Morgunblaðið - 27.09.1996, Page 12

12 FÖSTUDAGUR 27. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
1-
FRETTIR
Ársverk vegna
nýrra verksmiðja
Telur mat
borgar-
innar
of hátt
ÞÓRÐUR Friðjónsson, for-
stjóri Þjóðhagsstofnunar, seg-
ist telja að mat Reykjavíkur-
borgar á fjölgun starfa vegna
fyrirhugaðrar byggingar ál-
vers Columbia Ventures og
stækkunar Járnblendiverk:
smiðjunnar sé alltof hátt. í
bezta falli megi búast við að
ný ársverk vegna framkvæmd-
anna verði 3.000 á byggingar-
tíma og á þriðja hundrað til
frambúðar, að margfeldis-
áhrifum meðtöldum.
Lauslegt mat Þjóðhags-
stofnunar er að framkvæmd-
irnar sjálfar muni skapa um
2.000 störf á byggingartíma
og 150 til frambúðar. Haft var
eftir Pétri Jónssyni, formanni
atvinnumálanefndar Reykja-
víkur, í Morgunblaðinu á mið-
vikudag að samkvæmt mati
borgarinnar myndu falla til um
8.000 ársverk á byggingartím-
anum, sé tekið tillit til marg-
feldisáhrifa, og 700-800 árs-
verk til frambúðar. Sam-
kvæmt því eru margfeldis-
áhrifin fjórföld.
Margfaldað með 4
í stað lVi
„Þetta er margfaldari sem
er okkur á Þjóðhagsstofnun
ókunnur," segir Þórður Frið-
jónsson. „Ég veit ekki hvernig
þeir reikna þetta út, en ef við
lítum til margfaldara, sem við,
OECD, Alþjóðagjaldeyrissjóð-
urinn og fleiri nota, eru þeir
yfirleitt á bilinu einn til tveir.
Við styðjumst yfírleitt við
margfaldara, sem er nálægt
einum og hálfum. Ég átta mig
á að menn hafa verið með
kenningar um slíka margfald-
ara, en tel að þetta séu ekki
raunhæfir útreikningar."
Pétur Jónsson sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að
Reykj avíkurborg reiknaði með
margfoldum margfeldisáhrif-
um, þ.e. að flölgun ársverka í
einum geira leiddi af sér fjölgun
í öðrum og þannig koll af kolli.
„Það má vel vera að þetta sé
hressilega áætlað, en menn hafa
sínar skoðanir og eru misjafn-
lega_ bjartsýnir," segir hann.
„Ég býst við að menn fái
þetta út með því að leggja
saman tölur fram og til baka,
en þegar farið er í eitt verk-
efni hefur það einhver áhrif á
samhengið í efnahagslífinu að
öðru leyti. Það er ekki bara
hægt að taka eina tölu og
bæta hugsanlegum áhrifum
sífellt ofan á. Jafnvel þótt
þarna fái töluverður fjöldi
manna vinnu, er ekki þar með
sagt að hann hefði verið alger-
lega atvinnulaus, hefði ekki
komið til þessa verkefnis,"
segir Þórður Friðjónsson.
SUS birtir „frelsisvísitölu“ og tillögur til að auka efnahagslegt frelsi á íslandi
Nafnvirði ríkiseignar í
fyrirtækjum 61 milljarður
ÍSLAND er í 31. sæti á svokölluðum
frelsisvísitölukvarða sem byggður er
á rannsóknum nokkurra af fremstu
hagfræðingum heims á efnahagslegu
frelsi þjóða. Forystumenn Sambands
ungra sjálfstæðismanna afhentu
Davíð Oddssyni forsætisráðherra í
gær skýrslu með umræddum lista
og tillögum um aðgerðir svo ísland
verði komið í fremstu röð þjóða sem
búa við mest efnahagslegt frelsi um
aldamót.
I skýrslunni, sem ber heitið Frels-
isvísitalan - Island í fremstu röð,
er vitnað í ritið Economic Freedom
of the World 1975-1995, sem kom
úr á seinasta ári og er niðurstaða
13 ára rannsókna nokkurra af
fremstu hagfræðingum heims. Tekin
voru fyrir 102 lönd á 20 ára tíma-
bili og var tilgangurinn að finna hlut-
lausan mælikvarða á efnahagslegt
frelsi á milli landa, svokallaða frelsis-
vísitölu.
Morgunblaðið/Ásdís
GUÐLAUGUR Þór Þórðarson, formaður SUS, afhendir Davíð
Oddssyni forsætisráðherra skýrsluna.
Aukið frelsi og bætt lífskjör
haldast í hendur
Niðurstaða hennar styður þá kenn-
ingu að aukið frelsi skili sér í auknum
hagvexti og bættum lífskjörum, að
mati SUS. 14 efstu lönd á kvarða
frelsisvísitölunnar juku verga lands-
framleiðslu sína að meðaltali um
12,4% frá 1980-1994 en þau 27 lönd
sem verma botninn upplifðu samdrátt
um að meðaltali 1,3% á sama tíma.
