Alþýðublaðið - 27.11.1933, Page 3

WUNWÐAftlNN 37, NÓ.V. 1Jði
Ai. !**&!! BbAfilfi
3
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
¥ TGFANDI:
ALÞ.ÝÐUFLOKK JRINN
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEivIARSSON
Ritstjóm og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Simar:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Rltstjórn (Innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Viihjálmss. (heima).
4905: Prentsmiðjan.
Pitstjórnin er til viðtals kl. 6—7.
,RáOstefna4 kommú-
nista á Stokkseyri
Þeir fara iil Stokkseyrar til
pess a8 semja taxta fyrir s]ó>
menn i Vestmannaeyjum að
félagsskap peirra forspurðum
og lækka taxtannfiá pvi I fyrta
Eftir Sigurjón Á. Ólafsaon
Síðast liðinn þriðjudag boðuöu
kommúnistar til svonefndi'ar ,/ád-
stefryf á Stotócsieyri um kaup
sjómanaa í Ves tmannae yj u m.
Ráðstefnuna sátu 13 miesnm,
þannig skipaðir: 3 nxenin úr Vest-
mannaeyjum, valdir af kommún-
istum þar, 2 mienn af Eyrarbakka,
valdir af fáeinum mönnum þar
utan félagsfundar, 1 maður úr
Landeyjum, skipaður af kommún-
;i.stum( í Vestmannaeyjuto. 5 miemn
frá Stakkseyri og nágrenni. 4
af þessum mönnum voru vaildir af
kotnlmúnistuim í Vestma nnaieyj u.m
á fámennum, „samfylkingarfujnd-
uim“, sem haldnir voru fyrir ver-
tiðariokin i vor. Á öðrum fund-
inum mættu 14 mmn en á hinum
um 25 imenn, þar af um 10 utaii-
plásismenn. Hinir voru kommún-
únista'sprautur úrð landi. Tveir af
þessutn frá'Stokkseyri voru kosn-
ir utan félag.sfundar þar, á svo-
nefndum „samfyikingarfuindi“, er
einn af Vestmanna'eyja-ful lt rúun-
um hafði boðáð til. 1 rnaður frá
samfylkingu sjómanna í Reykja-
vík, sjálfskipaöur (Brynjólfur
Bjarnason). 1 maður frá verklýðs-
sambandi Norðurlands, sjálfskip-
aður Þonoddur Guðmundsson frá
Siglufirði. 7 af þessum hópi virt-
ust vera hreinræktaðir kommún-
istar, en hinir 6 voru sjómenin,
er létu: tillieiðast að taka þátt í
þessum fundi með þ>eim.
Fundurinn átti að hefjast kl. 3
um daginn. Var þá húsfyllir á-
heyrenda og þar á mieðal 4 menn
frá Alþýðusambandi Islands, er
verklýðs-félagið á Stokksieyri hafðd
óskað að væru til staðar og hefðu
málfrelsi á fundinum. FundtMiiinn
gat þó ekki hafist fyr en 1 klst
og 15 mínútuim síðar, vegna á-
greinings meðal „fulltrúanna" um
það, hvort sendimenn Alþýðuisamr
bandisins ættu að fá leyfi til þess
að verá inni í salnum. Vildu
kommúnistar hvorugt leyfa þeim,
málfrelisi ieða að vera áheyrendur.
Endirinn varð þó sá, að þeim var
bannað málfrelsi um taxtanin, en
áheyrendur máttu þeir vera.
Var þá fundur settur og Bergur
nokkur Jónsson gerður að fundar-
Var þá rætt um kjör sjómanna í
Vestmannaeyjum. Lýstu kommún-
istar mjög hörmulega ástandinu
meðal sjómanna, en þieir hafa
haft alla stjórn á samt kum þ.eirxa
undanfarin ár, og voru þvi í rauin
og veru að lýsa starfaemi sinni
þar. Það kom einnig í Ijós, að
aamtök sjómanna þar eru sama
og engin. Ávöxtur af spnengimga-
starfi kommúnista. Þegar ákveða
átti taxtan voru fulltrúarnir úti á
þekju um það, hváð
samþykkja ætti. Taxtin-n
frá í fyrra var týndur, svo
erfitt var að muna hvaða taxta
þeir höfðui samþ. í fyrra. Einn
fundarmanna dró þá upp úr
vasa sínum pappírsblað blýants-
knotað; á því voru eftir farandi
tillögur, ier samþ. voru.
