Morgunblaðið - 03.10.1996, Blaðsíða 4
4 C FIMMTUDAGUR 3. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
*
Arangur Marels vegur þungt í grósku í málm- og rafiðnaði
Útflutningur stefn-
irí2 milljarða íár
Morgunblaðið/Ásdís
Á RÁÐSTEFNU Málms, samtaka málmiðnaðarins, voru mættir
ýmsir forsvarsmenn sjávarútvegs og þjónustufyrirtækja hans.
Ný stefnumótun Málms og Samtaka
iðnaðarins fyrir skipasmíðaiðnaðinn
Nái 75- 80% hlut-
deild innanlands
Millónir
króna
1.800
Utflutningur málm- og rafbúnaðar
árin 1990 til 1996
miðað við verðlag í júní 1996
+30,4%
Breytingar á milli ára
0,0%
+22,8%
0,4% +1,5% +0,1%
Jan.- Júní
+27,8%
1990 1991 1992 1993 1994
1995 1996
MÁLMUR, samtök fyrirtækja í
málmiðnaði og Samtök iðnaðarins
hafa að undanförnu unnið að stefnu-
mótun fyrir málm- og skipaiðnaðinn.
Þar hefur verið mótað það markmið
að skipaiðnaðurinn nái fyrri mark-
aðshlutdeild sinni innanlands,
75-80%, fyrir aldamót. Þetta yrði
hliðstæð hlutdeild og greinin hafði
á árunum 1980-1985, en árið 1992
var hlutdeildin komin niður í 8%, að
því er fram kom á ráðstefnu Málms,
samtaka fyrirtækja í málmiðnaði,
sem haldin var nýlega í tengslum
við sjávarútvegssýninguna.
„Það er að mínu mati alis ekki
óraunhæft að ætla sér að ná þessu
marki,“ sagði Ingi Björnsson, fram-
kvæmdastjóri Slippstöðvarinnar hf.
á Akureyri, í erindi sínu. „Það eru
að vísu ekki líkur á að við munum
byggja stærstu og fullkomnustu
fiskiskipin en smíði smærri skipa er
viðráðanlegt verkefni og eru slík
verkefni nú þegar í gangi.“
„Undanfarin tvö ár hafa innlend
skipaiðnaðarfyrirtæki verið að ná
stærri og stærri verkefnum inn í
landið en enn er það samt svo að
stór stálverkefni, einkum lengingar
á skipum fara út landi. Ljóst er að
í mjög vinnuaflskrefjandi og þungum
stálverkum erum við ekki samkeppn-
isfær í verði við pólskar skipasmíða-
stöðvar þar sem vinnuafl er mjög
ódýrt þar í landi. Ég vil þó leyfa
mér að fullyrða að í öðrum sam-
keppnisþáttum erum við með sterk-
ari stöðu. Vöruvöndun er meiri hér
á landi en í Póllandi og tímaáætlan-
ir standast mun betur. í raun er það
furðulegt hversu íslenskir aðilar
sætta sig hljóðalaus við að tímaáætl-
anir fari úr böndum í erlendum
skipasmíðastöðvum og vakna oft
spurningar um hvort raunverulega
sé um hagkvæmari viðgerð að ræða
þegar tekið hefur verið tillit til allra
þátta.
Ef litið er fram hjá þessum sér-
stöku aðstæðum í Póllandi sýnir til-
boðsmarkaðurinn að samkeppnis-
staða íslenskra málm- og skipa-
smiðja hefur verulega batnað og er
nú allbærileg í miðlungsstórum við-
gerðarverkefnum."
VERÐMÆTI útflutnings á málm-
og rafbúnaði stefnir í um 2 millj-
arða á þessu ári sem yrði um tvö-
falt meira en á árinu 1993. Þar
vegur þungt góður árangur Mar-
els hf. í útflutningi, en fyrirtækið
flutti út búnað fyrir liðlega 600
milljónir á fyrri helmingi ársins.
Þessi mál voru til umræðu á
ráðstefnu Samtaka iðnaðarins og
Málms, samtaka fyrirtækja í
málmiðnaði, sem haldin var nýlega
í tengslum við sjávarútvegssýning-
una í Laugardalshöll.
Elías Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri Verkfræðistofunnar
Meka, sagði m.a. í erindi sínu að
smíðaþekking og gæði smíða væru
á þokkalega háu stigi hér á landi.
