Morgunblaðið - 05.10.1996, Blaðsíða 28

28 LAUGARDAGUR 5. OKTÓBER 1996
FYRIRTÆKI
MORGUNBLAÐIÐ
STÓRHÝSI Ingvars Helgasonar hf. og dótturfyrirtækja við Sævarhöfða.
Ingvar Helgason hf. fagnar 40 ára afmæli fyrirtækisins
Úr leikföngum
í lystikerrur
Á fjörutíu árum hefur fyrírtæki Ingvars
Helgasonar vaxið úr því að vera lítil
heildverslun með leikföng og gjafavörur
í stærsta bifreiðainnflytjanda landsins.
Kjartan Magnússon spurði Ingvar að
því hvemig þessi árangur hefði náðst
INGVAR Helgason, stofnandi og
aðaleigandi samnefnds fyrirtækis,
hélt upp á fjörutíu ára rekstraraf-
mæli í gær Arið 1956 stofnaði hann
heildverslunina Bjarkey með leik-
föng og gjafavörur en nú, fjörutíu
árum síðar, er samsteypan Ingvar
Helgason hf., og dótturfyrirtækið
Bílheimar hf., orðin stærsti bifreiða-
innflytjandi landsins með um 23%
markaðshlutdeild og 4,6 milljarða
króna heildarveltu.
Ingvar fæddist á Vífilsstöðum
árið 1928, sonur hjónanna Helga
Ingvarssonas yfirlæknis og Guðrún-
ar Lárusdóttur. Hann stundaði
verslunarnám í Samvinnuskólanum
og sá kennari, sem hann hélt mest
upp á var Jónas Jónsson frá Hriflu.
Jónas var í miklu uppáhaldi hjá
Ingvar og stórkostlegur kennari að
hans sögn. „Hann var fullur af
hugmyndum, áræðinn, forvitinn og
gífurlega framsýnn. Jónas var auð-
vitað mikill SÍS-maður en þegar ég
var í skólanum 1948-49 var hann
farinn að breyta viðhorfi sínu til
verslunar og efast um ótakmarkað-
an samvinnurekstur. I einni
kennslustundinni vorum við t.d. að
ræða verslunarhætti í litlu þorpi úti
á landi og þá sagði hann að besta
verslunarformið væri það að
þorpsbúar hefðu ekki bara kaupfé-
lag, heldur einnig kaupmann, sem
keppti við kaupfélagið. Þessi um-
mæli Jónasar komust í blöðin og
ollu sprengingu. Að slík ummæli
skyldu geta valdið úlfaþyt á þeim
tíma sýna hvað tímarnir eru breytt-
ir en nú þykir öllum sjálfsagt að
hafa samkeppni.“
Ingvar stofnaði Ingvar Helgason
hf. árið 1956, þá 28 ára gamall.
„Ég hafði þá unnið hjá Innkaupa-
stofnun ríkisins í nokkur ár og var
orðinn aðalbókari. Þá var ég kominn
með átta börn og launin dugðu
ekki til framfærslu fjölskyldunnar.
Það voru því tveir kostir í stöð-
unni. Annað hvort varð fjölskyldan
að lifa í örbirgð eða ég að verða
mér úti um aukavinnu. Ég fékk
leyfi hjá Eyjólfi Jóhannssyni, for-
stjóra Innkaupastofnunarinnar, að
stunda eigin viðskipti utan hefð-
bundins vinnutíma með því skilyrði
að vörutegundirnar væru óskyldar
þeim, sem stofnunin höndlaði með.“
Reksturinn hófst með innflutn-
ingi á leikföngum og gjafavöru frá
Austur-Þýskalandi. Vel seldist úr
fyrstu sendingunum og fljótlega var
leikfangaúrvalið aukið og íþrótta-
vörum og tjöldum bætt við. Þegar
á árinu 1956 var starfsmaður ráð-
inn til fyrirtækisins. Brátt minnkaði
Ingvar við sig vinnuna hjá Inn-
kaupastofnun og árið 1960 hætti
hann þar og helgaði eigin fyrirtæki
alla starfskrafta sína.
