Morgunblaðið - 09.11.1996, Blaðsíða 29

28 LAUGARDAGUR 9. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
JMwgtiiitfafrffe
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
ALÞYÐUFLOKK-
URINN Á TÍMA-
MÓTUM
FERTUGASTA og áttunda flokksþing Alþýðuflokksins var
sett í Perlunni í gær. Á þessu flokksþingi mun Jón
Baldvin Hannibalsson, sem verið hefur formaður flokksins
frá 1984, standa upp úr formannsstólnum og nýr formaður
verða kjörinn.
Á þessu flokksþingi stendur Alþýðuflokkurinn á tímamót-
um. Á vinstri væng íslenzkra stjórnmála er mikil gerjun.
Þingflokkar Alþýðuflokks og Þjóðvaka hafa verið sameinaðir
og fram hefur komið vilji til að forsendur frekari samvinnu
eða sameiningar vinstri flokkanna yrðu ræddar við Kvenna-
lista og jafnvel Alþýðubandalag. Það hlýtur því að byggjast
mjög á nýjum formanni Alýðuflokks hver framvindan verður
á vinstri vængnum.
Jón Baldvin Hannibalsson lagði ríka áherzlu á samstarf
og samstöðu jafnaðarmanna gegn sérhagsmunum í setningar-
ræðu sinni á flokksþinginu í gær. Undir lok ræðu sinnar
sagði fráfarandi formaður Alþýðuflokksins: „Sú pólitíska
erfðaskrá sem ég vil að þetta flokksþing taki við, beri fram
og ávaxti, er að Alþýðuflokkurinn verði frumkvæðisaðilinn
að þeirri endursköpun íslenzkra stjórnmála, á grundvelli nú-
tímalegrar jafnaðarstefnu, sem hefur verið markmið okkar
en við höfum nú betur tækifæri til að fylgja fram en nokkru
sinni fyrr.“
Alþýðuflokkurinn hefur leitað eftir þessari endursköpun í
bráðum 60 ár. Á þeirri vegferð hefur flokknum oftar miðað
aftur á bak en áfrarn. í formannstíð sinni tókst Jóni Baldvin
Hannibalssyni að tryggja Alþýðuflokknum meiri áhrif en for-
verum hans hafði tekizt allt frá lokum Viðreisnar 1971.
Honum tókst hins végar ekki að tryggja þá endursköpun ís-
lenzkra stjórnmála, sem hann fjallaði um í ræðu sinni. Líkurn-
ar á því, að eftirmanni hans takist betur til eru litlar, þegar
þeir möguleikar eru metnir í ljósi sögulegrar reynslu.
S JÁLFRÆÐIOG
ÖLDRUN
YILHJÁLMUR Árnason heimspekingur bendir í viðtali við
Morgunblaðið á nokkra þætti, sem geti ógnað sjálf-
stæði fólks á efri árum: 1) Skert færni, andleg, líkamleg eða
félagsleg, 2) íhlutun ættingja, 3) forræði fagfólks, 4) reglur
og starfsvenjur stofnana o.fl. Hann segir algengt form ald-
ursmis'réttis það, að ýmsir kvillar og vanheilsa, sem hrjá aldr-
aða, sé afgreitt með elliskýringum. Meint „elliglöp“ geti á
stundum leitt til þess að fullorðið fólk sé ekki talið fært um
að taka ákvarðanir um ýmsa grunnþætti eigin lífs, svo sem
búsetu og fjármál, og svipt sjálfræði.
Fólk á öllum aldri getur af heilsufarslegum ástæðum orðið
vanhæft til að taka þær ákvarðanir, sem sjálfræði fylgja.
