Morgunblaðið - 16.10.1996, Síða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 16. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Blindrafélagið leggur fram greinargerð vegna stöðvunar á augnaðgerðum
Borgarráð hvelji
til annarrar for-
gangsröðunar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
DAGS hvíta stafsins, alþjóðlegs baráttudags blindra, var minnst
í gær og af því tilefni setti Össur Skarphéðinsson, formaður
heilbrigðisnefndar Alþingis, sig í þeirra spor og gekk til vinnu
með sérstök gleraugu sem komu í veg fyrir að hann sæi. Með
honum í för var Ragnar Magnússon formaður Blindrafélagsins.
Hveragerði
Eftirskjálftar
að dejrja út
EFTIRSKJÁLFTAR hafa riðið yfír
í kjölfar stærri jarðskjálfta miðja
vegu á milli Ingólfsfjalls og Úlfljóts-
vatns í fyrrakvöid. Gunnar Guð-
mundsson, jarðeðlisfræðingur á
Veðurstofunni, segir að eftirskjálft-
arnir séu smám saman að deyja út.
Gunnar sagði að greinst hefðu
eftirskjálftar, ailt upp í um 3 stig á
Richter, eftir miðnættí í fyrrinótt.
Eftirskjálftarnir ríða yfir í kjölfarið
á stærri skjálfta, 3,9 á Richter, sem
varð kl. 21 á mánudagskvöld.
Gunnar sagði að eftirskjálftarnir
hefðu smám saman verið að deyja
út og stærstu skjálftarnir hefðu ver-
ið um 2 á Richter í gær. Hins vegar
tók hann fram að nokkrir dagar
gætu liðið þar til eftirskjálftarnir
dæju algjörlega út. Jarðskjálftamæl-
ir var nýlega settur upp um 5 km
frá upptökum jarðskjálftanna og
greinir hann allt niður í mjög litla
skjálfta.
Gunnar sagði að talið væri að
jarðhræringar í Vatnajökli ykju lík-
urnar á frekari jarðskjálftum á næst-
unni.
LÖGÐ var fram í borgarráði í gær,
á degi hvíta stafsins, greinargerð
frá Blindrafélaginu, samtökum
blindra og sjónskertra á íslandi,
vegna þeirrar ákvörðunar stjórnar
Sjúkrahúss Reykjavíkur að hætta
öðrum augnaðgerðum en þeim
brýnustu.
Málið var ekki afgreitt í borgar-
ráði en fram kemur í greinargerð
stjórnar Biindrafélagsins að á
skömmum tíma hafi orðið til 250
manna biðlisti eftir augnaðgerðum.
Þar segir einnig að við yfírtöku
á Landakotsspítala hafí Reykjavík-
urborg axlað ábyrgð á augnlækn-
ingum á íslandi, „Augndeildin hefur
þá sérstöðu af þeim deildum er á
Landakoti voru, að á Islandi er
aðeins ein slík deild og öll þjónusta
á þessu sviði stendur og fellur með
því hvernig að henni er hlúð. Að
taka við slíkri deild felur í sér sið-
ferðilega ábyrgð umfram hið vana-
lega. Þá skyldu að setja slíka þjón-
ustu ofarlega í forgangsröð, þar
sem sjúklingar geta ekki leitað neitt
annað því hvergi á landinu er sam-
bærileg þjónusta veitt.“
„Biðlisti eftir sjón“
Einnig segir að 250 manna bið-
listi sé óyggjandi vitnisburður um
að Sjúkrahús Reykjavíkur hafí ekki
axlað þá ábyrgð og skyldur sem
Blindrafélagið telur að það hafi tek-
ið á sig um forgangsröðun verk-
efna. „Áhersla sjúkrahússins á
bráðaþjónustu skýrir hvergi nærri
þessa forgangsröðun því í 5 millj-
arða þjónustu er Ijóslega margt
annað en bráðaþjónusta veitt.“
Þá segir að stjórn Blindrafélags-
ins trúi því að borgarráð taki þá
afstöðu að beina þeim tilmælum til
fulltrúa sinna í stjórn Sjúkrahúss
Reykjavíkur að forgangsröðun þess
verði endurskoðuð. „Svo það verði
ekki á pólitíska ábyrgð Reykjavík-
urborgar, gagnvart landsmönnum
öllum, að á árinu 1996 hafí, í þess-
ari tilvonandi menningarhöfuðborg
Evrópu, orðið til áður óþekktur bið-
listi, biðlisti eftir sjón.“
Ríkisstjórninni kynnt drög að samstarfssamningi við Schengen-ríkin
Samkomulag um mcgiu-
atriði en nokkur mál óleyst
DRÖGUM að samstarfssamningi
íslands við aðildarríki Schengen-
vegabréfasamkomulagsins var
dreift á fundi ríkisstjórnarinnar í
gær. Samkomulag hefur náðst um
flest meginatriði væntanlegs samn-
ings, en enn er þó eftir að leysa
úr málum varðandi aðild íslands
og Noregs að sameiginlegri stefnu
Schengen um vegabréfsáritanir og
hælisveitingu.
