Morgunblaðið - 05.10.1996, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 5. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Bankar og sparisjoðir
Vaxtakalli
ÉG verð að segja það, það er óttalegur glannaskapur að aka eins og ljón með aðra hönd
á stýri, Davíð minn . . .
Ragnar Amalds verður ekki
aftur í kj öri Alþingis
RAGNAR Arnalds alþingismaður til-
kynnti á kjördæmisráðstefnu Al-
þýðubandalagsins í Norðurlands-
kjördæmi vestra um síðustu helgi
að hann myndi ekki bjóða sig fram
í næstu alþingiskosningum. Hann
hvatti jafnframt flokksfélaga sína
til að hefja strax undirbúning að því
að fínna eftirmann sinn og velja
hann eigi síðar en næsta haust.
Ragnar hefur lengstan þingferil
að baki núverandi þingmanna. Hann
var fyrst kjörinn á þing 1963, en
þá var hann aðeins 25 ára gamall.
Hann náði ekki endurkjöri 1967, en
frá 1971 hefur hann setið samfleytt
á Alþingi. Ragnar var kjörinn fyrsti
formaður Alþýðu-
bandalagsins 1968
og því má segja
að hann hafi verið
í forystusveit
flokksins og for-
vera þess í bráðum
30 ár.
Ragnar sagði í
samtali við Morg-
unblaðið að hann
hefði fyrir síðustu
alþingiskosningar áformað að hætta
þingmennsku, en fallist á að bjóða
sig fram einu sinni enn eftir að skor-
að hefði verið á hann. Með yfirlýs-
ingu sinni um síðustu heigi hefði
hann einungis verið að árétta þá
ákvörðun sína að þetta yrði sitt síð-
asta kjörtímabil.
Ragnar sagði að ekki bæri að líta
svo á að hann væri að hætta afskipt-
um að stjórnmálum, en hann yrði
ekki í framvarðasveit Alþýðubanda-
lagsins að loknu þessu kjörtímabili.
Hann sagðist enga ákvörðun hafa
tekið um hvað hann tæki sér fyrir
hendur í framtíðinni. Ákvörðun um
það biði síns tíma. Ragnar er 58 ára
gamall.
„Ég tel einfaldlega að ég sé búinn
að vera það lengi í þessu að það sé
tímabært að breyta til,“ sagði Ragn-
ar.
Ragnar
Amalds
BÍLALESTIN, sem flutti sjö sumarhús frá Skejjavík við Hólmavík að Hellu á Rangárvöllum, sést hér
á við Botnsskála í Hvalfirði.
Sumarhús á faraldsfæti
SJÖ sumarhús voru flutt frá
Skeljavík við Hólmavík að Hellu á
Rangárvöllum í vikunni, hátt í 500
kílómetra leið. Húsin höfðu haft
eigendaskipti og munu nú taka
við nýju hlutverki í ferðamanna-
þjónustu á bökkum Ytri-Rangár.
Húsin voru keypt úr þrotabúi í
eigu Islandsbanka, en kaupandinn
er fyrirtækið Rangárflúðir, sem
er ferðaþjónustufyrirtæki í eigu
fjögurra aðila í Rangárþingi, sér-
staklega stofnað um kaupin og
framtíðarrekstur húsanna. Að
sögn Guðmundar Einarssonar,
talsmanns fyrirtækisins, voru hús-
in flutt í heilu lagi á fimm vörubíl-
um, og tók flutningurinn alls um
einn og hálfan sólarhring, þar sem
ýmis Ijón voru í veginum.
Húsunum var komið fyrir á bíl-
unum á þriðjudag og lagt af stað
þá um kvöldið. Að hálfu lögreglu-
yfirvalda var mælzt til þess, að
hin fyrirferðarmikla bílalest yrði
helzt aðeins á ferðinni að nóttu
til, þegar minnst umferð væri.
