Morgunblaðið - 12.11.1996, Blaðsíða 24

24 E ÞRIÐJUDAGUR 12. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Sumarhús
og ferða-
miðstöð
á Mýrum
Húsin í ferðamiðstöðinni verða hlaðin úr gijóti, sem til er á staðnum. Yfirbragð þeirra verður því
all sérstætt en markmiðið er, að þau falli vel að umhverfinu. Hönnuður skipulagsins og ferðamið-
stöðvarinnar er Páll Björgvinsson arkitekt.
Uppdráttur af skipulagssvæðinu, en það er í landi Urriðaár við Brókarvatn á Mýrum í 14 km. fjarlægð frá Borgarnesi. Innan hring-
Iaga svæðisins er ferðamiðstöðin með 7 orlofshúsum og 25 svefnskálum ásamt hestaleigu, tjaldstæði og sameiginlegu leik- og útivistar-
svæði. Þá er gert ráð fyrir 51 leigulóð til almennings fyrir sumarhús en auk þess fyrir sameiginlegum leik- og útivistarsvæðum og
bílastæðum fyrir lóðirnar. Hver lóð er um 2500 ferm.
BÚIÐ er að samþykkja skipulag
sumarhúsasvæðis og ferðamiðstöðv-
ar í landi Urriðaár við Brókarvatn
á Mýrum í Borgarfírði, sem er í 14
km. fjarlægð frá Borgamesi. Ferða-
miðstöðin hefur hlotið nafnið Mýra-
sól og á að rísa við þjóðveg 54, sem
liggur til Ólafsvíkur. Hönnuður
skipulagsins og ferðamiðstöðvarinn-
ar er Páil Björgvinsson arkitekt.
Ferðamiðstöðin verður eins konar
þorp, sem skipist í 7 orlofshús og
25 svefnskála ásamt hestaleigu,
tjaldstæði og sameiginlegu leik-og
útivistarsvæði. Á svæðinu er enn-
fremur gert ráð fyrir 51 leigulóð til
almennings fyrir sumarhús en auk
þess fyrir sameiginlegum leik- og
■átivistarsvæðum og bflastæðum fyr-
ir lóðimar. Hver lóð er um 2500
ferm.
Landið er melar eða mýrlendi,
klettótt og kjarri vaxið, en saman-
lagt er allt skipulagssvæðið um 14
hektarar og í eigu hjónanna Guð-
rúnar Sigurðardóttur og Sigur-
björns Garðarssonar á Urriðaá og
Leirulæk. Sumarhúsalóðirnar liggja
austan megin við Ólafsvíkurveg og
sunnan megin við Brókarvatn.
Vegaframkvæmdir eru þegar hafn-
ar og farið að leigja út lóðir.
Hestar teknir í hagagöngu
Að sögn Sigurbjörns Garðarsson-
ar hafa undirtektir verið góðar og
þegar búið að leigja sjö lóðir undir
sumarhús og líklegt að fleiri fari á
næstunni. — Samt er ekki nema
stutt síðan skipulagið var samþykkt,
segir hann. — Eg geri mér því von-
ir um, að lóðirnar fari fljótt. Fólk
virðist ekki setja fjarlægðina fyrir
sig, enda er hún ekkert tiltökumál
og þegar Hvalfjarðargöngin koma,
styttist leiðin hingað frá Reykjavík
enn um 40 km.
Það var raunar ásókn í þetta
svæði, áður en farið var að skipu-
ieggja það og æ fleiri virðast hafa
áhuga á þessum lóðum, eftir því sem
þetta spyrst út. Að mínu mati hefur
landið mikla kosti. Þarna eru kletta-
borgir og kjarr frá náttúrunnar
hendi og mjög skjólsælt. Það er far-
ið frá Ölafsvíkurvegi inn á svæðið,
þannig að það er alltaf opið, jafnt
vetur sem sumar.
Svæðið ætti að hafa mikið að-
dráttarafl fyrir hestamenn, en
þarna er m. a. stutt í skemmtilegar
fjörur, bæði fyrir hestamenn og
aðra. Ég mun taka að mér hesta í
hagagöngu fyrir hestamenn, þannig
að þeir geta komið á hestum sínum.
Lóðirnar eru misdýrar eftir því
hvar á svæðinu þær eru. Vegur um
svæðið er vel á veg kominn, en
Sigurbjörn annast sjálfur vegagerð-
ina. Ennfremur verður borað eftir
vatni á svæðinu. — Það er stefnt
að því að ljúka öllum slíkum fram-
kvæmdum fyrir vorið, segir Sigur-
björn.
Vegghleðsla úr staðargrjóti
Húsin í ferðamiðstöðinni verða
hlaðin úr grjóti á staðnum. — Þetta
grjót er munstrað frá náttúrunnar
hendi og mjög gott að hlaða úr því,
segir Sigurbjörn. — í timburverkið
verður svo notaður rekaviður frá
Vestfjörðum. Yfírbragð húsanna
verður því nokkuð óvenjulegt, en
þetta verða íslenzk hús og í stíl við
umhverfið.
Það hefur alltaf verið draumur
minn að koma upp smáhýsum fyrir
ferðalanga, sem vilja stoppa stutt
við, kannski eina til tvær nætur,
enda þótt þeir geti að sjálfsögðu
dvalizt lengur, ef vill. Á þessu svæði
er ekkert af því tagi, en hér er
mikill ferðamannastraumur á sumr-
in.
