Morgunblaðið - 29.10.1996, Side 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 29. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
Stj órnarflokkur Búlgaríu bíður ósigur í forsetakjöri
Mesta afhroð sósíal-
ista frá falli Zhivkovs
Sofia. Reuter.
SÓSÍALISTAFLOKKUR Búlgaríu,
sem er að mestu skipaður fyrrver-
andi kommúnistum, beið mesta
ósigurinn í sex ára sögu sinni í for-
setakosningunum á sunnudag, sam-
kvæmt bráðabirgðatölum sem birt-
ar voru í gær.
Lögfræðingurinn Petar Stoy-
anov, forsetaefni stjómarandstöðu-
flokksins Bandalags lýðræðisafl-
anna, fékk 43,65% atkvæða, sam-
kvæmt tölum sem kjörstjórnin birti
í gær. Ivan Marazov, menningar-
málaráðherra og forsetaefni sósíal-
ista, fékk 27,07% og George Ganc-
hev, frambjóðandi Kaupsýslu-
flokksins, 22%. Lokatölurnar verða
birtar á morgun.
Þar sem enginn fékk meirihluta
atkvæða verður kosið á milli
tveggja efstu frambjóðendanna 3.
nóvember. Stoyanov er spáð sigri í
síðari umferðinni en úrslitin ráðast
að -öllum líkindum af atkvæðum
stuðningsmanna Ganchevs.
„Kosningarnar sýna að nýr
meirihluti hefur myndast," sagði
Stoyanov og kvaðst sannfærður um
að stuðningsmenn Ganchevs myndu
snúast á sveif með honum í síðari
umferðinni. Ganchev sagðist þó
ekki ætla að lýsa yfir stuðningi við
annan frambjóðendanna.
Áfall fyrir stjórnina
Búlgörsk dagblöð lýstu úrslitun-
um sem miklu áfalli fyrir stjórn
sósíalista. „Enginn sigraði en við
vitum hver tapaði,“ sagði dagblaðið
Troud. „Sósíalistaflokkurinn hefur
tapað kosningum áður en aldrei
með svo miklum mun,“ sagði blaðið
Kontinent.
Fyrrverandi kommúnistar eru í
fararbroddi í Sósíalistaflokknum,
sem var stofnaður skömmu eftir
fall einræðisherrans Todors
Zhivkovs. Sósíalistastjórn Zhans
Videnovs forsætisráðherra er með
öruggan meirihluta á þingi, sem fer
í raun með völdin í landinu. Forset-
inn er valdalitill og Zheliu Zhelev,
Reuter
PETAR Stoyanov, forsetaefni
Bandalags lýðræðisaflanna, á
kjörstað.
sem hefur gegnt embættinu frá
1990, er í Bandalagi lýðræðisafl-
anna.
Reuter
IVAN Marazov, menningarmálaráðherra og forsetaefni sósíalista.
Búlgara sækjast eftir aðild að Evr-
ópusambandinu og Atlantshafs-
bandalaginu virðist stjóm Búlgaríu
oft beina sjónum sínum til Moskvu
frekar en Brussel.
Erlendar fjárfestingar eru minni
í Búlgaríu en í nokkru öðru landi í
þessum heimshluta og fjórðungur
allra bankanna er í skiptameðferð.
Seðlabankinn er að verða uppi-
skroppa með gjaldeyri vegna til-
rauna hans til að styrkja gjaldmiðil
Búlgaríu, lev, og kaupa hans á elds-
neyti og hveiti til að afstýra yfirvof-
andi matvæla- og eldsneytisskorti
í vetur.
Búist er við að verðbólgan fari
yfir 200% á næstu mánuðum og
vextir eru þegar um 240%.
Sérfræðingar í búlgörskum
stjórnmálum telja að úrslitin verði
til þess að auka sundrungina meðal
sósíalista, sem gætu jafnvel neyðst
til að boða til þingkosninga áður
en kjörtímabilinu lýkur. Þeir segja
hins vegar ólíklegt að forsetakosn-
ingarnar verði til þess að hraða
nauðsynlegum efnahagsumbótum.
Hrikalegt
efnahagsástand
Efnahagur Búlgaríu er mjög bág-
borinn og hagfræðingar segja land-
ið hafa staðið sig verst allra komm-
únistaríkjanna fyrrverandi í Mið-
og Austur-Evrópu í að losa sig við
arfleifð kommúnismans. Meðan
margir fyrrverandi bandamenn
Ný og spennandi aðstaða til náms
Innritun fyrir vorönn 1997 fer fram í Menntaskólanum i
Kópavogi til 15 nóvember 1996
Sveinsprófsbrautir, samningsbundið iðnnám:
Bakaraiðn, framreiðsla, matreiðsla.
Ollum umsóknum skal fylgja Ijósrit af námssamningi
auk Ijósmyndar.
Styttri brautir: Námskeið fyrir matsveina (sjókokkar).
Grunndeild matvælagreina - ein önn.
Hikið ekki við að leita upplýsinga
í síma: 544 5530
Skrifstofa skólans er opin virka daga
frá kl. 08:00-16:00
Hótel- og matvælaskólinn
MENNTASKÓLANUM í KÓPAVOGI
Digranesvegur • IS 200 Kópavogur
Míkhaíl S. Gorbatsjov í sj ónvarpsviðtali
Jeltsín segi af sér embætti
Lundúnum, Moskvu. Reuter.
