Morgunblaðið - 18.09.1996, Síða 32

32 E MIÐVIKUDAGUR 18. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
SKIPASMÍÐAR OG ÞJÓNUSTA

FTC á Islandi með
Maja roðflettivélar
INNFLUTNINGSFYRIRTÆKIÐ
FTC á íslandi leggur áherzlu á
hraðvirkar mæliaðferðir, búnað og
kerfi til gæðaeftirlits og vélar til
matvælavinnslu. Meðal nýjunga hjá
hjá fyrirtækinu eru roðflettivélar
frá Maja í Þýskalandi og nýjungar
í beinhreinsun.
Maja kom nýlega á markaðinn
með sjálfvirka roðflettivél fyrir lax
sem hefur skilað betri vinnu við
roðflettingu á laxi en áður hefur
þekkst. „Prófanir okkar á Maja roð-
flettivélum hafa einnig leitt í ljós
að þær hafa skilað mjög góðri vinnu
við roðflettingu á smáýsuflökum,“
segir Gunnar Óskarsson, fram-
kvæmdastjóri FTC. „Þar sem smáý-
suflök eru gjarnan mjög laus í sér,
eru þau mjög erfið í roðflettingu.
Hætta er á að flökin detti í sundur
og mikill hluti framleiðslunnar fari
í blokk, en við það minnkar verð-
mæti framleiðslunnar til muna.
Heill steinbítur og flatfiskur
Frumathuganir okkar sýna að
Maja skilar smáýsuflökunum mjög
vel. Maja vélamar hafa einnig ráðið
vel við roðflettingu á hálfþunnild-
um, heilum steinbít, heilum flat-
fiski, tindabikkju og fleiri tegund-
um. Maja hefur meira en 50 ára
reynslu í framleiðslu puru- og roð-
flettivéla. Fram að þessu hefur að-
aláherslan verið lögð á kjötiðnaðinn,
en nýlega hefur áherslan á fiskiðn-
aðinn verið aukin.
Auk roðflettivéla framleiðir Maja
ísvélar og verða þær jafnframt
kynntar á sýningunni.
Belnhrelnsun
Ennfremur munum við kynna
tvær nýjungar í beinhreinsivélum
frá FTC. Annars vegar er um að
ræða nýjan loftmótor sem gerir
vélina bæði öflugri og öruggari í
rekstri og hins vegar gólfstandandi
borðvél sem er að hluta framleidd
á íslandi og gerir vinnslu með
smáflök mun auðveldari.
Hraðvirkar mæliaðferðir
ATP mælitæki frá Lumac eru
notuð til hreinlætiseftiriits. Með
tækinu er hægt að mæla hreinlæti
samstundis. Til þessa hefur hrein-
lætiseftirlit nánast eingöngu byggst
á sjónmati og gerlamælingum með
Rodac skálum, en það tekur nokkra
sólarhringa. Þar sem þessar aðferð-
ir falla ekki nægjanlega vel að nú-
tíma gæðakerfum er um mikilvæga
nýjung að ræða.“
Hitamælar
Infrarauðir hitamælar frá Raytek
eru einnig meðal þess sem FTC
hefur á boðstólum. „Noktun infra-
rauðra hitamæla hefur aukist tölu-
vert undanfarið. Með þeim er hægt
að fylgjast með hitastigi á mun
auðveldari hátt en áður. Mælingin
er framkvæmd með geisla, án snert-
ingar við vöruna. Mælingin tekur
einungis brot úr sekúndu og veldur
ekki krossmengun. Auk þess að
koma að góðum notum víða í fram-
ieiðsluferlinu, eru þeir mjög mikil-
vægir í öllu vélaeftirliti. Nýir mælar
sem mæla hitastig niður í -e46° C
opna ennfremur mikla möguleika í
frystitækjaeftirliti. Loks má nefna
infrarauða hitanema sem hægt er
að nota í samfelldar mælingar og
í beinni framleiðslustýringu.
Vegna aukins eftirlits með fiski
og aukinnar áherslu á ferskfískfram-
leiðslu er vaxandi þörf fyrir hitasírita
í fískiðnaði. Ebro síritamir eru í
vatnsheldu, ryðfnu stálhylki sem fell-
ur mjög vel að kröfum fiskiðnaðarins
um öryggi og hreinlæti. Auk lausra
sírita er hægt að tengja ebro sírita
við frysti- og kæliklefa til reglulegs
eftirlits. Útprentunarmöguleikar eru
á mörgum tungumálum, sem getur
verið mjög gagnlegt í útflutningi.
