Morgunblaðið - 29.10.1996, Qupperneq 28

28 ÞRIÐJUDAGUR 29. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
RÉTT OG RANGT í
STJÓRNSÝSLU
ÞORGILS Óttar Mathiesen, varabæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokks-
ins í Hafnarfirði, segir í grein hér í blaðinu síðastliðinn Iaugar-
dag að gangur mála í bæjarstjórn Hafnarfjarðar sýni fram á þörf-
ina á að komið verði upp stjórnsýsludómstól hér á landi eða skipað-
ur sérstakur stjórnsýsluumboðsmaður. Fyrir liggi að skattgreiðend-
ur í Hafnarfirði muni tapa tugum eða hundruðum milljóna króna
vegna ákvarðana meirihluta Alþýðuflokksins á seinasta kjörtíma-
bili og núverandi meirihluta um fyrirgreiðslu við atvinnufyrirtæki,
sem nú séu komin í þrot. Hins vegar sé erfitt að draga þá, sem
ákvarðanirnar tóku, til ábyrgðar.
Morgunblaðið setti fram sömu sjónarmið i forystugreinum á
síðasta ári, er kæra oddvita þáverandi meirihluta í bæjarstjórn
Hafnarfjarðar, sem varðaði ábyrgðarveitingar Alþýðuflokksmanna
til Hagvirkis-Kletts á síðasta kjörtimabili, hafði þvælzt frá Heró-
desi til Pílatusar í stjórn- og réttarkerfinu án þess að efnisleg niður-
staða fengist.
Félagsmálaráðuneytið — sem lögum samkvæmt á að hafa eftir-
lit með því að sveitarstjórnir gegni skyldum sínum — taldi sig þá
ekki hafa „almenna og víðtæka heimild til að rannsaka málefni
sveitarfélags". Ríkissaksóknari taldi kæruefnin eingöngu varða
ákvæði sveitarstjórnarlaga, sem ekki hefðu refsiákvæði að geyma,
og að málið snerist um athafnir pólitískt kjörinna bæjarfulltrúa
og embættismanns, sem starfaði á þeirra ábyrgð. Málinu varð
trauðla vísað til dómstóla sem einkamáli, enda var það ekki þess
eðlis. Ávirðingar á bæjarfulltrúa um að þeir hafi tapað fé skatt-
greiðenda vegna óeðlilegrar fyrirgreiðslu, snúast þvert á móti um
reglur og vinnubrögð í opinberri stjórnsýslu og ábyrgð stjórnmála-
manna á meðferð skattfjár.
í þessu máli og mörgum svipuðum, sem upp hafa komið í sveit-
arfélögum víða um land, virðist staða almennra skattgreiðenda
næsta vonlaus, eða eins og sagði í forystugrein Morgunblaðsins í
maí í fyrra: „Þeim er ekki fært að fá fram efnislegan úrskurð um
lögmæti stjórnarhátta sveitarstjórnarmanna, þrátt fyrir lagaá-
kvæði um að félagsmálaráðuneytinu beri að hafa eftirlit með sliku.“
Þeir, sem sakaðir hafa verið um að halda illa á fé almennings,
eiga ekki síður en skattgreiðendur mikið undir því að geta fengið
úrskurð óvilhalls aðila í málum sem þessum — ekki sízt ef þeir
telja sig_ hafa farið að lögum og reglum. Það er því rétt, sem
Þorgils Óttar segir: „Umræða, hvort heldur er manna á meðal eða
í fjölmiðlum, um málefni stjórnsýslunnar er oft þess eðlis að erfitt
getur verið að gera sér grein fyrir hvað er rétt og hvað rangt.
Umræðan er því með þeim hætti að engum er til góðs. Með til-
komu stjórnsýsludómstóls eða sérstaks stjórnsýsluumboðsmanns
fengjust niðurstöður hjá óháðum hlutlausum aðila og sannleikur
hvers máls kæmi þá í ljós.“
Kominn er tími til að hugmyndir um stjórnsýsludómstól, úrskurð-
arnefnd í sveitarstjórnarmálum og sérreglur um dómsmál, sem
snúast um stjórnvaldsathafnir, fái raunhæfa umfjöllun hjá ríkis-
stjórn og Alþingi.
