Morgunblaðið - 06.10.1996, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
SUNNUDAGUR 6. OKTÓBER 1996 15
Morgunblaðið/Ásdís
TERRENCE McNally stendur við túlkun sína á Maríu Callas.
Féll á svip-
stundu fyrir
rödd hennar
„MASTER Class er ekki heimilda-
verk heldur leikrit, þar sem ég set
fram túlkun mína á því hvernig
manneskja María Callas var. Þótt
verkið sé byggt á sönnum atburð-
um, söngnámskeiðum hennar í Jull-
iard, fléttast sitthvað fleira inn í
það, svo sem eintal söngkonunnar
sem kallar vitaskuld á huglæg
vinnubrögð af hálfu höfundarins.
Það hvarflar ekki að mér að láta
sem Master Class sé hlutlæg lýsing
á lífi Maríu Callas en ég stend við
túlkun mína,“ segir Bandaríkja-
maðurinn Terrence McNally, sem
staddur er hér á landi í tilefni af
frumsýningu á leikriti sínu, Master
Class með Callas, í íslensku óper-
unni á föstudagskvöld.
McNally segir óperutónlist hafa
altekið sig á unga aldri — nokkuð
sem sé giska fátítt. „Ég gekk í
kaþólskan skóla í Texas og systurn-
ar höfðu mikið dálæti á óperutón-
list. Fljótlega heillaði hún mig líka
og þegar fjölskylda mín fluttist til
Corpus Christie, sem er við landa-
mæri Mexíkó, gafst mér tækifæri
til að hlýða reglulega á óperur í
mexíkóska útvarpinu."
Þar heyrði pilturinn ungi í fyrsta
sinn í söngkonu sem átti eftir að
verða átrúnaðargoð hans — Maríu
Callas. Útvarpsþulurinn, sem var
vitaskuld spænskumælandi, mun
reyndar hafa kallað hana Maríu
Meneghini Cajas. „Ég féll á svip-
stundu fyrir rödd hennar og þótt
ég hefði ekki hugmynd um hver
hún var eða hvernig hún leit út —
Callas var ekki orðin fræg á þessum
tíma — varð hún mitt átrúnaðar-
goð. Ég fór að kaupa plötumar
hennar og viti menn, skömmu síðar
var hún á hvers manns vörum. Síð-
ar átti ég eftir að bíða í þrjá daga
fyrir utan Metropolitan-óperuna í
New York til að fá miða á fyrstu
sýninguna sem hún söng í þar.“
Varð skyndilega ljóst...
Var það stór stund en alls sá
McNally Callas í níu af ellefu skipt-
um sem hún hóf upp raust sína í
Metropolitan-óperunni. Alls kveðst
hann hafa séð dívuna syngja fimm-
tán eða sextán sinnum. Þau hittust
hins vegar ekki nema einu sinni.
Var það í samkvæmi í New York
— rétt sem snöggvast. „Það borgar
sig aldrei að kynnast fólki sem
maður ber svona mikla virðingu
fyrir án þess að þekkja það.“
Fyrir um áratug skrifaði McNa-
lly leikritið Lisbon Traviata, þar
sem Callas ber á góma en það var
fyrir þremur árum að hann ákvað
að skrifa leikrit sem snerist alfarið
um hana. „Ég var staddur á góð-
gerðarsýningu, þar sem atriði úr
leikritum mínum voru i brenni-
depli. Atriðið úr Lisbon Traviata
snerist um Callas og þegar leikkon-
an Zoe Caldwell steig á sviðið í
kjölfarið varð mér skyndilega ljóst
að ég yrði að skrifa leikrit um
Maríu Callas."
McNally kveðst hafa skrifað
Master Class á skömmum tíma og
haustið 1994 var það komið á fjal-
irnar. „Ég var alltaf smeykur um
að verkið myndi einungis falla
óperuunnendum í geð og við frum-
sýndum það því í smábæ í Montana
til að kanna viðbrögðin. Mér til
mikillar furðu sló sýningin hins
vegar í gegn. Ég gat því sagt fram-
leiðendum á Broadway að ég hefði
rökstuddan grun um að leikritið
höfðaði til almennings og í ljósi
þess ákváðu þeir að láta slag
standa."
Féll þegar í fijóajörð
Master Class var þó fært upp
víðsvegar um Bandaríkin, svo sem
venjan er þar um slóðir, við góðar
undirtektir áður en verkið var
frumsýnt á Broadway í nóvember
1995. Féll það þegar í frjóa jörð
og við úthlutun Tony-verðlaunanna
í vor fór Master Class með sigur
af hólmi sem besta leikritið, auk
þess sem Zoe Caldwell var valin
besta leikkonan í aðalhlutverki.