Hvassviðri í Hvalfirði olli enn
frekari töfum. Aðfaranótt mið-
vikudagsins var bílalestin stödd
við Akranesafleggjarann, þegar
miklir sviptivindar voru við Hafn-
arfjall. Þar var gert hlé á ferða-
laginu, unz vind lægði tólf klukku-
stundum síðar.
Þegar svo loks var komið á
Suðurlandsundirlendið neyddist
bílalestin til að taka á sig 100 kíló-
metra krók, þar sem Þjórsárbrúin
var of mjó. Eina leiðin með eins
fyrirferðarmikinn farm austur
yfir fljótið var að aka alla leið upp
fyrir Búrfellsvirkjun og aftur suð-
ur eftir. Á áfangastað var komið
á fimmtudagsmorgun.
Nú standa húsin á bakka Ytri-
Rangár í landi Ægissíðu, skammt
frá Rangárflúðum, sem er einn
gjöfulasti veiðistaðurinn í Rang-
áuum. Þar munu húsin leysa úr
aðkallandi þörf fyrir ferðaþjón-
ustu á svæðinu og hýsa hópa
ferða- og veiðimanna, erlendra
sem innlendra.
Heyrnarskertir á Norðurlöndum
Aðgangur að
samfélaginu
mikilvægastur
Svein Ludvigsen
Aðgengi heymar-
skertra að fram-
halds- og háskóla-
námi, er yfirskrift þema-
daga, sem nú standa yfir í
Reykjavík á vegum félags
heymarskertra á Norður-
löndum, NHS, en aðild að
því eiga landssamtök
heyrnarskertra á Norður-
löndunum. Halda samtökin
þemadagana á Hótel Lind
en þátttakendur em um
fimmtíu. Formaður NHS er
Svein Ludvigsen, þingmað-
ur Hægriflokksins á norska
Stórþinginu.
Ludvigsen segir starf fé-
laga heymarskertra snúast
í aðalatriðum um þrennt.
„í fyrsta lagi að auka sjálf-
stæði og sjálfstraust heyrn-
arskertra. Fá þá til að viður-
kenna og sætta sig við fötlun sína,
láta hana ekki halda aftur af sér.
I öðm lagi beinum við sjónum
okkar að skólunum, að auka skiln-
ing yfirvalda, kennara og samnem-
enda hinna heymarskertu á því
hvað felst í því að heyra illa. Og
í þriðja lagi fylgjumst við grannt
með þeim framfömm sem orðið
hafa í tækjabúnaði fyrir heymar-
skerta og reynum að stuðla að því
að ráðgjöf sé aðgengileg sem flest-
um og sem víðast.“
-Hversu stórt hlutfall fólks á
Norðurlöndum telst heyrnarskert?
„Fullyrt hefur verið að um 10%
séu heymarskert. í félagi heyrnar-
skertra í Noregi eru um 20.000
manns og þetta er því einn stærsti
hópur fatlaðra í landinu. Fæstir
þeirra sem em með skerta heyrn
fæðast þannig, meirihlutinn missir
heyrn vegna utanaðkomandi þátta,
t.d. sjúkdóma eða mikils og lang-
varandi hávaða.
Þessi fötlun er hins vegar ósýni-
leg, það sést ekki á eyrum fólks
hvort það heyrir eður ei. En hún
er hindrun og marga heyrnar-
skerta skortir sjálfstraust til að
láta drauma sína rætast. Heymar-
skertir taka t.d. oft starfsnám
fram yfir bóklegt nám vegna þess
að það er einfaldari leið. I bóklegu
námi reynir miklu meira á hið tal-
aða orð og hvernig
mönnum gengur að
nema það.“
-Hefur tæknin ekki
nýst heyrnarskertum
sem vilja sækja sér
aukna menntun?
