Morgunblaðið - 12.10.1996, Blaðsíða 18

18 LAUGARDAGUR 12. OKTÓBER 1996
MORG UNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
ERLENT
Saltað í 10.433 tunnur á grásleppuvertíðinni
Utanrikisstefna Evrópusambandsins
8% samdráttur mið-
að við árið í fyrra
Útflutningsverðmæti nemur um 1,3 milljarði kr
Á GRÁSLEPPUVERTÍÐINNI í ár
var saltað í samtals 10.433 tunn-
ur, sem er ívið lakara en undanfar-
in tvö ár. Samdrátturinn nemur
um 8% miðað við árið í fyrra og
11% sé miðað við árið 1994, sam-
kvæmt upplýsingum frá Lands-
sambandi smábátaeigenda.
Á vertíðinni í fyrra, árið 1995,
var saltað í 11.259 tunnur og árið
1994 í 11.662 tunnur. Vertíðin var
aftur á móti mun lélegri árið 1993,
en þá var saltað í 8.737 gráslepp-
utunnur.
Langmest var saltað á Akranesi
í ár eins og reyndar í fyrra, alls
í 1.289 tunnur, og næst koma
hafnir á borð við Stykkishólm með
867 tunnur, Vopnafjörð með 738
tunnur, Bakkaijorð með 732 tunn-
ur, Ólafsvík, Rif og Eyjar saman
með 567 tunnur, Sandgerði með
443 tunnur, Reykhóla með 437
tunnur, Húsavík með 356 tunnur,
Grundafjörð með 301 tunnu og
Þórshöfn með 286 tunnur svo
hæstu staðimir séu tilteknir.
Útflutningsverðmæti grá-
sleppuhrogna eftir vertíðina í ár
er áætlað að geti orðið allt að
1.300 milljónir króna. Ríflega
helmingur hrognaframleiðslunnar
mun hafa farið í innlendar verk-
smiðjur og afgangurinn fluttur í
erlendar verksmiðjur, sem fullunn-
ið hafa hrognaafurðirnar þar. Art-
hur Bogason, formaður Lands-
sambands smábátaeigenda, segir
að verð til íslenskra veiðimanna
hafí hækkað eitthvað þó það sama
eigi ekki við t.d. um nýsjálenska
grásleppuveiðimenn og verðið á
endanlega markaðinum hafi sömu-
leiðis ekki hækkað. Hann sagði
að heimsveiðin í ár hafí verið nokk-
uð ásættanleg, í kringum 35-36
þúsund tunnur. Hinsvegar gæti
reynst erfítt að sjá framtíðarþró-
unina fyrir sér í þessu efni.
Sóknin er sífellt
að verða erfiðari
„Vertíðin drógst ekkert stórlega
saman í prósentum séð. Hinsvegar
er í þessu falinn sá sannleikur að
sóknin var miklu harðari nú en
oft áður. Það er því í reynd miklu
meiri aflasamdráttur heldur en
heildarveiðitölur segja til um. Það
þurfti að hafa miklu meira fyrir
veiðini nú en áður og annað sem
gerir samanburðinn milli ára
óraunhæfan er að veðurfarið var
svo miklu betra núna en í fyrra.
Þrátt fyrir það brást grásleppu-
veiðin gjörsamlega á stórum svæð-
um eins og úti fyrir mest öllu
Norðurlandi, en var að heita má
skást í Breiðarfirðinum.“
Áhyggjur veiðimanna
fara sífellt vaxandi
Áhyggjur veiðimanna fara
stanslaust vaxandi yfir því hvað
sé að gerast í þessum stofni því
þeir gera sér auðvitað best grein
fyrir því að sóknin harðnar stöð-
ugt þrátt fyrir batnandi veiðarfæri
og tæki. Þrátt fyrir harðari sókn,
lækka aflatölur milli ára, að sögn
Arhurs. „Veiðimennirnir hafa
sumir hveijir áhyggjur af því að
það sé hreinlega of hart sótt í
stofninn og að það þurfi að setja
upp sóknartakmarkanir, sem
raunverulega myndu draga úr
sókninni. Hafrannsóknastofnun
hefur hinsvegar ekki fallist á þessi
sjónarmið og telur að ekki sé ver-
ið að ofveiða stofninn. Við höfum
aldrei beðið um kvóta á grásleppu.