Taxtinn í ár:
Hásietar 300 kr. á mánuði
Vélamen'n 400 — ----------
Landmenn275 — - ——
Taxtiinin í fyrna:
275 kr. á mán. í 4 mán. vininu
325
375
413
488
563
250
300
350
2
4
3
2
4
3
2
Af þessu kaupi greiði menn fæði
og húsnæði, er ekki má fara fram
út 75 kr. á mánuði. Reyndist að
vera alt að 90 kr. í fyrra.
Hlutaráðning: 1/3 aflans til
'sjómanna og beitumamna; —
isama í fyrna. Fast verð á fiski
isé 40 aurar kíló. Átti að hækka í
fyrra eftir gangverði.
Trygging:
Útgerðarmaður tryggi hlutar-
rnanni:
Háseta 600 kr. í fyrra 900 kr.
Vélamanni ekkiert. I fyrra 1350 kr.
Komimúnistar lýstu hlutaráðn-
ingu sem óhafandi, en
töldu nauðsynlegt vegna sam-
fylkingarinnar að ha'fa hlutaráðn-
ingu, því allúr fjöldinn vildi held-
ur h'.utiim, þar með var taxti þiessi
ákveðinjn. Hvort sem sjómönnum
í Vestmannaeyjum líkar betur
eða ver á að hefja deilu um þetta
upp úr áramótum. Þeir hafa ekki
verið spurðir til ráða um hvaða
kjör þeir vi,lji hafa fyr en eftir á.
F'Oringjamilr Br. Bj. & Go. skipa
fyrir og svo skulu hinir hlýða.
Undir umræðunum uim taxtaim
neituðu þeir formanni og gjald-
kera Sjómannafélags Reykjavíkur
um orðið, eftir að Þóroddur hafði
helt úr jSkálum reiði sinnar yfir
Alþýðusambandið og Sjómanna-
fél. Reykjavíkur Varð þá hark í
isalnum. Hótuðu raargir áheyrenda
þeim að hætta fundiinum, ef slíkt
ætti að gilda.
Næsta málið var hvernjg ætti
að koma taxtamum á. Var þá
lögð fram afarlöng ályktun, vél-
rituð í herbúðum kommúnista í
Reykjavík, full af stóryrðum og
svívirðingum urn Alþýðusam-
bandið og forystumenn þess.
Var n;ú komið að fundarslitum,
því verklýðsfélagið, sem sýndi
þeim þá gestrisni að lána þeim
húsið, hafði auglýst félagsfund
kl. 6i/2. Fengu kommúnistar þiess-
um tíma framlengt til kl. 7. Var
nú ræðutími styttur niður í 7
mínútur. Fékk form. Sjómfélags
Rvikur fyrstur orðið og lýsti fyrir
fundarmönnuim livers komar
stjónB.
skoiialeikux hér væri á ferðinni
og dieildi um leið á kommúnista
fyrir óheilindi sín. Sömuleiðis
fékk gjaldkeri Sjóimnnafél. að
íaliá í 7 mín. Brynjólfur Bjarnia-
son, floringi samkomulninar tók
síðan upp mestan tímanin, sem
eftir var, og þótti áheyrendum
rnesta skiemtun að ræðu hans, en
fundarstjóri var óþolinmóður í
sæti sí'niu 'Og sagði margoft ræðu-
tímanum vem lokið. Síðan var
samþ. stór og mikil ályktun með
atkvæðmn 7 kommúnista gegn 4
Alþýðuifliokksmanna, er sæti höfðu
tekið ,sem fulltriiar. 2 sátu hjá
oig greiddu ekki atkvæði. Ályktun
þessa átti auðsjáanlega að bera
’undir alla fundarmenin, enda var
þess krafist af fulltrúum Alþsh.
En kommúnistar gugnuðu á því,
er þeir sáu hvaða andúð þeir
áttu meðal fólksins. Ályktun þessi
inun birtast í næsta biaði kam-
múnista.
Þar með vair skrípaleik þessufm;
lokið. Viiku k-ommúnistar síð-
an burt og fengu ekki inngöngu á
fundinn, er jaá hófst í félaginu,
þrátt fyrir ítrekaðar tilráunir
þeirra.
Fundurimn í verklýðsfélagitnu
stóð frá kl. 7—11 um kvöldið.
