Morgunblaðið - 12.11.1996, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ÞRIÐJUDAGUR 12. NÓVEMBER 1996 23
Picasso svikinn í ástum
Ný ævisaga málarans dregur fram nýja hlið á kvensemi hans
PABLO Picasso, sem hefur verið
sakaður um kvenhatur og kvensemi,
fær uppreisn æru í nýjustu ævisögu
þessa mikla meistara málaralistar-
innar. Þar er fullyrt að að minnsta
kosti tvær konur hafi svikið Picasso
í ástum, en hann hefur verið sakaður
um að hafa dregið fjölda kvenna á
tálar en hafnað þeim síðar.
Höfundur ævisögunnar er John
Richardson og kallast
hún „A Life of Picasso".
Þessar fullyrðingar koma
fram í öðru bindi bókar-
innar, sem fjallar aðal-
lega um ár heimsstyij-
aldarinnar síðari. í henni
segir að of langt hafi
verið gengið í ásökunum
á hendur Picasso um
karlrembu og að mörg-
um mun verri hafi verið
hlíft, svo sem Rembrandt
og Matisse.
Richardson segir að
því verði ekki neitað að
Picasso hafi farið illa
með margar konur, en
hann hafi einnig verið
skilningsríkur og blíður.
Segir í bókinni að á styij-
aldarárunum hafi Pic-
asso í tvígang orðið yfir
sig ástfanginn af konum,
sem báðar hafi hætt við
giftingaráform sín og
málarans. Hafi Picasso
tekið hafnanir beggja
kvennanna ákaflega
nærri sér.
Gaby Lespinasse vakti
ást Picassos árið 1915.
„Hún var afar ljúf stúlka,
sem talið er að hafí dans-
að í kabarett á Montp-
arnasse," segir Richard-
son í samtali við The
Independent. Ástmaður
hennar og síðar eigin-
maður var Henri Les-
pinasse, sem var einn af
þeim sem lögðu grunninn
að St. Tropez. Þar átti
hann hús sem Gaby og Picasso héldu
oft til þegar þau vildu flýja skarkala
Parísarborgar og var húsið ástar-
hreiður þeirra. Segir Richardson að
margar vatnslitamyndir séu til af
herbergjum hússins, og séu myndirn-
ar einstakar á meðal verka Picassos.
Með myndunum er einnig að finna
ástarbréf Picassos til Gaby og lýsing
á svefnherbergi þeirra. „Picasso gaf
Gaby myndirnar og bréfin en þau
komu ekki fram í dagsljósið fyrr en
fyrir nokkrum árum. Þau eru mjög
áhrifamikil, á sumum þeirra eru nöfn
þeirra fléttuð saman í mörgum litum,
þau sameinast í eitt. í einu bréfanna
skrifar Picasso „ég elska þig“ í öllum
mögulegum litum. Þarna birtist ljúf
og viðkvæm hlið á Picasso."
Picasso kynntist Gaby á sama tíma
og ástkona hans, Eva, var að deyja
úr krabbameini. Ekki er vitað hvern-
ig hann útskýrði fyrir henni tíðar
ferðir sínar til St. Tropez en þegar
hún lést, gerði Picasso ráð fyrir að
kvænast Gaby. Hún ákvað hins veg-
ar að giftast Herbert, þar sem hún
taldi að líf með auðkýfingnum yrði
mun þægiiegra en sambúð með mál-
aranum, sem þótti erfiður í um-
gengni og stjórnsamur í meira lagi.
Nam ástkonuna á brott
Picasso var niðurbrotinn maður
en þegar hann tók að jafna sig, vor-
ið 1916, féll hann fyrir Irene Lag-
out. Picasso og vinur hans, ljóðskáld-
ið Guillaume Apollinaire, námu
Lagout á brott og héldu með hana
í hús fyrir utan París. Þaðan flýði
hún, en sneri aftur viku seinna að
eigin frumkvæði. „Samband þeirra
var skrykkjótt fram undir árslok árið
1916 en þá ákváðu þau að giftast.