Mikilvægt er á hinn bóginn að tryggja réttarstöðu aldraðs
fólks í samfélaginu í þessum efnum sem öðrum - og gjalda
varhug við hugsanlegri misbeitingu. Af þeim sökum ber að
fagna hugmyndum stjórnskipaðrar nefndar um mildari
ákvæði í lögræðislögum, að því varðar aldrað fólk: 1) að aldr-
aður maður geti leitað til sýslumanns með beiðni um að hon-
um verði skipaður hlutlaus aðstoðarmaður/ráðsmaður, 2) að
hugsanleg fjárræðissvipting sé bundin við tilteknar eignir og
3) að lögræðissvipting sé tímabundin. Ekki má heldur horfa
fram hjá þeirri staðreynd að hár erfðafjárskattur stuðlar á
stundum að „fyrra falls“ eignatilfærslum til erfingja, til að
komast hjá skattgreiðslum, sem aftur kann að ýta undir
ótímabæra íhlutun á ákvarðanir fullorðins fólks.
Það má og velta því fyrir sér, eins og Salmome Þorkelsdótt-
ir fyrrverandi þingforseti gerði á sínum tíma, hvort það spegli
ekki misrétti, að öldruðum, sem þurfa hjúkrunar við, ber að
greiða fyrir hana á hjúkrunarheimilum, meðan almennir sjúkl-
ingar á sjúkrahúsum þurfa þess ekki, hversu miklar tekjur
sem þeir hafa.
Það er meira en tímabært að hyggja betur að réttarstöðu
fullorðins fólks. Sjálfræði er öldruðum, sem öðrum, forsenda
bærilegs lífs. Það á og að búa að jafnræði hvað varðar heil-
brigðiskostnað og skattlagningu sparnaðar, hvert sem sparn-
aðarformið er.
Umhverfisþing haldið í fyrsta sinn hér á landi
.. Morgunblaðið/Ásdís
FJOLMENNT var á umhverfisþinginu á Hótel Loftleiðum í gær.
Framkvæmdaáætlun
um sjálfbæra þróun
í gær hófst umhverfisþing á Hótel Loftleiðum,
hið fyrsta sinnar tegundar hér á landi. Aðalefni
þingsins er drög að framkvæmdaáætlun um
sjálfbæra þróun í íslensku samfélagi til alda-
móta. Margrét Sveinbjörnsdóttir sat þingið
og fylgdist með umræðum.
AUMHVERFISÞINGI, sem
hófst á Hótel Loftleiðum í
Reykjavík í gærmorgun,
voru lögð fram til umræðu
drög að framkvæmdaáætlun um sjálf-
bæra þróun i íslensku samféiagi til alda-
móta. Umhverfisráðuneytið boðaði til
þingsins, sem er hið fyrsta sinnar teg-
undar hér á landi.
Framkvæmdaáætlunin tekur mið af
niðurstöðum Heimsráðstefnu Samein-
uðu þjóðanna um umhverfi og þróun,
sem haldin var í Ríó de Janeiro árið
1992, og ítarlegri framkvæmdaáætlun
í umhverfis- og þróunarmálum fyrir
heimsbyggðina, sem þar var samþykkt
og ber heitið Dagskrá 21. í íslensku
framkvæmdaáætluninni er leitast við
að skilgreina hvað sjálfbær þróun þýðir
við íslenskar aðstæður og hvaða leiðir
skuli fara til að ná markmiðum sjálf-
bærrar þróunar.
Samskipti manns og náttúru
í formála Guðmundar Bjarnasonar
umhverfisráðherra að framkvæmdaá-
ætluninni segir hann sjálfbæra þróun
nýlegt hugtak í íslensku máli, sem feli
í sér ákveðna hugmyndafræði um það
hvernig maðurinn eigi að haga sam-
skiptum sínum við náttúruna.
I ávarpi sínu við upphaf þingsins
ræddi Davíð Oddsson forsætisráðherra
varnarleysi mannsins gagnvart óblíðri
náttúrunni. Hann sagði að eitt svar
ættu mennirnir þó, jafnvel þegar ósköp-
in væru sem mest, og það væri þekking
og hún hefði gert að verkum að jafn-
ræði milli manns og náttúru væri óðum
að aukast og samskipti að batna.