ísland er í 31. sæti á listanum með
einkunnina 6,1 á kvarðanum 0-10. í
efsta sæti er Hong Kong og Nýja-Sjá-
land í öðru sæti.
„Þau lönd sem hafa búið við mikið
frelsi um langt skeið eru einnig yfir-
leitt hálaunasvæði. Þannig voru
Hong Kong, Sviss, Singapúr, Banda-
ríkin, Kanada og Þýskaland, sem
vermdu efstu sætin á frelsisvísitölu-
kvarðanum á árunum 1975-1995, öll
meðal tíu efstu þjóða miðað við lands-
framleiðslu á mann árið 1994. Ekk-
ert dæmi er um að land sem var
ofarlega á frelsiskvarðanum síðustu
áratugina hafi ekki verið hátekju-
land,“ segir í skýrslu SUS.
SUS leggur til fjölmargar aðgerð-
ir til að auka frelsi, m.a. um að dreg-
ið verði úr ríkisafskiptum og ríkisfyr-
irtæki verði tafarlaust einkavædd.
Birtur er listi yfir fyrirtæki sem eru
ýmist með beinni eignaraðild ríkis-
sjóðs eða með eignaraðild banka og
sjóða í eigu ríkisins. Skv. upplýsinga-
öflun SUS er nafnverð hlutafjár rík-
isins í þessum fyrirtækjum rúmlega
61 milljarður kr. miðað við seinustu
áramót og er listinn þó ekki tæm-
andi fyrir eignaraðild ríkisins í öðrum
félögum, að því er segir í skýrslunni.
SUS vill m.a. afnema verðstýringu
hins opinbera og leggja af flutning-
sjöfnunargjöld af olíuviðskiptum.
ATVR verði lögð niður og smásalan
færð einkaaðilum, smásöluverslun
ríkisins í Leifsstöð verði hætt, einka-
væðing hefjist í orkugeiranum og
komið verði sem fyrst á frelsi í fjar-
skiptaþjónustu. Lagt er til að at-
kvæðisréttur landsmanna verði jafn-
aður, komið verði á frelsi til vinnu-
staðasamninga, erlendum aðilum
verði heimilt að fjárfesta í sjávarút-
vegi og orkugeiranum og hömlur á
viðskipti með bújarðir verði aflagðar.
Opinberar
upplýsingar á
tölvutæku formi
Enginn
með einka-
leyfiá
dreifingu
TRYGGVI Þórhallsson, lögfræðing-
ur hjá dómsmálaráðuneytinu, segir
engin einkaleyfi hafa verið gefín út
varðandi dreifingu á lögum, dómum
eða öðrum upplýsingum frá opinber-
um aðilum í tölvutæku formi. Enn
sem komið er standa þessar upplýs-
ingar þó aðeins til boða hjá einkafyr-
irtækjum gegn greiðslu.
I ávarpi sem Haukur Arnþórsson,
forstöðumaður tölvudeildar Alþingis
hélt á fundi Samtaka tölvu- og íjar-
skiptanotenda gagnrýndi hann að
þessi gögn væru seld og sagði að
réttast væri að þau stæðu öllum
opin.
T'Tggv' segir ráðuneytið hafi ekki
séð neina ástæðu til að leggja stein
í götu einkaaðila sem vildu koma
þessum upplýsingum á tölvutækt
form. „Verkefnin hafa ekki verið
styrkt af ráðuneytinu á neinn hátt
og jafnræðis hefur verið gætt. Eng-
um einkaleyfum eða sérleyfum hefur
verið úthlutað."
Tryggvi segir að árangur af starfi
einkafyrirtækjanna hafi lofað góðu
og hvetji ráðuneytið til þess að íhuga
dreifingu gagnanna frekar. Engar
áætlanir séu þó ennþá uppi varðandi
þau mál.
Formenn A-flokkanna og Þjóðvaka á opnum fundi
Sameining er hlutverk
komandi kynslóðar
Arnarsmári 10 - stórglæsileg
- opið hús í kvöld frá kl. 20-22
Ein glæsilegasta 4ra herb. íbúðin á markaðnum til sýnis í kvöld.
íbúðin er á 3. hæð t.v. (efstu) í nýju stórglæsilegu fjölbýlishúsi á
fallegum útsýnisstað. Parket. Innréttingar og flísar í sérflokki.
Áhv. húsbréf ca 3 millj. Verð 8.950 þús.
Jensína Nanna tekur á móti ykkur í kvöld.
Nánari upplýsinga getur þú leitað hjá Bárði
Tryggvasyni í síma 565 7144 eða 896 5221.
Valhöll, sími 588 4477.
FORMENN A-flokkanna og Þjóð-
vaka, Jón Baldvin Hannibalsson,
Margrét Frímannsdóttir og Jó-
hanna Sigurðardóttir, ræddu sam-
starf vinstrimanna á opnum fundi,
sem Röskva, samtök félagshyggju-
fólks við Háskóla íslands, boðaði
til í hádeginu í gær. Þetta var *í
fyrsta sinn, sem fonnenn þessara
þriggja flokka komu fram á sameig-
inlegum fundi frá því í kosningabar-
áttunni á síðasta ári.
