Morgunblaðið - 29.10.1996, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 29. OKTÓBER 1996 17
ERLENT
Finnar deila um ERM
Réttarkanslari
fær gögn í máli
skattaráðherra
Reuter
Jeltsín hreinsar til í her Rússlands
Korzhakov rek-
inn úr hernum
EMBÆTTI réttarkanslara í Finn-
landi fékk í gær í hendur upplýs-
ingar um gang viðræðna fulltrúa
Finna annars vegar og Evrópusam-
bandsins (ESB) hins vegar í Bruss-
el áður en fyrir lá sú ákvörðun
fínnsku ríkisstjómarinnar að tengja
markið gengissamstarfi Evrópu.
Stjórnarandstaðan í Finnlandi hef-
ur látið að því liggja að skattamála-
ráðherra Finnlands, Atja Alho,
hafi veitt frammámönnum í ESB
trúnaðarupplýsingar í þessu við-
fangi áður en ákvörðunin var gerð
opinber.
Á forsíðu Morgunblaðsins á
sunnudag birtist frétt þess efnis
að Alho hefði af þessum sökum
verið sakaður um landráð. Að sögn
Tom Söderman, sendiherra Finna
á íslandi, var hér of sterkt að orði
kveðið. Aljo hafi ekki verið sakaður
um landráð og engin ákæra í því
samhengi liggi fyrir. Embætti
Atlanta. Reuter.
RICHARD Jewell,
öryggisvörður á
Ólympíuleikunum
í Atlanta, var
hreinsaður í gær
af því að vera
grunaður um, að
hafa verið valdur
að sprengjutilræð-
inu í miðborg Atl-
anta meðan á leik-
unum stóð.
„Mér leið eins og hundeltu dýri,“
sagði Jewell, sem er 33 ára, í gær.
„Nú líður mér betur, og bréf ríkis-
St. Louis, Washington. Reuter.
ÞAR sem flest bendir til þess, að
Bób Dole, forsetaefni Repúblik-
anaflokksins, bíði ósigur í banda-
rísku forsetakosningunum 5. nóv-
ember næstkomandi, eru fram-
bjóðendur flokksins vegna kosn-
inga til fulltrúadeíldar Bandaríkja-
þings í auknum mæli farnir að
snúa við honum baki.
Að undanförnu hafa margir
þingframbjóðendanna lagt áherslu
á hlutleysi sitt gagnvart Dole eða
kvaðst honum óháðir. Sömuleiðis
hafa þeir snúið baki við Newt
Gingrich leiðtoga fulltrúadeildar-
innar, sem nýtur vaxandi óvin-
sælda meðal þjóðarinnar og kjós-
enda flokksins.
Leiðtogar Repúblikanaflokksins
beina nú bæði fjármunum flokks-
ins og kröftum í að halda naumum
meirihluta flokksins í báðum deild-
um þingsins fremur en að sinna
framboði Dole.
Óttast atkvæðatap
Af ótta við að tapa atkvæðum
hafa margir frambjóðenda repú-
blikana gengið svo langt, að neita
að troða upp með Dole á kosninga-
fundum hans í heimabæjum sín-
um af ótta við, að það geti skað-
réttarkanslara, sem rannsakar
hugsanleg sakamál er koma upp
innan ríkisstjórnarinnar, hafí á
hinn bóginn farið fram á allar við-
eigandi upplýsingar um samtöl
Alhos og forseta ráðherranefndar
ESB og framkvæmdastjórnar sam-
bandsins áður en ákvörðun þessi
lá fyrir.
Stjórnarandstaðan í Finnlandi
heldur því fram að skattaráðherr-
ann hafi í samtölum þessum greint
frá áformum ríkisstjómarinnar um
ERM-tengingu áður en hún kom
til framkvæmda.
Paavo Lipponen forsætisráð-
herra hefur lýst yfir afdráttarlaus-
um stuðningi við Aija Alho og sagt
að hann hafi (engu veikt samnings-
stöðu Finna. í Finnlandi er almennt
litið svo á að þessar ásakanir séu
fyrst og fremst liður í pólitískum
deilum stjórnar og stjórnarand-
stöðu.
stjórnarinnar um sakleysi mitt var
mikill léttir.“ Lögmenn Jewells
sögðust byrjaðir að undirbúa skaða-
bótamál á hendur yfirvöldum. Hann
lét fyrstur vita um grunsamlegan
poka, sem _í reyndist sprengja, sem
sprakk í Ólympíugarðinum í mið-
borg Atlanta, og lagði lögreglu lið
við að rýma svæðið næst sprengj-
unni áður en hún sprakk. Kapps-
full framganga hans vakti grun-
semdir og varð til þess að hann var
tekinn fastur af alríkislögreglunni
(FBI) sem lýsti meintri sök á hend-
ur honum.
að þeirra eigin kosningabaráttu.
David Birdsell, sérfræðingur í
stjórnmálavísindum við Baruch-
háskólann í New York-borg, sagði
í gær, að þingframbjóðendur
Repúblikanaflokksins hefðu engu
að tapa með því að fjarlægjast
Dole því vaxandi stuðningur fyrir
áframhaldandi blandaðri stjórn
virtist meðal kjósenda, þ.e. að
þinginu réði sá flokkur sem ekki
færi með völd í Hvíta húsinu.