Verkefnaskrá kynnt
Auk þess sem umhverfisráðherra
kynnti framkvæmdaáætlun um sjálf-
bæra þróun lagði hann fram nýútkomna
verkefnaskrá umhverfisráðuneytisins
fyrir kjörtímabilið. Ráðherrann lagði í
máli sínu mikla áherslu á öfluga þátt-
töku og aukna meðvitund og ábyrgð
almennings, félagasamtaka og fyrir-
tækja.
Að loknum ávörpum ráðherranna
voru flutt fimm erindi, áður en farið
var að ræða sjálfa framkvæmdaáætl-
unina. Gylfi Þ. Gíslason, formaður
Æskuiýðssambands íslands, ræddi m.a.
um þá hugarfarsbreytingu sem hér
hefði orðið á síðustu árum hvað varð-
aði umhverfismál. Til marks um áhuga-
leysið á þeim málaflokki væri t.d. sú
staðreynd að þegar umhverfisráðuneyt-
ið var stofnað fyrir sex árum hefði
áhugi manna aðallega beinst að því
hvernig bifreið ráðherrann fengi til
umráða.
í erindi sínu kom Vilhjálmur Þ. Vil-
hjálmsson, formaður Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga, m.a. inn á bætta
meðvitund sveitarstjórna í umhverfis-
málum. Þannig hefðu sveitarfélögin á
undanförnum árum lagt stóraukið fjár-
magn í umhverfisbætur á mörgum svið-
um, og mætti þar sérstaklega nefna
kostnaðarsamar framkvæmdir margra
sveitarfélaga varðandi úrbætur í sorp-
og holræsamálum. Hann fagnaði ný-
samþykktum lögum um spilliefnagjald
sem hann sagði tvímælalaust myndu
bæta skil spilliefna frá því sem nú væri.
Umhverfisvernd er
ekki mjúkt mál
Auður Sveinsdóttir, formaður Land-
verndar, ræddi m.a. um aðgang áhuga-
samtaka um náttúruvernd að fjár-
magni og þörfina fyrir það og minntist
þar sérstaklega á kostun fyrirtækja.
Hún sagði það oft vandrataða braut
fyrir styrkþega að halda í sjálfstæði
sitt gagnvart styrkveitanda. Auður
lagði á það ríka áherslu að umhverfis-
vernd væri ekki mjúkt mál, heldur
harður heimur sem snérist um hags-
muni og spurninguna um það hvort
maðurinn gæti haldið áfram að gista
þessa jörð.
Framkvæmdastjóri Vinnuveitenda-
sambands íslands, Þórarinn V. Þórar-
insson, lýsti ánægju sinni með þá
áherslu sem umhverfisráðuneytið hefur
lagt á uppbyggilegt samstarf stjórn-
valda og atvinnulífs og nefndi þar sér-
staklega þá umgjörð sem sett hefur
verið um söfnun og förgun spilliefna.
Innra eftirlit fyrirtækja
Þórarinn sagði atvinnurekendur vilja
nútímalegri vinnubrögð í eftirlitsstarfi
hins opinbera og ætlast til þess að fyrir-
tæki sem byggi upp viðurkennd gæða-
kerfi verði að verulegu leyti leyst undan
opinberu eftirliti með öðru en gæðakerf-
unum sjálfum og þeim aðilum sem þau
ábyrgjast. „Við teljum farsælast að ör-
yggi vöru og umhverfis verði eðlilegur
þáttur í skipulagi atvinnurekstrar, að
innra eftirlit fyrirtækjanna komi að
mestu í stað utanaðkomandi opinbers
eftirlits," sagði hann.
Á næsta ári verður haldinn sérstakur
aukafundur Allshetjarþings Sameinuðu
þjóðanna þar sem fjallað verður um
árangurinn í framkvæmd Ríó-sam-
þykktarinnar og á hvaða sviðum sé
nauðsynlegt að leggja nýjar áherslur. í
máli umhverfisráðherra kom fram að
líta mætti á þá framkvæmdaáætlun sem
rædd var á umhverfisþinginu hér sem
hluta af framlagi íslendinga til umræð-
unnar á þeim fundi, eða sem einskonar
Dagskrá 21 fyrir okkar skika af jarðkúl-
unni, eins og hann orðaði það.