Aðild Norðurlandanna að
Schengen verður aðalumræðuefnið
á ráðherrafundi Schengen-ríkj-
anna, sem haldinn verður í Lúxem-
borg á fimmtudag. Þorsteinn Páls-
son dómsmálaráðherra verður full-
trúi íslands á fundinum, en ísland
á nú áheymaraðild að samkomu-
laginu.
Lúxemborg fer nú með for-
mennsku í Schengen-ráðinu. Þar-
lend stjómvöld vilja hraða samn-
ingaviðræðum við norrænu ríkin,
en þær stefna að fullri Sehengen-
aðild norrænu ESB-ríkjanna og
gerð samstarfssamninga við ísland
og Noreg. Lúxemborg vill standa
við tímaáætlun viðræðnanna, en
hún gerir ráð fyrir að samkomulag
um aðildar- og samstarfssamninga
við norrænu ríkin liggi fyrir í des-
ember næstkomandi. Málið fer síð-
an til umfjöllunar þjóðþinga og er
gert ráð fyrir að Schengen-aðild
Norðurlanda taki gildi síðla árs
1998.
ísland og Noregur samþykki
reglur ESB óbreyttar
Að sögn Þorsteins A. Jónssonar,
skrifstofustjóra í dómsmálaráðu-
neytinu, er enn eftir að leysa hvem-
ig hátta á aðild Islands og Noregs
að sameiginlegri stefnu Schengen-
ríkjanna um veitingu hælis og
vegabréfsáritanir. Vandinn er sá
að reglur Evrópusambandsins
sjálfs hafa nú leyst reglur Scheng-
en af hólmi í þessum efnum.
Schengen-samkomulagið, um
afnám vegabréfaeftirlits á innri
Iandamæmm aðildarríkja ESB,
nær aðeins til hluta aðildarríkja
ESB. Samkomulagið var meðal
annars gert vegna tregðu annarra
aðildarríkja að fallast á sameigin-
legar reglur, sem eru nauðsynlegar
eigi að vera hægt að koma á sam-
eiginlegu vegabréfasvæði. Nú hef-
ur hins vegar náðst samkomulag
um þessi mál innan ESB með full-
gildingu svokallaðs Dublin-samn-
ings og samkomulagi um vega-
bréfsáritanir. í Schengen er kveðið
á um að ákvæði samningsins megi
ekki stangast á við ESB-rétt. Regl-
ur ESB um hælisveitingu og vega-
bréfsáritanir verða því sjálfkrafa
reglur Schengen og Schengen-ríkin
hafa ekkert umboð til að semja um
þær við Noreg og ísland.
Þetta þýðir, að sögn Þorsteins,
að ísland og Noregur verða í raun
að samþykkja reglur ESB óbreyttar
og hefur enn ekki fundizt tæknileg
lausn á því vandamáli, þótt ýmsar
leiðir hafi verið ræddar. „Ef við
ætlum að vera þátttakendur í
Schengen-samstarfínu verðum við
að hafa sömu stefnu og önnur
Schengen-ríki í þeim málum, sem
heyra undir samstarfið, og þessi
mál verða hluti af því,“ segir Þor-
steinn.
Hann segir að jafnframt séu
óleyst tæknileg vandamál vegna
upplýsingakerfís Schengen, sem
upphaflega var hannað fyrir aðeins
fimm aðildarríki. Þorsteinn segir
að ekki sé útilokað að tækniörðug-
leikar seinki því að Norðurlöndin
geti hrint ákvæðum Schengen í
framkvæmd, en í kerfíð eru skráð-
ar upplýsingar um óæskilegar per-
sónur, týnt fólk, stolna hluti o.fl..
Tveir þingmenn
Sjálf stæðisflokks
vilja breyta fisk-
veiðistjórnun
Heimildir
til fram-
sals verði
afnumdar
NÝTT lagafrumvarp, sem Guð-
mundur Hallvarðsson og Guðjón
Guðmundsson, þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins, hafa lagt fram á
Alþingi, miðar að því, að afnema
að mestu leyti heimildir til framsals
veiðiheimilda samkvæmt gildandi
lögum um fiskveiðistjórnun.
