Morgunblaðið - 29.09.1996, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
-
SUNNUDAGUR 29. SEPTEMBER 1996 31
Miðhúsum má setja fram í nokkrum
atriðum, sem sum hafa áður verið
nefnd:
Hvernig á að skýra það, að nokk-
ur hluti silfursjóðs sem finnst allur
á sama stað, þótt dreifður sé í
moldinni eftir vélarask, sé frá vík-
ingöld en hluti hans (af einum rann-
sakanda taldir þrír hlutir, af öðrum
hugsanlega einn) sé líklegast frá
vorum dögum?
Er hægt að ímynda sér, að hag-
leiksmaður hafi fundið fornan silf-
ursjóð og ákveðið að gera fleiri hluti
með fornu yfirbragði og bæta í
hann? - Þessu varpa Danir reyndar
fram sem möguleika í skýrslu sinni.
Hefði þá finnandi átt að bræða
hluta af silfrinu og smíða síðan
nýtt úr því og leggja með því gamla,
þ.e. bræða gamla hluti til að búa
til „gamlaða" hluti? - Ekki virðist
vera nútíma smíðasilfur I neinum
grip.
Hvaða ástæðu geta menn fundið
til nýsmíði? Varla gat það verið til
gamansemi, því að slík gamansemi
hefði líklega þótt kostnaðarsöm og
vinnufrek. Varla í hagnaðarskyni,
því að fyrir slíka fundi er aðeins
greitt silfurverð að viðbættum 10%
og lög ákveða. Gat slíkt verið gert
í frægðarskyni eða til að vekja at-
hygli og þá tengzt því að Kristján
Eldjárn, fyrrum forseti og fyrrum
þjóðminjavörður, var staddur í ná-
grenninu um þetta leyti? - Nærveru
hans þarna hefur greinarhöfundur
nefnilega talið ótrúlega tilviljun við
fundartímann í bréfí til Graham-
Campbell. Merkilegt hefði verið ef
einhver hefði smíðað slíka hluti,
geymt þá og beðið tækifæris að
kunnur maður á fornleifasviði væri
staddur þar nærri til að kasta ljóma
yfir fundinn.
Allt slíkt tal um „fölsun" eða
„nýsmíð" er í rauninni fráleitt, en
um það snýst allt þetta mál. Ég fæ
ekki með neinu móti trúað því að
sjóðurinn sé að hluta til nýsmíði og
gerður í einhvers konar blekkingar-
skyni. Alvarlegt er ef reynt er að
leiða menn á refilstigu með aðdrótt-
unum um að vitneskju eða skjölum
um fund og rannsókn silfursins sé
vísvitandi haldið leyndum og ein-
hveijir viti hugsanlega sannleikann
en vilji ekki að hann komi fram.
Greinarhöfundur átelur þjóð-
minjaráð, og hefur áður gert,, fyrir
að vilja ekki beita sér fyrir enn einni
rannsókn á sjóðnum. Tvívegis er
þjóðminjaráð þó búið að láta sér-
fræðinga rannsaka sjóðinn með
ærnum kostnaði. í annað skiptið
komu margir sérfræðingar þar að,
en áður hafði silfrið reyndar einnig
verið greint hér í Iðntæknistofnun.
Ekki þykir líklegt á þessu stigi, að
frekari rannsókn leiði til nýrrar nið-
urstöðu. Um það hefi ég orð safn-
stjóra Þjóðminjasafnsins danska.
Kveður hann að vísu hægt að gera
frekari rannsóknir þar með fleiri
sýnum og ítarlegri greinargerð, ef
einhver væri tilbúinn að kosta þær,
en aðspurður kvaðst hann ekki telja
að frekari rannsókn leiddi til nýrrar
niðurstöðu. Treysti ég því, að sá
maður fari ekki með fleipur.
Danska skýrslan einkennist af
fræðilegri varfærni. Niðurstöður frá
Bretlandi gætu verið markaðar af
fyrirfram gefnu áliti.
Þjóðminjaráð hefur ákveðið, að
þótt það muni ekki hafa frumkvæði
að nýjum rannsóknum að svo
stöddu sé sjóðurinn heimill til rann-
sóknar fræði- og vísindamönnum,
sem til þess hafa þekkingu og færni.
En slík rannsókn yrði að vera hár-
viss og nákvæm og aðeins fengin
þeim, sem verulega sérþekkingu
hafa og burði til rannsóknar. Rann-
sóknir á silfrinu eiga ekkert skylt
við mannréttindi, þótt svo segi í lok
greinarinnar í Morgunblaðinu. Til
frekari rannsókna er fullt vísinda-
frelsi og öllum er fijálst að tjá sig
um þetta mál og eiga eðlileg skoð-
anaskipti um það, en menn bera
sjálfir ábyrgð og taka afleiðingum
orða sinna og athafna.
Leiðindi hafa nú stafað nógu
lengi af þessu máli. Vona ég að ég
þurfí ekki framar að standa í blaða-
skrifum af þessu tagi.
Höfundur er þjóðminja vörður.

i- j
'’e/garævintyri i BrUSSe/
Brussel er borgin þar sem hin gamla og hin
nýja Evrópa mætast í spennandi alþjóðlegu
andrúmslofti. Borgin er fræg fyrir fallegar
gamlar byggingar, fjölda frábærra veitinga-
staða, fjörugt skemmtanalíf og ekki síst sem
hin nýja höfuðborg Evrópu.
Þessi ferð er tilvalin fyrir fyrirtæki, til
dæmis fyrir árshátíðir, því enginn
vinnudagur tapast.
Flogið út 25. okt. kl. 18:30 og lent kl. 22:30
að staðartíma.
Flogið heim 27. okt. kl. 22:30 að staðartíma
og lent kl. 0:30
Gisting á hinu glæsilega Sheraton Brussels
Hotel & Towers, sem er staðsett rétt hjá einni
aðalverslunargötu Brussel.
Á hótelinu eru veitingastaðir, píanó- og
karaokebar, innisundlaug, sauna, heilsurækt,
bíó og verslanir.
25470 kr.
Slfll. íl IIUIIIII I IVIilllli.
Innifalið: Flug, gisting með continental morgunverði,
akstur til og frá flugvelli ytra og flugvallaskattar.
Aukagjald vegna einbýlis kr. 6.400 stgr.
19.890 kr.
Innifalið: Flug og flugvallarskattar.
Samviiwiiferðir-Laiiilsýii
Reykjavík: Austurstræti 12 • S. 5691010 • Símbrét 552 7796 og 5691095 Telex 2241 • Innanlandsterðir S. 5691070 _
Hótel Söflu við Haoatoro • S. 562 2277 • Símbréf 562 2460 Hafnarfjörður: Bæjarhrauni 14 • S. 565 1155 • Símbréf 565 5355
Keflavík: Hafnargötu 35 • S. 421 3400 • Símbréf 421 3490 Akranes: Breiðargötu 1 • S. 431 3386 • Símbréf 4311195
Akureyri: Ráðhústorgi 1 • S. 462 7200 • Slmbréf 461 1035 Vestmannæyjar: Vestmannabraut 38 • S. 481 1271 • Simbréf 481 2792
Einnig umboðsmenn um land allt
OATLASi®
r
1
/
líkamsræktarstöð við Garðatorg 1, Garðabæ, og verður stöðin til
sýnis milli kl. 14 og 18:00. Vertu velkominn.
X.
I
I
I
Sig. Valur Myndskreyting