Skilgreining ekki nógu skýr
Samtökin Earth Council voru stofnuð
í kjölfar Ríó-ráðstefnunnar og hafa
þann megintilgang að stuðla að sjálf-
bærri þróun með því að efia samskipti
milli stjórnvalda einstakra ríkja, at-
vinnulífs og félagasamtaka. í tengslum
við aukafund Allsherjarþingsins á
næsta ári mun Earth Council halda
sérstakan fund í Ríó í mars nk. og í
tilefni af því mætti á umhverfisþingið
fulltrúi samtakanna, Johannah Bern-
stein. Tilgangur heimsóknar hennar var
að hitta fulltrúa stjórnvalda og efna-
hagslífs hér á landi til undirbúnings
þessum fundi. Meðal þess sem hún
ræddi var að skilgreining á hugtakinu
sjálfbær þróun væri nokkuð á reiki.
Magnús Jóhannesson, ráðuneytis-
stjóri í umhverfisráðuneytinu, sagði frá
aðdraganda framkvæmdaáætlunarinn-
ar og fylgdi henni úr hlaði. Hann kvaðst
vera þess fyllilega meðvitaður að tillög-
urnar gengju ekki allar nógu langt.
Ætlunin væri að endurspegla sátt ijöl-
margra aðila um nauðsynlegar aðgerð-
ir í umhverfismálum í nánustu framtíð.
Framkvæmdaáætluninni er skipt í
þrennt. í inngangi er greint frá aðdrag-
anda og undirbúningi, í öðrum hluta
er rakið ástand umhverfismála á ís-
landi og í þeim þriðja eru rakin mark-
mið og leiðir.
Framkvæmdaáætlunin er afrakstur
vinnu sjö starfshópa sem skipaðir voru
af umhverfisráðherra í september 1993.
í vinnunni tóku þátt alls 124 einstakl-
ingar, tilnefndir af þingflokkum, sveit-
arfélögum, aðilum vinnumarkaðarins,
samtökum bænda og neytenda, áhuga-
manna- og umhverfísverndarsamtök-
um, auk fulltrúa ráðuneyta.
Umhverfisvernd á kostnað
hagvaxtar?
í almennum umræðum að lokinni
kynningu Magnúsar kom fram nokkur
gagnrýni frá fundarmönnum þess efnis
að ekki væri nógu langt gengið í fram-
kvæmdaáætluninni og að í hana vantaði
ýmsa þætti. Til dæmis væri í raun ekki
mikil umræða um hugtakið sjálfbær
þróun, lífríkið sem heild yrði útundan,
og ekki væri lögð nógu rík áhersla á
samstarf við sveitarfélög. Það viðhorf
kom fram hjá ýmsum að framkvæmdaá-
ætlunin væri allt of mikil tilraun til þess
að ná allsheijarsamstöðu og sátt og því
yrði hún ekki nógu afdráttarlaus.
Nokkur umræða varð um umhverf-
isvernd á kostnað hagvaxtar og spurn-
inguna hvort menn væru tilbúnir að
afsala sér lífsgæðum fyrir bætt um-
hverfi. Menn voru ekki á eitt sáttir um
hvort sjálfbær þróun og hagvöxtur
ættu yfirleitt samleið.
Að loknum almennum umræðum var
umræðu haldið áfram í starfshópum
og munu þeir halda áfram vinnu sinni
á Hótel Loftleiðum fram yfir hádegi í
dag.
LAUGARDAGUR 9. NÓVEMBER 1996 29
Norrænt samstarf
Endurskipulagt sam-
starf á þremur stoðum
Endurskipulagning
norræns samstarfs, sem
varð nauðsynleg í kjölfar
inngöngu Svíþjóðar og
Finnlands í Evrópusambandið
(ESB), er svo til í höfn, að sögn
Niels Helveg Petersens, utanríkis-
ráðherra Danmerkur, og mun að
líkindum verða innsigluð á Norður-
landaráðsþingi sem hefst í Kaup-
mannahöfn á mánudaginn. Þetta
kom fram í erindi sem ráðherrann
hélt um norrænt samstarf í Nor-
ræna húsinu í gær, en hann er nú
í opinberri heimsókn hér á landi.
