Morgunblaðið - 22.10.1996, Blaðsíða 31

30 ÞRIÐJUDAGUR 22. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
4-
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
3000 SJUKLINGAR
Á BIÐLISTUM
RÚMLEGA þrjú þúsund sjúklingar voru á biðlistum
eftir skurðaðgerðum á stóru sjúkrahúsunum í
Reykjavík, á Akureyri og í Hafnarfirði á liðnu vori, að
því er fram kemur í fréttaskýringu hér í blaðinu síðast-
liðinn laugardag. Lengstur var biðlistinn eftir bæklunar-
aðgerðum, eða um þrettán hundruð sjúklingar. Frétta-
skýringin sýnir að „sparnaðaraðgerðir“ í heilbrigðiskerf-
inu hafa lengt þessa biðlista umtalsvert.
„Inn á þennan biðlista kemst fólk ekki fyrr en halda
verður verkjunum niðri með svo og svo miklu af lyfj-
um,“ segir Jónas Magnússon yfirlæknir á handlækninga-
deild Landspítala í viðtali við blaðið, „og teppa sjúkling-
arnir oft eftirsótt og dýr hjúkrunarrými. - Hvað kostnað
varðar hafa rannsóknir vestan- og austanhafs sýnt fram
á að liðaskiptaaðgerðir séu með allra þjóðhagslega hag-
kvæmustu aðgerðunum.“
Biðlistar setja æ meiri svip á íslenzka heilbrigðiskerf-
ið. Um ellefu hundruð biðu aðgerða á háls-, nef og eyrna-
deildum. Samkvæmt vistunarmati eru um 200 öldrunar-
sjúklingar í brýn'ni þörf fyrir vistun á hjúkrunarheimil-
um. Sextíu bíða vistunar á barna- og unglingageðdeild
Landspítala. Smám saman eru og að myndast langir
biðlistar eftir augnaðgerðum og almennum skurðaðgerð-
um.
Samansöfnun sjúklinga á biðlista er hæpinn sparnað-
ur fyrir samfélagið. í „bezta“ falli frestun útgjalda, sem
á hinn bóginn lengir bæði þjáningar sjúklinga og fjarvist-
ir þeirra frá vinnu — og hækkar en lækkar ekki endan-
legan kostnað. Handarbakavinnubrögð af þessu tagi
sögðu og til sín í afstöðu tryggingakerfisins til aðgerða,
sem sænski taugaskurðlæknirinn Thomas Carlstedt vann
hér á dögunum, en sú afstaða ýtir fremur undir hinn
dýrari og erfiðari kostinn fyrir sjúklinga og samfélagið
en þann aðgengilegri og ódýrari.
ÓHÁÐ MEÐFERÐ
SKATTAMÁLA
VINNUVEITENDASAMBANDIÐ hefur kynnt fjár-
málaráðherra hugmyndir um stofnun skattadóm-
stóls, sem verði óháður skattheimtunm og fjármálaráðu-
neytinu. Að öðrum kosti leggur VSÍ til, að yfirskatta-
nefnd verði skipuð af Hæstarétti, en nú er það fjármála-
ráðherra, sem skipar alla nefndarmenn. Þá leggur VSI
til, að fyrirtæki og einstaklingar geti leitað fyrirfram
til skattyfirvalda og fengið skuldbindandi úrskurð um
skattalega meðferð vegna tiltekinna fjármálaráðstafana.
Þessar hugmyndir VSÍ um breytta stöðu einstaklinga
og fyrirtækja gagnvart skattayfirvöldum eru fyllilega
tímabærar. Úrskurðir skattstjóra eru nú kærðir til yfir-
skattanefndar og það er réttmæt ábending hjá VSI, að
ekki er viðunandi, að hún starfi í umboði fjármálaráð-
herra. Hann á hagsmuna að gæta, eðli málsins sam-
kvæmt, og því er eðlilegt, að hlutleysi yfirskattanefndar
sé tortryggt. Þetta fyrirkomulag gengur ekki lengur,
því stöðugt auknar kröfur eru gerðar um jafnræði borg-
aranna og yfirvalda. í því sambandi má nefna þá miklu
réttarbót, sem felst í aðskilnaði dómsvalds og umboðs-
valds, þar sem horfið er frá því aldagamla fyrirkomu-
lagi, að sami aðili rannsaki og dæmi í sakamálum.