MÍKHAÍL S. Gorbatsjov, síðasti
leiðtogi Sovétríkjanna, hvatti á
sunnudag Borís Jeltsín Rússlands-
forseta til að láta af völdum. Kvaðst
Gorbatsjov líta svo á að Jeltsín hefði
ekki heilsu til að stjórna Rússlandi
og minnti á hvernig veikindi leið-
toga Kommúnistaflokks Sovétríkj-
anna hefðu á árum áður haft alvar-
legar afleiðingar fyrir land og þjóð.
Gorbatsjov lét þessi orð falla í
viðtali við breska sjónvarpið BBC
en hann er nú staddur í Bretlandi
til að kynna breska útgáfu ævi-
minninga sinna.
Aðspurður um ástandið í Rúss-
landi og veikindi Jeltsíns, sem bíður
hjartaaðgerðar, sagðist Gorbatsjov
telja að forsetanum bæri að segja
af sér. „Þegar heilsa hans er höfð
í huga blasir við að hann er ekki
lengur fær um að stjórna. Vitanlega
vona ég að aðgerðin verði honum
ekki að fjörtjóni," sagði fyrrum leið-
togi sovéskra kommúnista og bætti
við að þörf væri á kröftugri og
styrkri stjórn í Rússlandi nú um
stundir þar eð margvíslegur vandi
blasti við landsmönnum.
Gorbatsjov vísaði til þess hvernig
ástandið hefði verið í valdatíð þeirra
Leoníds Brezhnevs og Júrís Andr-
opovs sem báðir áttu við alvarlegan
heilsubrest að stríða er þeir gegndu
embætti flokksleiðtoga kommún-
ista. „Við gátum ekki leyst stærstu
vandamálin. Þau hlóðust upp. Öllu
var slegið á frest.“
Spá framkvæmdastjórnar ESB
Tíu ríki eiga mögu-
leika á EMU-aðild 1999
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópu-
sambandsins mun í næstu viku birta
spá um efnahagsþróun í aðildarríkj-
unum. Að sögn European Voice er
í drögum að spánni gert ráð fyrir
að tíu af fimmtán aðildarríkjum
ESB eigi möguleika á þátttöku í
Efnahags- og myntbandalaginu
(EMU), sem taka mun gildi í byijun
ársins 1999.
í drögunum kemur fram að bæði
hafi hagvöxtur í aðildarríkjunum
aukizt og þeim hafi tekizt að skera
niður ríkisútgjöld og minnka þannig
fjárlagahalla. Talið er að
Yves-Thibault de Silguy, fram-
kvæmdastjóri efnahagsmála, muni
notfæra sér þessa bjartsýnisspá og
hvetja t.d. Spán og Ítalíu til að
skera ríkisútgjöldin enn frekar nið-
ur til að tryggja sér endanlega sæti
í hópi stofnríkja EMU. De Silguy
kynnir hina endanlegu spá á mið-
vikudag í næstu viku.
Umskipti í Þýzkalandi
Að sögn embættismanna hafa
orðið talsverð umskipti í efnahags-
lífi ESB frá því síðasta hagspá var
gefin út í maí. Þá var spáð 1,5%
hagvexti innan sambandsins á
þessu ári, en nú er gert ráð fyrir
að hann verði ívið meiri. Einkum
séu hagvaxtarhorfur í Þýzkalandi
betri en á fyrri hluta ársins. í maí
var því spáð að hagvöxtur í Þýzka-
landi yrði 0,5% á þessu ári og 1,8%
á því næsta, en nú er spáin rúm-
lega 1% fyrir þetta ár og yfir 2%
fyrir næsta ár.
Framkvæmdastjórnin hefur því
ákveðið að halda sig við spá sína
frá í maí, um að fjárlagahallinn í
Þýzkalandi verði minni en 3% af
vergri landsframleiðslu á næsta ári
og Þýzkaland uppfylli því inngöngu-
skilyrði EMU.
Embættismenn framkvæmda-
stjórnarinnar halda jafnfast við spá
sína frá í maí - sem þeir voru þá
einir um — um að Frökkum takist
líka að halda fjárlagahalla innan
við 3% af VLF á næsta ári. Þetta
fer að vísu eftir því hvort Frakkar
komast upp með að láta ríkisfyrir-
tækið France Telecom greiða sex
milljarða ecu í franska ríkissjóðinn
á móti lífeyrisskuldbindingum ríkis-
ins gagnvart starfsmönnum fyrir-
tækisins.
Grikkland eina ríkið sem á
enga möguleika
Auk lykilríkjanna tveggja, sem
flestir eru sammála um að verði að
vera innanborðs, eigi EMU að verða
að veruleika, spáir framkvæmda-
stjómin því að átta önnur ríki muni
á næsta ári uppfylla skilyrði Maas-
tricht-sáttmálans fyrir aðild að
EMU. Þetta eru Holland, Belgía,
Danmörk, Lúxemborg, írland,
Austurríki, Finnland og Svíþjóð.
Þá telur stjórnin að Spánn, Bret-
land og Portúgal eigi að geta upp-
fyllt skilyrðin með aukaátaki í rík-
isfjármálunum. Sérfræðingar fram-
kvæmdastjórnarinnar sitja enn yfir
upplýsingum frá Ítalíu og hafa ekki
ákveðið hvort breyta eigi fyrri spá
um að fjárlagahallinn þar i landi
verði 5,2% af VLF á næsta ári.
Grikkland er hins vegar eina ríkið,
sem ekki er talið eiga neina von
um EMU-aðild í bráð.
Framkvæmdastjórnin spáir því
að verðbólga í ESB verði lægri á
næsta ári en nokkru sinni fyrr, eða
2,4% að meðaltali. Vextir á lang-
tímalánum hafa einnig lækkað
verulega.
I
í
)
>
I
i
l
l
i
l
\
í
i
I
I
:
i
i
f
i