Þróun yrði þar sem þekking væri
fyrir hendi og þess vegna væri það
engin tilviljun að þróun og útflutn-
ingur á íslenskum iðnaðarvörum
hefðu að langmestu leyti orðið í
samvinnu við þá grein þar sem
þekkingin væri mest — þ.e. í
tengslum við sjávarútveg. „Sjávar-
útveginn hefur skort hentugar
lausnir eða tækjabúnað erlendis
frá og þess vegna hefur skapast
hér gróskumikið þróunarum-
hverfi."
Tæknistigið ekki
hækkað nógu mikið
Svavar Svavarsson, fram-
leiðslustjóri Granda hf., benti á í
sínu erindi að óvíða í heiminum
hefði átt sér stað jafnmikil vélvæð-
ing í fiskvinnslu og á íslandi. Hins
vegar hefði tæknistigið í fisk-
vinnslunni ekki hækkað nógu mik-
ið þegar litið væri til síðustu 15
ára miðað við þörfina í greininni.
„Það hefur t.d. tekið of langan
tíma að þróa nothæf tæki sem
leysa af hólmi handavinnu við
beingarðsskurð flaka, snyrtingu
og niðurskurð. Enn í dag vinnur
meira en helmingur starfsmanna
í frystihúsum við þessi störf sem
eru einhæf og frekar erfið og kosta
mikla þjálfun. Með vélvæðingu
þessara verkþátta væri hægt að
lækka launakostnað í bolfisk-
vinnslu um helming og til viðbótar
auka verðmæti framleiðslunnar
umtalsvert.“
Svavar sagði að eflaust mætti
rekja ástæður þess að ekki hefði
verið nægur kraftur í þróunarvinn-
unni til margra þátta. „Síðasti
áratugur hefur verið mjög erfiður
fyrir fiskvinnsluna í landinu, þar
sem dregið hefur verulega úr
framboði hráefnis vegna þess að
takmarka hefur þurft veiðar vegna
verndunar fiskstofna.“
Þá kvaðst hann telja að sú lægð
sem hefði verið í fiskvinnslunni
hefði haft letjandi áhrif á þau
fyrirtæki sem þróuðu og fram-
leiddu nýjan tæknibúnað fyrir fisk-
vinnsluna. „Þótt ástandið sé ennþá *
nokkuð ótryggt eru mörg jákvæð
teikn nú á lofti fyrir báðar þessar
greinar. Fiskiðnaðarfyrirtæki hafa
verið að renna saman í stærri ein-
ingar og taka upp sérhæfingu sem
er forsenda fyrir aukinni sjálf-
virkni. Mörg fyrirtæki sem fram-
leiða tæknibúnað fyrir fiskiðnað-
inn hafa einnig eflst í kjölfar fjár-
hagslegrar endurskipulagningar
og aukinnar sérhæfingar."
Lúxus sportbíll á tilboði!
Volvo bílar eru víðfrægir fyrir mikið rými, öryggi
og aksturseiginleika sem hefur gert þá að
fyrirmynd annarra bílaframleiðenda um
áratugaskeið. Þegar við bætist kraftmiklar vélar
og mikill staðalbúnaður verður augljóst hvers
vegna Volvo 850 er mest seldi bíll á íslandi í
sínum flokki.
Sem dæmi um staðalbúnað má nefna:
• Læsivarðir hemlar
• Vökva- velti og aðdráttarstýri
• Fullkomin hljómflutningstæki með 8 hátölurum
• Rafknúið loftnet
• Þokuljós að framan
• Upphituð framsæti
• Innbyggður barnastóll
• Loftpúði í stýri
• Loftpúði fyrir farþega
• Hliðarloftpúðar (SIPS)
• Framdrif með spólvörn
• Rafknúnar rúður
• Rafknúnir og upphitaðir speglar
• Fjarstýring fyrir samlæsingu
• Armpúði með glasahaldara og Volvo taumottur
• og margt, margt fleira!
Við getum nú boðið örfáa bíla af árgerð 1996
með þessum ríkulega búnaði og sjálfskiptingu á:
BIFREIÐ SEM ÞU GETUR TREYST
BRIMBORG
FAXAFENI 8 • SlMI 515 7010