Morgunblaðið - 20.10.1996, Blaðsíða 4

4 C SUNNUDAGUR 20. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Hj
FERÐALÖG
Draumurinn
um Zeppelin
lifir áf ram
[ ÞEGAR Hindenburg brann til
, kaldra kola í lendingu í Lakehurst
1 ' í Bandaríkjunum árið 1937 leit út
| fyrir að dagar loftskipanna væru
j taldir. Loftskipið var fyllt vetni og
fuðraði upp á örskömmum tíma.
, Enn er ekki vitað hvað olli slys-
inu. Sextíu og tveir af 97 um borð
lifðu það af. Millilandaferðum loft-
skipanna var þó hætt og flugskýli
þeirra í Frankfurt eyðilögð árið
1940. Loftskipasmíði lá niðri í ára-
tugi en nú hafa nokkrir framtaks-
samir í Friedrichshafen í Þýska-
landi hafið hana á nýjan leik.
Fyrsti nýi Zeppelininn á að fara í
loftið í apríl n.k., 60 árum eftir
Hindenburg-slysið í Lakehurst.
Þýsku loftskipin voru öll byggð
í Friedrichshafen við Bodensee.
Hið fullkomnasta, Graf Zeppelin,
var byggt árið 1928 og nefnt eftir
helsta frumkvöðli iðngreinarinnar,
Ferdinand von Zeppelin greifa.
Hann var fæddur árið 1836 og
missti aldrei trúna á þessa fljúg-
andi loftbelgi. Hann fjárfesti helm-
ing eigna sinna í hlutafélagi til
stuðnings loftskipum árið 1898 og
fékk þýsku þjóðina í lið með sér
tíu árum seinna eftir að loftskip
fórst í Echterdingen. Fjársöfnunin
sem hann stóð þá fyrir gekk svo
vel að fyrra blómaskeið loftskip-
anna gat hafist.
Fyrsta ferðin fréttamatur
Þjóðveijum var gert að hætta
loftskipasmíði eftir heimsstyijöld-
ina fyrri en áhugamenh misstu
ekki móðinn og henni var brátt
haldið áfram. Loftskipið Graf
Zeppelin var byggt í rannsóknar-
tilgangi og til friðsamlegra nota.
Það var dýrt og Dr. Hugo Ecken-
er, fyrrum samstarfsmanni Zepp-
elins greifa, var ljóst að reksturinn
yrði ekki ókeypis. Hann hafði sam-
band við William-Randolph Hearst,
blaðakonung í Bandaríkjunum, og
þeir ákváðu að gera sem mest úr
fyrsta flugi loftskipsins.
Jómfrúarflug Graf Zeppelins
hófst formlega í Lakehurst í New
Jersey í Bandaríkjunum. Þaðan
var flogið aftur til Friedrichshafen
og áfram til Tokyo, San Franc-
isco, Los Angeles og Lakehurst.
Hearst dagblöðin sögðu rækilega
frá ferðinni. Það hafði áður verið
fiogið í kringum hnöttinn en aldrei
á eins skömmum tíma. Graf Zepp-
'elin var 12 daga og 11 mínútur á
leiðinni.
Loftskipin voru notuð í áætlun-
arflug til Suður og Norður Amer-
íku á fjórða áratugnum. Þau flugu
á 12 daga fresti til Brasilíu og 24
daga fresti til Bandaríkjanna. Þau
fóru einnig aðrar ferðir. Það fór
vel um farþegana um borð. Þeir
sváfu í káetum eins og á farþega-
skipum, lásu í lessal, reyktu í reyk-
sal og nutu matarins í matsal.
Zeppelin greifí stofnaði Zepp-
elin-sjóðinn með peningunum sem
hann safnaði eftir slysið í Echterd-
ingen árið 1908. Samkvæmt stofn-
lögum sjóðsins átti Friedrichsha-
fen að fá hann til umsjónar ef
loftskipaiðnaður legðist niður.