Bill Clinton forseti hóf í fyrra-
dag kosningaferðalag um sjö Mið-
vesturríki sem lýkur í dag. Nýjar
skoðanakannanir benda til, að for-
skot hans á Dole vaxi. Samkvæmt
könnun, sem ifeuíers-fréttastofan
birti á sunnudag, er forskotið
13,4%.
Minnsti fjárlaga-
halli í 15 ár
Búist var við því, að Clinton
skýrði frá því á kosningafundi í
St. Louis í Missouri-ríki í gær-
kvöldi, að fjárlagahalli hefði enn
lækkað og væri nú minni en
nokkru sinni í 15 ár, eða um 109
milljarðar dollara, jafnvirði 7.200
milljarða króna. 1 fyrra nam hann
163,9 milljörðum dollara.
Hálf
milljón
manna
á flótta
TALSMAÐUR Flóttamanna-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna
sagði í gær, að um hálf milljón
manna, flóttafólk frá Rúanda,
hefði flúið búðir sína í Austur-
Zaire vegna bardaga milli upp-
reisnarmanna af ættbálki tútsa
í Zaire og stjórnarhermanna.
Voru sjö síðustu, erlendu
hjálparstarfsmennirnir fluttir
burt frá borginni Bukavu í gær
en þá geisuðu harðir bardagar
skammt fyrir sunnan hana.
Fulltrúi Matvælaaðstoðar SÞ
sagði í gær, að reynt yrði að
koma upp hjálparstöð í við
borgina Goma í Austur-Zaire
en nokkuð hefur borið á því,
að birgðastöðvar SÞ á þessum
slóðum hafi verið rændar. Þetta
fólk var á sunnudag á flótta frá
búðum sínum fyrir utan
Bukavu.
Moskvu. Reuter.
BORÍS Jeltsín, forseti Rússlands,
undirritaði á sunnudag tilskipun
þess efnis að reka bæri úr hernum
Alexander Korzhakov, fyrrum yf-
irmann lífvarðasveita forsetans.
Korzhakov var undirmaður Jeltsíns
í rúman áratug og meintur drykkju-
félagi forsetans þar til honum var
gert að víkja í uppgjöri og valdabar-
áttu innan Kremlarmúra í júnímán-
uði.
Rússnesk sjónvarpsstöð skýrði
frá þessu og kvaðst hafa traustar
heimildir fyrir fréttinni.
Ekki er talið að áhrifa brottvikn-
ingar Korzhakovs gæti innan
Kremlarmúra en margir óttuðust
mjög völd hans og áhrif er hann var
í hópi nánustu aðstoðarmanna for-
setans. Þessi gjörningur tengist hina
vegar valdabaráttunni í Rússlandi
og brottvikningu Alexanders
Lebeds, fyrrum hershöfðingja, úr
embætti öryggisráðgjafa en hann
og Korzhakov hafa gengið til sam-
starfs. Hyggst sá síðamefndi m.a.
freista þess að hreppa þingsæti það
sem Lebed varð að gefa eftir er
hann tók til starfa í Kreml eftir
forsetakosningarnar í júní.
Með upplýsingar um
spillingu og valdníðslu
Korzhakov hefur verið nokkuð
áberandi í rússneskum fjölmiðlum á
undanfömum vikum. Hann sagði í
viðtali við þýska vikuritið Der Spieg-
el á dögunum að Jeltsín hefði verið
ófær um að sinna störfum sínum
síðustu vikumar fyrir forsetakosn-
ingarnar sökum veikinda en forset-
inn hvarf af sjónarsviðinu strax eft-
ir þær og bíður nú hjartaaðgerðar.
Þá hefur Korzhakov gjört heyrin-
kunnungt að hann búi yfir skjölum
af margvíslegum toga sem hafi að
geyma upplýsingar um spillingu og
valdníðslu ýmissa fjenda sinna.
Slys í kjarn-
orkuskipi
Moskvu. Reuter.
MAÐUR fórst og fjöldi slasaðist er
gufupípur sprungu um borð í rúss-
neska kjarnorknúna beitiskipinu
Pjotr Velíky (Pétur mikli) á Eystra-
salti.
Verið var að gera tilraunir með
skipið, sem smíði var hafin á fýrir
áratug en er ólokið þó skipið hafi
verið tekið í notkun. Slysið, sem
skýrt var frá í gær en það varð sl.
föstudag, eykur á áhyggjur um ör-
yggi rússneska kjarnorkuaflans.
Pjotr Velíky kom við sögu er
sænsk þota fórst við hlið þess á
Eysrasalti í síðustu viku.
-----*—♦—«------
• •
Oskugos við
Mexíkóborg
Mexíkóborg. Reuter.
ÖSKUGOS hófst í gær í eldfjallinu
Popocatepetl í Mexíkó í gær en íbú-
ar höfuðborgarinnar voru sagðir í
lítilli hættu.
Eldfjallið er hluti af fjallahring,
sem umlykur Mexíkódal en í honum
er Mexíkóborg. Reykjar- og ösku-
mökkur steig þijá kílómetra í loft
upp í kjölfar sprengjugoss. Á und-
anförnum árum hafa orðið lítils-
háttar gos í fjallinu en hraun hefur
ekki runnið úr því í 500 ár.
Repúblikanar flýja Dole
Kraftarnir í að viðhalda þingmeirihluta
Reuter
BOB Dole grillar stórsteikur ásamt Pete Wilson ríkisstjóra (t.v.)
og Dan Lungren saksóknara á sunnudag.
Saklaus af
ólympíuspr engj u
Jewell