Morgunblaðið - 22.10.1996, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 22. OKTÓBER 1996 49
BRÉF TIL BLAÐSINS
Hvað er ITC?
Um klám og vændi
Frá Sæunni Óladóttir:
ÞEGAR ég er spurð að því nota ég
oft gamla nafnið okkar Málfreyjur
til útskýringar. Bæði segir það heiti
heilmikið og svo er eins og margir
kannist við það.
En árið 1985
voru samtökin
opnuð karl-
mönnum einnig
og þá var nafn-
inu Málfreyjur
breytt í ITC sem
er ensk skamm-
stöfun og stend-
ur fyrir Intern-
ational training
in communicati-
on eða alþjóðleg þjálfun í samskipt-
um. Hlutverk samtakanna er því
að þjálfa aðila í mannlegum sam-
skiptum.
Og þar er af nógu að taka eða
hefur þú, lesandi góður, ekki heyrt
þetta um börnin, unglingana og
okkur fullorðna fólkið?
Börnin eyða miklum tíma í að
horfa á sjónvarpið og í tölvunni,
foreldranir vinna. Og í þessari vin-
sælu afþreyingu tölvuleikjunum
þurfa þau misjafnlega mikið að hafa
Frá Sigurði R. Þórðarsyni:
„FIMM milljónir króna á ári til
prests í Lúxemborg er angi af eymd
íslenskra þjóðmála, linnulausri þjón-
ustu stjórnkerfisins við kostnaðar-
sama sérhagsmuni". Þetta eru nið-
urlagsorð ritstjórnargreinar Jónasar
Kristjánssonar ritstjóra DV, mið-
vikudaginn 2. október 1996.
Þar sem ritstjórnargreinin fjallar
öðrum þræði um vinnulag stjórn-
valda í landinu fyrr og síðar, er
ekki úr vegi að rilja upp örfáar setn-
ingar úr téðri grein. „Ríkisstjórnin
getur yfirleitt fundið peninga, þegar
leysa þarf sérhagsmuni af ýmsu
tagi. Lög eru sett til að gæta hags-
muna tryggingarfélaganna gegn
hagsmunum almennings“. Þá er
beitt sérleyfum og einkaréttar-
ákvæðum af ýmsu tagi í sama til-
gangi. Auk þess eru gerðir búvöru-
samningar, sem kosta þjóðina millj-
arða. Sjávarútvegurinn er hnepptur
í viðjar kvótabrasks, þar sem stjarn-
fræðilegar upphæðir flæða árlega á
milli útgerða og fiskvinnslu í land-
inu, í þeim tilgangi að spila á kerf-
ið, m.a. með því að neyða áhafnir
skipa til að taka þátt í kvótaleigu,
fyrir að ráða við andstæðinginn en
hver svo sem hann er hefur hann
aldrei mannleg samskipti við þau
og ennþá síður gerir sjónvarpið það.
Unglingar og börn liggja undir
ámæli um að þau kunni ekki al-
menn samskipti heldur noti hnefa-
réttinn til að jafna ágreining. Nú
eða bara beiji og sparki tilefnis-
laust áður en þau reyna aðrar sam-
skiptaleiðir.
Og börn læra auðvitað bara það
sem fyrir þeim er haft enda eigum
við fullorðna fólkið oft í mesta basli
með samskipti. Vinnustaðafundir
eru jafnvel haldnir þar sem allir
geta verið aðeins í glasi því þá þykj-
umst við frekar geta talað út um
hlutina.
Og hver hefur ekki Ient í því að
vera á fundi í foreldrafélaginu, á
vinnustaðnum eða annars staðar
og fundurinn er helmingi lengri en
hann þyrfti að vera því stjórnandinn
stjórnar ekki fundinum eða fundar-
menn virða ekki fundarsköp. En
það sem samt fær okkur flest til
að leita til ITC er að á fundum og
samkomum fólks þorum við ekki
að standa upp og segja okkar skoð-
un. ITC var stofnað 1938 í Banda-
í stað kvóta sem útgerðin var búin
að seija frá sér.
Jónas Kristjánsson segir ennfrem-
ur í grein sinni: „Nú er svo komið
að íslenskur almenningur getur áttað
sig á, að fjandmenn hans sitja á
Alþingi og í ríkisstjóm, en stuðnings-
menn hans sitja á skrifstofum í er-
lendum stórborgum." Þama á Jónas
við vonarneistann sem kviknað hefur
hjá ýmsum, með íhlutun Evrópusam-
bandsins í innri málefni á Islandi.