Hinsvegar hefur það verið rætt
innan okkar raða hvort rétt sé að
stytta vertíðina eða framfylgja
betur reglum um leyfilegan fjölda
neta í sjó.“
Morgunblaðið/Tómas Helgason
SKIP kasta á loðnu á miðunum á Kögurgrunni í fyrradag.
Bræla á loðnumiðunum
ENGIN loðnuveiði var á loðnumið-
unum í gær vegna veðurs og loðnu-
skipin flest í landi eða í vari. Lítil-
lega lægði á miðunum seinnipartinn
í fyrradag en veiði var smávægileg,
að sögn Þórðar Jónssonar, rekstrar-
stjóra SR Mjöls á Siglufírði en þar
er búið að landa um 5.000 tonnum
af loðnu frá því að veiðar hófust á
ný í haust.
Að sögn Freysteins Bjarnasonar,
útgerðarstjóra hjá Síldarvinnslunni
hf. á Neskaupstað, landaði Beitir
NK í fyrrinótt tæpum 1.100 tonnum
af loðnu, en Beitir er búinn að fara
í þtjá túra á tíu dögum og fá um
3.200 tonn samtals. Að aflokinni
löndun í fyrrinótt hélt hann af stað
í fjórða túrinn. Loðnuna hefur skip-
ið verið að fá út af Halanum, sem
er norður af Vestfjörðum, og er því
um þijátíu klukkutíma stím til
heimahafnar. Að sögn Freysteins
er Börkur NK, sem einnig er í eigu
Síldarvinnslunnar hf., á síldveiðum
og nokkuð dræmt hefði verið yfír
þeim veiðum að undanförnu. Hann
hefði þó landað um 130 tonnum af
síld í gærmorgun sem fékkst í Norð-
fjarðardýpi.
Morgunblaðið/HMÁ
Heim
ífrí
ALLS KOMU sexjapönsktún-
fiskveiðiskip til hafnar í Reykja-
vík á dögunum, en skipin hafa
verið að veiðum djúpt suður af
landinu. Skipin taka vistir og
olíu hér halda síðan áleiðis til
Japan þar sem skipverjar fá sex
vikna frí en þá verður haldið á
miðin á ný í tíu mánaða túr.
Skipvejar sendu ljósmyndara
kveðju þegar skipin komu í höfn
á dögunum.
Santer ávítar
Frakka fyrir
einleik
París. Rcuter.
JACQUES Santer, forseti fram-
kvæmdastjómar Evrópusambands-
ins, ávítar Frakka — að vísu undir
rós — fyrir að prédika mikilvægi
sameiginlegrar utanríkisstefnu
ESB-ríkja, en leika svo diplómatísk-
an einleik þegar mikið sé í húfí.
í ræðu, sem forsetinn hélt hjá
frönsku Alþjóðamálastofnuninni,
sagði hann að sum stór Evrópusam-
bandsríki tækju aðeins
þátt í sameiginlegum
aðgerðum ESB þegar
það hentaði þeim.
Þetta ætti ekki sízt við
um Mið-Austurlönd.
„Sum stóru löndin
okkar líta ennþá á sam-
evrópska utanríkis-
stefnu sem einn kost
af mörgum, sem má
nota eða sniðganga,
allt eftir aðstæðum,"
sagði Santer.
„Evrópa gleymist
gjaman, þegar kemur
að því að blása nýju
lífi í friðarferlið í Mið-
Austurlöndum," bætti
forsetinn við.
Ummæli hans eru túlkuð sem
gagnrýni á bæði Frakka og Banda-
ríkjamenn, sem útilokuðu ESB —
sem greiðir stærstan hluta kostnað-
arins við friðarferlið — frá leiðtoga-
fundinum í síðustu viku. Frakkar
sendu utanríkisráðherra sinn til að
miðla málum milli Hizbollah-skær-
uliða og ísraela í apríl síðastliðnum
og sögðu bandamönnum sínum í
ESB frá því eftir á. Jacques Chirac,
forseti Frakklands, vísaði þá til
sögulegra tengsla Frakklands við
svæðið og sagði þau ástæðu þess
að Frakkar ættu að leika sérstakt
hlutverk í friðarferlinu.
