Morgunblaðið - 21.09.1996, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
Óí 75 ÁRA
LAUGARDAGUR 21. SEPTEMBER 1996 C 3
JHANNES Jósefsson,
límukappi, keppti fyrstur
ilendinga á Ólympíuleikum.
VILHJÁLMUR Elnarsson í „silfur-
stökkinu" á Ólympíuleikunum í Mel-
borne í Ástralíu árið 1956.
m í heimsókn til íslands í fyrra til
leð Gísla Halldórssyni, fyrrum for-
>i Óí.
íslendingar sendu fríðan hóp 1936 og
1956 bar viðleitnin ávöxt er Vilhjálmur
Einarsson varð annar í þrístökki, sem er
líklega glæsilegasti árangur sem nokkur
islenskur íþróttamaður hefur náð. Þessir
tveir viðburðir, að taka þátt í leikunum
1908 og silfurverðlaun Vilhjálms 1956,
eru tvær stærstu stundirnar í sögu
ólympíunefndarinnar að meðtöldum
árangri Bjarna Friðrikssonar, júdó-
manns, á leikunum í Los Angeles
1984 þegar hann náði í bronsverð-
laun.“
Höldum alltaf í vonina um
verðlaun á Ólympíuleikum
„Það stendur líka upp úr að ís-
lendingar skuli alltaf ráðast á garð-
inn þar sem hann er hæstur og ætli
sér á Ólympíuleika, ekki bara til að
vera með heldur til að ná góðum
árangri. Ég nefni Vilhjálm og Bjarna
en það er iíka ástæða til að nefna
hin 20 skiptin sem íslendingar hafa
átt íþróttamenn á meðal tólf bestu.
Árangur Guðrúnar Arnardóttur í
Atlanta vakti mikla eftirtekt. Að ná
tíunda sæti í 400 metra grinda-
hlaupi er ekki á færi miðlungsfólks.
Jón Arnar Magnússon stóð sig líka
vel í tugþrautinni. Félagar mínir á
Norðurlöndum sögðu við mig í Atl-
anta að þeir vildu eiga jafn frábæran
íþróttamann og Jón Arnar. Auðvitað
eigum við alltaf þessa litlu von í
brjósti okkar að enn einu sinni komi
íslendingur heim af Ólympíuleikum
með verðlaun. Það á eftir að gerast
og það verður jafn óvænt og það
var 1956 og 1984.“
Smáþjóðaleikar á næsta ári
Júlíus segir að þó mikið hafi verið
að gera hjá Ólympíunefndinni vegna
leikanna í Atlanta, sé miklu meira
framundan á næsta ári. ;,Það er
þýðingarmikið að allir í Ólympíu-
hreyfingunni standi saman og vinni
í friði að undirbúningi Smáþjóðaleik-
anna. Það skiptir miklu fyrir íslenskt
íþróttalíf að Smáþjóðaleikarnir tak-
ist vel. Skipulag og umgjörð verði
anna vlð setningu Ólympíulelkanna í Seoul í Suður-Kóreu 1988.
BJARNI Friðriksson með
bronsverðlaunin eftir leik-
ana í Los Angeles 1984.
okkur til sóma því alþjóða íþrótta-
hreyfingin mun fylgjast með. Ef við
viljum láta taka mark á okkur í
náinni framtíð verðum við að standa
okkur vel í framkvæmd Smáþjóða-
leikanna. Undirbúningurinn gengur
samkvæmt áætlun. Við erum endan-
lega að skipta með okkur verkum
og fara ofan í smáatriði. Næsta skref
er að fá sjálfboðaliða til að starfa
við leikana, en þeir verða um 500.“
Er þetta ekki of stórt verkefni
fyrir okkur íslendinga?
„Nei, ef þetta er of stórt verkefni
þá er það líka of stórt fyrir okkur
að vera þátttakendur í svona leikum.
Við verðum að axla þá ábyrgð að
sjá um framkvæmdina jafn oft og
aðrar smáþjóðir Evrópu sem eru í
þessu samsta'rfi. Þetta vex mér ekki
í augum. Við eigum að fagna því
að fá tækifæri til að sýna að við
getum gert svona hluti.“
Hvaða möguleika á ísland að taka
þátt í alþjóðlegu samstarfi í framtíð-
inni?
„Island hefur einu sinni átt full-
trúa í Alþjóða Ólympíunefndinni,
Benedikt Waage. Hann var kosinn
1946 og sat þar til dauðadags 1966.
Við höfum ekki átt fulltrúa í IOC
síðan, en aftur á móti höfum við
tekið virkan þátt í störfum Evrópu-
sambands Ólympíunefnda. Við eig-
um alla möguleika á að ná frekari
fótfestu í alþjóðlegu starfi. Bæði hjá
IOC og Evrópusambandi Ólympíu-
nefnda.“
Stiklað á stóvn
ÓLYMPÍUNEFND íslands heldur upp á 75 ára afmæli sitt í
dag, laugardag, en nefndin var formlega stofnuð 29. septem-
ber 1921. Hlutverk Ólympíunefndarinnar er að útbreiða og
vernda ólympíuhreyfinguna, að undirbúa, ákveða og stjórna
þátttöku Islendinga í Ólympíuieikum. íslendingar tóku fyrst
þátt í Ólympíuleikum í London 1908. Það mun hafa verið
að frumkvæði Þórhalls Bjarnasonar, prentara á Akureyri,
að þátttakan var ákveðin. Einnig kom Jóhannes Jósefsson,
glímukappi og síðar hótelhaldara á Hótel Borg, þar við sögu.