Þegar Irene átti að hitta fjölskyldu
Picassos í Barcelona fyrir giftinguna,
hætti hún við og hélt til Parísar í
arma fyrri elskhuga síns. Hún var
lesbísk og sveifiaðist á milli karla
og kvenna. Hún lifði mjög óvenjulegu
lífi, til dæmis hélt rússneskur hertogi
henni uppi í Moskvu um tíma.“
Irene hóf raunar ástarsamband
við Picasso að nýju árið 1923 og
Richardson segir að eitt þekktasta
verk Picassos frá þessum tíma,
„Elskendurnir", sé af málaranum
sjálfum og Irene. „Hún lést fyrir
skömmu í hárri elli, 101 árs. Eins
og svo margar konur með skraut-
lega fortíð neitaði hún öllum þessum
sögum en ég var svo heppinn að
rekast á bréf hennar í
skjalasafni í Flórens,"
segir Richardson.
Gyðjur og
dyramottur
Hann fullyrðir að af-
leiðingin af höfnun Irene
hafi orðið sú að Picasso
hafi farið enn einu sinni
á stúfana að leita sér að
konu. Vorið 1917 kynnt-
ist hann rússnesku ball-
erínunni Olgu Khokhlovu
og giftist henni ári síðar,
þá 37 ára gamall. Hann
varð þó fljótt þreyttur á
smáborgaralegum lífsstíl
hennar og tók sér flöl-
margar ástkonur á næstu
árum. Ein þeirra var
Francoise Gilot, sem
sagði um Picasso að hann
umgengist konur í fyrstu
eins og gyðjur en síðar
eins og dyramottur. Hún
hefði ekkert á móti því
fyrrnefnda en að hún
drægi mörkin við að láta
koma fram við sig eins
og dyramottu.
Richardson segir að til-
fmningar Picassos í garð
kvenna hafi verið ákaf-
lega heitar og að hann
hafi ekki getað án konu
verið. „Dora Maar, sem
var ástkona málarans á
árunum 1936-1944, sagði
mér að þegar ný kona
hefði komið inn í líf Pic-
assos hefði allt tekið
breytingum; liststefna
hans, vinahópur, ljóðskáldið (en Pic-
asso vann mikið með skáldum), hús-
ið og hundurinn.
Þetta er fullmikið sagt en þó er
mikið til í þessari fullyrðingu og sam-
bönd hans við konur endurspegluðust
í verkum hans. Þegar hann var blíð-
ur við þær, eru verkin full við-
kvæmni. Þegar þær voru veikar, eins
og t.d. Jacqueline, önnur eiginkona
hans, sem var oft veik, sést það í
myndum hans af þeim. Og þegar
hann fann sér nýja konu, átti hann
til að mála myndir af báðum konun-
um, og sú sem fyrir var sá að önnur
var komin í hennar stað. Þá hef ég
komist að því að eftir 1910 málaði
Picasso ekki alltaf ástkonur sínar í
mannsmynd, hann átti það til að
sýna þær til dæmis í líki hljóðfæris
sem hægt var að leika á.“
„ELSKENDURNIR" sýnir Picasso með ástkonu
sinni, Irene Lagout, sem hætti við að giftast honum
á síðustu stundu.
HARPA, Ágústa Sigrún og Kristinn Örn.
Lög úr söngleikjum
flutt í Ámessýslu
HAFIN er síðari tónleikasyrpan
á haustönn handa nemendum í
Árnessýslu á vegum verkefnisins
Tónlist fyrir alla. Að þessu sinni
fá nemendur í Árnessýslu að
kynnast söngleikjatónlist.Söng-
konurnar Ágústa Sigrún Ágústs-
dóttir og Harpa Harðardóttir
ásamt píanóleikaranum Kristni
Erni Kristinssyni flytja þeim
nokkur vinsæl lög og önnur
minna þekkt. Eins og venja er
efnir tónlistarfólkið til opinberra
kvöldtónleika fyrir almenning í
tengslum við kynningarnar í skól-
um. Þar flytja þau dúetta og ein-
söngslög eftir Irving Berlin, Je-
rome Kern, Cole Porter, George
Gershwin, Leonard Bernstein og
fleiri.