VSÍ vekur einnig athygli á því, hversu mikilvægt það
er, að meðferð skattamála sé hraðað sem kostur er.
Skjót niðurstaða geti skipt meira máli fyrir fyrirtækin
en efnisleg. Seinagangur á afgreiðslu kærumála hjá
yfirskattanefnd er því afar óheppilegur.
Hugmynd VSÍ um, að einstaklingar og fyrirtæki geti
fengið forúrskurði hjá skattayfirvöldum um skattalega
meðferð tiltekinna fjármálaráðstafana er mjög athyglis-
verð. Það segir sig sjálft, hversu erfitt er að renna blint
í sjóinn um skattaleg áhrif fjármálaráðstafana. Leiðbein-
ingar og forúrskurðir skattayfirvalda geta komið í veg
fyrir mikla fyrirhöfn og kostnað og bætt öll samskipti
skattgreiðenda við yfirvöld. Gagnkvæmt traust er for-
senda eðlilegra samskipta.
Aukin sér-
hæfing
björgun-
arsveita?
íslenskir og erlendir sérfræðingar fluttu
erindi á ráðstefnunni Björgun 96 sem
haldin var í Reykjavík um helgina. Jóhannes
Tómasson hlýddi á nokkur erindi og pall-
borðsumræður en þar kom m.a. fram að
margt hefur batnað í skipulagi björgunar-
mála á síðustu tíu til tólf árum.
Morgunblaðið/Golli
MARGT var til sýnis í og við Perluna í tengslum við björgunarráð-
stefnuna og hér eru börnin komin um borð í einn
björgunarbátinn sem þar var.
MILLI 40 og 50 erindi
voru flutt á ráðstefnunni
Björgun 96 sem Lands-
björg og Slysavarnafé-
lag íslands stóðu að. Voru það
bæði sérfræðingar á ýmsum svið-
um er koma við sögu björgunar-
mála og félagar björgunarsveit-
anna. í pallborðsumræðum í lok
ráðstefnunnar var þeirri spurningu
varpað fram hvort innleiða beri
atvinnumennsku í björgunarstörf í
meira mæli en gert er. Lýstu full-
trúar björgunarsveita, lögreglu og
slökkviliðs yfir að fyrirkomulagið
væri í aðalatriðum gott og í raun
væri fagmennska og sérþekking
ekki síður fyrir hendi í björgunar-
sveitunum en hjá opinberum aðil-
um. Ekki var talið að búast mætti
við meiri atvinnumennsku í björg-
unarstörfum, þ.e. launuðum starfs-
mönnum á vöktum, aðallega vegna
kostnaðar.
Kristbjörn Óli Guðmundsspn
varaforseti Slysavarnafélags ís-
lands ræddi í erindi sínu um þjálfun
og æfingar björgunarmanna. Sagði
hann það lykilatriði að fyllsta ör-
yggis væri gætt við æfingar og að
eftirliti væri sinnt. Sífellt væru
gerðar auknar kröfur til björgunar-
sveita, þær ættu að geta sótt fólk
í vandræðum nánast hvert sem er
og yrðu að hafa til þess búnað og
kunnáttu. Varpaði hann því fram
hvort hugsanlega mætti koma upp
meiri sérhæfingu milli sveita,
óþarfi væri að allar sveitir kæmu
sér upp fullkomnum búnaði til sér-
hæfðustu verkefna.
Skúli Jón Sigurðarson formaður
rannsóknanefndar flugslysa ræddi
um hvernig aðskilnaður væri nú
orðinn milli nefndarinnar og Flug-
málastjórnar í kjölfar nýrra laga
sem sett voru í fyrra. Rannsókn
flugslyss eða flugatviks miðaðist
við að komast að orsökum og að
koma í veg fyrir að slíkt endurtaki
sig og að flugöryggi mætti þannig
eflast. Væri ekki gerður greinar-
munur á slysi og atviki, hvort
tveggja væri rannsakað af sömu
alvöru. Þá fór hann nokkrum orð-
um um mikilvægi þess að björgun-
armenn hrófluðu ekki við rústum
nema eftir því sem nauðsynlegt
væri vegna björgunar farþega eða
farms og nauðsynlegt væri að varð-
veita verksummerki sem best, skrá
og mæla það sem fara kynni for-
görðum meðan beðið væri eftir
rannsóknamönnum.
