Morgunblaðið - 27.09.1996, Blaðsíða 40
40 FÖSTUDAGUR 27. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
BREF
HL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
• Netfang: lauga@mbl.is
Verður Sæbrautin
að snjóbraut?
Frá Sigurði Magnússyni:
ÞAÐ ER undarlegt hvað hönnuðir
hafa ólíkar skoðanir eftir því fyrir
hverja þeir eru að vinna. Þeir sem
vinna fyrir vegagerð landsbyggðar-
innar leitast við að leggja sína vegi
þar sem land er
hæst og forðast
lautir og hóla þar
sem snjórinn nær
að safnast í
skafla þegar byl-
ur er og skaf-
renningur.
Aftur á móti
virðast þeir
stjórnendur er
skipuleggja í
þéttbýli ekki
veigra sér við að leggja til að byggð-
ar séu svokallaðar hljóðmanir á milli
götu og húsa og jafnvel akreina til
að minnka hávaða eins og kostur er
með slíkri mannvirkjagerð.
Þar virðist ekki hirt um það óhag-
ræði ef allt fyllist af snjó á milli
þessara tilbúnu hljóðmana (Hljóð-
manir eru oftast tilbúnir moldar-
hryggir, eða úr öðru efni) er hríðar-
byljir geisa og um leið að mikilsverð-
ar umferðaræðar borgarinnar fennir
á kaf og umferð stöðvast.
Þessir hljóðmanasinnar telja víst
að snjómoksturstæki geti haldið þess-
um hlutum gatnakerfísins opnum.
Hvað kostar það ef það tekst? Ég
minni á að vetrarbyljimir fara ekki í
landslagsmat er þeir geisa, þeir eira
engu en leitast við að lemja og kaf-
færa allt þegar verst liggur á þeim.
Það eru margir sem hugleiða hvað
langt er gengið í undarlegum tillögum
í sambandi við fyrirhugaða byggingu
háhýsa á byggingarsvæði Armanns-
fells í landi Laugarness við Sæbraut,
(meðal annars að byggja snjósöfnun-
ar-landslag við veginn). Það er óþarfí
að rekja þann feril sérstaklega svo
mikið er búið að skrifa um þá ein-
kennilegu stöðu og skoðun sem þar
er komin upp.
En ekki er komist hjá að hugleiða
hveijum það er til hagsbóta að troða
háhýsum á þennan þrönga stað og
spilla umferðarkerfi borgarinnar á
þessum stað með því að byggja hljóð-
manir til að dreifa hávaða sem eru
um leið skjól fyrir snjó er safna sköfl-
um umhverfis sig og verða um leið
snjógildrur og umferðarhindranir við
þær aðstæður.
Það má einnig vara við að þær
brekkur er skapast við framkvæmdir
sem þessar eru í mörgum tilfellum
ákjósanlegar sleðabrekkur fyrir
yngri kynslóðina, sem síst skynjar
hættuna sem því mundi fylgja að
renna sér niður þær.
SIGURÐUR MAGNÚSSON,
Skólavörðustíg 16a.
Sigurður
Magnússon
Yerður kapítalisminn
gjaldþrota?
Frá Pálma Stefánssyni:
IÐNBYLTGING eftirstríðsáranna,
þ.e. síðustu 50 árin eða svo, hefur
einkennst af fjárfestingum í stærri
og afkastameiri tækjum (t.d. álver-
um og togurum), sem þurfa meiri
og meiri orku, en minna og minna
vinnuafl (vöðvaafl) til að framleiða
tilsvarandi vörur og áður.
Framleiðni fjárfestinganna hefur
farið minnkandi um leið og meira
og meira fjármagn er bundið. Þá
hefur þörfin fyrir meiri og meiri orku
síaukist, orku, s^m verður dýrari með
hvetju árinu vegna eftirspumar.
Samanlögð framleiðni orku og
fjármagns hefur farið lækkandi í iðn-
aðinum og á vaxandi umhverfísvernd
sinni þátt í því. Afleiðingin er aukið
atvinnuleysi og að raungildi launa
flestra þeirra sem ennþá hafa vinnu
hefur staðið í stað eða fer lækkandi.
Þessi vítahringur atvinnulífsins í
hinum vestræna heimi hefur sogað
til sín meira og meira fjármagn og
mun væntanlega bremsast af vegna
skorts á peningum er fram líða
stundir. Kapístalismanum er í dag
haldið gangandi með meira og meira
flármagni í fjárfestingar og væri í
sjálfu sér í lagi, ef iðnaðurinn stæði
einn sér undir þesum fjárfestingum
eins og var í byijun. Ásóknin í fjár-
magnið er orðin svo mikil síðustu tvo
áratugina, að þetta er að verulegu
leyti fjármagnað með peningum al-
mennings í gegnum hlutabréf eða
hlutabréfasjóði, frá lífeyrissjóðum og
jafnvel frá tryggingafélögum ásamt
erlendum lántökum. Þessi binding
íjármagnsins í neysluiðnaði, sem
þarf sífellt færri og færri starfs-
krafta, gerir hinum erfiðara með að
bjarga sér, auk þess sem þetta gref-
ur undan þeim, sem þetta allt saman
byggir á, neytendunum.
Það verður því ekki bara í þriðja
heiminum sem fleiri og fleiri hafa
ekki lengur ráð á að seðja hungur
sitt, því þessi þróun er byijuð í
stæðstu iðnríkjunum. ísland var lengi
vel með lokað hagkerfi, en hefur
verið að aðlaga sig „Hrunadansin-
um“ í hinum stóra heimi, enda eru
afleiðingarnar farnar að sjást, sem
sé atvinnuleysi. Sum sé skortur á
peningum til að þjóna íjármagninu,
getur því stöðvað þessa þróun ásamt
versta óvini kapítalismans, verðbólg-
unni.
PÁLMI STEFÁNSSON,
Efnaverkfr., Osló.
Hvað skal segja? 23
Væri rétt að segja: Fjöldinn hefur tuttugufaldast.
Rétt er að segja: tvítugfaldur, þrítugfaldur, og að tvítugfald-
ast og þrítugfaldast. Því er rétt: Fjöldinn hefur tvítugfaldast.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt i upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sera afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.