Alþýðublaðið - 28.11.1933, Síða 1

ÞRIÐJUDAGINN 28. NÓV. 1933.
XV. ÁRGANGUR. 27. TöLUBLAÐ
iDflLYSINSAB
t ALÞÝÐUBLAÐINU
tengja beztu samböndin
milli
SELJENDA
Og
RAUPENDA
11 — m. — ............ ■ — ' " 111 .. 1 .. ..................... ' " 1 t....-.........
ÐAQBLASIÐ keraur út aila vlrka dafja kl. 3 — 4 siðdegis. Áskrittagjeld kr. 2,00 fi mánuöl — kr. 5.00 íyrir 3 mfcnuði, ef greitt er fyrlrfram. t lausasðlu kostar blaöið 10 aura. VIKUBLAÐIÐ
kemur *t 6 hver}om miOvikudegi. Þaö kostar aðeins kr. 3.00 á &ri. 1 pvi blrtast allar heistu greinar, er birtast i dagblaOinu, fréttir og viktiyflrlit. RITSTJÓRN OQ AFQREIÐSLA AlpýöU-
blaðsins er viö Hverfisgötu nr. 8— 10. SÍMAR: 4900: afgreiOsla og auglýsingar, 4901: ritstjórn (Innlendar fréttir), 4902: ritstjóri, 4903: Vilhjðlmur 3. Vilhj&lmsson, blaOamaOur (heima),
Magnfis Ásgeinson, blaOamaður. Framnesvegi 13. 4904: F. R. Valdemarsson. ritstjóri, (hoima), 2937: SlgurOur Jóhannesson, aígreiðslu- og auglýsingastjóri (hclmal,- 4905: prentsmlðjan.
RITSTJÓES:
P. R. VALDEMARSSON
DAGBLAÐ OG VIKUBLAB
)TGEF ANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURINN
~Stof nun bændaf lokks Fram-
sóknar- og íhaldsmanna
í aðsigi
BEILD8 N5ZISTA
06 IDSTDUlUSMHl
Lonidlon í morguin. FU.
iRarinsófcn er iefcki enn lokið út
af drápi þýzka hermannsms á
Sani'amæ «m Þýzhalands og Aust-
urrikis, en stjórnir hvers ríkis fyr-
ir sig halda því fram, að hann
BARDAGAR OG BYLTINGAR-
TILRAUNIR Á SPÁNI í GÆR
vegna endnrkosninganna, sem fara fram 3. dez,
Verbfðli í ðilum stærstn borgum Biibao i umsátursástanð.
Altaliað er á a'lþingi að stofmun
nýs þingfliokfes sé í aðsigi. Munu
wokkrir þingmenn úr Framsóknar-
flokknum og Sjálfstæðisfliokknum
hafa í hyggju að stofna nýjan
fliokk ier kalilist Bændiafliokkurinn
Mun Framsókn eiga að leggja
hinmm nýja fl'okki tii þingmienn-
ina Jón í Stóradal, Hanines og
fylgismenn þeirra á þingi, Ásigeir
Tryggva, Hálldór Stefánsson iog
að líkindium Bjiarna Ásgieirsson og
Jörund og auk þess þá séra Þorr
steiri Briiem og Pál Eggiert Óla-
son
En úr SjálfstæðisfHokknium eru
' þiessir tiinefndir:
Magnús Guðm., Jón á Akri,
Jón á Reynistað, Pétur Ottesien,
Eirífcur Einarsson og Gísii Sveins-
son.
Ritstjórar
ihaldsins
kærðir.
Útgáfustjórn Nýja deg-
blaðslns hefir kært þá
Jón Kjartansson, Pál
Steingrímsson og Valtý
Stefánsson fyiir atvinnn-
róg.
Útgáfuistjórn Nýja dagblaðsins
þeir Sigurður Kristinsson, Svavar
Guðmundission og Henmanin Jónias-
son, hafia isent setudómara, Kriist-
jáni Kristjánsisyni kæru á hendur
ritstjórum Morgunblaðsiins og
Vísis og Ilinrik Thorarensien fyrir
atvinnuróg í sambandi við hót-
unarbréfin, aem Thorarensiein hefir
skrifað, og íhaldsiblöðim hafa
haldið fram að hawn hafi sent
að undirlagi Framsóknarmanna.