Eldsneyti úr varðskipum?
Benóný Ásgrímsson flugstjóri
hjá Landhelgisgæslunni ræddi um
getu og takmarkanir þyrlukosts
Gæslunnar. Lýsti hann hvernig
afkastageta nýju Super Puma þyrl-
unnar væri mun meiri en þeirrar
eldri og að hún gæti t.d. farið 270
til 300 mílur á haf út en minni
þyrlan aðeins um 150 mílur, hún
gæti tekið 20 til 25 manns í sæti
en ella 8 sjúklinga í börur, hún
gæti flogið í ísingu o.fl. Staðhæfði
hann að LIF væri fullkomnasta
björgunarþyrla við Norður-Atl-
antshafið. Benóný sagði að nú
væri til athugunar að fá búnað í
þyrluna sem gerði henni kleift að
taka eldsneyti frá varðskipum.
Slíkur búnaður væri nú um borð í
dönsku varðskipunum og hefði
þegar verið samið við þau um að
fá eldsneyti þegar þyrlan væri búin
að fá sinn búnað samþykktan og
uppsettan sem hann kvaðst vona
að yrði á næstunni.
Gagnasöfnun og
snjóflóðaspár
Með nýjum lögum sem samþykkt
voru í lok síðasta árs í kjölfar snjó-
flóðanna á Vestfjörðum var Veður-
stofu falið að gera snjóflóðaspár
og rýmingaráætlanir og hefur
Magnús Már Magnússon snjóflóða-
sérfræðingur Veðurstofunnar haft
veg og vanda af því starfi. Sagði
hann að breytt viðhorf í kjölfar
snjóflóðanna og meiri umfjöllun
hefði orðið til þess að fólk hefur
rifjað betur upp eldri snjóflóð og
veitt meiri upplýsingar, safnast
hafi meiri gögn til að hægt sé að
gera betri snjóflóðaspár og rýming-
aráætlanir fyrir einstök svæði auk
þess sem fleiri menn hafi nú verið
ráðnir til að sinna snjóathugunum.
Veðurstofan hefur skipt viðbún-
aði sínum í þrjú stig eftir því hversu
alvarlegt ástandið er metið. Á
fyrsta stiginu hefur veðurfræðing-
ur á vakt samband við snjóathug-
unarmann ef útlit er fyrir mikla
snjósöfnun, á næsta stigi er kallað-
ur til annar veðurfræðingur og
fleiri starfsmenn snjóflóðavarna,
ástandið metið, almannavörnum
tilkynnt ástandið og spáð sérstak-
lega fyrir viðkomandi svæði. Á síð-
asta stigi er tilkynnt um hættu-
ástand og gripið til rýmingaráætl-
unar.
Rýmingaráætlun í
þremur flokkum
Rýmingaráætlun er skipt í þrjá
flokka og hefur byggðum verið
skipt í ákveðna reiti og upplýs-
ingabæklingum dreift á heimilin.
Fyrsti flokkur tekur til reita þar
sem vitað er að snjóflóð hafa fallið
eftir hóflega snjósöfnun. Næsta
stig er miðað við þekkt flóð eins
og þau hafa náð lengst og er rýmt
ef spáð er veðri sem reynslan hefur
sýnt af hafi mikla snjóflóðahættu
í för með sér. Á þriðja stigi er stórt
svæði rýmt þegar mikill snjór hefur
hlaðist upp og spá og athuganir á
snjóalögum benda til mikillar
hættu.
Hönnuð hafa verið sérstök eyðu-
blöð til að nota við samskipti sem
aðilar verða að staðfesta móttöku
á til að tryggja að hvergi misfarist
upplýsingar. „Gagnaöflun er mun
meiri, notaðar eru sjálfvirkar
veðurathugunarstöðvar og kerfi
snjóflóðaeftirlitsmanna eflt, menn-
irnir eru betur búnir og í launuðu
starfi, flestir hlutastarfi,“ sagði
Magnús og segir að þessi viðbrögð
séu meðal annars byggð á reynsl-
unni frá Vestfjörðum en sagði að
þetta væri ekki framtíðarlausn.
