Morgunblaðið - 10.11.1996, Qupperneq 12

12 B SUNNUDAGUR 10. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
KVIKMYNDIR
BRIMBROT eftir Lars von
Trier líður manni ekki svo
auðveldlega úr minni enda
besta myndin af mörgum
mjög góðum á Kvikmynda-
hátíð Reykjavíkur. Með
henni hlýtur von Trier að
vera kominn í fremstu röð
kvikmyndahöfunda í heim-
inum. Maðurinn er séní.
Myndin er einfalt melódr-
ama sem í höndum minni
spámanna gæti sem best
hafa orðið að sorpriti eða
hallærislegri Rauðri ástar-
sögu; jafnvel efni í dagsápu
sjónvarpsins. En list von
Triers er meiri og með
henni hefur hann meló-
dramað upp í æðra veldi.
Þú situr sem límdur undir
Brimbroti og allan tímann
ert þú upp á náð hans og
góðvild kominn. Hann hef-
ur þig svo gersamlega á
valdi sínu að þú biður loks-
ins um miskunn - og viti
menn þú ert bænheyrður.
Píslarsaga Bessíar
Hann kemst upp með
það á einhvern undir-
furðulegan hátt að gera
áhorfandann að viljalausu
verkfæri í höndum sér.
mmmmmmm^a Stellan
Skarsg-
ard, sem
fer með
annað að-
alhlut-
verkið,
lýsti
myndinni
sem meló-
dramatískri útgáfu af Indi-
ana Jones myndunum en í
staðinn fyrir spennutoppa
á fimm mínútna fresti
koma tilfinningatoppar.
Honum ratast satt orð á
munn. Brimbrot er meist-
eftir Arnald
Indriðason
aralega gerð kraftaverka-
mynd um þá mestu fórn
sem nokkur kona getur
fært einum manni. Öldurn-
ar eru enn að brotna í
huga manns.
Brimbroti var fyrir
skemmstu dreift í Bret-
landi og breskir gagnrýn-
endur valhoppuðu af hrifn-
ingu. Derek Malcolm bar
von Trier saman við landa
hans, Carl Dryer, og ekki
út í loftið. Frægasta mynd
Dryers er Píslarsaga Jó-
hönnu af Örk og Brimbrot
gæti sem best heitið Písl-
arsaga Bessíar. Myndin er
trúaijátning von Triers og
helgisögn um konu sem tvö
hundruð árum eftir dauða
sinn, löngu eftir að við er-
um horfin, verður sett í
dýrlingatölu fyrir trúfestu,
dyggð, fórnarlund og ást
á manni sínum og á guði.
Írónían er sú, og ekki í
fyrsta skipti, að hið
kreddufulla trúfélag kal-
vinista, sem hún elst upp
í við fáfarna skoska
strönd, telur hana geðbil-
aða, fordæma hana og
útskúfa henni úr samfélagi
sínu. Það er reyndar skilj-
anlegt að sumu leyti af
hveiju hún er misskilin.
Ast hennar kemur fram í
því að hún sefur hjá öllum
sem á vegi hennar verða á
meðan eiginmaður hennar
liggur fyrir dauðanum.
Brimbrot er um svo
margt en m.a. hyldjúpa
sektarkennd og takmarka-
lausa ást og barnslega ein-
læga guðstrú og líklega
kæmist von Trier ekki eins
langt og raun ber vitni ef
hann hefði ekki Emily
Watson til að leika Bessí.
Hún er píslarvotturinn sem
óttaslegið og ráðvillt barn
er sárlangar að gera hið
rétta einhvers staðar á
milli þess sem er óskiljan-
legt og þess sem er óhugs-
andi. Hver ræður skelfileg-
um örlögum hennar?
Myndin er tekin á hand-
virka myndavél eins og
fréttamyndir og það gerir
mann nákomnari persón-
unum. Það er næstum eins
og maður sé á staðnum og
taki beinan þátt í örlögum
þeirra. Von Trier er eitt-
hvað meira en bara trú-
arlegur kvikmyndahöfund-
ur eftir þessa mynd. Maður
spyr sig: er von Trier al-
máttugur?
