Alþýðublaðið - 28.11.1933, Blaðsíða 3

ÞRIÐJUDAGINN 28. NÓV. 1032.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKJRINN
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEivíARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Símar:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar. .
4901: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4905: Prentsmiðjan.
Pitstjórnin er til viðtals kl 6 — 7.
Þíngtíðindi Alþí/ðublaösins
Alþingi 1 gær.
I efri deáld voru 14 mál á dag-
skrá, þ. á m. frv. tíl l. um heim-
ild fym ríhisstjómim til pess að
ábijr.gjasií lán, &T. N\eshmpsta\ðw
i\ekw til bygglngar sildarbrœdslu-
stöðvar, 2. umræða. Frumvarpið
kem'ur nú frá sjávarútviegsniefnd.
Leggur niefndin eiindnegið til, að
frumvarpið verði samþ. Var það
gert og frv. vísað til 3. umir. með
10 shlj. atkv.
Till. til pál. um heimild fyrir
ríkisstjómma til pess dð miia
leikfélögiitm Reykjavíkur, Ak,ur~
eymr. ,vg Isaf jurðar undgnpágu
fr.á skem tanaskatti. Flim. till.,
Guðrún Lárusd., fylgdi henni úr
hlaði og mæltist til að hún yrði
samþ. Forsætisráðh. kvað stj.
ekki hafa ætliast tjl að meinar
undanþáigur yrðu veittair í því
efni og taldi sig siem fjárm.ráðh.
nieyddan til, þótt hér væri um
símáupphæð að ræða, að leggja
möti hvers konar auknum út-
gjöWum úr ríkissjóði, mema jafn-
framt væri séð fynir tekjum til
að vega upp á móti því. Jónas
Jónsson lýsti yfir því, að hanin
væiri till. í rauu og veru hlyntur,
en myndi fiytja bnt|. í þá átt, a.ð
Haraldi Björnssyni, sem farið
hefði með stjóm Leikfélags
Reykjavíkur undainfarin 3 ár sem
forimaður ábyrgöarfélags þess, er
rak félagið, yrði sem eim leik-
mentaði maðurinin hér á landi og
siynguir fjármál'amaður skipaður
endurskoðandi félagsius. Guðrún:
Lárusdóttir kvað ekki ástæðu til
að þakka Har. Björnissyni einum
þá miklu skuldaniðurfærslu, sem
orðið hefði í hanis fiormánnstíð.
þótt hanu befði að sjálfsögðu átt
í því sinin góða þátt. Benti hún
á, að fjármálastjórnin myndieigi
síður hafa verið gjaldkeria fél.
að þakka o. fl. — Var málinu
síðan vísað til fjlm. með 10 shlj.
atkv. og umr. fnestað.
í nieðni dieild voru 17 mál á
dagskrá, þ. á. m. frp. til l. im
bneyt' á l- nr. 71, 8. sept. 1931,
ujn vevkamumuibúskiöi. Var frv.
samþ. umr.laust mieð 16 shlj. at-
kv. og afgr. til efri deildar.
Till. til pál. um kaup á húsi og.
lóð góðtemplaná í Rvík. Frh. fyrri
umr. Tr. Þ. mælti með tiIL Jón
á Reynistað kvað ástæðulaust að
fastsetja í till1. ákveðið verð fyrir
eignina. Taldi hahn réttast að á
eigninni færi fram mat óvilhallra
manna, og yrði hún siðan keypt
við matsverði. Styrk til bygg-
SKÖLA- OG MENNINGARMÁL
REYKJAVÍKUR
III. Skólabœkur barna.
Kenjsiiubækur íslenzkra skóla-
barna eru margar mjög fárán-
legar og alls, ekki við barna hæfi.
Hafa sumar bækurnar alls ekki
verið samdiar með það fyrir aug-
um, að 9—13 ára börn ættu að
sœkja til þeirra fegurð, þroiska
eða ást á lífinu, og þvi síður að
bækurnar gefi niemöndum tæki-
fiæri til þess að vinna sjálfstætt
eða hugsa sjálfstætt. Bækurnar
hafa sumar hverjar verið eins
og b etnag r indur, sem ha,fa
siarað, holum augnatótt-
um, í augu harna nna og
má nærri geta, að barnssálirnar
hafi ekki fundið göfgi eða fegurð
streyma frá slíkri ónáttúru. Þetita
er þó ekki sagt um állar íslenzk-
ar námsbækur barha, en banda
má í þessu sambandi á mann-
kynssögu Þorledfs H. Bjarnasioniar.