Meta þyrfti þörf á frekari varnar-
mannvirkjum og að rýmingaráætl-
anir myndu taka breytingum.
Staðsetningu og byggingu
mannvirkja áfátt?
Af hverju varð svo mikið tjón
sem raun bar vitni í snjóflóðunum
á Súðavík, Flateyri, í Tungudal og
við Funa? spurði Árni Jónsson
verkfræðingur í erindi sínu er hann
fjallaði um rústabjörgun og snjó-
flóð en Árni hefur einnig langa
reynslu af starfi í björgunarsveit.
Sagði hann að vitanlega hefðu flóð-
in verið mjög mikil og hörð og hraði
þeirra mikill en ljóst væri þó að
staðsetning mannvirkja, hönnun og
hugsanlega bygging þeirra hefði í
einhverjum tilvikum ekki verið sem
skyjdi.
Árni Jónsson sagði að svo virtist
sem menn gleymdu fljótt snjóflóða-
sögunni, byggðin færðist ofar í
brekkur og nær fjöllum, hús væru
ekki rétt hönnuð, þau sneru ekki
rétt miðað við hugsanlega snjó-
flóðahættu, þau sneru oft langhlið-
inni upp í brekku. Nefndi hann að
í sumum húsum á Flateyri og Súða-
vík hefði járnabinding í útveggjum
verið of gisin, hún væri ekki fyrir
hendi í sumum milliveggjum húsa
sem væru þá veikari fyrir vikið,
þök hefðu ekki verið nógu sterk-
lega bundin veggjum, loftplötur
sjaldnast steyptar og væri ástæðan
fyrir þessum atriðum annaðhvort
gölluð hönnun eða óvönduð vinnu-
brögð. Varpaði hann því fram hvort
eftirliti væri þá áfátt, hvort ekki
væri farið að byggingarreglugerð-
um og hvort einhveijir hefðu verið
látnir sæta ábyrgð vegna þessa.
En hann minnti einnig á að alls
ekki væri víst að einhveijum
mannslífum hefði verið bjargað
þótt þessum atriðum hefði verið
öðruvísi varið á þessum stöðum.
Þá benti Árni á hversu mikil-
vægt væri að safna nákvæmum
upplýsingum í snjóflóðum, m.a.
hveijir hefðu bjargast úr flóðum
og hvernig, hvenær fólk fannst,
hvernig ástand þess var, hvar og
hvernig hugsanleg fórnarlömb
fundust og sneru og svo framveg-
is. Allar slíkar upplýsingar væru
mikilvægar við rannsókn á afleið-
ingum snjóflóða. Þá lagði hann til
að skipuð yrði sérstök rannsókna-
nefnd fyrir snjóflóð rétt eins og til
væru rannsóknanefndir fyrir flug-
slys og sjóslys.
Æfingar eru allt annað en
raunveruleikinn
Jón Svanberg Hjartarson for-
maður björgunarsveitarinnar á
Flateyri lýsti í erindi sínu fyrsta
klukkutímanum eftir að flóð féll
þar síðasta haust en hann sagði
björgunarsveitina fámenna og
þrátt fyrir æfingar væri raunveru-
leikinn ávallt allt annað. „Þetta var
því miður fleiri en einn klukkutími
sem við vorum einir því utanað-
komandi hjálp barst ekki fyrr en
fjórum til fimm tímum eftir að flóð-
ið féll,“ sagði Jón og var þá hægt
að skipta út mönnum og hundar
komu einnig til sögunnar.
Jón Svanberg lýsti hvað gerðist
fyrstu klukkutímana, m.a. hvernig
fyrsti hópurinn hefði farið til leit-
ar. Sagði hann slæmt að geta ekki
sent nema 7 menn út í senn þar
sem ekki hefðu verið til fleiri tæki
til að hafa beint samband við þá
og biðin hefði verið erfið á meðan
fyrir hina.
Hann sagði að smám saman
hefðu borist fréttir af húsum sem
voru í rúst, höfðu færst til og af
fólki sem væri að finnast og af
fólki sem hefði yfirgefið hús sín.