REYKJAVÍKUR-
FLUGVÖLLUR
GUÐRÚN Ágústsdóttir, forseti borgarstjórnar, hefur lýst þeirri
skoðun sinni, að Reykjavíkurflugvöllur geti ekki verið til
frambúðar í Vatnsmýrinni. Hann verði að leggja niður fyrr en síð-
ar og heppilegast sé að flytja innanlandsfugið til Keflavíkurflug-
vallar. Varpaði forseti borgarstjórnar fram þeirri hugmynd, að
hraðlest fiytji farþega milli Keflavíkur og höfuðborgarinnar.
Þessari hugmynd forseta borgarstjórnar um hraðlestina virðist
kastað fram án þess, að nokkur at.hugun hafi farið fram á því hjá
Reykjavíkurborg hvaða kostnaður fylgi slíkri lausn. Samkvæmt
þeim upplýsingum, sem fram komu í Morgunblaðinu úm helgina
er kostnaður lauslega áætlaður 20-30 milljarðar króna og er þá
miðað við kostnað slíkra mannvirkja á Norðurlöndum. Bygging
nýs flugvallar fyrir innanlandsflug í Kapelluhrauni er áætlaður
5,5-6 milljarðar króna, að sögn Þorgeirs Pálssonar, fiugmála-
stjóra, og tvöföldun Reykjanesbrautar er talin kosta 1,3 milljarða.
Af þessu má sjá, hversu fráleit hugmyndin um hraðlest er. Er
ekki hægt að ætlast til þess af þeim, sem gegna æðstu ábyrgðar-
stöðum í höfuðborg. landsins, að þeir vandi tillögugerð sína og
málflutning betur?
Reykjavíkurflugvöllur er miðstöð ferðaþjónustu innanlands, fjöl-
mörg fyrirtæki eru rekin í borginni I tengslum við hana og veita
hundruðum manna atvinnu. Ferðaþjónustan er talin einn mesti
vaxtarbroddur íslenzks atvinnulífs og því skýtur skökku við láti
pólitískir forustumenn borgarinnar sér koma til hugar að vísa
henni annað. Vissulega eru ákveðin vandamál, sem fylgja starf-
rækslu Reykjavíkurflugvallar en enn sem komið er a.m.k. eru
vandamálin fleiri, sem fylgja annarri lausn. Skiljanlegt er, að for-
ystumenn sveitarfélaga á Suðurnesjum vilji fá innanlandsflugið
þangað. Með því eru þeir að gæta hagsmuna íbúa Suðurnesja og
atvinnulífsins þar.
Samgönguráðherra Halldór Blöndal hefur skýrt frá því, að á
næsta ári hefjist þriggja ára áætlun um endurbætur Reykjavíkurflug-
vallar. Sú framkvæmd er bæði eðlileg og sjálfsögð, eins og mál
standa nú.
Morgunblaðið/Kristinn
SAFNAÐARHEIMILI Dómkirkjunnar í Reykjavík
að Lækjargötu 14a.
VIÐ hátíðarguðsþjónustu í Dómk
biskup Islands, herr;
200 ára afmæli Dómkirkjunnar í Reykjavík haldii
Reykjavíkurborg gefur l
Á SÝNINGUNNI Kirkja tveggja alda er m.a. líkan af Dómkirk
ITILEFNI af 200 ára afmæli
Dómkirkjunnar í Reykjavík til-
kynnti borgarstjórinn í Reykja-
vík, Ingibjörg Sólrún Gísladótt-
ir, við hátíðlega athöfn í Ráðhúsi
Reykjavíkur á laugardag að borgar-
ráð hefði samþykkt að gefa Dóm-
kirkjusöfnuðinum húsnæði að Lækj-
argötu 14a þar sem safnaðarheimili
Dómkirkjunnar hefur verið til húsa
undanfarin ár.
