Morgunblaðið - 03.11.1996, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 3. NÓVEMBER 1996 21
meiri gerendur í því hvernig launa-
kerfin verða byggð upp.“
-Óttist þið að geti komið til meiri
átaka á vinnumarkaði á næstunni
en við höfum séð á undanförnum
árum?
„Já, ef okkur tekst ekki að færa
samskiptin út úr þessu formbundna
sambandi þar sem samningamenn
koma einir að málinu, og þróa þess
í stað eitthvað nýtt og skapandi í
samskiptunum, þá teljum við að
yfirgnæfandi líkur séu á því að það
komi til átaka á vinnumarkaðn-
um,“ segir Þórarinn. „Við vitum
fyrir víst að þau átök munu ekki
skila auknum kaupmætti heldur
þvert á móti skerða kaupmátt,"
bætir hann við.
-Launasamanburður hefur verið
einn mikilvægasti þáttur í átökum
um kaup og kjör. Hvernig á að
verða unnt að komast hjá því í
samningum inni á vinnustöðum?
„í dönskum iðnaði er byggt á
vinnustaðasamningum og gerðar
hafa verið rannsóknir á því hver sé
algengasti rökstuðningurinn _ fyrir
kröfum um launahækkanir. í 63%
tilvika var ástæðan sögð sú að laun
í einhverju öðru fyrirtæki væru
hærri. Út úr þessu komumst við
aldrei. Það verður alltaf gerður
Iaunasamanburður en samanburður
er auðvitað hvatning. Ég heyri líka
áhyggjur af því að þessar breyting-
ar þýði að sumir fái meira en aðrir,
að í sumum fyrirtækjum gangi bet-
ur að auka framleiðni og hækka
launin en í öðrum. Er það ástættan-
legt? Ég segi að með sömu rökum
mætti halda því fram að leggja
ætti niður keppnisíþróttir af því að
þar skari einhveijir fram úr. For-
sendan fýrir framförum er sú að
einhverjir fái að skara fram úr, fái
að toga hina með sér og vera vegvís-
ar. Allir þurfa að hafa að einhveiju
að keppa og einstaklingamir þurfa
að eiga kost á umbun, þegar þeir
ná settu marki,“ segir Þórarinn.
úsgagnagerö í 88 ár
1 Smiðjuvegi 2 .Kópavogi
1 Sfmi 567 21 10
PORTRETT/
■ SKOPMYNDIR H
Komdu á óvart og
| geföu persónulega gjöf
| sem slær í gegn.
O)
(0
3
1
>.
Gunnar Júlíusson
graf. hönnuður/myndskreytir
Nánari uppl. í vs: 511 4300
símboði: 845 3441
hs: 551 2491
Vmnuf ridur verði
tryggður í
almennu kjara-
samningunum
„Smærri atvinnu-
rekendum stend-
ur nokkur stuggur
af þessu"
-Verður þetta ekki farvegur fyr-
ir launaskrið?
„Ekki ef menn halda fast við
forsenduna um að skapa fyrst og
skipta svo. Ég held að stjórnendur
þorra fyrirtækja séu orðnir svo
agaðir af áföllum síðustu tíu ára
og afar harðri samkeppni síðustu
fimm ára, að þeir vilji fyrst sjá
bætta framleiðni og svo útskipti á
ávinning, ekki öfugt.“
Ætti að vera hægt að ljúka
samningum fyrir áramót
Þórarinn segir að samningsaðilar
séu nú mun fyrr á ferðinni við
undirbúning kjarasamninga en oft-
ast áður en samningar renna út
um áramótin. VSÍ hefur hvatt til
þess að samningaviðræðum verði
hraðað og hefur þegar kannað und-
irtektir við hugmyndum um að
færa samningana inn í fyrirtækin.
„Við förum ekki út með svona
róttæka hugmynd án þess að vera
búnir að ræða hana víða innan
okkar samtaka og nokkur fyrir-
tæki hafa þegar hafið undirbúning
að því að geta tekið upp viðræður
við sína starfsmenn um svona
breytingar. Ég tel einnig mikil-
vægt að menn átti sig á að þetta
er hugmynd um samstarf. Ef við
náum ekki saman um þessa sam-
eiginlegu sýn, um að auka það sem
er til skiptanna og um að skipta
þvi út, þá gengur þessi hugmynd
ekki upp. Við stöndum frammi
fyrir vali. Annað hvort verðum við
áfram í gamla hjólfarinu eða við
þróum samstarf um nýja hugsun.
Ef menn verða sammála um að
fara þessa braut þá ætti að vera
hægt að ljúka samningum fyrir
áramót og þetta ferli færi síðan í
gang úti í fyrirtækjunum fljótlega
eftir áramótin."
„Við höfum hækkað kaup um
50 þúsund prósent frá 1970. Á
sama tíma hefur kaupmátturinn
aukist um rétt 1% á ári til jafnað-
ar, svo engin þjóð hefur reynt jafn
rækilega áhrif þess að hækka kaup
umfram verðmætasköpun. Ef fyrir-
tækjaþáttur samninganna gæti
skilað okkur viðbótar prósenti í
kaupmætti, þá er það alvöru árang-
ur, sem vert er að keppa að. Þá
hefði tilraunin lukkast," sagði Þór-
arinn að lokum.

12-16
í Skútuvogi
HÚSASMIÐJAN
Skútuvogi 16 • Sími 525 3000
Grænt númer 800 66 88