Þá hefði borist vitneskja eftir nokk-
urn tíma um að byijað væri að
sinna fólki í mötuneyti Kambs,
þangað hefði fólk flúið sem komist
hefði úr flóðinu og aðstandendur
þeirra sem farist höfðu. Stöðugt
samband var við lögreglu og björg-
unarmenn sem voru á leið frá
ísafirði. Þegar ljóst var að þeir
inyndu ekki komast landleiðina
hefði verið ákveðið að aka yfir
fjörðinn og reyna að sigla með þá
frá Holti. Kúfiskbáturinn Æsa
hefði annast það og menn verið í
mikilli hættu þegar þeir stukku af
ónýtri bryggjunni á Holti um borð
í bátinn.
Jón Svanberg sagðist að lokum
dást að öllum sem komu við sögu
og kvaðst mæla fyrir munn Flat-
eyringa allra þegar hann þakkaði
fyrir hina miklu aðstoð sem svo
margir veittu. Sagði hann björgun-
arstörf margslungin og þar væru
öll verk jafn mikilvæg, stjórnun,
leit, skipulag, matseld, aðhlynning
og flutningar. Sagði hann að marg-
ir sem komu við sögu hefðu ekki
verið í björgunarsveitum og hefðu
óskað eftir námskeiðum og væru
tilbúnir að veita aðstoð annars
staðar ef á þyrfti að halda.
ÞRIÐJUDAGUR 22. OKTÓBER 1996 31
Samgöngumál í brennidepli á aðalfundi Samtaka sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
Höfuðborgarsvæðið fái
þriðjung vegafjár
Meginefni aðalfundar
Samtaka sveitarfé-
laga á höfuðborgar-
svæðinu síðastliðinn
laugardag var fjár-
veitingar til vega-
mála á svæðinu
oguppbygging
samgöngukerfis-
ins til framtíðar.
Þórmundur Jón-
atansson fylgdist
með umræðum á
fundinum.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
HALLDÓR Blöndal, samgönguráðherra, og Jón Rögnvaldsson, aðstoðarvegamálastjóri, bera saman bækur
sínar á aðalfundi SSH. Þingmennirnir Jóhanna Sigurðardóttir og Rannveig Guðmundsdóttir fylgjast með.
HALLDÓR Blöndal, sam-
gönguráðherra, lýsti yfir
því á 20. aðalfundi Sam-
taka sveitarfélaga á höf-
uðborgarsvæðinu (SSH), að stefnt
verði að því, í langtímavegaáætlun
til ársins 2008, að þriðjungur vega-
fjár renni til vegaframkvæmda á
höfuðborgarsvæðinu. Halldór
minnti á að ekki hafi verið hugað
að því fyrr en árið 1990 að auka
flárveitingar til vegamála á svæðinu
og taldi hann ekki veita af að halda
þeirri stefnu áfram.
Samgöngumál voru í brennidepli
á aðalfundinum sem haldinn var í
Mosfellsbæ á laugardag. Auk ráð-
herra tóku Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir, borgarstjóri, Stefán Her-
mannsson, borgarverkfræðingur,
og Árni Hjörleifsson, fráfarandi for-
maður SSH, þátt í umræðum um
þetta málasvið undir yfirskriftinni:
Fjárveitingar til uppbyggingar
stofnbrauta á höfuðborgarsvæðinu.
Forsendur voru skýrar í erindum
ræðumanna. Efla þarf samgöngu-
kerfi á höfuðborgarsvæðinu vegna
stöðugt vaxandi umferðarþunga,
aukinnar slysahættu og aukinnar
tíðni umferðartafa. Einnig var
áhersla lögð á að samþætta þarfir
ólíkra hópa vegfarenda. Borgar-
stjóri minnti í þessu efni á að ekki
mætti einblína á einkabílinn heldur
yrði að huga að hlut hjólreiða-
manna, gangandi vegfarenda og
viðskiptavina strætisvagna.
Óhjákvæmilegt að skerða fé
Ráðherra taldi óhjákvæmilegt að
skerða nokkuð fé til vegafram-
kvæmda á sama tíma og ----------
ríkisstjórnin einsetti sér
að ná tökum á ríkisfjár-
málum. Af þessum sökum
hafi tekjum Vegasjóðs af
framkvæmdaátaki í vega-
málum á höfuðborgarsvæðinu verið
dreift á fimm ár en ekki fjögur eins
og fyrirhugað var þegar til þess var
efnt árið 1995. Hann áréttaði þó
að unnið yrði samkvæmt áætlun við
síðasta verkþátt við framkvæmdir
á Vesturlandsvegi, brú yfir Sæ-
braut, þannig að honum verði lokið
á næsta ári.