I inngangi ræðu sinnar fagn-
aði hann því hve góð samskipti
þjóðirnar tvær hefðu sín á milli,
og sagði það einnig gleðja sig
að forseti Islands væri nú vænt-
anlegur í sína fyrstu opinberu
heimsókn til Danmerkur. Niels
Helveg hitti forsetann, Ólaf
Ragnar Grímsson, í gær, en
hann heldur til Danmerkur hinn
18. þessa mánaðar.
Enginn vafi á gagni
norræns samstarfs
Niels Helveg sagði engan
vafa leika á því, að með skipu-
lögðu samstarfi sínu geri Norð-
urlandaþjóðirnar sér kleift að
hafa áhrif á gang mála í mótun
hinnar nýju Evrópu. Hann
sagðist skynja sterkan vilja hjá
öllum aðilum Norðurlandaráðs
til að efla norrænt samstarf og
raddir sem héldu því fram að
skipting Norðurlandanna í þijú
ríki innan og tvö utan ESB
hefði gert út af við hið hefð-
bundna samstarf landanna
væru þagnaðar.
Hann sagði norrænt sam-
starf nú byggjast á þremur stoð-
um. Sú fyrsta væri hið hefðbundna
samstarf milli Norðurlandanna
sjálfra, önnur stoðin væri samstarf
og samstilling stefnu og aðgerða
Norðurlandanna á Evrópuvett-
vangi í víðara samhengi, og sér-
stakt samstarf við nágrannasvæði
Norðurlandanna væri þriðja stoð-
in.
Fyrsta stoðin snýst að hans
sögn að miklu leyti um menningar-
samstarf þjóðanna. Hvað aðra
stoðina varðar væri engum blöðum
um það að fletta að Evrópusam-
bandið væri driffjöðrin í öllu nán-
ara samstarfi Evrópuríkja, sem
Norðurlöndin yrðu að taka mið af.
Þetta ætti líka við um Noreg og
ísland, sem með aðild að Evrópska
efnahagssvæðinu væru nátengd
ESB. Norskir og íslenzkir ráðherr-
ar gætu líka vottað það, að á sam-
norrænum fundum væru
vandamál tengd EES
meðhöndluð af fullum
skilningi, og þannig
hefðu ríkisstjórnir EES-
landanna sérstakt gagn
af norræna samstarfinu.
Mikilvægasti hluti þriðju stoðar-
innar er að mati Niels Helvegs
samstarfið á Eystrasaltssvæðinu.
Eystrasaltsráðið, sem íslendingar
eiga nú aðild að ásamt hinum
Norðurlandaþjóðunum fjórum auk
Eystrasaltsríkjanna þriggja, Rúss-
lands, Póllands og Þýzkalands,
væri mikilvægur vettvangur, þar
sem Norðurlandaþjóðirnar gætu
lagt umtalsvert af mörkum til að
tryggja öryggi og stöðugleika á
svæðinu, sem öllum væri í hag.
Niels Helveg sagði Eystrasalts-
samstarfið vera náttúrulega út-
víkkun á Norðurlandasamstarfinu.
Það væri sérstakt áhugamál
Danmerkur, að óskir Eystrasalts-
Niels Helveg Petersen, utanríkisráðherra
Danmerkur, segir Norðurlöndin geta haft
umtalsverð áhrif á þróun nýrrar Evrópu með
skipulögðu samstarfí sín á milli, innan sem
utan annarra fjölþjóðlegra samstarfsstofn-
ana. Auðunn Amórsson hlýddi á erindi ráð-
herrans í Norræna húsinu og tók hann tali.