Þar er ein beinagrindin, sem
hefir verið reist upp fyr-
ir framan íslenzk böru uind-
anfarið og enn í daig. Börniuinum
er ætlað að muna nöfn og aft-
ur nöfn, styrjöld og aftur styrj-
öld. Og hvaða nöfn eiga börnin
svo fyrst og fremst að muna.
Það eru n-öfn hierforingja, kon-
unga og keisara, þeirra, er feng-
ið hafa viðurnöfnin „hinn mikili“
inga góðtemplara taldi hanm eiga
að bíða fjáfliagaþings, þar sem
enjgin knýja-ndi nauðsyn kallaði
að, enda þýðingaflítið að samþ.
þetta í þál.formi, því að síðári
þing myndu eigi telja sig bund-
in af isvo lauslegri ákvörðun.
Taldi hann hins vegar að Alþ.
myndi á sinum tima styrkja
Regluna eins og svo margan ann-
an góðan félagsskap. Forsætisráð-
herra saigði að tilmæíi væiru nú
komdni till Alþ. frá Stórstúku Is-
lands þess efhis, að áfenigiislög-
gjöfinni yrði ekki breytt á þesisiu
þingi, og þá bæri að sínu áláti
ekki belidur að afgr. kaupin á
lóð góðtemplara að sinni Kvaðst
hann muindu styðja að því á
næsta þingi, að lóðin yrði kieypt
fyrir saninvirði, og ef áfengiisiög-
gjöfin yrði afnumin, yrði Regl-
unni jafnframt veittur áukinn
styrkur. Bað hanin þm. að hafa
hugfast, að styrkurinn ætti ekki
einungis að fara til bygginga í
Rvík, þótt nauðsynlegiar væru,
heldur vildi hann leggja sérstaka
áherzTui að féniu bæri einniig að
veita til starfseminnar út um
larocL Taldi hánn réttast að út-
bojjgun andvirðis góðtemplaxa-
eignariinniar frá hálfu rikissjóðs
færi eigi fram fyrr en tekjur af
biieyttri áfengisilöggjöf kæmu í
ríkissjóð. Tr. Þ. tók tilll. forsæt-
isráðh. ekki með öllu fjarri. Var
frv. síðan tekið af dagskrá eftir
ósk fjáran.ráðh.
Till. M púl. ,um talsl'öðvaf, síð-
ari umr. Tiill. var saimþ. umiiæðu-
laust með 17 shlj. atkv. og afgr.
til efri dieiidar.
TUl. til pál um sumdhöll í
Rvík, fyrri umr. Till. vísað til
fjárveitinganefndar roeð 18 shlj.
atkv. og umr. frestað.
fyrir frækilega frannnistöðu í þvi
að brjóta undir sig lönd og þjóð-
ir, kúga alþýðu manna ýmist til
dýrðar guði s í n u. m eða s jálf-
u m sé /-.
Börnin sjá, að sá, sem óbil-
gjarnastur hefir verið að brjót-
ast áfram vegna hégómliegis metn-
aðar, er í hávegum halfður. Og
herforingi, sem gengið hefir upp
eftir bökum alþýðumanina, látið
rista á silaigæðar feðra og hraustra
sona, til þess að slietta og rjóðai
á fótstall hins djöfullega her-
vaidis, fær viðurnefnið h i n n
mikl i.
Skal ekki farið nánár ú|t- í þesisia
sáhna, en öUlum foreldrum og
kénnurum er ljóst, að hér er um-
bóta þörf. Það þarf að taka beina-
grindurnar af sviði bannabók-
mentamma og varpa inýju iífi inin
i verulieika barnanna. Auk þesis
að bækurnar eru margar fráleitar
frá sjönarmiði heilbrigðrar skyn-
semi, hafa þær verið svo dýr-
a r, að engu tali tekur. Og fátæk
börn hafa oft orðið útuudan með
bækur vegna þess, að þáð er
ekki alt af munað eftir því, að
hið opinbera er skyldugt að láta
fátækuim börnum í té ókeypis
skólabækur.
Hér er augljóst, að átakanliegt
slefiarlag hefir verið á útgáfu og
vali kenislubóka barna. Það er
ekki fyr en á allra seinustu tím-
um, að glóra tekur fyrir breyt-
injgu í þessa átt. Og breytingin
verður að koma hið bráðasta.
Alþýðuflökkurinn allur krefst
p essi o g b er.s t fyrir pvi,
að, í framtíð ittni verði
skólabœkun barna ódýr-
ari og betri en nú er.
Fræðsliuimálastjórn og skólaráð
barnaskólianna verða að taka
höndum saman og sjá um skjóta
afgreiðsilu þessara mála. Bækurn-
ar verða ekki ódýr a r f y rr
en ríkisúfgáfa sér um þær
að öllu leyti og selur, með
lœgstia verði, siem unt er.
