Morgunblaðið - 20.10.1996, Blaðsíða 30

30 B SUNNUDAGUR 20. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
AUGARVATN í
Ámessýslu er í
hugum margra
gamalt og gróið
skólasetur
ásamt því að
vera áningar-
staður fjöl-
margra ferða-
manna á sumrin. Hverjum skyldi
renna í grun að oddviti staðarins
sé einn af frumheijum körfuknatt-
leiks á íslandi? Þórir Þorgeirsson
heitir hann og er fæddur á
Hlemmiskeiði á Skeiðum í Skeiðar-
hreppi 14. júlí árið 1917. Þórir er
íþróttakennari að mennt og á að
baki fjörutíu og þriggja ára starfs-
feril við skólana á Laugarvatni,
Héraðsskólann, Menntaskólann og
íþróttakennaraskólann auk starfa
> innan ÍSÍ og UMFÍ.
Árið 1970 sneri Þórir sér að
hreppapólitik og oddvitastarfinu á
Laugarvatni hefur hann gegnt í
tuttugu og fjögur ár. Hvemig stóð
á þessum viðsnúningi, úr íþróttum
í pólitík?
„Það er nú varla hægt að kalla
það viðsnúning því samhliða odd-
vitastarfinu kenndi ég íþróttir til
ársins 1981. Ég var í fyrsta sinn
kosinn í hreppsnefnd árið 1970 og
hef gegnt starfi oddvita síðan. Það
kom mér reyndar á óvart að ég
skyldi vera valinn en í þá daga
vom ekki haldnar listakosningar
heldur vom allir hreppsbúar í kjöri.
^ Ég var bara að byggja mér íbúðar-
' hús þegar kallið kom. Á hinn bóg-
inn held að íþróttir og pólitík geti
alveg átt saman, þar gildir það
sama, að hafa metnað fyrir sitt
íþróttafélag eða sveitarfélag. Ég
hef alltaf reynt að gera mitt besta
en vinsældir mínar hafa farið
minnkandi með hveijum kosning-
um.“
Hvenær komstu fyrst til
Laugarvatns?
„Það var um haustið 1936 til
,að setjast á skólabekk í Héraðs-
skólanum. Þar var ég í tvö ár en
fór þá að vinna hjá Bjarna Bjarna-
syni skólastjóra Héraðsskólans við
Laugarvatnsbúið sem svo var kall-
að. Ég vann þar í tvö ár en sótti
jafnframt íþróttatíma í skóla
Bjöms Jakobssonar (1886-1961).
Bjöm stofnaði þann skóla árið
1932 og rak hann til ársins 1942
en þá tók ríkið hann í sínar hendur
pg úr því varð íþróttakennaraskóli
íslands. Snemma árs 1940 hóf ég
síðan formlegt nám við skóla
Björns og lauk því níu mánuðum
síðar. Þann vetur vomm við átta
nemendur við skólann, fjórir strák-
ar og fjórar stúlkur."
> Hvert var viðhorf fólks til
íþróttakennaranáms á þessum
imm?
„Það var litið upp til íþrótta-
iiennaranámsins. Það var talið
rott nám og borin virðing fyrir
iví enda var Björn Jakobsson frá-
óær kennari og mikill íþróttafröm-
aður. Hann var á lýðháskólanum
í Askov á Jótlandi eins og Jónas
frá Hriflu og Gunnar Gunnarsson
skáld en brautskráðist síðar sem
íþróttakennari frá Kaupmanna-
höfn. Það má segja að ég hafi
lent inn á gafli hjá
Bimi þessi tvö ár sem
ég vann við Laugar-
. vatnsbúið og verið
honum til aðstoðar við
hitt og þetta enda
veitti ekki af. Ég hafði
auk þess mjög gaman
af íþróttum og öll sú
starfsemi sem fór fram
í íþróttaskólanum hafði
mikil áhrif á mig.
Reyndar var ég byijaður
að stunda leikfimi heima
á Hlemmiskeiði, móðir
mín var kennari, mjög
hvetjandi og jákvæð
_ manneskja. Hún hvatti
~ mig til hreyfinga og það
gerði pabbi reyndar líka.
Eftir að náminu lauk í
skóla Björns stefndi hugur
minn til frekara náms sem reynd-
ar varð ekkert úr, því bæði Bjarni
Bjarnason og Björn lögðu mjög
hart að mér að fara kenna íþrótt-
*ir við Héraðsskólann. Þar hóf ég
ÞÓRIR Þorgeirsson.
Körfubolta
oddvitinn
kennslu árið 1941 og hef því
stundum sagt í gríni að það sé
þeim að kenna að ég menntaði
mig ekki meira. Seinna fór ég þó
til Danmerkur og Noregs, árið
1952, og var þar við nám í eitt ár.“
Voru hinar frægu Mullersæfing-
ar notaðar í kennslunni á þessum
árum?
„Nei, það voru ekki kenndar
Mullersæfingar, þær voru aðallega
iðkaðar af hreystimönnum sem
stungu sér til sunds í sjóinn á köld-
um vetrarmorgnum. Fyrst ég
minnist á sund en ekki á Mullers-
æfingar er ekki úr vegi að tala
aðeins á aðstöðuleysið sem ríkti á
þessum árum í íþróttakennslunni.