Halldór taldi þá áherslubreytingu
sem orðið hefði við skiptingu vega-
fjár fyrir fáeinum árum hafa verið
rétt skref og bætt stöðu höfuðborg-
arsvæðisins. Þá var horfið frá þeirri
aðferð að vega saman umferð og
lengd stofnbrauta og ákveðið að
leggja til grundvallar fólksfjölda.
Óstöðugt ökulag
fjárveitingavagnsins
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
borgarstjóri, fagnaði því að tekist
hefði að auka fjárveitingar til fram-
kvæmda við þjóðvegi á höfuðborg-
arsvæðinu á síðustu árum og sagði
að þær væru nú nær því sem eðli-
legt gæti talist miðað við áætlaða
þörf. Hún gagnrýndi á hinn bóginn
óstöðugt ökulag hjá ökumanni fjár-
veitingavagnsins sem ýmist stígi á
bensínið eða bremsurnar. Borgar-
stjóri taldi einsýnt að ríkisstjórnin
yrði að finna varanlega lausn á því
hvernig hægt væri að auka og halda
jöfnum framlögum til vegamála á
höfuðborgarsvæðinu. Með jöfnum
framlögum fram í tímann væri
hægara að forgangsraða verkefn-
um. Kvaðst hún vona að samstaða
tækist að nýju meðal sveitarfélaga
um sameiginlega tillögu um for-
gangsröðun framkvæmda, en þau
lögðust á eitt árið 1994 þegar vega-
áætlun var samin.
Mikilvægt er að sögn borgar-
stjóra að um 1.000-1.200 milljónum
kr. sé varið árlega til nýfram-
kvæmda á höfuðborgarsvæðinu.
Jafnhliða kostnaðartölum um áætl-
aða þörf svæðisins fyrir vegafram-
kvæmdir telur borgarstjóri nauð-
synlegt að huga að öðrum kostnað-
artölum vegakerfisins. Hún fullyrti
að ríkissjóður hagnaðist um 3.500
milljónir kr. árlega í formi bensín-
gjalds vegna 75-80 þúsund bifreiða
sem væru á svæðinu. Þá rynnu um
--------- 1.900 milljónir kr. í ríkis-
sjóð vegna tekna af skött-
um og ýmsum gjöldum
af bifreiðum. í ljósi þess
_________ að rekstur og viðhald
þjóðveganna á þessu
svæði nemi um 200 milljónum kr.
á ári væru 1.000 milljónir kr. í ný-
framkvæmdir engin ofrausn.
Sveitarfélögin fái hlut
í bifreiðagjöldum
Borgarstjóri varpaði ennfremur
fram þeirri spurningu hvort ekki
væri eðlilegt að sveitarfélög fengju
hlut af þeim gjöldum sem lögð
væru á bíleigendur og rynnu óskert
í ríkissjóð til að standa straum af
rekstri og viðhaldi gatnakerfisins.
Sagði hún að árlega verðu sveitar-
félög á höfuðborgarsvæðinu um
Fjárfesting I
umferðarör-
yggi skilar sér
1.200 milljónum kr. til reksturs
gatnakerfisins, sem greitt væri úr
sameiginlegum sjóðum þeirra sem
á svæðinu búa, jafnt af þeim sem
lítið ferðast eða með almennings-
samgöngum sem hinum sem nota
einkabílinn. „Þannig má segja að
bílistarnir greiði til ríkisins sinn hlut
af þeim kostnaði sem þeir valda
ríkissjóði, og kannski vel það, en
alls ekkert til sveitarfélaganna,“
sagði Ingibjörg Sólrún.
Borgarstjóri greindi loks frá því
að Reykjavíkurborg hefði sett sér
það markmið að fækka umferðar-
slysum um 20% fram að aldamótum.
Lögð væri áhersla á fræðslu, áróð-
ur, þjálfun, löggæslu og umferðar-
tæknilegar aðgerðir, s.s. útfærslu á
svæðum í grónum hverfum þar sem
leyfilegur hámarkshraði bifreiða
væri 30 km/klst.