Formennirnir héldu framsögu-
erindi, en svöruðu svo fyrirspurn-
um. Jón Baldvin ítrekaði í sínu er-
indi, að sameining þingflokka Al-
þýðuflokks og Þjóðvaka væru engin
stórtíðindi. Hún væri fyrsta hænu-
fetið á langri leið. í framhaldi af
þessu skrefi vildu menn gera eitt-
hvað til að laða til samstarfs þá sem
aðhylltust jafnaðarstefnuna „með
þeim hætti, að það gæti leitt til
uppstokkunar flokkakerfisins, eða
jafnvel sameiginlegs framboðs".
Athygli vakti á fundinum, að Jón
Baldvin ýjaði að því, að hann væri
senn á förum úr stjórnmálum. Hann
sagði að sú kynslóð forystumanna
flokkanna, sem brátt myndi víkja
af vettvangi íslenzkra stjórnmála,
vildi búa í haginn fyrir kynslóða-
skipti, sem væru í augsýn. Hann
vonaði hins vegar, að sér og sinni
kynslóð, sem nú leiddu stjórnmála-
flokkana, myndi auðnast að þjóna
Ijósmóðurhlutverki við sköpun
framtíðarbreiðfylkingar íslenzkra
jafnaðarmanna.
Nútímaleg jafnaðarstefna
Einn fundargesta varpaði fram
þeirri skoðun, að til þess að af sam-
einingu jafnaðarmanna gæti orðið,
yrði Jón Baldvin að víkja, þar sem
hann og hans stefna væri of hægri-
sinnuð. Þessu vísaði Jón Baldvin á
bug. Hann sagði, að ef takast ætti
að koma á fót flokki, sem gæti
höfðað til breiðs hóps fólks í kring
um og vinstra megin við miðju og
orðið nógu stór til að veita Sjálf-
stæðisflokknum raunverulegt mót-
Morgunblaðið/Golli
FORMENN A-flokkanna og Þjóðvaka, Jón Baldvin Hannibals-
son, Margrét Frímannsdóttir og Jóhanna Sigurðardóttir, ræddu
í gær sameiningarmál jafnaðarmanna á fyrsta opinbera fundin-
um í langan tima, þar sem þau öll þrjú voru saman komin.
vægi og samkeppni, yrði slíkur
flokkur að fylgja nútímalegri jafn-
aðarmannastefnu, sem ekki væri
nein hægristefna. Stefna Görans
Perssons, forsætisráðherra Svíþjóð-
ar, og jafnaðarmannaflokksins
sænska, sem hann veitir forstöðu,
kallar Jón Baldvin dæmi um nú-
tímalega jafnaðarstefnu, sem bæði
vilji draga úr ríkisforsjá og auka
samkeppni í efnahagslífinu, sem
hvort tveggja væri forsenda þess,
að takast megi að viðhalda velferð-
arkerfinu, í nafni réttlætis og jafn-
aðar.
Samvinna á dagskrá,
ekki samfylking
Margrét Frímannsdóttir lagði í
máli sínu áherzlu á, að á dag-
skránni nú væri samvinna, ekki
samfylking eða sameiginlegt fram-
boð stjórnarandstöðuflokkanna.
Hún útilokaði, að þingflokkur Al-
þýðubandalagsins tæki það í mál,
að sameinast nýstofnuðum þing-
flokki jafnaðarmanna á sitjandi
þingi. Samstarf flokkanna innan
verkalýðshreyfingarinnar, sveitar-
í
>
í
I
!
í
i
I
(
(
stjórna sem og ungliðahreyfinga
héti betri árangri. Hún sagðist hins
vegar vonast til, að þessir flokkar
nýttu tímann á meðan þeir eru allir
saman í stjómarandstöðu til að
sameinast um málefni og efla sam-
vinnu sín á meðal.
Jóhanna Sigurðardóttir lagði
áherzlu á, að verkefni jafnaðar:
manna á þessu kjörtímabili væri
annars vegar að veita ríkisstjórn
Sjálfstæðisflokks og Framsóknar-
flokks virkt aðhald, og hins vegar
að koma sér saman um að tefla
fram nýjum valkosti fyrir kjósend-
ur, nýju stjórnmálaafli fyrir næstu
kosningar, sem skákað gæti Sjálf-
stæðisflokknum og komið sitjandi
stjórn frá. Margrét og Jón Baldvin
tóku undir þetta sjónarmið og gagn-
rýnina á ríkisstjórnina, sem Jón
Baldvin sagði vera „dauflynda og
náttúrulausa"; hún bæri þar með
ábyrgð á því, að almenningur væri
unnvörpum að verða með öllu
áhugalaus um íslenzk stjórnmál.
Þess vegna ætti nú unga kynslóðin
leik; það sé hennar, að bjarga fram-
tíð íslenzkra stjórnmála.
v
í
I
|
i
«
u