Vitað er hann skrifaði Einari Benediktssyni og bað hann um,
að tryggja að íslendingar fengju að taka þátt í leikunum
með því að sýna íslenska glímu. Það gekk eftir og var Jó-
hannes fararstjóri fyrir þessum hópi og fékk hann jafnframt
að keppa í grísk-rómverskri grímu og var þar með fyrstur
íslendinga til að keppa á Ólympíuleikum.
Olympíufararnir í London
1908 fundu fyrir því að
hafa engin heildarsamtök að bak-
hjarli. Því varð að ráði að Sigur-
jón Pétursson, glímukappi frá
Álafossi, tók sig til og gekkst
fyrir stofnun Iþróttasambands
íslands fyrir leikana í Stokkhólmi
1912. Níu íþróttamenn voru
sendir þangað, sjö sýndu glímu,
en einn þeirra, Jón Haildórsson,
tók þátt í 100 og 200 metra
hlaupi. Sigutjón Pétursson tók
jafnframt þátt í grísk-rómverskri
glímu. Þátttaka íslendinga í
Stokkhólmi snerist upp í hat-
ramma sjálfstæðisbaráttu þar
sem þeir þurftu að beygja sig
fyrir Dönum og ganga á eftir
þeim inn við setningarathöfnina,
með sérstakt skilti sem á stóð
yísland“. Þetta varð til þess að
Islendingar hentu frá sér skiltinu
og sneru frá þegar aðrir gengu
inn á leikvanginn.
íslendingar sátu heima
Árið 1916 féllu leikarnir niður
vegna heimstyijaldarinnar og
þegar þeir fóru fram í Antwerpen
1920 voru íslendingar ekki I
stakk búnir til þátttöku. Eftir
leikana vaknaði mikill áhugi for-
ráðamanna íþróttahreyfíngarinn-
ar að undirbúa þátttöku Islands
í leikunum í París 1924. ÍSÍ skip-
aði Ólympíunefnd ÍSÍ 29. sept-
ember 1921, en í henni sátu:
Benedikt G. Waage, Ólafur
Sveinsson, Guðmundur K. Guð-
mundsson, Magnús Kjaran,
Magnús Stefánsson, Siguijón
Pétursson, Björn Ólafsson, Helgi
Jónsson, Ágúst Jóhannesson,
Pétur Sigurðsson, A. Bertelsen
og Steindór Björnsson. Ekkert
varð þó úr þátttöku íslendinga á
leikunum í París og var ástæðan
sú að ekki var völ á nægilega
þjálfuðum íþróttamönnum til að
senda þangað. íslendingar sátu
einnig heima þegar leikarnir fóru
fram í Amsterdam 1928 og Los
Angeles 1932.
Þáttaskil
Þáttaskil urðu í starfi Ólympíu-
nefndarinnar fyrir leikana í Berlín
1936. Ný nefnd var skipuð og var
helsta verkefni hennar, auk þess
að undirbúa för íslenska ólympíu-
hópsins, að fá viðurkenningu Al-
þjóðaólympíunefndarinnar, IOC,
sem fékkst loks árið 1935. Síðan
hefur ísland verið aðili að IOC
og tekið þátt í öllum Ólympíuleik-
um fram á þennan tíma. Það var
sambandsráð ÍSÍ sem skipaði í
næstu Ólympíunefndir sam-
kvæmt lögum ÍSÍ og hélst það
til ársins 1983. Þá varð sú breyt-
ing á að nefndin var sjálfstæð
og samdi ný lög, sem voru sam-
þykkt 22. mars 1983. Það var
gert samkvæmt ósk Alþjóða-
ólympíunefndarinnar, IOC; er
krafðist að algjörlega væri farið
að, samkvæmt lögum IOC. Það
hafði ekki verið gert að öllu leyti
áður. Verkefni Ólympíunefndar
íslands hafa farið stöðugt vax-
andi og sem dæmi um það verður
velta nefndarinnar á þessu starfs-
ári um 40 milljónir króna.
NAMSKEIÐ UM
ÍÞRÓTTALÆKNISFRÆÐI
Á vegum Ólympíunefndar íslands verður haldið námskeið um
íþróttalæknisfræði dagana 3.-5. október næstkomandi.
Námskeiðið er einkum ætlað læknum, sjúkraþjálfurum og íþróttaþjálfurum.
Námskeiðið verður haldið í íþróttamiðstöðinni í Laugardal
fímmtudaginn 3. október kl. 17.15 og laugardaginn 5. október kl. 9.15.
Fjallað verður um m.a.:
áreynslulífeðlisfræði,
lyfjamisnotkun,
smit/ferðasjúkdóma,
læknisþjónustu á stórmótum,
meiðsli íþróttamanna.
Þátttaka er ókeypis en heildarfjölda verður að takmarka við húsrými.
I Háskólabíói í sal 4, föstudaginn 4. október, verður fjallað um
heilsufarsvandamál kvenna í íþróttum. Sá fundur verður haldinn kl.
17.15 og verður opinn öllu áhugafólki um íþróttir kvenna meðan húsrúm
leyfir. Gestafyrirlesari verður Dr. C. Harmon Brown sem situr í
læknanefnd Alþjóða frjálsíþróttasambandsins.
Umsóknir um þátttöku berist til skrifstofu Ólympíunefndar Islands,
Iþróttamiðstöðinni, Laugardal, fyrir 30. september þar sem veittar verða
nánari upplýsingar.
Lœknaráð Olympíunefndar.