglingar af
öllu tagi, einnig hafnarstarfs-
menn, hafnsögumenn og sjó-
mennum.
í byijun næsta árs verður hald-
in alþjóðleg ráðstefna um björg-
unarfatnað með einangrun. Gest-
ur segir að í kjölfar Estonia-slyss-
ins þar sem margir létust úr of-
kælingu hafi orðið mikil umræða
um hvernig hindra megi ofkæl-
ingu í sjó. Hann telur að Grettis-
jakkinn sé dæmi um að þróunin
hér á landi sé jafnvel á undan því
sem er að gerast í nágrannalönd-
um í þessum efnum.
Sjóklæðagerðin 66°N flytur
töluvert mikið út af sjóvinnufatn-
aði. Þar hefur fatnaðurinn úr
nýju öryggislitunum vakið verð-
skuldaða athygli. Umboðsmaður
Sjóklæðagerðarinnar 66°N á
vesturströnd Bandaríkjanna
hreifst mjög af nýju skæru ör-
yggislitunum þegar hann var ný-
lega hér á ferð. Hann taldi víst
að þetta yrði næsta tíska í Banda-
ríkjunum - að minnsta kosti á
meðal sjómanna.
I
i
I
I
I
I