Brýningarvélar frá CATRA
CATRA hefur mikla reynslu af
framleiðslu skerpingarvéla fyrir
hnífaframleiðendur. Nýverið hófu
þeir sölu á brýningarvél fyrir fram-
leiðenduma sjálfa, en reynslan sýn-
ir að hægt er að auka framleiðni
um 5% með notkun CATRA brýn-
ingarvéla. CATRA brýningarvél-
arnar eru mjög einfaldar 5 notkun.
Venjulegir starfsmenn eiga auðvelt
með að nota vélarnar og það tekur
einungis nokkrar sekúndur að
brýna hnífa í vélinni.
Bettcher öryggishanskar
Notkun öryggishanska hefur
aukist hægt og sígandi. Meðal nýj-
unga eru hanskar sem veita góða
vörn við sögun á frystum fiski og
mjög þunnir hanskar sem hægt er
að nota innanundir venjulegum
gúmmíhönskum. Einna algengasta
notkun hanskanna í fiskiðnaði er
þó hjá vélamönnum sem sjá um að
skipta um blöð í flökunarvélum.
Engin nýsmíði skipa
er í gangi eins og er
Rúmmálsreglugerð kemur
í veg fyrir endurnýjun
MIÐAÐ við þá
miklu hagsmuni,
sem við íslending-
ar höfum af físk-
veiðum, má full-
yrða að ástandið varðandi endurnýjun fiskiskipaflotans sé harla óvenjulegt
nú þar sem engin nýsmíði er í gangi eins og er, hvorki innanlands né erlend-
is, ef undan er skilinn fímmtán metra bátur, sem er í smíðum á ísafírði. Og
ef frá er talið nýtt og glæsilegt skip í eigu Ingimundar hf., Helga RE, sem
kom til landsins um síðustu mánaðamót, var síðast smíðað nýtt skip árið
1994, Guðbjörgin ÍS í eigu Hrannar hf. Bæði þessi skip voru smíðuð í Noregi.
Að sögn Friðriks Gunnarssonar,
framkvæmdastjóra Vélasölunnar hf.,
sem m.a. er umboðsaðili fyrir erlend-
ar skipasmíðastöðvar í Noregi og
Póllandi, má rekja þetta ástand til
rúmmálsreglugerðar, sem kveður á
um að ef endumýja á skip með öðru
skipi, sem kemur
Reykjavík árið 1941 og er í eigu
þeirra feðga Gunnars Friðrikssonar
og Friðriks Gunnarssonar. Tólf
starfsmenn starfa hjá fyrirtækinu,
sem auk verslunarreksturs með vélar
og búnað fyrir báta og skip, er lang-
stærsti umboðsaðilinn hér á landi
erlendis frá og er
stærra að rúm-
máli, þarf að
greiða sérstak-
lega fyrir aukið
rúmmál. Þær upp-
hæðir skiptu
háum íjárhæðum,
sem allt eins gætu
tapast með ann-
arri reglugerðar-
breytingu ef ráða-
mönnum byði svo
við að horfa. Því
héldu útgerðar-
menn að sér hönd-
unum varðandi
endumýjun fiski-
skipaflotans. Þess
í stað væri meira
um endurbygg-
ingu eldri skipa,
en án rúmmáls-
stækkana, sem í
flestum tilfellum
borgaði sig betur
en nýsmíðin
vegna gildandi
reglna. „Skipastóllinn okkar er að
verða mjög úreltur vegna þess að til
þess að auka verðmæti þess afla, sem
skipin em að taka um borð, þurfa
þau meira rými auk þess sem kröfur
um aðbúnað sjómanna eru allt aðrar
og meiri nú en áður.
Stærsti f ulltrúi erlendra
sklpasmíðastööva
Vélasalan hf., sem hefur verið til
húsa í Ananaustum 1 frá árinu 1981
en er einnig með viðgerðarverkstæði
á Seltjamamesi, var stofnuð í
Samstarf þeirra feðga Friðriks og
Gunnars við Norðmenn og Pólveija
hefur staðið lengi og bera þeir þeim
góða söguna. í Noregi er Vélasalan
umboðsaðili fyrir Flekkefjörd Slip og
Maskinfabrik, skipasmíðastöð, sem
stendur á gömlum merg. Þar hefur
um það bil þijátíu íslenskum skuttog-
uram verið hleypt af stokkunum, síð-
ast Guðbjörginni ÍS á haustmánuðum
1994 og Vigra RE þar á undan.
íslenskar stöðvar yfirfullar
af verkef num
Pólska skipasmíðastöðin í Gdynia,
sem Vélasalan hf. á nú 40% h!ut í
síðan í ársbyijun og heitir nú Vélasal-
an Nauta Shipyard Ltd., er einnig
gamalgróið fyrirtæki, en þar hafa á
fjórða tug ís-
VÉLASALAN hf. keypti í ársbyrjun 40% hlut í skipasmíðastöð-
inni í Gdynia í Póllandi þar sem á fjórða tug íslenskra skipa
hafa verið endurbyggð.
fyrir erlendar skipasmíðastöðvar,
bæði norskar og pólskar. í gegnum
tíðina hefur Vélasalan hf. verið með
um 70% af þeim markaði, að sögn
Friðriks.