Áhrif endurspegla ekki
fjárframlög
Santer sagði að tveir gallar væru
á því að beita sameiginlegri utanrík-
isstefnu ESB ekki nema endrum
og eins; annars vegar væru tæki,
sem aðeins væru notuð af og til,
ekki jafnáreiðanleg þegar alvarleg
kreppa kæmi upp, og hins vegar
ætti ESB sem heild meiri möguleika
á að beita sér með áhri-
faríkum hætti én aðild-
arríkin ein og sér.
Forsetinn sagði að
áhrif ESB á Balkan-
skaga, í Rússlandi og
í Mið-Austurlöndum
endurspegluðu ekki
fjárframlög sambands-
ins til þessara svæði
og sagði að það stæði
í valdi Evrópumanna
sjálfra að umbreyta
efnahagslegu vægi
sínu í raunveruleg völd.
„Jafnvel þegar við
stöndum sameinaðir,
eins og við gerum yfir-
leitt varðandi Mið-
Austurlönd, er afar erfitt að breyta
hinni hefðbundnu ímynd sundrung-
ar,“ sagði Santer. „Það leiðir til
uppákoma eins og þegar Netanyahu
[forsætisráðherra ísraels] þakkaði
Evrópusambandinu fyrir að taka
ekki virkari þátt í að endurvekja
friðarferlið."
Santer sagði að Evrópusamband-
ið yrði að bæta stefnumörkun sína
og ákvarðanatöku, taka upp at-
kvæðagreiðslur í ráðherraráðinu
um mál, sem vörðuðu framkvæmd
þegar samþykktrar utanríkisstefnu
og þróa raunverulega getu til að
taka samevrópskar hernaðarlegar
ákvarðanir.
Jacques Santer
Sænska stjórnin kynnir myntbandalagið
Efni um EMU
á hvert heimili
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
SÆNSKA stjórnin hefur nú hleypt
af stokkunum kynningarátaki um
Efnahags- og myntbandalag Evr-
ópu (EMU). Kynningarefni um
kosti og galla aðildar verður sent
á öll sænsk heimili og stofnanir.
Átakið er liður í ákvarðanatöku
stjórnarinnar um aðild að mynt-
bandalaginu. Átakið er umdeilt,
því stuðningsmenn myntaðildar
álíta að betra hefði verið að stjórn-
in beitti áhrifum sínum til að telja
kjósendur, á sitt band.
Þegar átakið var kynnt sagði
Erik Ásbrink fjármálaráðherra að
þó hann hefði áður talað fyrir
EMU-aðild Svía teldi hann nú
heppilegra að kjósendur fengju
tækifæri til að kynna sér bæði
jákvæðar og neikvæðar hliðar að-
ildar, en væri ekki skipað fyrir
hvað þeir ættu að gera. Efnahags-
stefna Svía miðaðist að því að
uppfylla aðildarskilyrði evrópska
myntbandalagsins, en sjálf
ákvörðunin kæmi síðar.
Þingið taki lokaákvörðun
Sænska ríkisstjórnin hefur fyrir
löngu gert ljósa þá túlkun sína,
að EMU-aðild komi ekki sjálf-
****★.
EVROPA^
krafa, þótt Svíþjóð uppfylli aðild-
arskilyrðin, og að það sé sænska
þingið, sem taki lokaákvörðun í
málinu.
Skiptar skoðanir eru meðal Svía
um ágæti EMU-aðildar og sjálf
Evrópusambandsaðildin virðist
ekki eiga stuðningi meirihluta
landsmanna að fagna, samkvæmt
skoðanakönnunum. Sjálfur stjóm-
arflokkurinn, Jafnaðarmanna-
flokkurinn, er klofínn í afstöðunni
og því hefur stjórnin valið kynning-
arleiðina í von um að vinna mynt-
bandalaginu fylgi, fremur en að
tilkynna strax um fyrirætlan sína.
Meðan Göran Persson var fjár-
málaráðherra talaði hann eindreg-
ið fyrir myntbandalagsaðild, en
eftir að hann varð forsætisráð-
herra hefur hann ekki gefið neinar
slíkar yfirlýsingar.
f
í
i
[
(
1
I
c
I
l
I
I
t
«
I
■
«
«
c
I
i
§
1
c
I
i