Morgunblaðið - 27.09.1996, Side 17
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
FÖSTUDAGUR 27. SEPTEMBER 1996 17
Viðræður um breytingar á
lífeyrissjóðum ríkisbankanna
VIÐRÆÐUR um breytingar á líf-
eyrissjóðum Landsbanka og Seðla-
banka annars vegar og Búnaðar-
banka hins vegar standa yfir milli
Sambands íslenskra bankamanna,
bankanna og starfsmannafélaga
þeirra. Viðræðurnar eru tilkomnar
vegna fyrirætlana um að gera
Landsbankann og Búnaðarbankann
að hlutafélögum. Friðbert Trausta-
son, formaður Sambands íslenskra
bankamanna, segir að málið sé í
ágætum farvegi. Hann vilji leysa
málið með samningum þannig að
ekki þurfi að taka á lífeyrismálum
starfsmanna í þeirri löggjöf sem
sett verður um hlutafélagabankana.
Væntanlega gefist ekki lengri tími
en til jóla til að ganga frá málinu.
Friðbert sagði að það ætti að
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
ERLENDIR fyrirlesarar á ráðstefnunni um bætta samkeppnisstöðu
Islands ræða við Albertínu Elíasdóttur, fulltrúa ungu kynsióðarinnar
á ráðstefnunni. F.v. Friðrik Sophusson fjármálaráðherra, Jerry
Beausoleil, frá Kanada, Albertína og Tor Hernæs, frá Noregi.
Ráðstefna um bætta samkeppnisstöðu
Brýnt að styrkja
grunngerðina
FYRIRLESARAR á ráðstefnu um
bætta samkeppnisstöðu íslendinga,
sem haldin var í gær, voru sammála
um að stjórnvöld gætu með ýmsum
hætti stuðlað að aukinni verðmæta-
sköpun og fjölgun atvinnutækifæra
og þannig bætt samkeppnisstöðuna
gagnvart öðrum þjóðum. Meðal þess,
sem menn töldu að helst þyrfti að
huga að, var að opna hagkerfið bet-
ur, skilgreina að nýju hlutverk hins
opinbera, auka hagkvæmni og skil-
virkni ijármagnsmarkaðarins,
styrkja grunngerð þjóðfélagsins,
bæta laga- og reglugerðarumhverf-
ið, styðja umbætur á vinnumarkaði,
viðhalda stöðugleika og efla mennt-
un og rannsókna- og þróunarstarf.
Um hundrað manns sóttu ráð-
stefnuna, sem haldin var á vegum
iðnaðar- og viðskiptaráðuneytis,
fjármálaráðuneytis og nefndar um
lítil og meðalstór fyrirtæki og sam-
keppnishæfni atvinnulífs. Finnur
Ingólfsson, iðnaðar- og viðskiptaráð-
herra, sagði að ráðstefnan væri hluti
af því starfi stjórnvalda að greina
styrkleika íslands í alþjóðlegu við-
skiptaumhverfi.
Davíð Scheving Thorsteinsson,
formaður nefndar um lítil og meðal-
stór fyrirtæki og samkeppnishæfni
atvinnulífsins, sagði að nefndin hefði
lagt fram einfaldar, auðframkvæm-
anlegar, hnitmiðaðar tillögur, sem
allar miðuðu að því að auka sam-
keppnishæfni atvinnulífsins. Sem
dæmi mætti nefna tillögur um að
meta skyldi áhrif stjórnarfrumvarpa
á samkeppnishæfni atvinnulífsins og
bera saman vexti af lánsfé hérlendis
og erlendis.
Fjórir erlendir sérfræðingar héldu
erindi á ráðstefnunni. R.C. Dobbie,
framkvæmdastjóri samkeppnis-
hæfnideildar breska forsætisráðu-
neytisins, Jerry Beausoleil, fram-
kvæmdastjóri stefnuinörkunarsviðs
kanadíska iðnaðarráðuneytisins, og
Tor Hernæs, framkvæmdastjóri
stefnumörkunarsviðs norska iðnað-
ar- og orkumálaráðuneytisins, fjöll-
uðu um samkeppnisstefnu í heima-
löndum sínum, alþjóðlega þróun og
og helstu viðfangsefni stjórnvalda á
þessu sviði. Þá fjallaði Hanspeter
Gassman, framkvæmdastjóri iðn-
aðarsviðs OECD, um samkeppnis-
stefnu almennt og raunhæfa mögu-
leika í aiþjóðlegu samhengi. Þórður
Friðjónsson, forstjóri Þjóðhags-
stofnunar, fjallaði um samkeppnis-
stefnu á Islandi og leiðir til úrbóta.
A ráðstefnunni var einnig fjallað
um hvaða atriði íslendingar ættu
helst að leggja áherslu á til að bæta
samkeppnisstöðu sína. Sigurður
Helgason, forstjóri Flugleiða, fjallaði
um áherslur í samkeppnishæfni,
Gylfi Arnbjörnsson, hagfræðingur
ASÍ, greindi frá viðhorfum verka-
lýðshreyfingar og Vigdís Wangchao
Bóasson, MBA, viðskiptaráðgjafi
fjallaði um stöðu, áherslu og að-
ferðafræði.
Spáð í framtíðina
Albertína Elíasdóttir, ijölbrauta-
skólanemi á ísafirði, var fulltrúi
ungu kynslóðarinnar á ráðstefnunni
en hún stefnir að því að ljúka stúd-
entsprófi árið 2000. Fjallaði hún um
framtíðina og velti því m.a. fyrir sér
hvaða breytingar yrðu á lífi og starfi
íslendinga eftir aldamót.