„Við verslum með vélbúnað fyrir
fískiskip, svo sem spil, blakkir, dæl-
ur, hliðarskrúfur, krana, aðalvélar og
ljósavélar. Mesta hreyfingin í sölunni
er í dísilvélunum, en við eram umboðs-
aðilar fyrir bandaríska fyrirtækið
Cummins, sem er stærsti dísilvéla-
framleiðandi í heimi sem framleiðir
slíkar vélar yfír 200 hestöflum.“
Friðrik segir
samkeppnisfæra

STÆRÐARFLOKKAR ALLAN FISK,
DAUÐAN EÐA LIFANDI!
Að flokka loðnu, með STAVA flokkunarvél, sem skilar allt að 90% árangri, er kostur
sem erfitt er að hafna. STAVA flokkunarvélar nota engan titring (Vibration), kreysta
ekki hrognin úr fiskinum og skilar öllum fiski óskemmdum. Takmörkuð frystigeta
nýtist til fulls og framleiðandinn losnar við óþarfa umframvigt.
STAVA fiskflokkunarvélar eru nánast viðhaldsfríar og árangur islenskrar hönnunar
og hugvits. Hámarks árangur tryggir hámarks afkomu. Það sannar 35 ára reynsla
STAVA, héríendis og viða um heim.
>96
SLANEHF.
Po. Box 4315 121 Reykjavik lceland
Tel. +354 553 6750 Fax +3545685272
allar nánarí upplýsingar.
Ienskra skipa
verið endur-
byggð. Þau
fyrstu, Ögri og
Vigri, fóru utan
árið 1968 og nú
eru þar í endur-
byggingu fjögur
skip, Hólmaborg-
in SU, Súlan EA,
Öm KE og Guð-
rún Þorkelsdóttir
SU auk þess sem
fímmta skipið,
Bergur VE, held-
ur utan í byijun
október. Engin
nýsmíði hefur
verið unnin fyrir
íslendinga í þess-
ari stöð, aðeins
endurbyggingar,
sem fela m.a. í
sér lengingar, ný
dekk, nýjar brýr
og endurbygg-
ingu lesta og
íbúða.
stöðina vera mjög
í verði og þarna
starfí mjög vel þjálfaðir menn, sem
sumir hveijir hafi fengið að kynnast
íslenskri sjósókn af eigin raun. Þeir
búi því orðið yfir mjög haldgóðri
þekkingu á íslenskum skipum og
hvers sé krafist af þeim. Aðspurður
um hvort hagstæðara sé að leita til
Noregs eða PóIIands með verkefni
af þessu tagi, segir Friðrik að það
fari allt eftir því hver skilgreining
verkefnisins sé hveiju sinni. Standi
viðgerðir fyrir dyrum, þýði ekkert
annað en að leita annað hvort til
Póllands eða á náðir íslenskra skipa-
smíðastöðva, sem væru orðnar mjög
samkeppnisfærar í verði, sem sæist
best á því að í augnablikinu væru
þær allar yfirfullar af verkefnum.
Undanfarin ár hafi Pólveijar einir
veitt íslensku stöðvunum einhveija
samkeppni. Sárasjaldan kæmu betri
boð frá Noregi eða Spáni.
Umboðsaðilarnir
krefjast þátttöku
Vélasalan hf. hefur, að sögn Frið-
riks, séð sér skylt að vera með bás
á Islensku sjávarútvegssýningunni
frá upphafí, nú í fimmta sinn, en bás
fyrirtækisins verður sem fyrr stað-
settur gegnt inngangi Laugardals-
hallarinnar. „Við tökum af myndug-
leik þátt í þeim sjávarútvegssýning-
um, sem haldnar eru hérlendis, enda
er það krafa frá þeim, sem við vinn-
um með. Auk þess sækjum við ein-
staka sýningar úti í heimi án þess
að vera beinir þátttakendur." Friðrik
segist eiga von á fjölda samstarfsað-
ila erlendis frá á sýninguna og hug-
myndin sé að skipta básnum upp í
þrennt. Öðram megin í básnum verði
norsku samstarfsaðilarnir og hinum
megin þeir pólsku. Mitt á milli verði
Vélasalan hf. svo með kynningu á
sínum eigin vélbúnaði. „Við verðum
með mikið af lesmáli í sýningarbásn-
um okkar sem hnitmiðað verður að
þeim Qölmörgu en fámennu og ólíku
markhópum, sem við erum að versla
við.“