Tiel'ur útgáfustjórnin, að þeir
sem hún kærir ,hafi brotið 11.
Igrein í Jögum nr. 84 frá 19. júní
1933 um varnir gegn óréttmæt-
um verzliunarhátt'uim. En hún er
svohljóðandi:
„Nú fer einhver með eða út-
breiðiir tön annað atviniwufyriiv
tæki ranjgar sögusagnir, stem miða
til þesis að hnekkja því fyrirtæki
ieða í því skyni að hæna til síin
viðskiftamenn þess, hvort heldur
slíkar söigusaignir snerta eiganda
fyrirtækisins, vönir þess eða aðra
hagi, og skal hann þá siæta sekt-
'Um, alt að 6000 kr., ef miklatr
sakir eru, alt að 6 mánáða eiin-
földlu fangel'si."
í kærubréfin'u, sem útgáfu-
stjórniin hefir sent setudómara, er
það tekið frarn, að ritstjórarniT
séu kærðir fyrir umimæilíi í grein-
uim Mgbl;. í gær, sem báru fyrir-
sagnirnar: „Bréfin“ og „Hótunar-
bréf Framsóknarima!nna“ og
greinar í Vísi í fyrradag og í
gær með fyrirsögnunum „Fram-
sóknarmenn sendia sjálfir hótutiar-
bréfíin“ og „Bréfaskriftir Fram-
S'ók!narmanna.“
í kærubréfinu segir enn frsmur,
að útgáfustjórnin miuini síðar nota
sér þann rétt, er hún hafi saimkv.
16. gr. tóniná tilvísiuðu laga til
þesis að koma fram mieð skaða-
bótakröfur á hendtir hinum á-
kærðu.
í sambandi við þetta mál birtir
Nýja daghlaðið myndir af þeim
þrernur, Valtý, Thorarensien og
Páli SteiínigrimsiSiyni, sem alhr liafa
verið í Framsóknarflokknum og
ekki hafa lenh verið form;-
liega reknir úr honum.
hafi verið innan lalndamiæra hins.
Þrátt fyrir þetta, hefir Dolíuss
- sagt í ræðu ,að ' smnltomuiagiö
milli Þýzkaiands og Austurríkis
só nú betra en var á tímiahilii
og minni hætta á þvi að í ilt
liendi milli þeirra.
Ratnnsékn i máli Hin-
riks Thorarensens
hefst í dag
Kristján Kristjánsison, fulltrúi
lögmanns, hefir verið skipaður
set'udómari í hótanabréfamáiinu.
Alþýðublaðið átti tal við Krist-
ján í morgun og spurði liann
hivað rannsókn málsins liði. —
Kvaðst hann hafa tekið við máls-
skjölunum í giær og; miundi hann
byrja rannsókn sin;á í diag. Höfðu
honum borist í hendur nokkUr
fieiiri hótanabréf, en þaiu, er gerð
voru upptæk á föstudagsikvöldið,
og Hinri'k Tborarensen játaði a:ð
hafia skrifað.
Kæru útgáfustjórnar Nýja dag-
blaðsins á hendur íhaidsritstjór-
VIÐSRIFTI RtSSl 06 BRETA
Londion í gærkveldi. FÚ.
f neðri málstofu enska þingsiins
igaf fulltrúi verz lunarmál aráðu-
neytisins skýrslu uim viðskifti
Rússiands og Bretlands á fyrstu
9 mánuðum þesisa árs. Kvað hann
Rúsisa hafia fiutt inn af vörum frá
Stóra-Bretlandi 11 miljón sterl-
ingspunda virði, en Stóra-Bret-
land héfði flutt inn af rúsisinesk-
um vörum fyrir 3Va miljón sterl-
ingspunda.
unumi, kvaðst Kristján hafia sent
til dómsmálaráðuneytisins, með
því að hann telur sig ekki ha'fa
verið skipaðan til þess að ranin-
saka og dæma það mál.
Mun mega vænta frekari tíð-
índa af rannsókn málisins innan
skamms. Virðist svo siem sum at-
riði, er fram komu við fyrstu
rannsókn lögreglíustjóra og sagt
hefir verið frá eftir honum, séu
ekki fylWlega rétt.