I þeim efnum get ég sagt stutta
12. október áríð 1952 var fyrsta dómaraskír-
teinið í körfuknattleik gefið út á íslandi.
Handhafi þess er Þórir Þorgeirsson oddviti
á Laugarvatni og íþróttakennari til margra
-----------»■*------------------------------
ára. Jón Ozur Snorrason brá sér austur
fyrir Fjall og hitti Þóri að máli.
sögu. Árið 1942 var
ég sendur vestur til Ólafsvíkur að
kenna sund eða að minnsta kosti
gera tilraun til sundkennslu. Þá
var Þorsteinn Einarsson nýorðinn
íþróttafulltrúi ríkisins og var þetta
gert að frumkvæði hans til að efla
íþróttaiðkun í hinum dreifðu
byggðum landsins. Til marks um
aðstæðurnar var mér fenginn í
hendur poki úr þéttu
strigaefni sem var um
þrír metrar í þvermál
og klæddur að ofan
með korkhring. Þetta
var poki frá breska
hernum en þeir söfn-
uðu tíklega vatni í
þennan poka. Þegar
til Ólafsvíkur var
komið fór ég í
frystihúsið og iyllti
á pokann með
kælivatni. Síðan
hófst sundkennsl-
an en ég gat í
mesta lagi kennt
þremur nemend-
um í einu og oft
komst aðeins
einn að í þessari
sérkennilegu
pokalaug en allt tókst
þetta með þolinmæði og mikilli
vinnu. Sundprófið var síðan tekið
í sjónum."
Þórir hefur ferðast víða um land
með keppnishópa á íþróttamót, þó
sérstaklega á Landsmót ung-
mennafélaganna. Hvenær fórstu á
þitt íyrsta landsmót?
„Ég man hreinlega ekki hversu
mörg landsmótin urðu sem ég fór
á með keppnislið frá HSK en það
fyrsta var á Laugum í Þingeyjar-
sýslu árið 1946. Hinsvegar man
ég það að við fórum alltaf með
stóra skjöldinn heim.
Það gat verið erilsamt að standa
í þessu enda fór ég oft og víða um
sunnlenskar sveitir að safna í
keppnislið. Ég hafði það alltaf fyr-
ir reglu að fara með allt það lið
sem var leyfilegt enda eru lands-
mótin fyrst og síðast skemmtiferð-
ir. Ef ég náði ekki í þann besta,
þá valdi ég strax þann næstbesta.
Þetta var einföld vinnuregla og
kom oft í veg fyrir leiðindi og ves-
en. Mitt „prinsipp" hefur alltaf
verið að gleðjast yfír því sem verið
er að gera.“
Svo hefurðu líka gert víðreist
og farið með „keppnislið" til ann-
arra landa.
„Já, það má kannski segja. í
júlímánuði árið 1947 fór ég sem
formaður skátafélagsins Dalbúar
til Frakklands á Jamboree-mót
sem er nokkurskonar alheimsmót
skáta. Fararstjóri í þessari ferð var
Páll Gíslason íæknir og til margra
ára borgarfulltrúi Reykvíkinga en
Páll og kona hans, Soffía Stefáns-
dóttir, höfðu átt mestan þátt í að
koma þessum félagsskap á lag-
girnar. Þarna voru margir góðir
drengir og mætti þar nefna leikar-
ana Helga Skúlason og Gísla Al-
freðsson en þeir voru þá nemendur
í Héraðsskólanum og héldu skáta-
starfinu að talsverðu leyti uppi
enda vanir skátar.
Alheimsmótið var haldið í París
eða rétt fyrir utan sjálfa borgina
og kom það í minn hlut að kenna
þeim skátum sem fóru á mótið ís-
lenska glímu. Sýningaratriðin voru
mörg á þessari stóru hátíð en við
vorum þeir einu sem sýndum frá
öllum Norðurlöndunum og íslensk
glíma varð fyrir valinu. Það var
glímt á sléttri flöt og atriðið okkar
vakti heilmikla lukku, fólk hafði
aldrei séð neitt þessu líkt. Þeir sem
sýndu glímuna voru þó engir af-
reksmenn heldur miklu frekar
strákar sem ég hafði safnað saman
af handahófi. I þessari ferð festi
ég kaup á bikar í þeim tilgangi
að um hann yrði keppt í körfu-
bolta í skólunum á Laugarvatni.
Nokkrum árum seinna stofnaði ég
síðan til bekkjarmóta í körfubolta
við Menntaskólann að Laugar-
vatni, fljótlega eftir stofnun hans
árið 1953. Þetta var síðan kallað
Þórismótið og þar var keppt um
þennan franskættaða bikar sem
var nefndur eftir mér og kallaður
Þórisbikarinn. Ef til vill ríkir sú
hefð enn að um hann sé keppt en
ég þekki það ekki nægilega vel.“
Þórir er handhafi dómaraskír-
teinis nr. 1 í körfuknattleik á Is-
landi. Vegna þess vaknar sú spurn-
ing hvenær eiginleg iðkun körfu-
boltans hefjist hér á landi.
„Hér á Laugarvatni og sjálfsagt