Morgunblaðið/Golli
NORRÆNT samstarf er gagnlegt öllum, segir Niels Helveg Petersen,
utanríkisráðherra Danmerkur.
Kolbeinseyj-
ardeilan
hugsanlega
til Haag
ríkjanna þriggja um skjóta aðild
að Evrópusambandinu og Atlants-
hafsbandalaginu (NATO) yrðu að
veruleika sem fyrst. Danmörk
hefði sérstöku hlutverki að gegna
í þessu sambandi, þar sem hún
væri eina landið á Norðurlöndum,
sem væri hvort tveggja aðili að
NATO og ESB. Eystrasaltsríkin
sæktu það nú mjög fast að slást
varanlega í hóp lýðfijálsra ríkja
Evrópu með aðild að þessum
bandalögum, og þau hefðu rétt á
því að þeim yrði gert það kleift.
Norðurlandaþjóðirnar standa að
sögn Niels Helvegs nú frammi
fyrir tækifæri til að hafa áhrif á
mótun stöðugrar, sameinaðrar
Evrópu, sem þær eiga að sameina
krafta sína um að nýta. Spurður
álits á þeirri gagnrýni, sem gætt
hefði á hendur Svíum, að þeir
fylgdu sjálfstæðri stefnu
í málefnum Eystrasalts-
landanna og létu á
samráð við norrænu ná-
grannana skorta í því
sambandi, segir Niels
Helveg:
„Ég sé ekkert at-
hugavert við að Svíar skuli beita
sér með metnaði í millilanda-
tengslum á Eystrasaltssvæðinu,"
og gefur lítið fyrir gagnrýni þar
að lútandi, að Svíar sýndu með
þessu einhveija „prímadonnutil-
burði“ sem gerðu lítið úr norrænu
samstarfi.
Kolbeinseyjardeila
og Síldarsmuguveiðar
Utanríkisráðherrann átti í gær-
morgun fundi með íslenzkum
starfsbróður sínum Halldóri Ás-
grímssyni og Davíð Oddssyni for-
sætisráðherra. Það sem þar bar
m.a. á góma var deilan um land-
helgismörk milli íslands og Græn-
lands á hafsvæðinu undan Kol-
beinsey. Aðspurður um Kolbeins-
eyjardeiluna sagði Niels Helveg,
að danska ríkisstjórnin vildi reyna
til hins ýtrasta að ná samkomu-
lagi um deiluna með samningavið-
ræðum. Þær gætu tekið sinn tíma.
„Það ríkir uppbyggilegur andi í
samskiptum ríkisstjórnanna
tveggja,“ sagði ráðherrann.
„Við vitum að við eigum við
ákveðið vandamál að glíma og við
munum gera okkar bezta til að
leysa það æsingalaust.“ Þetta
sammæltist hann um við íslenzku
ráðherrana. En ef samningaleiðin
skyldi þrátt fyrir allt ekki leiða til
neinnar niðurstöðu, segist hann
ekki sjá neitt athugavert við að
leitað yrði til Alþjóðadómstólsins
í Haag til að skera úr um málið.
Hafsvæðið út af Kolbeinsey er
þó ekki það eina, sem deilur milli
Islendinga og Dana --------------
standa um. Veiðar skipa
frá aðildarlöndum ESB
Síldarsmugunni svo-
kölluðu, þ.e. hafsvæðinu
milli íslenzku og norsku
lögsögunnar, hafa vald-
ið strandríkjunum nokkurri
gremju, þar sem ESB-flotinn fór
um 50 þúsund tonnum framúr
þeim kvóta sem framkvæmda-
stjórn ESB ákvað einhliða fyrir
hönd ESB-flotans. Dönsk skip áttu
mikinn hlut í þeim afla sem ESB-
flotinn veiddi, og var danski utan-
ríkisráðherrann því spurður, hvort
ríkisstjórn hans hygðist beita sér
fyrir varanlegri lausn deilunnar
um Síldarsmuguna.