ÍBÍO
ÞÁ ER Kvik-
myndahátíð
Reykjavíkur lokið
eftir sýningar á
meira en fimmtíu
bíómyndum. Hún
var firnaskemmti-
leg og virkaði sem
vítamínsprauta á
bíólífið hér. Val
myndanna tókst
með ágætum svo
áhorfendur fengu
gott úrval þess sem
verið er að fram-
leiða um mestalia
Evrópu, sáu hvað
óháðir bandarískir
kvikmyndgerðar-
SAGAN af Bessí; mynd von Triers færir melódramað í æðra veldi.
DEILAN í hnotskurn; úr myndinni
Ekkert persónulegt.
Ekkert persónu-
legt á írlandi
BRESK kvikmyndagerð
er nú í mikilli upp-
sveiflu. Ein nýjasta myndin
þaðan er með Ian Hart og
Michael Gambon í aðalhlut-
verkum og heitir Ekkert
persónulegt eða „Nothing
Personal" og gerist á ír-
landi. Leikstjóri er Thadd-
eus O’Sullivan.
Myndin gerist í vopna-
hléinu sem samið var á ír-
landi árið 1975 og er byggð
á bókinni „All Our Fault“
eftir Daniel Mornin, sem
einnig skrifar handrit
myndarinnar. Einhleypur
faðir og kaþólikki að nafni
Liam er rotaður í götubar-
dögum í Ulster og vaknar
í höndum mótmælenda
nokkru síðar. Samúðarfull
hjúkrunarkona hefur tekið
hann inn til sín en hjá henni
kynnist hann Ginger, sem
Ian Hart leikur, er telur sig
eiga sitthvað vantalað við
kaþólikkann. Spennan
magnast milli þeirra þar til
uppúr sýður er Liam reynir
að staulast yfir til sinna
manna.
Hart er einn af fáum
hæfileikaríkum leikurum
Breta sem ekki hefur verið
fluttur til Hollywood og
þykir sýna afbragðs leik
eins og alltaf.
Ævintýrið um Gosa
Einhver besta teikni-
myndin sem Disney-
fyrirtækið hefur búið til er
um spýtustrákinn Gosa og
ævintýri hans. Nú hefur
verið gerð leikin bíómynd
um strákinn með Martin
Landau í aðalhlutverki en
Gosi sjálfur er gerður af
brúðumeisturum og með
hjálp nýjustu tölvutækni.
Leikstjóri myndarinnar
er Steve Barron. Saga
Carlo Collodi er börnum
jafnt sem fullorðnum kær
en hún segir eins og kunn-
ugt er frá aldna leikfanga-
smiðnum Gepetto, sem
Landau leikur í myndinni,
er smíðar lítinn og sniðug-
an strák úr tré og strákur-
inn lifnar við og heldur út
í heim með þá ósk að verða
menn eru að gera
og fengu nasasjón
af kvikmyndagerð
fjarlægari landa
eins og Iran og
Mexíkó. Þannig á
kvikmyndahátíð að
vera, bjóða upp á
fjölbreytt og fram-
andi úrval. Er von-
andi að framhald
verði á kvikmynda-
hátíðahaldi þessu
og að takist að
halda úti einni stórri
hátíð á ári hveiju í
framtiðinni.
Gosi snýr aftur, úr myndinni
um spýtustrákinn Gosa.
raunverulegur eins og aðrir
krakkar.
Jonathan Taylor-Thom-
as, sem talaði fyrir Simba
i Konungi ljónanna, talar
fyrir Gosa hér en myndin
er gerð á vegum breskra,
franskra og þýskra aðila.
Gosi er jólamynd Háskóla-
bíós.
FRÁBÆR aðsókn; úr Djöflaeyjunni.
Tæp
50.000
á Djöfla-
eyjuna
EFTIR síðustu helgi
höfðu tæplega 50.000
manns séð Djöflaeyjuna
eftir Friðrik Þór Friðriksson
í Stjömubíói og víðar.
Þá sáu um 7.000 manns
gamanmyndina Margfald-
an í Stjörnubíói og rúmlega
8.000 manns Nornaklíkuna
en sýningum er hætt á báð-
um myndunum.
Næstu myndir Stjörnu-
bíós eru „Maximum Risk“
með Jean-Claude van
Damme, Gullbrá og birnirn-
ir þrír, sem er bandarísk
teiknimynd, „No Way
Home“ með Tim Roth, „The
Squeeze“ með Lara Flynn
Boyle og loks verður jóla-
mynd bíósins Matthildur
með Danny DeVito.
Uppúr áramótum mun
svo verða sýnd myndin
„High School High“.