Dæmi: Starfsemi erlendra trygging-
arfélaga hér, sem þegar hefur orðið
til mikilla hagsbóta fyrir almenning
í landinu. Ég held því miður, að þrátt
fyrir bjartsýni Jónasar Kristjánsson-
ar á jákvæðar breytingar, þá muni
þessi þjóð áfram vilja láta kúga sig
af eigin stjóm- og embættismanna-
kerfi. Þjóðin hefur frá aldaöðli látið
ósvífna embættis- og stjórnmála-
menn ráðskast með örlög sín. I þessu
ferli hafa ævinlega valist til forystu
óbilgjamir rammungar, sem mark-
visst hafa unnið gegn framföram og
hagsmunum almennings í landinu.
A sama hátt virðist ráðherrunum
þremur, sem tryggðu Flóka Krist-
inssyni hið feita lúxusborgaremb-
ríkjunum en fyrsta íslenskumælandi
deildin hóf starfsemi sína 1975.
í ITC æfir þú þig i að tjá þig
frammi fyrir öðrum, að stjórna
umræðum áhyggjulaust, og þar
eykur þú sjálfstraust þitt því þú
kemst að því að þú getur miklu
meira en þú hélst. Þar lærirðu fund-
arsköp og að vinna með öðrum,
leiða vinnu annarra en einnig að
láta að stjórn. í ITC færðu jákvætt
viðmót og hvatningu til að takast
á við þessa þætti og verkefnin geta
verið eins mismunandi og þau eru
mörg. Og það sem miklu máli skipt-
ir er að þú ræður hraðanum sjálf-
(ur). Aukin tækni þar sem við get-
um átt samskipti við annað fólk í
gegnum tölvur bæði í vinnunni og
heima eykur enn þörf fyrir þjálfun
í mannlegum samskiptum.
Og var nú þörfin mikil fyrir.
í ITC ert þú alltaf velkomin(n) á
deildarfundi en hver deild heldur
fundi tvisvar í mánuði. Deildir eru
hér og hvar um landið og margar
á höfuðborgarsvæðinu. ITC deildin
Melkorka heldur sérstakan kynn-
ingarfund miðvikudaginn 23. októ-
ber kl. 20 í Félagsmiðstöðinni
Gerðubergi. Yfirskrift fundarins er
þörf áminning fyrir okkur öll:
„Leggðu rækt við sjálfan þig, þú
ert allt sem þú átt.“
SÆUNN ÓLADÓTTIR,
forseti ITC Melkorku.
ætti, hafa runnið blóðið til skyldunn-
ar. Þeir munu hafa fundið til sér-
stakrar samkenndar með honum,
fyrir að hafa mánuðum saman tek-
ist að fótumtroða og niðurlægja
réttindi almennings í heilli kirkju-
sókn. Að því er virðist, vegna þess
að hann hafði ekki burði til að tak-
ast á við vinsældir Jóns Stefánsson-
ar og Langholtskirkjukórsins. Lengi
lifi ofbeldið.
Þar sem ítrekað hefur komið fram
að Islendingafélögin í Lúxemborg
hafa afþakkað þessa nýju þjónustu,
geri ég það að tillögu minni að sr.
Flóki verði skipaður prestur fýrir
þijár stórar afskekktar sóknir. Þess-
ar sóknir gætu t.d. verið úthafsveiði-
floti íslendinga á Flæmska Hattin-
um, Reykjaneshrygg og í Smug-
unni. Þarna gæti klerkurinn ferðast
á milli skipa á svörtum Zodiac, og
boðað guðsorðið án truflunar orgel-
leiks og helgisöngva. Þarna gæti
þessi maður kannski orðið að gagni
og til uppörvunar áhyggjufullum
heimilisfeðrum við störf þeirra á
reginhöfum.
SIGURÐUR R. ÞÓRÐARSON,
Glaðheimum 8, Reykjavík.
Frá Ómari Smára Ármannssyni:
ÁBENDINGAR hafa komið fram
um að klámsýningar tíðkist á til-
teknum veitingastöðum í Reykjavík
og stúlkur sem hingað koma í þeim
tilgangi erlendis frá taki þátt í slík-
um sýningum. Þá hefur því verið
haldið fram að hérlendar stúlkur
og erlendar bjóði blíðu sína á veit-
ingastöðum og að komið hafi verið
upp möguleika til skyndikynna með
tilstuðlan símaþjónustu. Auk þess
hefur verið kvartað yfir því að
yngra fólk en 18 ára hafi aðgang
að eða geti fengið keypt klámblöð
á blaðsölustöðum þrátt fyrir bann-
ákvæði Iaga þar að lútandi.