Á árunum í kringum 1960 kom
Ingvar fótunum undir fyrirtækið,
aðallega með vörum frá austan-
tjaldslöndunum. Auk gjafavöru og
leikfanga fór hann einnig að fiytja
inn austur-þýska barnavagna í
miklum mæli. „Vörurnar að austan
Morgunblaðið/Ásdís
FJÖRUTÍU farsæl ár í viðskiptum að baki. Ingvar Helgason og
Sigríður Guðmundsdóttir með tvö af flaggskipum fyrirtækisins,
Zekiwa dúkkuvagn og Nissan Patrol jeppa. Zekiwa merkið hefur
fylgt fyrirtækinu frá upphafi.
voru miklu ódýrari en sambærilegar
vörur frá Evrópu eða Ameríku og
seldust því mjög vel. Viðskiptin
voru í raun vöruskipti milli landa,
við seldum fisk en fengum ýmsar
vörur í staðinn.“
Trabantinn kemur
til sögunnar
Árið 1963 hófst sá þáttur í rekstri
Ingvars, sem hann átti eftir að
verða hvað þekktastur fyrir en það
var bifreiðainnflutningur, eða nánar
tiltekið innflutningur á Trabant bif-
reiðunum austurþýsku. „Austur-
Þjóðveijarnir höfðu íslenskan um-
boðsmann sem varð gjaldþrota.
Þegar þarna var komið sögu hafði
ég átt farsæl viðskipti við austur-
þýsk fýrirtæki í sjö ár og því vildu
þeir fela mér umboðið. Mér leist
ekki á það í fyrstu en þá lækkuðu
þeir bara verðið þar til ég lét und-
an. í fyrstu sendingunni var bíllinn
á 375 dollara og með því sá ég
möguleika á að bjóða bíl á verði,
sem flestir réðu við og það gekk
eftir. 1964, fyrsta heila árið,. sem
ég flutti inn Trabant, nam salan
250 bílum og hún jókst mikið næstu
árin á eftir. Ég seldi samtals átta
þúsund Trabanta fram til ársins
1987 en þá var innflutningnum
hætt.“
Rússarnir erfiðir
Ingvar flutti inn ýmsar fleiri vör-
ur á sjöunda áratugnum og má
nefna rússnesk reiðhjól og sjónvörp.
„Mönnum sýndist sitt um vöruna
en hún rauk út því við vorum oft-
ast með lægsta verðið. Sjónvarp var
mikil munaðarvara á þessum tíma
en við hófum innflutning á rúss-
neskri sjónvarpstegund, sem þótti
vera á lygilega góðu verði. Það gat
þó verið erfitt að eiga við Rússana,
sérstaklega í reiðhjólainnflutningn-
um. Hjólin komu hingað í hlutum
og við sáum um að setja þau saman
en eitthvað var nú illa talið ofan í
kassana hjá þeim. í einni sending-
unni komu e.t.v. of mörg stell en
of fá stýri og hrúga af brettum en
færri dekk o.s.frv. Við fluttum einn-
ig inn Riga skellinöðrur frá Rúss-
landi og þær seldust mjög vel. Við
áttum hins vegar í hinu mesta basli
að fá nokkra varahluti og á endan-
um fengum við nóg af þessum við-
skiptum og gáfumst upp. Það var
hins vegar mjög gott að eiga við-
skipti við Austur-Þjóðveija á þess-
um tíma enda bjuggu þeir að allt
annarri viðskiptahefð en Rússarnir.
Fljótlega hófum við einnig innflutn-
ing á Wartburg bifreiðum frá Aust-
ur-Þýskalandi og hann sló í gegn
eins og Trabantinn. Fólk gat látið
drauminn rætast og eignast bíl þótt
það hefði lítil auraráð. Trabantinn
var líka svo einfaldur að allri gerð
að hann bilaði lítið og þá sjaldan
það gerðist var yfirleitt einfalt að
kippa því í liðinn. Við héldum við-
gerðarnámskeið fyrir Trabanteig-
endur og þau mæltust mjög vel
fyrir."
Japanskir bílar
kjölfestan
Á áttunda áratugnum lagði
Ingvar grunninn að því stórveldi í
bílainnflutningi,_ sem fyrirtæki
hans eru í dag. Árið 1970 hóf hann
innflutning á Nissan bifreiðum,
sem þá gengu undir nafninu Dat-
sun, og árið 1976 fékk hann um-
boð fyrir Subaru. „Það voru mikil
viðbrigði að fara að flytja inn jap-
anska bíla og margir höfðu á þeim
vantrú í fyrstu," segir Ingvar.
„Eftir stuttan tíma seldu þeir sig
sjálfir enda bæði léttir og liprir og
urðu brátt kjölfestan í rekstri fyrir-
tækisins.“
Á sjöunda áratugnum var Ingvar
Helgason hf. lengst af til húsa við
Vesturgötu en árið 1969 fluttist
fyrirtækið í stærra húsnæði að
Vonarlandi við Sogaveg. Árið 1980
var það húsnæði orðið of lítið og
þá var flutt inn í Rauðagerði. Ekki
leið á löngu uns það sprengdi starf-
semina einnig utan af sér og þá var
ráðist í byggingu sex þúsund fer-
metra stórhýsis við Sævarhöfða.
Húsið var stækkað um tvö þúsund
fermetra árið 1993 en þá jók fyrir-
tækið umsvifin enn frekar með