„Vissulega hafa orðið miklar
framfarir í gerð heymartækja, auk
þess sem gjörbylting hefur orðið á
sviði upplýsingatækni, t.d. hvað
varðar alnetið og hún kemur heyrn-
arskertum vissulega til góða. Til
að hún nýtist heymarskertum,
verður að auka og bæta ensku-
kennslu frá því sem nú er, og auð-
velda aðgang þeirra að tölvum."
-Hvaðan er áhugi þinn á málefn-
um heyrnarskertra sprottinn?
„Eiginkona mín hefur skerta heyrn
og tvö af þremur bömum okkar
einnig. Þau búa við svokallað eyrn-
asuð en það fyrirbæri hefur lítið
verið rannsakað þar til nýlega."
-Hefur seta þin á þingi nýst félag-
inu við að koma málum þess á
framfæri?
„Það verða aðrir að segja til um.
Vonandi gefur hún mér og félag-
inu aukinn styrk og áhersluþunga.
Við höfum lagt áherslu á að fá til
liðs við okkur þekkt fólk í þjóðfé-
laginu, sem er heyrnarskert, og
segja frá því. Það skiptir óskaplega
miklu máli að fá fólk til þess að
► Svein Ludvigsen er fæddur
á Sommerny í Troms árið 1946.
Hann var bankastjóri í Tromsa
áður en hann var kjörinn á
norska þingið árið 1989 fyrir
Hægriflokkinn. Ludvigsen er
varaformaður flokksins og for-
maður viðskiptanefndar Stór-
þingsins, sem m.a. fjallar um
sjávarútveg. Ludvigsen er for-
maður samtaka heyrnarskertra
í Noregi og jafnframt formaður
NHS, Norrænnar samstarfs-
nefndar heyrnarskertra.
Ludvigsen er kvæntur heymar-
skertri konu og eiga þau þijú
börn, þar af eru tvö þeirra
heyrnarskert.
sýna fram á að það geti náð langt,
staðið í fremstu röð þrátt fyrir að
vera með skerta heyrn. Þá höfum
við fengið þekkta tónlistarmenn
til liðs við okkur í tengslum við
forvarnarstarf, til að fá fólk til að
gera sér grein fyrir hættunni á
heymarskemmdum vegna lang-
varandi hávaða, t.d. í rokktónlist."
-Snýst barátta ykkar, eins og
fiestra annarra, ekki fyrst og
fremst um peninga, að veitt verði
meira fjármagn til þjónustu við
heyrnarskerta?
„Hún snýst um peninga og um
að breyta afstöðu fólks til heym-
arskertra. Þetta tvennt
tengist á vissan hátt.
Þær breytingar sem
þyrftu að verða em ekki
allar svo fjárfrekar, því
þær snúast ekki síður
um aukinn skilning á
þörfum heymarskertra. Vissulega
hefur hann aukist en allt of hægt.
Takmarkið er að heymarskertir
hafí fullt aðgengi að samfélaginu
og einangrist ekki.“
íslendingar eiga bandamann í
Ludvigsen en hann lagði til fyrir
nokkmm árum, er Smugudeila
Norðmanna og íslendinga stóð
sem hæst, að íslendingar fengju
kvóta í Smugunni. Ludvigsen er
formaður viðskiptanefndar Stór-
þingsins, sem fjallar einnig um
sjávarútvegsmál, og ávann hann
sér litlar vinsældir með tillögu
sinni, síst af öllu í heimafylki sínu,
Troms í Norður-Noregi. „Þetta
vakti mikla reiði en nú hefur kom-
ið á daginn að það er rétta leiðin
til að koma í veg fyrir að þorsk-
stofninn hrynji og allir tapi; Norð-
menn og íslendingar."
Ætlar þú að ræða fiskveiðar við
íslensk stjórnvöld eða þingmenn á
meðan dvöl þinni stendur?
„Nei, ég ætla að einbeita mér
að málefnum heyrnarskertra og
þemadögunum hér.“
Sést ekki á
eyrum fólks
hvort það
heyrir