Ejárfesting
skilar sér hratt
Vegaframkvæmdir á höfuðborg-
arsvæðinu eru að mati Árna Hjör-
leifssonar, fráfarandi formanns
SSH, með arðbærustu framkvæmd-
um á landinu. Hann segir hagræð-
ingu af bættum umferðarmann-
virkjum ótvíræða, hún fælist í tíma-
sparnaði, minna sliti bifreiða og
sparnaði í rekstri þeirra og fækkun
slysa og umferðaróhappa.
Árni vísaði til reynslu Dana um
sparnað vegna fækkunar umferðar-
slysa og sagði að fjárfesting þeirra
í auknu umferðaröryggi skilaði sér
mjög hratt. Hann sagði að Danir
hefðu gert 12 ára áætlun til að
draga úr slysum á tímabilinu 1989-
2000 og fyrstu þijú árin
hafi tekist að ná settu
marki að fækka slysum
um 15%. Árni sagði að
eftir árið 2000 reikni Dan-
ir með að spara um 10
milljarða vegna slysa en 21,5 millj-
arða vegna eignatjóns. Miðað við
þær upphæðir sem lagðar hefðu
verið í átakið sagði hann að fjárfest-
ing Dana skili sér á 3,6 árum.
Árni greindi frá því að hjá um-
ferðardeild borgarverkfræðings í
Reykjavík hafi verið gerð könnun
um ábata af lagfæringum á umferð-
armannvirkjum. Árni segir að sam-
kvæmt þessari könnun geti einfald-
ar lagfæringar borgað sig á nokkr-
um vikum. Ef skoðað væri stærra
mannvirki, s.s. mislæg gatnamót
Miklubrautar og Kringlumýrar-
brautar, sagði Árni að sú fram-
kvæmd borgaði sig á 13 árum.
Kostnaður vegna slysa á gatnamót-
unum var um 100 milljónir kr. á
ári. Með gerð 650 milljóna kr.
mannvirkis mætti aftur á móti
fækka slysum um helming. *
Vegatollar ein leið
Nokkuð var rætt um aðrar leiðir
til að fjármagna vegaframkvæmdir
en með beinum ríkisframlögum.
Borgarstjóri taldi vegatolla eina leið
sem kæmi til greina. Þó yrði að
huga vel að útfærslunni og gæti
staðsetning vegtollaskýla útilokað
að sú leið yrði farin.
Halldór Blöndal sagði ekki skil-
yrði til að fara þessa leið nema við
fjármögnun ganganna undir Hval-
Ijörð. Það skýrðist af því að vega-
lengdin styttist mjög verulega og
gjaldið yrði þess vegna ákvarðað
með hliðsjón af þeim kostnaði sem
sparaðist. Ráðherra sagði þó býsna"
fjarlægt að fjármagna Sundabraut,
nýjan veg frá Sundahöfn um
Gunnunes og yfir Kollafjörð, með
vegatollum þar sem vegalengdin
sem sparaðist væri óveruleg.
Mörg verkefni
á kortinu
Vegna endurskoðunar vegaáætl-
unar sem tekur til tímabilsins 1997-
2000 er unnið að því að samræma
tillögur sveitarfélaga um vegafram-
kvæmdir. Stefán Hermannsson,
borgarverkfræðingur, sagði tillögur
ekki fullbúnar en búið væri að skrá
öll helstu verkefni sem koma til
álita á næstu 4 árum. í Reykjavík"
eru tvö verkefni efst á
blaði. Annars vegar
framkvæmdir við Miklu-
braut og tengigötur við
hana og hins vegár
Sundabraut. Hann sagði
byggingu Sundabrautar tæknilega
flókið verkefni, enda væri hún í
nábýli við aðalflutningahöfn lands-
ins; Sundahöfn.
I Mosfellsbæ eru endurbætur á
Vesturlandsvegi þar sem hann ligg-
ur um bæinn og á Vesturlandsvegi
til Reykjavíkur brýnar. Kópá-
vogsbúar og Garðbæingar leggja
áherslu á framkvæmdir við Reykja-
nesbraut með byggingu mislægra
gatnamóta. í Hafnarfirði segir Stef-
án að áhugi sé á mislægum gatna-
mótum Lækjargötu og Reykjanes-
brautar.
Ekki má
einblína á
einkabílinn