Borgin fékk sjóðinn í sínar hendur
eftir heimsstyijöldina síðari. Hann
hefur síðan margfaldast en pen-
ingar úr honum eru aðallega not-
aðir í menningar- og góðgerðar-
ÞÝSKA loftskipið Graf Zeppilin yfir Öskjuhlíð 1931. í þessari ferð flutti loftskipið póst frá landinu og
var það í fyrsta skipti sem póstur var fluttur flugleiðis frá íslandi til útlanda.
Safnið rekur sögu loftskipanna í
farþegaflugi og hemotkun.
Tæknileg atriði eru útskýrð og
gömul vél úr Graf Zeppelin er til
sýnis. Hún lá úti á víðavangi í
áratugi þangað til einhver áttaði
sig á að þetta væri safngripur og
bjargaði henni frá veðri og vind-
um.
Nýju loftskipin sem fyrirhugað
er að byggja í Friedrichshavern
verða á stærð við Boing 747 eða
helmingi minni en gömlu Zeppelin-
arnir. Belgurinn verður strekktur
yfir 68,4 m langa og 14,6 m breiða
álgrind og fylltur helíum í stað
vetnis. Gondólinn fyrir fyrsta loft-
skipið er tilbúinn. Hann tekur 12
farþega og 2 flugmenn í sæti.
Hann minnir meira á flugvél en
farþegaskip.
Framleiðendurnir eiga nú þegar
samningaviðræður við hugsanlega
kaupendur. Aðilar í Bremerhaven
hafa til dæmis sýnt áhuga á að
nota loftskip í eftirlit með strand-
lengjunni og siglingaleiðum.
Framtíð Zeppelinanna liggur fyrst
og fremst í skoðunar- og eftirlits-
ferðum en ekki langferðum eins
og áður fyrr. ■
Anna Bjarnadóttir
Morgunblaðið/Anna Bjarnadóttir
ZEPPELIN-BÍLL undir eftirlíkingu af Hindenburg-loftskipinu í
Zeppelin-safninu í Friedrichshafen í Þýskalandi.
skyni. Vegleg upphæð var notuð
til að endurnýja Zeppelin-safnið í
Friedrichshafen.
Lúxus liðin tíð
Gömul Zeppelin-drossía stendur
undir eftirlíkingu af Hindenburg í
safninu. Farþegunum var líklega
ekið í svipuðum bílum niður á
höfn þegar þeir lögðu af stað í
langferð með loftskipi á árunum
milli stríða. Eftirlíkingin af Hind-
enburg er ekki nema hluti af loft-
skipinu en gefur góða hugmynd
um stærðina á „silfur vindlinum"
eins og það var stundum kallað.
1
Fosshótel komin inn í rekstur sumarhótels ó Hallormsstað
20 herbergja
gistiólma byggð
fyrir vorið
CUZCO, höfuðborg Inkaríkis.
Til Perú með
Kínaklúbbnum
KÍNAKLÚBBUR Unnar býður ferð
til Perú 21. nóvember til 14. desem-
ber. Að sögn Unnar Guðjónsdóttur,
er þetta góður tími til ferðalaga þar,
enda sumarbyijun í Perú.
Flogið verður til New York og
þaðan til Líma. Síðan liggur leið til
höfuðborgar hins foma Inkaríkis,
Cuzco, og til bæjarins Machu Picchu
sem fannst árið 1911. Síðan verður
m.a. farið til Titicacavatns í 3.810 m
hæð og ekið niður að Kyrrahafs-
strönd og til Nazca þar sem risastór
mynstur eru rist í fjöllin. Fyrirbærið
verður að skoða úr lofti og til þess
verða notaðar 4-6 sæta Cessna flug-
vélar. í lokin verður nokkurra daga
stopp í Líma áður en farið verður til
New York.
