Morgunblaðið - 25.09.1996, Blaðsíða 1

72 SÍÐUR B/C/D/E
218. TBL. 84.ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 25. SEPTEMBER 1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
I fullri vinsemd
BILL Clinton Bandaríkjaforseti
og Boutros Boutros-Ghali, fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna, takast í hendur áður en
hinn fyrrnefndi ávarpar 51. alls-
heijarþing samtakanna í New
York í gær. Clinton hefur lýst
því yfir að Bandaríkin séu and-
víg endurkjöri Boutros-Ghali í
embættið en í ávarpinu hrósaði
hann samtökunum mjög og hét
því að Bandaríkjamenn myndu
greiða skuldir sínar við þau. For-
setinn og fleiri leiðtogar undir-
rituðu í gær samning um algert
bann við tilraunum með kjarn-
orkuvopn sem gerður var fyrir
skömmu. Halldór Ásgrímsson
utanríkisráðherra undirritaði
samninginn fyrir hönd Islands.
■ Heitir frekari afvopnun/20
Fundur varnarmálaráðherra Atlantshaf sbandalagsins
Rætt um framtíð
friðargæslunnar
Bergen, Moskvu. Reuter, The Daily Telegraph.
VARNARMALARAÐHERRAR Atl-
antshafsbandalagsins (NATO) hefja
tveggja daga fund sinn í Noregi í
dag og munu m.a. fjalla um friðarvið-
leitnina í Bosníu og væntanlega aðild
nýfrjálsra ríkja í Mið- og Austur-Evr-
ópu að bandalaginu sem Rússar eru
andvígir. Fulltrúar Noregs, Banda-
ríkjanna og Rússlands munu á morg-
un undirrita samning um samstarf
vegna geislunarhættu frá kjamorku-
úrgangi í norðurhöfum.
Þetta er fyrsti ráðherrafundur
bandalagsins eftir kosningarnar í
Bosníu. Ráðamenn Vesturveldanna
munu vera sammála um að ekki verði
hægt að kalla allt friðargæsluliðið
heim fyrir ársiok; gefa þurfí deiluaðil-
um meiri tíma til að hrinda ákvæðum
friðarsamninganna í Dayton í fram-
kvæmd. Málið er hins vegar viðkvæmt
vegna loforða Biils Clintons Banda-
ríkjaforseta um að allir bandarísku
hermennimir verði komnir heim fyrir
jól. Ólíklegt er að Vestur-Evrópuríkin
vilji taka að sér friðargæslu áfram
ef Bandaríkin kalla allt sitt lið heim.
„Fjórða ríkið“ í burðarliðnum?
Alexander Lebed, yfirmaður ör-
yggisráðs Rússlands, hefur áður sagt
að hann geti sætt sig við stækkun
NATO en lýsti í viðtali við breska
blaðið The Daily Telegraph í gær
harðri andstöðu við þau áform. Rúss-
ar yrðu að hugsa um þjóðarhags-
muni sína til langs tíma og huga að
því hveijir gengju harðast fram í að
draga úr áhrifum þeirra í álfunni.
„Ef við verðum neyddir til að
skerða hlut ákveðinna viðskiptaríkja
á Vesturlöndum munum við ekki hika
við að gera það,“ sagði Lebed og
nefndi sérstaklega í þessu sambandi
þýska og bandaríska fjárfesta í Rúss-
landi. /far-Tass-fréttastofan hafði
síðar eftir Alexej Bolsjakov aðstoðar-
forsætisráðherra að slíkar refsiað-
gerðir væru ekki „enn þá“ á dag-
skrá. Á skrifstofu Lebeds var sagt
að hann hefði ekki veitt blaðinu neitt
viðtal og ummælin væm uppspuni.
Haft var eftir Lebed í viðtalinu
að Þjóðveijar væru að leggja drög
að nýju stórveldi, „Fjórða ríkinu"
eins og hann nefndi það.Rússar væru
svo veikburða núna að þeir ógnuðu
engum, þess vegna væru engar skyn-
samlegar röksemdir fyrir stækkun
NATO til austurs.
Ok efnis-
hyggj-
unnar
Mar del Plata. Reuter.
UM 300 flækingar koma nú
saman í Mar del Plata í Argent-
ínu þar sem þeir halda fyrstu
heimsráðstefnu sína og ræða
meðal annars baráttuna gegn
iðjuseminni.
Stofnandi Samtaka fijálsra
flækinga er 57 ára gamall og
heitir Pedro Ribeira. Hann seg-
ist hafa skipulagt ráðstefnuna
til að ræða brýn hagsmunamál
á borð við „lausn undan oki
efnishyggjunnar" og „hræódýrt
fæði á vegum úti“.
Vinnufíklar mega aðeins
vera áheyrnarfulltrúar á ráð-
stefnunni.
Reuter
Vísa á bug kröfum
um afsögn Jeltsíns
Moskvu. Reuter.