Niels Helveg dró í svari sínu
enga dul á að hann væri ekki
mikið inni í fískveiðimálum, en
sagðist hafa heyrt að dönsk skip
hefðu veitt um 60.000 tonn af
þessum 200.000 og þau hefðu
hætt veiðum um leið og 150.000
tonna kvótinn var fylltur. Hann
gæti ekki svarað fyrir hvernig
fiskveiðistefnu ESB væri fram-
fylgt, þar sem það væri alfarið
verkefni framkvæmdastjórnarinn-
ar. Hins vegar væri það álit sitt,
að setta aflakvóta ætti skilyrðis-
laust að virða.
Danmörk
og ríkjaráðstefna ESB
Niels Helveg sagði ríkjaráð-
stefnu ESB ganga vel og útlit
fyrir að takast muni að ljúka henni
eins og áætlað var um mitt
næsta ár. Hann vísaði spurn-
ingu blaðamanns þar að lútandi
á bug, að frægur dómur Hæsta-
réttar Danmerkur frá í sumar
hefði bundið hendur dönsku
ríkisstjórnarinnar að einhveiju
leyti á vettvangi ríkjaráðstefn-
unnar. Umræddur dómur vakti
mikla athygli, en hann heimilaði
dönskum ríkisborgurum að
sækja danska ríkið til saka fyr-
ir að hafa brotið stjórnarskrána
með því að samþykkja Maas-
tricht-sáttmálann, þar sem það
samþykki hafi falið í sér ólög-
lega mikið framsal á fullveldis-
rétti.
Niels Helveg benti á, að í
þessari viku hafi fyrsti undir-
réttardómurinn fallið í máli sem >
háð var í kjölfar nefnds dóms
Hæstaréttar, og þar hefði dóm-
urinn viðurkennt sjónarmið
stjórnvalda í málinu. Þetta mál
hefði því síður en svo verið
dönsku ríkisstjórninni fjötur um
fót í starfinu innan ESB. „Þar
hefur engin breyting orðið á
samningastefnu okkar eða um-
svifum,“ sagði ráðherrann.
Til að undirstrika þessi orð sín
sagði Niels Heiveg frá því, að í
síðustu viku hefðu Danir á vett-
vangi ríkjaráðstefnunnar lagt
fram eigin tillögur á þremur mikil-
vægum sviðum. í fyrsta lagi um
aðgerðir til að beijast gegn fjár-
svikum, í öðru lagi um bætta neyt-
endavernd og í þriðja lagi um
bætt samstarf þjóðþinga ESB-
aðildarríkjanna.
„Rushdie-málið“
„Ríkisstjórnin er ekki í neinni
kreppu,“ sagði Niels Helveg að-
spurður um „Rushdie-málið“ svo-
kallaða, sem olli miklu fjaðrafoki
í Danmörku fyrir fáeinum dögum
og varð næstum því tilefni til van-
trauststillögu á hendur minni-
hlutastjórn Pouls Nyrups Ras-
mussens. „Öryggissjónarmið lágu
-------- að baki ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar, og ekkert
annað; það sem miklú
skipti var að skipuleggj-
endur heimsóknar Rus-
hdies höfðu tilkynnt um
það hvar og hvenær verð-
launaafhendingin ætti að fara
Eystrasalts-
ríkin eiga rétt
á aðild að
IMATO og ESB
fram með sjö vikna fyrirvara. Þess
vegna var í fyrstu komizt að þeirri
niðurstöðu að með tilliti til örygg-
issjónarmiða væri ráðlegast að
aflýsa heimsókninni, en sem betur
fer hefur henni nú aðeins verið
frestað," sagði Niels Helveg.
Ákvörðunina segir hann hafa
verið rétta, en við framkvæmd
málsins í kjölfarið hefðu orðið
mistök. Þau hefði Poul Nyrup for-
sætisráðherra útskýrt opinberlega
á fullnægjandi hátt. Efnt verður
til umræðna um málið á danska
þjóðþinginu næsta fimmtudag og
segir Niels Helveg að þar með
verði það endanlega afgreitt.