Að sögn Sigurbjörns hefur af-
rakstur af hefðbundnum búskap
dregizt saman og því ákvað hann
að leita nýrra leiða. — Við hjónin
bjuggum áður á Urriðaá og vorum
þar með sauðfé, en ákváðum síðan
að kaupa Leirulæk og sameina
kvótana á þessum tveimur jörðum,
segir hann að lokum. — Sjálf búum
við á Leirulæk, en ætlum að nota
Urriðaá fyrir þessa starfsemi.
m
A tímamótum
Lagnafréttir
Steinrör í frárennslislögnum í grunnum nær 50
ára gamalla húsa eru orðin brotin og morkin,
segir Sigurður Grétar Guðmundsson. Það þýðir
ekki annað en horfast í augu við þann veruleika.
Flestar þjóðir eiga sér langa bygg-
ingasögu og langa hefð, fjöldi
aldagamalla bygginga prýðir borgir,
margir búa í húsum sem eru allt að
tvö hundruð ára gömul.
Hérlendis er þessu öðruvísi farið,
byggingar frá síðustu öld, sem hafa
staðist tímans tönn, eru fágætar.
Skortur á varanlegu byggingarefni,
skortur á verkkunnáttu og skortur á
þori og dug gerði það að verkum að
með hverri öld urðu hýbýli almenn-
ings ömurlegri, minni og lélegri. Þótt
íslenski torfbærinn sé nú í hávegum
hafður sem minjar og reynt að halda
við nokkrum þeirra, voru þeir ekki
holl né þægileg hýbýli.
í dag er öldin önnur, flestir búa í
vönduðum og háreistum húsum sem
rafmagn frá vatnsaflsvirkjunum sér
um að lýsa hátt og lágt og heita
vatnið úr jörðinni sér um að halda
heitum á hveiju sem gengur utan-
húss.
Byggingaöldin
' Það er ekki fyrr en á tuttugustu
öldinni sem íslendingar fara almennt
að byggja sér hús sem stóðu undir
nafni, þá hefst saga bárujámshús-
anna sem mörg hver standa enn og
er efalaust merkasta og kannski það
eina markverða sem við höfum lagt
fram til byggingasögu heimsins.
En um miðja öldina þegar hildar-
leikur seinni heimstyijaldarinnar
skekur veröldina hefst byggingaöldin
á íslandi og steinsteypan, efnið sem
allir héldu að væri kraftaverkaefni
sem þyldi allt, hóf innreið sína.
Þessvegna er ekki út í hött að
segja að fyrsta kynslóð bygginga
steinsteypualdarinnar sé hálfrar ald-
ar gömul, það er ailt og sumt, sann-
arlega ekki hár aldur.
Lagnir komnar á aldur
En nú standa eigendur þessara
húsa frammi fyrir nýjum hlut; lagnir
í húsunum eru komnar á aldur en
ekki er sama hvaða lagnir það eru.
Eirrör í hitakerfum og lögnum fyrir
heitt kranavatn eru flestar u. þ. b.
30 - 40 ára gamlar, það var á sjötta
áratugnum sem eiröldin gekk yfir. Á
höfuðborgarsvæðinu eru þessi kerfi
mörg hver á fallanda fæti þó ekki
séu þau eldri.
Svört stálrör í hitakerfum, snittuð
og skrúfuð, hafa víða staðið sig vel
þar sem utanaðkomandi raki hefur
ekki náð að tæra þau en spurningar-
merki má setja við galvaniseruð stál-
rör frá þessum tíma og yngri.
En það eru fyrst og fremst frá-
rennslislagnir í grunnum, í flestum
tilfellum steinrör, sem eru að hrynja.
Það þykir Iíklega fast að orði kveðið
að þau séu að hrynja, hér sé verið
að mála skrattann á vegginn, en svo
er alls ekki. Hús sem eru að nálgast
fimmtugsafmælið eða eldri eru flest
þessu marki brennd, steinrörin eru
brotin og morkin, það þýðir ekki
annað en horfast í augu við raunveru-
leikann.
Þetta kemur mörgum í opna
skjöldu, það er eðlilegt, þetta er fyrsta
kynslóðin sem stendur frammi fyrir
þessu.
Það er ekki víst að þetta bytji með
stíflu í frárennsli, þetta getur byijað
með raka í gólfi og ekki ólíklegt að
dýralífið aukist jafnvel á parkettlögð-
um gólfum. Niðri í lögnunum er að
ganga í garð gósentíð hjá húsamaur-
um og öðrum smákvikindum, _ þeir
braggast vel og tímgast ört. Ólykt
er enn eitt einkennið og stíflur að
sjálfsögðu þó ótrúlegt sé hvað grunn-
urinn tekur stundum lengi við þó rör
séu brotin og fallin saman.
Hvað er til ráða?
Umfram allt: ekki fá mann og loft-
pressu og byija að brjóta og bramla,
það er að fara inn í öngstræti.
Þijár meginreglur er rétt að hafa
í huga þegar endurnýjuð er frárennsl-
islögn í grunni:
a) Fundin sé besta tæknileg
heildarlausn sem ekki aðeins geri
brotnar og gamlar frárennsli-
slagnir í grunni óskaðlegar, held-
ur allar aðrar lagnir í grunni sem
skapað geta skaða og útgjöld síð-
ar.
b) Gætt skal ýtrustu hagsýni og
ætíð reynt að finna ódýrustu
lausnina án þess að slaka á tækni-
legum kröfum.
c) Vanda skal hönnun og undir-
búning ejns og auðið er til að
framkvæmdin verði íbúum húss-
ins til eins lítilla óþæginda og
nokkur er kostur.