Einkaskeyti frá fréttaritairia
Alþýðublaðisins í Kaupm.höfn.
Kaupimiannahöfn í morgun.
Vegna endurkosninga á Spáni,
sem fram eiga að fara í ait að
helmmgi kjördæma vegna þess.
að stjórnarsikráin mælir svo fyr-
ir, að hreinan mieiri hluta þurfi
til að ná lögmætri kosningu, hafa
orðið blóðugir bardagajr í ölllum
stærstu borgurn landsins.
Annars eru fregnir af óeirðun-
utn óljósar enn, þar sem ritskoð-
unarlögregla stjórnarininar hefir
stöðvað allar bréfasendingar til
útlanda.
Uppnám mikið og æsingar .eru
í landinu og búist er við að til
mikilla tíðinda dragi.
Víðtæk samsæri gagnbyltinga-
mannu hafa komist upp hvar-
vetna um landið.
Spriengikúlum hefír verið varp-
að á aðálgötunni í Baraeliona, og
hafa þ,ær gert mikin’n usla, og
særðust margir.
Margar nafmagnsstöðvar hafa
veiið stöðvaðar vegna óeirðanna.
Verkamenn við járnbrautir og
önnur samgöngutæki hafa lagt
niður vinnu, og hafa stúdentár
verið teknir í þeirra stað.
1 Badajoz, höfuðborginni í Es-
tramadurahéraðinu, rjtt við landa-
mæri Portúgals, hefir komist upp
um byltingarsamisæri innan hers-
'iris, og hafa sjö háttsettir herfo'r-
ingjar verið teknir höndum og
■settir í fangelsd.
Bilbao i umsátorsástandi.
f Bilbaó hafa óeirðirnar orðáð
eirina alvárlegastar, og hefír
borgin verið lýst í umsáturs-
ástandi. Umferð á götunum hefir
verið hindruð mieð gaddavírsgirð-
ingum og vopnaðar hersveitir eru
hvarvetna á ferli um stræti borg-
arinnar.
STAMPEN.
Varnarráðstafanir likisstjórn*
arinnar.
Madrid. UP.-FB.
Öeirðasamt er nokkuð á Spáni
íog'æsing í mönnum vegna undir-
búnings undir endurkosniingarnar
þ. 3. diez. n. k. Ýmiskonar orð-
römiur hefir komist á kreik um
áform stjórnarinnar og aindistæð-
inga henuar. Barriioz fiorsætiisráð-
herra hefir sajgt í viðtald við UP.
að ríkisstjórnin myndi gera ráð-
stafanir til þess, að kosm’ngarna'r
3. dez. fari fraim eiris friðsamlega
og seinustu kosningar .
NÝ HEIMSSTYRJÖLD VOFIR YFIR
Um allan heiim er nú rætt um „nýja heims'styrjöl:d“. í tilefni af því hefír verið rætt ujn
hvað þjóðirnar kynnu að verða að lieggjja í sölurnar, ef svo færi. Sérfræðingar, siem um þetta
hafa ritað, beri'da á, að eigi sé unt að koma með neina áreiðanlega spádómia um hve mörg
mannslíf og hve mikið fé ný styrjöld inyndi kosta þjóðimair, en þeií benda jafnframt á, að sant-
kvæmt skýrsilum Bandarí'kjastjórnar voru áætluð fjárútlát: vegna heimssityrjaldiariinnar 1914—1918
300 000 000 000 (300 miljarðar dollara), áætlaður kostnaður Bandarikjanna 39 000 000000 (39 milj-
arðar doltera), 65 miljónir manna.voru kvaddir til vopnia, 8V2 miljón drepnjr, 21 miljóri mamina
siærðust. — Árleg vígbúnaðarútgjöld í heiminum árip fyifr hrlmssiyrjöldim voru 2750 miijónir
doliara. Seiniustu áætlianir um árlegan vígbúnaðarkostnáð þjöðamna á yfirstandaridi ári 5500 rmiilj.
diollara, eða helmingi miéiri. Washmgton í nóv. UP.-FB.
Myndin að ofain er tekin á torgiriu fyrir íraman Kaiuphöllina í London á vopnahlésdagiinn,
11. þ. m„ og sýnir minniingarathöfn um brezka hermenn. er féllU i síðuistu heimsstyrjöW.