STJORNARANDSTAÐAN í Rúss-
landi undir forystu kommúnista
herti í gær á kröfum um, að Borís
Jeltsín forseti segði af sér ef hann
gæti ekki sinnt starfinu vegna
heilsubrests. Víktor Tsjernomyrdín
forsætisráðherra sagði hins vegar,
að ekki kæmi til greina að Jeltsín
segði af sér. Búist er við, að lækn-
ar ákveði í dag hvort eða hvenær
fyrirhuguð hjartaaðgerð verður
gerð á Jeltsín.
Gennadí Seleznjov, forseti dúm-
unnar úr flokki kommúnista, krafð-
ist þess í gær, að iæknar Jeltsíns
veittu nákvæmar upplýsingar um
heilsufar hans og kvaðst hann
vona, að forsetinn segði af sér ef
hann væri ekki fær um að gegna
embættinu af fullum krafti. Þá
vitnaði Gennadí Sjúganov, leiðtogi
kommúnista, í þá yfirlýsingu eins
lækna Jeltsíns, að óvíst væri, að
heilsufar hans leyfði uppskurð á
næstunni.
Jnterfax-fréttastofan hafði það
hins vegar eftir Tsjernomyrdín í
gær, að kröfur kommúnista væru
„óaðgengilegar“ og ekki kæmi til
greina, að Jeltsín segði af sér.
Bágborið ástand
Rússlandsforseta
Sumir fréttaskýrendur telja, að
Jeltsín muni segja af sér geti hann
ekki gegnt starfi sínu sem skyldi
en flestum Rússum finnst ólíklegt,
að hann gefist upp baráttulaust,
livort sem hann gengst undir að-
gerðina eður eh Þá er líklegt, að
þeir, sem næstir honum standa,
muni gera allt til að koma í veg
fyrir kosningar, sem gæfu komm-
únistum færi á að ná völdum.
Búist er við, að læknar Jeltsíns
ákveði í dag hvort eða hvenær af
aðgerðinni verður en haft er eftir
þeim og öðrum hjarta- og æðaskurð-
læknum, sem nú sitja alþjóðlega
ráðstefnu í Moskvu, að sjálf aðgerð-
in sé mjög einföld. Hins vegar geti
eftirköstin verið alvarleg og einkum
vegna þess, að líkamlegt ástand
forsetans að öðru leyti er afar bág-
borið.
■ Áhyggjur af eftirköstum/20
Mótmæli
í Jemsalem
REIÐIR Palestínumenn hrópa
vígorð gegn ísraelum á úti-
fundi við Musterishæðina í
Jerúsalem í gær. Stjórnvöld
létu í gær opna ný jarðgöng í
borginni, munni þeirra er í
hverfi múslima og liggja göng-
in að Grátmúrnum í gyðinga-
hverfi í gamla borgarhlutan-
um. Átök brutust út og skaut
lögregla gúmmíkúlum á unga
Palestínumenn sem reyndu að
kasta grjóti í gyðinga á bæn í
grennd við Grátmúrinn. Yasser
Arafat, forseti Palestínu-
manna, sagði opnun ganganna
vera „glæp“ sem beint væri
gegn friðsamlegu sambýli trú-
arhópanna þriggja, múslima,
gyðinga og kristinna, er skipta
Jerúsalem á milli sín og jafn-
framt brot á friðarsamningum
Palestínumanna og Israela.
Olga í Armeníu vegna
kosningaúrslita
Herlið með
viðbúnað
í Jerevan
Jerevan. Reuter.
SVEITIR úr úrvalsliði hersins tóku
sér stöðu í gær við mikilvægar
byggingar í Jerevan, höfuðborg
Armeníu, en mikil ólga er í borginni
vegna úrslita forsetakosninga um
síðustu helgi. Hefur Levon Ter-Pet-
rosyan forseti lýst yfir, að hann
hafi sigrað í kosningunum en helsti
andstæðingur hans, Vazgen
Manukyan, sakar hann um viðtækt
kosningasvindl.
Fulltrúar Öryggis- og samvinnu-
stofnunar Evrópu (ÖSE) tóku undir
ásakanir Manukyans og sögðu að
m.a. hefði kjörkössum verið stolið.
Um tvö hundruð hermenn með
óeirðabúnað stóðu vörð við forseta-
bústaðinn og meira en 100 hermenn
gættu þinghússins. Þar höfðu safn-
ast saman að minnsta kosti 25.000
manns, stuðningsmenn Manukyans,
sem hrópuðu ókvæðisorð um forset-
ann.
Ter-Petrosyan hafði mikið for-
skot á Manukyan samkvæmt fyrstu
tölum en eftir því sem á leið talning-
una minnkaði bilið á milli þeirra.
Talningu var hætt skömmu eftir
hádegi í gær án nokkurra skýringa.
Var þá ekki vitað hve mikið ætti
eftir að teija en samkvæmt síðustu
tölum hafði Ter-Petrosyan fengið
52,08% en Manukyan 41,26%.
Skákmenn ótruflaðir
Andri Hrólfsson, fararstjóri ís-
lenska liðsins á Ólympíuskákmótinu
í Jerevan, sagði í samtali við Morg-
unblaðið að skákmennirnir hefðu
tekið eftir því að óvenjumikill mann-
söfnuður hefði verið á torgum í
borginni, en ekki séð til hermanna.
Ekkert raskaði ró keppenda og þeir
hefðu það ágætt.