Morgunblaðið - 29.10.1996, Blaðsíða 14
MOHGUNBLAÐIÐ
Pizza 67
við
Ráðhús-
torgið
14 ÞRIÐJUDAGUR 29. OKTÓBER 1996
VIÐSKIPTI
Kjarasamningar ráða miklu um framhald stöðugleikans að mati Seðlabankans
Nauðsynlegt aðjafnvægi
náist í ríkisfjármálum
SEÐLABANKI íslands leggur áherslu á nauðsyn
þess að jafnvægi náist í ríkisfjármálum. Það gæti
skapað forsendur fyrir slökun í peningamálum á
sama tíma og þjóðhagslegur spamaður ykist og
viðskiptahalli minnkaði, að því er fram kemur í
haustskýrslu bankans sem kemur út í dag. Jafn-
framt er bent á að niðurstaða þeirra viðræðna
um kjarasamninga sem eru framundan í vetur
geti ráðið miklu um framhald þess stöðugleika sem
náðst hefur í verðlagsmálum hér á landi og þar
með hvort hægt verður að lækka vexti hér á landi
á nýjan leik.
í skýrslunni kemur fram að bankinn hafi fram-
fylgt aðhaldssamri stefnu í peningamálum og það
hafi endurspeglast í umtalsverðum vaxtamun hér
gagnvart útlöndum. Ástæðan sé mik'l aukning
innlendrar eftirspurnar að undanfömu, en skort
hafí á sjálfstætt aðhald frá ríkisfjármálum, enda
megi rekja stærstan hluta bættrar afkomu ríkis-
sjóðs til aukinna tekna vegna mikils hagvaxtar.
Þjóðarútgjöld vaxa um 12%
Bent er á að í ár sé útlit fyrir að þjóðarútgjöld
vaxi um 12%, en það sé meiri vöxtur en fáist til
lengdar samrýmst verðstöðugleika og hagvaxtar-
getu þjóðarbúsins. Þessi vöxtur eftirspumar innan-
lands hafí ekki enn að neinu marki birst í aukinni
verðbólgu, enda hafi eftirspumin í miklum mæli
beinst að innflutningi og þar með endurspeglast
í viðskiptahalia. Hluti af viðskiptahallanum í ár
og á næsta ári eigi sér eðlilegar orsakir þar sem
séu álversframkvæmdir og bætt staða þjóðarbús-
ins að öðru leyti. Að þessu leyti sé hallinn tíma-
bundinn, en óvarlegt sé að álykta að það eigi við
um hann allan, þar sem of mikillar bjartsýni
gæti gætt í mati heimila og fyrirtækja á horfunum
framundan. Ekki sé tekið nægilegt tillit til versn-
andi viðskiptakjara og óvissu um úthafsveiðar.
Margt mæli einnig með frekari aðhaldsaðgerðum
á sviði ríkisfjármála en nú séu fyrirhugaðar til
að stuðla að öruggari og hraðari lækkun viðskipta-
hallans og mikilvægt sé að ekki verði hvikað frá
áformum um lítils háttar afgang á fjárlögum
næsta árs eða um einum milljarði króna.
„Mjög er mikilvægt að frumvarpið verði af-
greitt með a.m.k. þeim afgangi og að framkvæmd
íjárlaga tryggi þann afgang í raun. Þá er og mikil-
vægt að kjarasamningar verði ekki til þess að
kynda undir verðbólgu. Enginn vafí er á því að
þessi vetur verður mjög örlagaríkur um framhald
þess árangurs, sem náðst hefur í að tryggja stöð-
ugt verðlag," segir í skýrslunni.
Ekki marktækt launaskrið
Fram kemur að kaupmáttur ráðstöfunartekna
hafi vaxið í heild um rúm 10% á árunum 1995
og 1996. Ekki hafi gætt marktæks iaunaskriðs,
en margt bendi til þess að bilið á milli framboðs
og eftirspurnar á vinnumarkaði sé að þrengjast
þó mælt atvinnuleysi haldist áfram hátt. Verð-
bólga hafi verið meiri í ár en í fyrra og sé hækk-
un innflutningsverðs meginskýringin þar á, en auk
þess valdi sveifur í matvælaverði miklu um verð-
lagsþróunina. Framhaldið í verðlagsmálum ráðist
að miklu leyti af útkomu kjarasamninga. Laun í
viðskiptalöndunum muni hækka um 3,5-4% og
svipaðar launahækkanir hér muni halda verðbólgu
svipaðri og í viðskiptalöndunum og raungengi stöð-
ugu.
