Morgunblaðið - 18.09.1996, Blaðsíða 34

34 E MIÐVIKUDAGUR 18. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
„Sníkjan“ reynist
vel á Hryggnum
LÍNUVEIÐAR á úthafinu hafa
færst í vöxt á síðustu árum, sér-
staklega á Reykjaneshrygg. Þar
eru aðstæður hinsvegar oft erfiðar,
botninn slæmur og veiðarfæratjón
orðið nokkurt. Nú hefur Veiðar-
færasalan Dímon hf. komið fram
með nýja línu, „Sníkjuna", sem hefur reynst vel við veiðar á Hryggnum.
Dímon hf. þróar
hagkvæma
djúpsjávarlínu
Veiðarfærasalan Dímon hf. hefur
unnið í tvö ár að þróun djúpsjávar-
línu, sérstaklega með veiðar á
Reykjaneshrygg í huga. Línan er
kölluð „Sníkjulína“, en það er gam-
alt nafn á hákarlalínu. Hún er frá-
brugðin öðrum línum að því leytinu
til að hún er ekki lögð lárétt, held-
ur Ióðrétt líkt og handfæri og var
upphaflega hugsuð fyrir búraveið-
ar, en búrinn liggur oft þétt við
bergið og ekki hægt að ná til hans
með trolli.
Hagkvæmt veiðarfæri
Arnór Stefánsson, framkvæmda-
stjóri Dímons hf., segir að þannig
megi koma í veg fyrir veiðarfæratjón
á hinum erfiða botni í úthafinu. „Á
Reykjaneshrygg er eins og margir
vita mjög erfiður botn með mikið
af kóröllum og hrauni. Menn hafa
mikið reynt að leggja línu á þennan
botn með misjöfnum árangri en með
Sníkjunni þykjumst við vera komnir
með hagkvæmt veiðarfæri fyrir
þetta svæði. Þetta svæði er alveg
ósært því að þarna er erfitt að koma
við trollum. Hryggurinn er því nán-
ast ókannaður og óveiddur allt til
Azoreyja. Við teljum okkur vita að
fískurinn er þarna til staðar, en fram
að þessu hefur vantað hentugt veið-
arfæri til að ná honum og það gerir
þetta allt mun meira spennandi,"
segir Arnór.
Sníkjulínan er 11,5 mm flotlína
með sigurnöglum, 50 kílóa lóði á
öðrum endanum, flotkúlu á hinum
og úr henni er færi upp í bauju.
Hægt er hafa mjög þétt á milli
króka, allt niður í 50 cm, en á venju-
legri línu eru helst ekki minna en
140 cm á milli krókanna. Arnór seg-
ir að sex norsk skip hafi verið með
línuna til reynslu í sumar, auk þess
sem Tjaldarnir, Eldborg RE og
Kristrún RE, hafí einnig reynt lín-
una. „Norsku skipin eru farin að
nota þessa línu nær eingöngu og
fengið á hana mikið af 8-10 kílóa
aldamótakarfa, vænni keilu og
nokkuð af hvítlúðu. Eitt norsku skip-
anna kom í land á dögunum með
met aflaverðmæti, 26 milljónir eftir
tæplega 5 vikna túr, og er núna í
sinni þriðju veiðiferð með línuna,"
segir Arnór.
Nýir vinnuflotgallar
Dímon hf. kynnir „Sníkjuna“ á
sjávarútvegssýningunni í Laugar-
dalshöll, auk þess sem kynnt verður
ný gerð af vinnuflotgöllum frá Reg-
atta, sem Arnór segir að vakið hafí
mikla athygli þar sem þeir séu helm-
ingi léttari og mun þægilegri en
vinnuflotgallar sem verið hafa á
markaðnum hingað til. Ennfremur
sýnir Dímon hf. hefðbundnar vörur;
allar gerðir veiðarfæra fyrir skipa-
og bátaflotann.
?>?
GEFST
LYFTAR
INN
UFPUM
við hjálpað.
Við erum sérfræðingar í
rafgeymum fyrir lyftara
og nýjustu tölvustýrðu
hleðslutækjunum.
4
TUDOR umboðið

Bíldshöfða 12 - sími 577-1515
TUDOR .. Já —þessir meb 9 lif!"
MIÐJA
DAr*rm n
Þá getum
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Kristján
GUÐMUNDUR Jóhannsson, framkvæmdastjóri Jat og Stefán Karlsson, verkstjóri, við vél sem sker
klumbubein af svokölluðum rússafiski.
Ný vél bætir nýtingu í
sjávarútvegi umtalsvert
Fiskvinnsluvélar frá
fyrirtækinu Jat ehf.
FYRIRTÆKIÐ Jat ehf. á
Akureyri og uppfinninga-
maðurinn Jón Pálmason hafa
undanfarin ár unnið að þró-
un og smíði fiskvinnsluvéla.
I fyrsta lagi má nefna hausara sem jafnframt sker úr hausnum kinnar
og gellu. í öðru lagi vél til að skera klumbubein af svokölluðum rússafíski
en það þarf að gera þegar unnið er með frosið hráefni, eins og færist í
vöxt hér á landi. Vélin sparar mikið vinnuafl í slíkri vinnslu og hefur
reynst mjög vel í þá mánuði sem hún hefur verið notuð. Einnig hefur
verið þróuð vél hjá Jat hf. sem kinnar steinbít og hefur ein slík vél þeg-
ar verið seld til Vestfjarða og er mikill áhugi fyrir þeirri vél þar.