Að lokum fjallaði Friðrik Sophus-
son fjármálaráðherra um stjórnmál
og samkeppnishæfni. Sagði hann að
margvíslegur árangur hefði náðst á
síðustu árum við að bæta samkeppn-
isstöðuna en fjölmörgum verkefnum
væri þó ólokið. M.a. væri brýnt að
skila ríkissjóði með tekjuafgangi sem
fyrst, bæta menntun, auka sam-
keppni og athafnafrelsi og bæta
skattkerfið.
100
70
40
GB
vera vel framkvæmanlegt að leysa
þessi mál í kjaraviðræðum við við-
komandi banka. Það væri ákjósan-
legasta niðurstaðan að leysa þessi
mál með samningum. Þannig yrði
komið í veg fyrir að taka þyrfti á
málinu í frumvarpi um hlutafélaga-
bankana og þau grundvallarmistök
ekki endurtekin sem gerð voru
þegar Útvegsbankanum var breytt
í hlutafélag. Mörg af þeim mistök-
um hefðu ekki verið leyst ennþá,
einkum hvað varðaði kauptrygg-
ingarákvæðið, en það tryggir líf-
eyrisþegum sömu hækkanir og
verða á launum eftir að lífeyristaka
hefst.
2% af launum á ári
Bankamenn hafa í aðalatriðum
sambærileg lífeyrisréttindi og opin-
berir starfsmenn. Einungis er greitt
af dagvinnulaunum og menn vinna
sér inn lífeyrisrétt sem nemur 2%
af launum með hverju starfsári.
Menn geta hætt störfum þegar
ákveðnu samblandi af lífaldri og
starfsaldri er náð, en lífeyrir getur
þó aldrei orðið hærri en sem nemur
85% af lokalaunum.
Friðbert sagði að bankamenn
vildu að sjóðirnir stæðu sjálfir und-
ir þeim skuldbindingum sem þeir
hefðu undirgengist. Bankamenn
hefðu gengið í gegnum samninga
af þessu tagi áður þegar samið
hefði verið við íslandsbanka um líf-
eyrisréttindi starfsmanna og sá
samningur gæti reynst ákveðin fyr-
irmynd í þeim viðræðum sem nú
stæðu yfir. Þar hefði niðurstaðan
orðið sú að vegna þeirra starfs-
manna íslandsbanka sem hafið
hefðu störf eftir 1. janúar 1994
væru greidd 17% af föstum launum
vegna lífeyrisréttinda. Þar af
greiddi bankinn 13% og launþeginn
4%. Til Lífeyrissjóðs verslunar-
manna væru greidd þau 10% sem
lögbundið væri að greiða, en þau
7% sem eftir væru legðust inn á
einkareikning hvers og eins og
kæmu til útgreiðslu eftir ákveðnum
reglum þegar ákveðnum aldri væri
náð eða gengi til erfmgja viðkom-
andi ef hann félli frá fyrir þann
tíma. Þessi niðurstaða hefði fengist
eftir ítarlegan útreikning trygg-
ingastærðfræðinga, sem teldu að
með þessu væri komist sem næst
því að réttindi í nýja kerfinu væru
jafngild réttindum í eldra kerfinu.
Mikill áhugi meðal
starfsmanna
Friðbert sagði að eldri starfs-
menn héldu þeim réttindum sem
þeir hefðu haft samkvæmt eldra
kerfi og bankinn legði ákveðna
upphæð til hliðar árlega vegna
þeirra réttinda sem væru umfram
það sem næmi lögbundinni greiðslu
í lífeyrissjóð. Það hefði hins vegar
komið fram mikill áhugi meðal
þeirra starfsmanna sem lengri
hefðu starfsaldurinn að fá aðild að
þessu nýja kerfi. Um væri að ræða
starfsmenn með allt að tíu ára
starfsaldur, sem teldu hag sínum
betur borgið með kerfí sem bland-
aði saman samtryggingu og einka-
eign heldur en í gamla kerfinu.
Þeir sem væru með enn lengri
starfsaldur teldu hag sínum betur
borgið í eldra kerfinu, enda búnir
að vinna sér inn veruleg réttindi
samkvæmt því.
Aðspurður sagði Friðbert að
nýja kerfið hefði enn ekki verið
opnað eldri starfsmönnum, en vel
gæti komið til þess í framtíðinni
ef um það semdist við stjórnendur
íslandsbanka. Bankinn þyrfti hvort
eð er að leggja til hliðar fé vegna
lífeyrisréttinda þessara starfs-
manna og því gæti þessi niðurstaða
verið allra hagur. Áhuginn meðal
starfsmanna Islandsbanka væri
mikill, það væri engin spurning,
enda um mikla hagsmuni að tefla.
Þannig gæti starfsmaður íslands-
banka átt allt að 10 milljónir króna
með vöxtum og vaxtavöxtum á sín-
um einkareikningi eftir 25 ára
starf hjá bankanum og haft til
ráðstöfunar til viðbótar þeim
greiðslum sem hann fengi úr sínum
lífeyrissjóði.
WORLD PRESS PHOTO
LUC DELAHAYE, FRAKKLANDI, MAGNUM PH0T0S FYRIR NEWSWEEK,
„FRIÐARGÆSLULI0AR SÞ 0G FLÚTTAFÓLKITUZLAIJÚLÍ1995."
Sýning World Press Photo á bestu fréttaljösmyndum
ársins 1995 stendur yfir í Kringlunni
frá 14. september til 2. október.
Komið og sjáið heiminn með augum
bestu fréttaljósmyndara heims.