Þá segir að þróun á íjármagnsmarkaði á árinu
hafí einkennst af því annars vegar að ríkt hafi
betra jafnvægi í fjármagnshreyfíngum við útlönd
en undanfarin ár og hins vegar af því að fjársparn-
aður hafi farið vaxandi. Lánsfjáreftirspurn hafí
einnig vaxið og eigi það einkum við um fyrir-
tæki. Vextir á verðbréfum til langs tíma hafi far-
ið lækkandi á árinu þrátt fyrir mikið framboð
skuldabréfa á innlendum markaði. Vextir á pen-
ingamarkaði hafi sveiflast nokkuð, en lækkað er-
lendis og nú sé munurinn á skammtímavöxtum
nálægt þremur prósentustigum eftir hækkun á
vöxtum bankans í síðasta mánuði vegna aðhalds-
aðgerða. í kjölfarið hafi útstreymi gjaldeyris stöðv-
ast og reyndar snúist við.
Hvað er framundan
í efnahagsmálum ?
Afkoma Búlandstinds eftir átta mánuði
13 milljóna hagnaður
ístað 35 milljóna taps
Búlandstindur hf.
Ur milliuppgjöri 1996 Jan.-ág. Jan.-ág.
Rekstrarreikningur Þúsundir króna 1996 1995 Breyting
Rekstrartekjur 659.959 486.756 35,6%
Rekstrargjöld 586.216 471.769 24,3%
Rekstrarhagn. f. fjármagnsliði og skatta 24.308 15.355 —
Fjármagnsgjöld (18.375) (20.636) —
Hagnaður tímabilsins 13.005 (35.992) —
Efnahagsreikningur Þúsundir króna 31/8 '96 31/12 ‘95 Breyting
I Eignir: \ 184.039 701.202 190.453 711.663 -3,4% -1,5%
Veltufjármunir Fastafjármunir Eignir samtals
885.242 902.115 -1,9%
I Skuidir og eigið fó: I 201.432 224.748 -10,4%
Skammtímaskuldir
Langtimaskuldir 424.832 426.489 -0,4%
Eigiðfé 258.978 250.878 3,27%
Skuldir og eigið fé samtals 885.242 902.115 -1,9%
Kennitölur
Eiginfjárhlutfall 29,2% 27,8%
Veltufé frá rekstri Þúsundir króna 36.346 16.259
HAUSTSKÝRSLA Seðlabanka ís-
lands um ástand efnahagsmála
verður kynnt á morgunverðarfundi
Verslunarráðs íslands á morgun,
miðvikudaginn 30. október.
í fréttatilkynningu kemur fram
að leitað verði m.a. svara við því
hvort þenslan í þjóðfélaginu sé of
mikil, hvort búast megi við nýrri
verðbólguholskeflu eða hvort von
sé á vaxtabreytingum á næstunni.
Fundurinn hefst á því að Birgir
ísleifur Gunnarsson, formaður
bankastjómar Seðlabanka íslands,
kynnir haustskýrsluna. Þorsteinn
Ólafs, framkvæmdastjóri Handsals
hf., og Óli Björn Kárason, ritstjóri
Viðskiptablaðsins, munu síðan rýna
í skýrsluna og láta í ljós álit sitt á
þeirri stefnumörkun sem þar kemur
fram. í lok fundarins verða almenn-
ar umræður og fyrirspumum svar-
að, segir ennfremur í fréttatilkynn-
ingunni.
Morgunverðarfundurinn verður
haldinn í Sunnusal Hótel Sögu milli
8-9.30.
UMSKIPTI til hins betra urðu í
rekstri fiskvinnslufyrirtækisins Bú-
landstinds á fyrstu átta mánuðum
þessa árs, en fyrirtækið gerir nú
upp fyrstu átta mánuði ársins þar
sem reikningsár fyrirtækisins í
framtíðinni miðast við kvótaárið,
sem byrjar í september og lýkur í
ágúst. Hagnaður á tímabilinu nam
13 milljónum króna, en sama tíma-
bil í fyrra var tap fyrirtækisins rúm-
ar 35 milljónir króna.