Voru fjörugar umræður. Meðal
anmars um fund kommúlnista,, er
þá var nýlokið. Voru fundannenn
á iednu máli, um það ,að aðferð
kommúnista í þessu máli væri
vitlaus frá upphafi. Töldu Al-
þýðusamband íslands þá einu
istofnun, sem gæti orðið að liði
um kjör sjómanna í Eyjum, en
töldu hins vegar vonlaust, að
hægt væri að koma umbótuto
á svo len-gi sem ábrif kommún-
ista réðu í Eyjum. Saímtök sjó-
imatma; í 'Eyjum eru saima og eng-
in, og þeir vilja ekki hlýta forsjá
kommúnista, upplýsti dnn fuind-
armanna, sem róið hefir margar
vertíðir í Eyjunmn. Einn kom-
múniisti var á fundinum, Magn-
ús niokkur Magnússon frá Eyr-
arbiakka, reyndi hann að halda
uppi vörnum fyrir. þá, en tókst
það lakliega, sem von var, því
illan máigstað var að verja. Undir
fundarlokin var samþ. í einu
hljóði áiyktun út af þessu spreng-
ingarsprelli kommúnista, er lýsir
afstöðti isjómanna og verkamanna
á Stokkseyri tiil kommúnista og
brölts þeirra:
„Verklýðsfélagið „Bjarini" á
Stokkseyri ákveður að hlíta enlgc
um öðrum tilmælum um stuðn-
ing við væntanlega kaupdeilu í
Vestmannaeyjum, iem þeim, sem
Alþýðuisamband íslands kynni að
óska.
Félagið telur einnig aðferð þá,
sem kommúnistar no>ta ti'l tindir-
búnings og framgangs bættum
kjörum sjótnanna í Vestmamn-a-
eyjum óformlega o-g beiniinis
skaðlega fyrir samtakamátt og
einingu verkalýðsins."
Verkalýðsmenn á Stokkaeyri
eiga heiður skilinn fyrir það
hvaða aifstöðu þeir hafa t-skið til
sprengingabrölts kommúnista og
imunu í Trlamtíðinni statnda á verði
fyrir isilíkum t/1 raununi.
Punidarmenn þökkuðu fulltrúum
Alþýðusambandsins fyrir komuna
og .báðu þá sem fyrst aftur koma,
fundarmönnum til fróðleiks og
uppbyggingar.
Sigurjón Á. ólafs&on.
Mjólkin i barnaskól-
anum.
Loks er komið að því, að mjólk-
urneyzla verði tekin ó ný upp í
barnaskólunum. Eru nú sendar út
fyrirspurnir frá borgaxstjóra til
allra foreldra, sem börn eiga í
skólunium, hvort foreldrar óski
eftir mjólk fyrir börn sín. Þeir,
sem erfitt eiga um hönd, geta
fengið mjólkina ókeypis, hinir
greiða hana. Fyrirspurn þessi frá
borgarstjóra gæti valdið • miis-
skilningi og foreldrar álitið, að
hér sé um sveitastyrk að ræða.
En Alþýðublaðið vill vekja sér-
stnka athygtí á því, að hér er aijr
ekki im smitarstyrk að rœdai,
Mega foreldrar því ekki draga
.sig í hilé, barna sinna • vegna, af
þessum ástæðunx. Það er stór-
nauðsyntegf mál, dð öll börn fái
mjólk og lýsi í skóbumm-, þar
sem skólaveran þreytir böruin.
eins og öninur störf. Alþýðu-
blaðið hefir áður bent rækiliega
á þetta atriði, enda sp pstfai ejffjl
af hinum mör\gy stefnitmýlpm
Alpýðyflokksim í skóla- og
mienningarmálum Reykjavíkur.
Fer svo, að smátt og smátt
'þokast í u'mbótaáttina, ef vel er
unnið og alpýðrn öll stendur
saman að kröflum fyrir h-eill og
hamingj-u sinnii og barraa sinina.
Fýlgist með greinunum um
skóki- og mewúngar-mál R-eykja-
víkur, sem öðru hvoru birtast í
blaðinu. Þa;r -eru rædd mál bam-
anna og œskuiýðsins, sem frrnn-
í‘íð Reykjavíkw byggist á.
Sardinur
0,75 dósin.
Ve-zíunfn Fell,
Grettisgötu 57. Sími 2285.
V

.- S '.
A®- V"