Starfsemi Jat ehf. hófst árið 1992
og fyrirtækið var upphaflega í eigu
Jóns Pálmasonar og fjölskyldu og
Sameinaðara verktaka hf. Einnig
hefur Iðnþróunarfélag Eyjafjarðar
hf. lagt fyrirtækinu lið. Jón Pálmason
hefur ákveðið að selja meirihluta sinn
í fyrirtækinu og eiga áfram 35%.
Væntanlegir nýir eigendur eru
Straumrás, Útgerðarfélag Akur-
eyringa hf., Iðnþróunarfélag Eyja-
fjarðar hf. og fleiri. Sameinaðir verk-
takar eiga áfram sín 25%. Jafnframt
hefur Guðmundur Jóhannsson í
Straumrás tekið við stöðu fram-
kvæmdastjóra fyrirtækisins.
IMýting hráefnisins betri
Hjá Jat starfa nú 6 manns við
framleiðslu og sölu vélanna. Nú er
verið að ljúka smíði fiskvinnsluvélar
fyrir Hraðfrystihús Tálknafjarðar.
Vélin annaðhvort hausar og fésar í
einu eða hausar og kinnar. Að baki
smíðinni liggur mikil þróunarvinna á
síðasta ári og hafa miklar endurbætur
verið gerðar á vélinni. Hún hausar
betur en áður og um leið verður nýt-
ing hráefnisins betri. Bjami Kristins-
son, framkvæmdastjóri Iðnþróunarfé-
lags Eyjafjarðar, segir að vélin sé
besti hausarinn á markaðnum að
mati þeirra sem hafa prófað hana.
Slík vél hefur verið í notkun hjá
Fiskiðju Raufarhafnar í nokkur ár og
reynst mjög vel. Bjami segir að sam-
kvæmt upplýsingum frá yfírverkstjór-
anum þar hafi nýting hausanna stór-
aukist, eða um rúm 3%. „Hið sama
er uppi á teningnum hjá Hraðfrysti-
stöð Þórshafnar hf. þar sem vélin
hefur verið í fullri notkun og reynst
mjög vel að sögn starfsfólks sem vinn-
ur við vélina. Þar eins og á Raufar-
höfn hefur einnig orðið umtalsverð
nýtingaraukning við hausun bolfísks.
Hvert prósent eykur verðmæti fram-
leiðslunnar umtalsvert eða um a.m.k.
2 milljónir króna fyrir hver 1.000
tonn af unnum físki og er þá miðað
við að aukningin fari öll í blokk.
Virðisaukinn yrði mun meiri ef hluti
aukningarinnar færi í dýrari afurðir
eins og búast má við.“
Vél tll vinnslu á rússaf iski
Klumbuskurðarvélin, sem sérhæfð
er til vinnslu á svoköliuðum rús-
safíski, var þróuð og prófuð á síðasta
ári. Fyrsta vélin var seld Sjólastöðinni
í Hafnarfírði sl. haust og hefur reynst
vel, að sögn Bjama. Hún er ætluð til
að skera klumbubein af rússafíski eða
öðram hausuðum fiski. Þetta þarf að
gera áður en fískurinn er flakaður
og hefur hingað til verið gert í hönd-
um. „Vélin sparar allt að 5 manns í
vinnu og auðveldar þar með vinnslu
úr frosnu hráefni verulega. Fyrsta
vélin sem fór utan fór til Skotlands
í desember sl. en kaupandinn þar er
stór verkandi rússafísks. Hann var
það ánægður með vélina að hann
pantaði þtjár véiar til viðbótar, sem
afgreiddar voru sl. vor.“
Bjami segir að möguleikar á sölu
slíkra véla hérlendis og þá fyrst og
fremst erlendis séu miklir, þar sem
engar slíkar séu á markaðnum. Vél-
arnar séu tiltölulega ódýrar miðað
við þá hagræðingu sem verður við
notkun þeirra.
Stefnt að enn frekari
þróunarvinnu
Vél sem kinnar steinbít hefur verið
þróuð hjá fyrirtækinu og sem fyrr
sagði hefur ein slík verið seld til Vest-
fjarða og mikill áhugi þar fyrir vél-
inni, að sögn Bjama. Hausinn á stein-
bítnum er mjög stórt hlutfall af fískin-
um og em kinnamar um 6% af fískin-
um. Það er því eftir miklu að slægj-
ast. Auk sölu á innanlandsmarkaði
hefur Jat selt fiskvinnsluvélar til Skot-
lands, Færeyja og Noregs en véiamar
eru smíðaðar eftir pöntunum.
„Ásamt því að smíða vélar sem
þegar eru fullþróaðar, er stefnt að
enn frekari þróunarvinnu. Unnið er
m.a. að því að vélarnar henti til salt-
fískvinnslu og til notkunar um borð
í frystiskipum. Vinnsla úti á sjó fer
enn vaxandi og þar er einmitt þörf
á að nýta afiann betur," sagði Bjarni
Kristinsson.
WEMA-SYSTEIVT
Mælistöðvar fyrir 2 eða 7 tanka með
skynjurum í öilum lengdum fyrir olíu
og vatn, lekaviðvörunarkerfi, lensi-
dælustýringar, rofa með öryggi og
gaumljósi, siglingaljósaeftirlitsbúnað
auk ýmissa annarra sérhæfðra lausna
á sviði eftirlits um borð í bátum og
skipum
!iL
Fiskislóð 94 Reykjavik
sími: 552 0230 fax 562 0230