Lögreglan hefur í framhaldi af
þessum ábendingum m.a. reynt að
vekja athygli blaðasala erlendra
tímarita á gildandi ákvæði hegn-
ingalaga þar sem segir að það varði
refsingu að láta af hendi við ungl-
inga yngri en 18 ára klámrit, klám-
myndir eða aðra slíka hluti. Hún
hefur látið athuga með svonefndar
„erótískar" sýningar tiltekinna
skemmtistaða og er eitt slíkt mál
nú í athugun hjá embætti ríkissak-
sóknara. Þá hefur verið fylgst með
starfsemi innfluttra „dansmeyja"
hjá útlendingaeftirlitinu, en nefnda
símaþjónustu þyrfti að skoða nán-
ar, enda um að ræða nýbreytni hér
á landi.
I gildandi hegningalögum segir
að „hver sem stundi vændi sér til
framfærslu skuli sæta fangelsi allt
að 2 árum“. Jafnframt að hver sá
sem hefur atvinnu eða viðurværi
sitt af lauslæti annarra skuli sæta
fangelsi allt að 4 árum. Sömu refs-
ingu varðar það að ginna, hvetja
eða aðstoða ungmenni, yngra en
18 ára, til þess að hafa viðurværi
sitt af lauslæti. Þá liggur einnig
sama refsing við því að stuðla að
nokkur maður flytji úr Iandi eða til
landsins í því skyni að hafa viður-
væri sitt af lauslæti ef viðkomandi
er yngri en 21 árs. Auk þessa varð-
ar það allt að 4 ára fangelsi að
stuðla að því með ginningum,
hvatningum eða milligöngu að aðrir
hafi holdlegt samræði eða önnur
kynferðismök gegn greiðslu eða
geri sér lauslæti annarra að tekju-
lind, s.s. með útleigu húsnæðis eða
öðru slíku. í lögunum segir auk
þess að „ef klám birtist á prenti,
skal sá, sem ber ábyrgð á birtingu
þess eftir prentlögum, sæta fang-
elsi allt að 6 mánuðum. Sömu refs-
ingu varðar það að búa til eða flytja
inn í útbreiðsluskyni, selja, útbýta
eða dreifa á annan hátt klámritum,
klámmyndum eða öðrum slíkum
hlutum, eða hafa þá opinberlega til
sýnis, svo og að efna til opinbers
fyrirlestrar, eða leiks, sem er ósið-
legur á sama hátt“. Bann til að
stunda vændi eða klámsýningar, _
t.d. í listrænum tilgangi, er ekki
skilyrðislaust og þarf lögreglan því
að hafa framangreind ákvæði til
hiiðsjónar þegar hún hefur afskipti
af tengdum málum.
Vændi utan skilgreiningar lag-
anna virðist fram að þessu einungis
hafa verið stundað í litlum mæli
hér á landi og þá helst af einstaka
„heimavinnandi" eða til að greiða
fyrir eða ijármagna vímuefnaneyslu
viðkomandi. Hafa ber í huga að
mál tengd vændi eru svolítið sér-
stök. Þolandi og gerandi eru yfir-
leitt sami aðilinn. Hann er því
sjaldnast kærður. Fáir hafa fram
að þessu verið dæmdir vegna brota
á ákvæðum laganna. Helst hefur
það verið fyrir hlutverk milliliðar.
Nú á tímum virðist vera farið að
gæta annarra áhrifa en áður hér á
landi. Áhugi hefur farið vaxandi á
greiðara aðgengi að tengdri afþrey-
ingu í tíma og rúmi. Upphafi fylgir
nær undantekningalaust eitthvert
framhald. Reynsla annarra þjóða
af klámi og vændi er undantekn-
ingalaust slæm. Fylgifiskar þess
eru venjulega skipulögð afbrota-
starfsemi með tilheyrandi afleiðing-
um, ofbeldi, fíkniefnaneyslu, auðg-
unarbrotum og annarri svartri und-
irheimastarfsemi. Það er því full
ástæða til að huga að öllum ábend-
ingum, fylgjast gaumgæfilega með
þróun mála hér á landi og bregðast
við í tíma eftir því sem ástæður
gefa tilefni til og aðstæður leyfa.
ÓMAR SMÁRIÁRMANNSSON,
aðstoðaryfirlögregluþjónn í Reykjavík.
Sæunn Óladóttir
Gerum sr. Flóka að far-
presti á fjarlægum miðum