Uppfærslan á Master Class i ís-
lensku óperunni er sú fjórða sem
höfundurinn ber augum. í Róm sá
hann leikritið á ítölsku og á frönsku
í Montreal. „Á þeim sýningum gat
ég fylgst ágætlega með framvindu
mála en hér skyldi ég ekki orð.“
McNally segir velgengni verks-
ins hafa komið sér í opna skjöldu;
í sannleika sagt hafi hann ekki
gert sér vonir um að það myndi
höfða til eins breiðs hóps og raun
ber vitni. En hver er skýringin?
„Hugsanlega sér fólk sjálft sig í
verkinu og fer að leiða hugann að
draumum sínum og væntingum.
Fá hæfileikar þess notið sín? Er
það á réttri hillu í lífinu? Síðan
endurspeglar Master Class vonandi
þá skoðun mína að listin skipti
máli — að listamaðurinn skipti
máli. í þessu tilfelli á ég kannski
sérstaklega við hinn túlkandi lista-
mann enda er leikritaskáld aldrei
betra en leikararnir sem ljá persón-
unum sem það hefur skapað líf.“
McNally he'fur ekki í hyggju að
skrifa meira um Maríu Callas —
hér skilji leiðir. „Þegar ég lauk við
Lisbon Traviata óraði mig reyndar
aldrei fyrir því að ég ætti eftir að
skrifa Master Class, þannig að
maður veit aldrei. Nýverið var ég
hins vegar beðinn um að skrifa
kvikmyndahandrit byggt á lífi
hennar og það vakti ekki áhuga
minn.“
DSFUNDUR
S JALF SJFÆÐIS FLOKKSIN S

EINSTAKLINGSFRELSI
' j A F N R É T T I í REYND
Fimmtudagur 10. október
Laugardalshöll:
Kl. 14.00 -17.00 Opið hús í Laugardalshöll.
Afhending fundargagna.
kl. 16.30 Lúðrasveit Reykjavíkur leikur létt lög.
kl. 17.15 Fundarsetning.
Klassísk tónlist leikin af Auði Hafsteinsdóttur, Bryndísi Höllu Gylfadóttur
og Steinunni Birnu Ragnarsdóttur.
Borgardætur, ásamt Eyþóri Gunnarssyni og Þórði Högnasyni.
Formaður Sjálfstæðisflokksins, Davíð Oddsson forsætisráðherra flytur
ræðu.
Fundur Sambands ungra sjálfstæðismanna með ungu fólki á landsfundi í Valhöll kl. 19.00.
Kvöldverður fyrir konur á vegum Landssambands sjálfstæðiskvenna í Glæsibæ strax að
lokinni fundarsetningu.
kl. 21.00 Einstaklingsfrelsi - jafnrétti í reynd
Fimm opnir fundir um jafnréttismál:
Fjölskyldan,sameiginleg ábyrgð foreldra
Launamunur kynjanna
Frelsi og jafnrétti
Völd og áhrif kynjanna
Menntun, ungt fólk og jafnrétti
Hótel Saga, A-salur
Hótel Saga, Sunnusalur
Grand Hótel, Hvammur
Grand Hótel, Setur
Grand Hótel, Gallery
Föstudagur 11. október
Laugardalshöll
KI. 9.00 Fyrirspumartími ráðherra Sjálfstæðisflokksins.
kl. 12.00 - 14.00 Sameiginlegir hádegisverðarfundir kjördæma.
kl. 14.15
kl. 15.30
kl. 18.00
Starfsemi Sjálfstæðisflokksins.
Framsaga um stjórnmálaályktun.
Umræður.
EinstaklingsfreLsi - jafnrétti í reynd
Framsöguræður og umræður um jafnréttismál.
Starfshópar starfa.
kl. 21.00-01.00 Opið hús fyrir landsfundarfulltrtia í sal Kiwanis Engjateig 11.
Laugardagur 12. október
Kl. 9.30 -12.00 Starfshópar starfa.
kl. 13.30 Laugardalshöll
Samkeppnisstaða fslands
Friðrik Sophusson fjármálaráðherra flytur ræðu.
Umræður.
kL 19.30
Afgreiðsla ályktana.
Umræður.
Landsfundarhóf.
Kvöldverður og dans á Hótel íslandi.
Sunnudagur 13. október
Laugardalshöll
Kl. 10.00 -12.00 Umræður og afgreiðsla ályktana.
Kosning miðstjómar.
kl. 13.00 Umræður og afgreiðsla ályktana.
Afgreiðsla stjórnmálaályktunar.
kl. 16.00 Kosning formanns.
Kosning varafomianns.
Fundarslit.
Afsláttur á ferðum, bílaleigubílum og gistingu.
Upplvsingar varðandi þau tilboð sem landsfundarfulltrúum standa til boða í tengslum við
gistingu, flug og bílaleigu er hægt að fá hjá Ferðaskrifstofu íslands, ráðstefnudeild.
Fylgist með landsfundi Sjálfstæðisflokksins á heimasíðu flokksins - http://wvkW.centrum.is/x-d.