í vikunni verða haldnir 17
skólatónleikar en almennir tón-
leikar Ágústu, Hörpu og Kristins
verða í Hveragerðiskirkju í dag,
þriðjudaginn 12. nóvember, kl.
20.30 og Fjölbrautaskóla Suður-
lands föstudaginn 15. nóvember
kl. 20.30.
Ágústa Sigrún Ágústsdóttir
stundaði söngnám við Söngskól-
ann í Reykjavík og lauk þaðan
burtfararprófi árið 1992 og kenn-
araprófi vorið 1994. Hún hefur
sungið með Mótettukór Hall-
grímskirkju og Óperusmiðjunni
og er félagi í Kór Islensku óper-
unnar og hefur starfað með Leik-
félagi Kópavogs og Leikfélagi
Akureyrar. Jafnhliða námi sínu
hefur Ágústa sótt einkatíma hjá
Evgeníu Ratti, Anthony Hose,
Peter Locke og Ellen Lang
Harþa Harðardóttir lauk söng-
kennaraprófi 1994. Harpa hefur
sungið með Kór Langholtskirkju,
er félagi í Kammerkór Lang-
holtskirkju og hefur starfað í Kór
Islensku óperunnar.
Kristinn Örn Kristinsson
píanóleikari stundaði nám við
Tónlistarskólann á Akureyri og
Tónlistarskólann í Reykjavík.
Hann fór síðan í framhaldsnám
til Bandaríkjanna og lauk BM-
prófi frá Southern Illinois Uni-
versity, Edwardsville. Hann var
auk þess í tvö ár við Tónlistarhá-
skólann í St. Louis.
Kristinn er skólastjóri Tónlist-
arskóla Islenska Suzuki-sam-
bandsins og kennir við Tónlistar-
skólann í Reylgavík.
Safnfræðsla
í AUSTURFORSAL Kjarvalsstaða
stendur nú yfir sýning til kynningar
á starfsemi safnsins er lýtur að
fræðslu og miðlun, safnfræðslu.
Markmiðið með þessu starfi er að
kynna fyrir íslenskum skólanemum
verk og lífsýn innlendra og erlendra
myndlistarmanna, áður fyrr og nú
á tímum og vekja þannig áhuga á
list og menningu ásamt því að efla
vitund um menningararfleifð og
menningarsögu. í tengslum við sýn-
ingar byggingarlistardeildar safns-
ins hafa skólanemar hlotið fræðslu
um íslenska byggingarlist og mann-
gert umhverfi.
í tengslum við kynninguna á safn-
fræðslu stendur yfir sýning á verkum
nemenda frá tveimur skólum á höf-
uðborgarsvæðinu. Þetta er úrval
verka sem nemendur unnu undir
handleiðslu myndmenntakennara
sinna eftir að þeir höfðu skoðað sýn-
ingu á verkum Errós sem haldin var
á Kjarvalsstöðum í nóvember og
desember 1994 og fengið fræðslu
um list hans og vinnuaðferðir.
í Austurforsal liggur frammi lítið
verkefni „Hvað manstu?“ sem teng-
ist sýningunni á verkum Listasafns
Reykjavíkur, aðföngum 1991-1996.
Börn, unglingar og fjölskyldur
þeirra geta unnið það saman eftir
að hafa skoðað sýninguna. Almenn
leiðsögn um sýningu safnsins er
alla sunnudaga kl. 16.
AXUlXf

H v e rs d a gs l e gi r hlutir eiga að vera fallegir