Sóknarnefnd Dómkirkjunnar gerði
leigusamning við borgarráð fyrir
fimm árum eftir miklar endurbætur
á húsinu eftir bruna árið 1986. Safn-
aðarheimilið er á þremur hæðum, alls
450 fm. Til margra ára var Iðnskólinn
í Reykjavík þar til húsa en í við-
byggðu húsi, Búnaðarfélagshúsinu,
er _nú Tjarnarskóli.
í samtali við Morgunblaðið kvaðst
sr. Jakob Ágúst Hjálmarsson dóm-
kirkjuprestur vera mjög ánægður með
þessa höfðinglegu gjöf. Hann sagði
margar afmælisgjafir hafa borist,
m.a. gaf Alþingi líkan af Dómkirkj-
unni, eins og hún leit út fyrir 200
árum, sem Haraldur Örn Jónsson
arkitekt hannaði. Þá afhenti sr. Þórir
Stephensen bókina Dómkirkjan 200
ára sem hann hefur ritað fyrir sóknar-
nefnd Dómkirkjunnar.
Fjölbreytt hátíðardagskrá
Afmælishald Dómkirkjunnar í
Reykjavík hófst með setningarsam-
komu í kirkjunni á laugardag þar sem
flutt var hátíðartónverkið Lux Mundi
eftir Jón Nordal tónskáld í flutningi
Dómkórsins.
Þá var opnuð í Ráðhúsi Reykjavíkur
sýningin Kirkja tveggja alda, yfirlits-
sýning um sögu Dómkirkjunnar
Á sunnudag var hátíðarguðþjón-
usta í Dómkirkjunni þar sem herra
Ólafur Skúlason biskup íslands pred-
ikaði. Þá fluttu kirkjumálaráðherra
Þorsteinn Pálsson og biskup Kaup-
mannahafnar Erik Norman Svendsen
ávörp. Kaupmannahafnarbiskupi var
sérstaklega boðið til afmlishátíðarinn-
ar vegna fornra tengsla íslensku og
Erik Svendsen Kaupmannahafnarbiskup gestur á afmæli
Afar gott sam-
band við íslensku
þjóðkirkjuna
EINN af gestunum á 200
ára afmælishátíð Dóm-
kirkjunnar í Reykjavík,
sem hófst á laugardag,
var Erik Norman Svendsen, Kaup-
mannahafnarbiskup. Hann flutti
m.a. ávarp við opnun sögusýning-
arinnar Kirkja tveggja alda í Ráð-
húsi Reykjavíkur á laugardaginn.
Hann sagðist í samtali við Morg-
unblaðið ánægður með að eiga
þess kost að taka þátt í hátíðahöld-
unum og sagði sambandið milli
íslensku og dönsku þjóðkirkjunn-
ar afar gott og náið. „Enda hefur
þetta verið sama kirkjan og ræt-
urnar eru jú þær sömu, í siðaskipt-
unum,“ sagði biskupinn og benti
á að prestshempan væri eins í
Danmörku og á Islandi og að
Danir og íslendingar syngju að
nokkru leyti sömu sálmana í kirkj-
unum. „Þannig eru til dæmis sálm-
ar eftir dönsku sálmaskáldin
Kingo, Brorson og Grundtvig
sungnir í íslenskum kirkjum og í
dönskum kirkjum má líka stund-
um heyra sálma eftir Hallgrím
Pétursson."
Fór upp í Hallgrímskirkjuturn
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem
biskupinn sækir Island heim.
Hingað kom hann fyrst fyrir
fimmtán árum og aftur árið 1992
þegar allir biskupar Norðurlanda
þinguðu hér á landi.
Meðan á heimsókninni stóð
dvaldi biskupinn og eiginkona
hans á heimili biskups Islands.
„Ólafur Skúlason tók þátt í bisk-
upsvígslu minni í Kaupmannahafn-
ardómkirkju 1992 ogsíðan hefur
verið góð vinátta okkar á milli.“
ERIK Norman Svendsen, 1
og eiginkona
Danski biskupinn gerði aðeins
stuttan stans á Islandi í þetta sinn
en náði þó að heillast af sundlaug-
unum og skoða Hallgrímskirkju.
„Eg sá hana fyrst þegar ég kom
hingað 1982 en þá var hún jú
ekki fullbyggð," sagði hann. í