Fyrirtækið er bæði með rekstur
á Djúpavogi, þar sem er síldarverk-
smiðja og frystihús sem leggur
mesta áherslu á síldar- og loðnu-
vinnslu, og á Breiðdalsvík, þar sem
lögð er áhersla á bolfiskvinnslu.
Fyrirtækið á togarann Sunnutind
sem gerður er út frá Djúpavogi og
frystir afla sinn um borð. Hann er
hálffrystiskip, en ákveðið hefur ver-
ið að breyta honum í flakafrysti-
skip, auk þess sem unnið er að
stækkun síldarverksmiðju úr 120
tonnum í 350 tonn. Þá er verið að
auka afköst í frystingu úr 120 tonn-
um í 200 tonn á sólarhring, auk
þess sem unnið er að því að bæta
búnað til löndunar og geymslu á
hráefni til manneldis með nýjum
hráefnistönkum.
Mikil aukning i síldar-
og loðnufrystingu
Vörur sem fyrirtækið framleiddi
á árinu námu samtals rúmlega
10.600 tonnum, sem er aukning um
58% frá árinu á undan. Þar af nam
síldarfrysting rúmum 3 þúsund
tonnum sem er aukning um rúm-
lega eitt þúsund tonn og loðnufryst-
ing nam rúmum 2.300 tonnum sem
er aukning um 1.800 tonn. Kvóti
fyrrirtækisins nemur rúmum fimm
þúsund tonnum á nýbyijuðu kvóta-
ári eða sem nemur 2.669 þorskígild-
istonnum.
Rekstrartekjur fyrstu átta mán-
uðina nú námu tæpum 660 milljón-
um króna en námu sama tímabil í
fyrra tæpum 487 milljónum króna.
Rekstrargjöldin voru 586 milljónir
í ár, en voru í fyrra 472 milljónir
króna. Hagnaður áður en tekið er
tillit til fjármagnstekna og -gjalda
var nú 24,3 milljónir kr., en tap var
í fyrra að upphæð 15,3 milljónir
kr. Hagnaður af reglulegri starf-
semi var tæpar sex milljónir nú, en
fyrstu átta mánuðina í fyrra var tap
á rekstri fyrirtækisins sem nam 36
milljónum króna. Hagnaður af sölu
fastafjármuna nam 7 milljónum nú
en 1.300 þúsundum í fyrra og hagn-
aður tímabilsins var því 13 milljón-
ir nú en tapið í fyrra var tæpar 35
milljónir króna.
Eignir fyrirtækisins í ágústlok
námu 885 milljónum króna en voru
rúmar 902 milljónir í árslok 1995.
Þar af voru fastafjármunir 701
milljón króna og veltufjármunir 184
milljónir. Skammtímaskuldir fyrir-
tækisins námu rúmum 200 milljón-
um króna í ágústlok, en voru 225
milljónir um síðustu áramót. Lang-
tímaskuldir voru 425 milljónir sem
er svipuð upphæð og um síðustu
áramót. Skuldir samtals voru 626
milljónir í ágústlok, en námu 651
milljón um áramótin og eigið fé nam
259 milljónum nú en var tæplega
251 milljón um áramót.
MAÍTK-
Hádegisverðarfundur ÍMARK
Hótel Saga, Ársalur
Fimmtudaginn 31. október
Kl. 12:00 til 13:30
Nýjar víddir í fjármálaþjónustu:
Hvert stefnir?
Barátta banka og sparisjóða hefur harðnað með hverju ári
og hafa margar nýjungar litið dagsins Ijós í því sambandi,
svo sem heimabanki, símabanki og bankaþjónusta
á internetinu.
Fjallað verður um þetta nýja samkeppnisumhverfi út frá
markaðslegu sjónarhorni og þá sérstaklega á hvern hátt
þjónustan hefur breyst og hvernig hún kann aö breytast á
fjármálamarkaðinum.
Ræðumenn:
Birna Einarsdóttir forstöðumaður markaðs- og
þjónustudeildar íslandsbanka
Ingólfur Guðmundsson forstööumaður markaðssviös
Landsbankans
Þátttökugjald er 1.500 kr. fyrir þá sem hafa greitt félagsgjöld ÍMARK
en 2.500 kr. fyrir aöra. Innifaliö er léttur hádegisverður og kaffi.
Stuðningsaöilar ÍMARK 1996 - 1997 eru:
pöstur oe SlMI
aBNVASÍ
Margt smritt
OPINKERFIHF
ÍBi