Og b œkurnar ver.ða sli k i
g ú ð a r ~ fyrr en tekið er tillit til
þess, að það eru ísl e nzk b örn,
senti i eiga að lesa, pœr,
lœr.a. af peim og mótast
a 5 ieinhv \e r j u l e y ti af
þeim. Það verður að taka tillit
tiT Tífsinis, sem í kring um börn-
in er. Það er raunverulieikinin,
sem er undirstaðán.
Hitt er bein smán, að knýja
börnin til þess að liesa og læra
utanbókar um hverja styrjöldina
á fætur amnari, Persastyrjiáldix,
púnverskar styrjaldir, borgara-
styrjal'dir í Róm 'fyrir 2000 ár-
um o. s. frv. vegna þess, að
við höfum ekkert að gera með
hermaðiánandia imn í okliar þjóðlíf.
Alþýðufliokkurinin á menm iuman
sinna vébanda, sem hafa aðstöðu
til þess; að vinna þessurn málum
nokkurt gagn í náinni framtíð.
En alþýðain öTi verður áð vera
vakandi í þessum efnnm, þá
vinst hér á eins og i öðruim mál-
uim.
Leiðrétting
Út af alveg ótrúlegum upp-
spuna um sérstakan lit á stimpiT-
blieki í einum hreppi (Dyrhóla1-
hxeppi) í Vestur-SkaftafellssýsTu
við alþingiskosiningamar síðustu
(um það hefir staðið klausia í Al-
þýðublaðinu fyrir nokkru), skal
þesis getið, að það hefir iðulega
komið fyrir viða um landið, áð
ékki er alt stimpilhlekið ^alveg
eins, og hefir ekkert verið um það
fengist. Við kosniingamar 1931 t.
d. kom fjöTúblátt hlek úr einni
kjöraieild í V.-Skfs. (þau atkvæði
komu í mnu við upptalniuguna
og féllu öll á keppinaut minn,
nema eitthvað 2—3) — en út af
því, var vitanliega ekkert veður
gert, með því, að það þótti líklegt
að það væri af vaúgá sprottið
o. s, frv. En. við kosningawar
16. jújf s. I, kom ekkert slíkt fyrjr,
jog t. d. í Dyrhólahreppi(og flfeir-
um) var notað dökt stimpilbliek,
nýtt og hreint og með engum sér-
lit. Vtð upptalningti allra, atkvceða
úr sýslunni (kjördæmtou) — og
þar voru viðstaddir menn af öll-
um flokkum — reyndust einnig
ctllir seðlar úr öllum \hr,eppum
dökkstimpldðir og var á því eng-
inn sjáanlegur muuur (nema hvað
sumir iseðlar eru ávalt raeð daiuf-
ari stímpli en aðrir). Va;r greini-
lfegt, að £ öl'lum kjörstöðum í
þesisu kjördæmi hafði í þetta ston
verið notað hið rétta dökka stimp-
ilhlek.
Atkvæðaseðlarnir frá þessum
kosningum erp enn þá varðveittir,
allir með töTu, og hefi ,ég til
gamans lofað nokkrum Fraim-
sóknarmönnum að skoða þá, af
því að þeir höfðu glæpst ,á að
hlusta á söguburðinn!
Gísli Sveinss'M.
SKRIFSTOFA Matsveina- og
veitingaþjóna-félags Isiands er í
Mjólkurfélagshúsiniu. Opin kl. 1
—3 daglega. Sími 3724.
Geymsla. Reiðhjól tekin til
geymslu. Örninn, Laugavegi 8 og
20, og Vesturgötu 5. Símar 4161
KJARNABRAUÐIÐ ættu allir
að nota, Það er holl fæða og ó-
dýr. Fæst hjá Kaupfélags-brauð-
gerðinroi í Bankastræti, sími 4562.
Orgelkensla. Get enn bætt við
nokkrurn byrjendum. Kenslugjald
7 krónur á mánuði- Upplýsingar á
Laugavegi 147, 1. hæð,
Verzlunar*
atvlnna.
Sá eða sú, sem vildi lána
nýj i verzlunaifyriitæki kr.
2000,00 gegri tryggingu nu
pegar, getur strax fengið
fasta atvinnu við afgieiðslu
í nýtizku-matvörubúð. —
Tilboð með upplýsingum
og mynd, ef til er, leggist
inn á afgreiðslu biaðsins
fyrir 1. dezember merkt:
Framtíð. Pagmælska áiitin
sjálfsögð.
12 krónur
kosta borðstofustóiar með stoppaðti setu.
Húsgagnaverzlunin
við dómkirkjuna.
V.