í frumvarpinu er gert ráð fyrir
að veiðiheimildum, sem ekki veiðast
á fiskveiðiárinu, verði skilað til
Fiskistofu og þejm síðan úthlutað
til annarra skipa gegn umsýslu-
gjaldi. Lagt er til, að þetta umsýslu-
gjald nemi 5% af meðalverði við-
komandi tegundar á fískmörkuðum
innanlands. Jafnframt er gert ráð
fyrir að veiðiheimildum, sem ónýtt-
ar séu í lok fískveiðiárs, verði út-
hlutað á því næsta gegn umsýslu-
gjaldi. í greinargerð með frumvarp-
inu segir, að markmið þess sé að
einfalda og auka skilvirkni gildandi
kerfís um stjórn fiskveiða „og renna
þannig stoðum undir almennari
þjóðarsátt þar um.“
Meðal stjórnarandstöðunnar hafa
lengi verið uppi hugmyndir af svip-
uðum toga, sem miða að banni við
því, að kvóta megi leigja eða hann
geti gengið óheft kaupum og sölum.
Viðbrögð við óánægju
Guðmundur Hallvarðsson segir
frumvarpið vera tilraun til að bregð-
ast við megnri óánægju, sem ríkj-
andi sé í þjóðfélaginu og ekki sízt
meðal sjómanna, með kvótabraskið
svokallaða. Því verði að linna. Með
þeim breytingum sem lagðar séu
til með frumvarpinu verði unnt að
sníða alvarlegustu vankantana af
núverandi fiskveiðistjórnunarkerfí.
Aðspurður segir Guðmundur sátt
hafa verið um það í þingflokknum,
að þeir Guðjón flyttu þetta frum-
varp, en sjávarútvegsráðherra mun
vera því andsnúinn, þar sem hann
telur bann við fijálsu framsali veiði-
heimilda draga úr skilvirkni kerfis-
ins og umfangi fískveiða.
Vænta má að frumvarpið komi
til fyrstu umræðu á Alþingi fyrir
lok þessa mánaðar.
Alþjóðlega kvikmyndahátíðin Schermi cTAmore í Veróna á Ítalíu
María Ellingsen
valin besta leikkonan
MARÍ A Ellingsen var valin besta leikkonan
á alþjóðlegpi kvikmyndahátíðinni Schermi
d’Amore í Veróna á Ítalíu fyrir leik sinn í
kvikmyndinni Agnesi. í niðurstöðu dóm-
nefndar segir að María hljóti verðlaunin fyr-
ir „glæsilegan, heiðarlegan, yfirvegaðan og
nákvæman Ieik“ í myndinni en hún lék titil-
hlutverkið.
f samtali við Morgunblaðið sagði María
að fréttirnar af þessum verðlaunum hefðu
borist sér á besta tíma, nú þegar hún væri
að leggja lokahönd á undirbúning fyrir næsta
verkefni sitt. „Ég er að æfa mjög erfitt hlut-
verk í leikritinu Svaninum eftir Elisabeth
Egloff, sem frumsýnt verður á laugardaginn
kemur í Borgarleikhúsinu, ogþví er það
geysilega mikil uppörvun að fá þessi verð-
laun núna. Svo er það auðvitað mjög
skemmtilegt að vita að verk manns hér uppi
á íslandi skuli vera metin að verðleikum úti
í heimi.“
Að sögn Maríu eru þetta fyrstu verðlaun
sem hún hlýtur fyrir leik sinn. „Ég veit ekki
hvaða áhrif eða þýðingu þau geta haft fyrir
mig. Ég held að þetta sé nú fyrst, og fremst
bara heiðurinn sem maður hlýtur af þessu.
Það getur vel verið að þetta komi sér vel
einhvern tímann seinna.“
María segir að í dómnefndin hafi verið
menn alls staðar að úr heiminum en þess
má geta að Roger Corman var á meðal dóm-
nefndarmanna en hann er einn mesti b-
mynda leikstjóri kvikmyndasögunnar og
veitti ýmsum stórlöxum sitt fyrsta tækifæri,
svo sem Francis Coppola, Martin Scorsese,
Jack Nicholson og fleiri.
Kvikmyndin Agnes hefur tekið þátt í á
þriðja tug kvikmyndahátíða að undanförnu
og er þessa dagana sýnd á stærstu hátíðinni
í Belgíu sem haldin er í borginni Ghent. Einn-
ig er hún sýnd í Vancouver í Kanada, Den-
ver í Bandaríkjunum og í Valladolid á Spáni.
Morgunblaðið/Kristinn
MARÍA Ellingsen í hlutverki
Agnesar við tökur á myndinni.