Ferðin kostar 275 þúsund krónur
með dagskrá til 5. desember, gist-
ingu í tveggja manna herbergi á 3.-4.
stjörnu hótelum, morgunmat alla
daga, hádegisverði í fímm daga og
kveðjumáltíð 12. desember, perú-
önskum leiðsögumanni sem talar
ensku og sænsku auk spænsku og
íslenskri fararstjórn. Einbýli kostar
35 þúsund til viðbótar. ■
ÁKVEÐIÐ hefur verið að byggja
nýja 20 herbergja gistiálmu við
Hallormsstaðaskóla á Fljótsdals-
héraði. Ef hagstæð tilboð fást
verður byijað á framkvæmdinni
næstu daga og gistiplássið tekið
í notkun í vor.
Hótel Edda hefur rekið sum-
arhótel í Hallormsstaðaskóla und-
anfarin ár. Að sögn Sigfúsar Grét-
arssonar skólastjóra og stjórnar-
manns í Hallormi ehf. sem reisa
mun gistiálmuna, eru einungis
sautján herbergi í skólanum og
það hefur þótt of lítið. „Þegar
skólinn var byggður var þjónustu-
rými hans haft mjög rúmt og er
hægt að byggja töluverða gistiað-
stöðu án þess að auka sameignlegt
rými,“ segir hann. Þetta hefur með
öðrum orðum verið heldur óhag-
stæð eining. En Sigfús nefnir einn-
ig að kröfur ferðamanna hafi
breyst, sífellt fleiri krefjist her-
bergis með baði og mjög lítið sé
um slíka aðstöðu á Héraði.
Sigfús er í atvinnumálanefnd
hreppsins og segir að styrking
hótelsins sé einnig gerð í þeim til-
gangi að fjölga störfum á svæðinu
og treysta búsetu. „Þegar fleiri
ferðamenn koma hingað á staðinn
skapast aðstaða fyrir fólk í sVeit-
unum að ná í ferðamenn hingað
með því að bjóða þeim áhugaverða
þjónustu, í stað þess að allir séu
að bítast um ferðamennina á Eg-
ilsstöðum," segir Sigfús.
Sagt upp samningi við Eddu
Hreppsnefndirnar sögðu upp
samningi við Hótel Eddu um rekst-
ur hótelsins og tóku upp samvinnu
við Fosshótel hf. um byggingu
gistiálmunnar og rekstur hótels-
ins. Sigfús segir að málið hafi lengi
verið í athugun í samvinnu við
Hótel Eddu en hún hafi ekki verið
tilbúin að leggja í þetta strax auk
þess sem hún væri komin inn í
byggingu nýs hótels á Egilsstöð-
um. Hann segir að þá hafl Foss-
hótel komið til sögunnar. Fosshót-
el rekur meðal annars Hótel Lind
við Rauðarárstíg og á hlut í Hótel
Hörpu á Akureyri. Að fyrirtækinu
Morgunblaðið/Kristinn
SIGFÚS Grétarsson skólastjóri Hallormsstaðaskóla og stjórnarmaður
í Hallormi ehf. fyrir framan skólann.
standa íslandsferðir, Úrval-Útsýn,
Guðmundur Jónasson sf. og fleiri,
sömu aðilar og standa að rekstri
Safariferða.
Stofnað hefur verið fyrirtækið
Hallormur ehf. um byggingu gisti-
álmunnar. Fosshótel eiga um 30%,
sveitarfélögin þijú sem standa að
skólanum eiga 30% og þessir aðil-
ar ætla að standa saman að því
að afla þess hlutafjár sem uppá
vantar, að sögn Sigfúsar. Verið
er að leita tilboða í byggingu gisti-
álmunnar. Sigfús segir að ef hag-
stætt tilboð berist verði strax haf-
ist handa við framkvæmdir en
annars gætu framkvæmdir dregist
um ár.
Ekki er búið að ákveða hvernig
gistiálman verður nýtt yfir vetrar-
tímann en ýmislegt kemur til
greina að sögn Sigfúsar. Telur
hann mögulegt að nýta hana til
að halda litlar ráðstefnur enda
hafí íþróttahúsið verið reist með
ráðstefnuhald í huga. Þá væri
hugsanlega hægt að leigja grunn-
skólanum og hússtjórnarskólanum
herbergi. ■
HB
■ ■