Morgunblaðið - 14.11.1996, Blaðsíða 12

12 FIMMTUDAGUR 14. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
*
Avextir hækka en
grænmeti lækkar
VERÐ á innfluttum ávöxtum
hækkaði um 4,8% í síðasta mán-
uði, en verð á grænmeti lækkaði
hins vegar um 2,4% á sama tíma.
Að hluta til er hér um árstíða-
bundna verðsveiflu að ræða. Verð
á eplum og vínberjum hefur
hækkað, en verð t.d. á paprikum
og kartöfium hefur lækkað.
Neysluverðsvísitala, sem kynnt
var í gær, sýndi að grænmeti,
ávextir og ber hækkuðu um 2,4%
og átti það sinn þátt í að vísital-
an hækkaði í október um 0,1%.
Rósmundur Guðnason, deildar-
stjóri hjá Hagstofunni, sagði að
þessi tala segði ekki alla sögu
um þær breytingar sem hefðu
orðið á þessu lið. Ávextir hefðu
hækkað í verði, en grænmeti
lækkað. Hann sagði að búast
mætti við að grænmeti héldi
áfram að lækka á næstu mánuð-
um enda væri fijáls innflutningur
á inniræktuðu grænmeti yfir
vetrartímann.
Rósmundur sagði að landbún-
aðarráðuneytið hefði að undan-
förnu lækkað tollvernd á paprik-
um og það hefði leitt til verðlækk-
unar á þeim. Tómatar hefðu hins
vegar hækkað í verði í síðasta
mánuði án þess á því væri aug-
ljós skýring. Rósmundur sagði
að það lága verð á kartöflum, sem
verið hefur undanfarna daga,
væri ekki enn komið fram í
neysluverðsvísitölu.
Fjölskyldu- og húsdýragarðurinn í Laugardal
Rekstrarfélag taki
við í ársbyrjun 1998
TILLAGA nefndar um breytt rekstr-
arfyrirkomulag á Fjölskyldu- og
húsdýragarðinum í Laugardal gerir
ráð fyrir að rekstrarfélag verði
stofnað um garðinn, sem taki við
rekstrinum í ársbyijun 1998.
Lagt er til að megináhersla verði
lögð á uppeldis- og kynningarstarf,
sem tengist innlendri matvælafram-
leiðslu, vistvænu umhverfi og endur-
vinnslu og að samstarfsaðilar borg-
arinnar um rekstur garðsins verði
valdir með tilliti til þess.
í tillögu nefndarinnar er gert ráð
fyrir að helstu markhópar verði börn
og unglingar meðal annars á leik-
skólum, skólum og sumarnámskeið-
um.
Rekstrarstjórn skipuð
Nefndin leggur til að hið fyrsta
verði skipuð þriggja manna rekstrar-
stjórn fyrir garðinn, er starfi til árs-
loka 1997. Stjórnin hafi umsjón með
rekstri garðsins og umboð til breyt-
inga á starfsfyrirkomulagi. Hún skal
þó starfa innan ramma fjárhagsáætl-
unar fyrir árið 1997 og í samræmi
við starfsmannastefnu borgarinnar.
Rekstrarstjórninni er jafnframt
ætlað að undirbúa samninga við
samstarfsaðila borgarinnar í
rekstra'rfélagi, sem ætlað er að reka
garðinn frá ársbyijun 1998 og að
undirbúa samninga við styrktarað-
ila. Stjórnin skal kanna sérstaklega
hvort núverandi starfsmenn garðsins
óski eftir að gerast þátttakendur í
rekstri hans og þá með hvaða móti.
Lagt er til að samningsdrög verði
lögð fyrir borgarráð fyrir lok ágúst
árið 1997.
Tillagan hefur verið lögð fram í
borgarráði og var vísað þaðan til
íþrótta- og tómstundaráðs.
Fyrrum starfsmenn Ungiingaheimilis ríkisins héldu málþing um unglinga í vanda og úrlausnir
M
-ALÞINGIÐ var haldið af
nokkrum fyrrverandi
starfsmönnum Ungl-
ingaheimilis ríkisins í
samstarfi við Barnavemdarstofu. í
upphafi þingsins stikluðu fyrirlesar-
ar á stóru um meðferðarúrræði
unglinga í sögulegu samhengi, allt
frá fimmtándu öld og fram til dags-
ins í dag. Auk þess var velt upp
heimspekilegri sýn á unglinga í
vanda. Síðari hluti þingsins fjallaði
að mestu um stöðuna eins og hún
er nú og hvert stefna skuli í framtíð-
inni. Um þau málefni var sá háttur
hafður á að sérfræðingar frá hinum
ýmsu meðferðarstofnunum samfé-
lagsins fluttu erindi, en strax á eft-
ir var komið með andsvar.
Á málþinginu varð fundarmönn-
um tíðrætt um nauðsyn þess að
gott samstarf ríkti milli hinna ýmsu
stofnana sem sinntu uppeldismálum
barna og unglinga, en auk þess
komu fram skiptar skoðanir á því
hvort hækka bæri sjálfræðisaldur
unglinga úr 16 árum í 18 ár.
í formála að þinginu sagði Árni
Stefán Jónsson, framkvæmdastjóri,
að Kristján Sigurðsson hefði unnið
brautryðjandastarf í þjónustu fyrir
börn og unglinga í vanda og for-
eldra þeirra. „Áhugi Kristjáns og
elja hefur einnig verið öðrum mikil-
væg hvatning á þessum vettvangi.
Margir þeir sem starfa að velferðar-
málum barna og unglinga í dag
stigu sín fyrstu skref undir hand-
leiðslu hans,“ sagði Árni Stefán.
ísland án ólöglegra
fíkniefna um aldamótin
Páll Pétursson, félagsmálaráð-
herra, ávarpaði þingið og ræddi
meðal annars um fíkniefnavanda
unglinga. Hann lagði áherslu á að
fréttir um fíkniefnaneyslu ung-
menna væru vandmeðfarnar og að
rangar og yfirdrifnar upplýsingar
gætu orðið til þess að krakkar fari
að líta á vímuefnaneyslu sem hvers-
dagslegan hlut. Hann nefndi einnig
að Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
borgarstjóri, hefði leitað samstarfs
við ríkisstjórnina og ECAD (Evr-
ópskar borgir gegn eiturlyfjum) um
samstarfsverkefnið Island án ólög-
legra fíkniefna árið 2002. Hann
sagðist fagna þessu frumkvæði
borgarstjóra og lýsti sig fúsan til
að taka þátt í þessu verkefni.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
borgarstjóri, velti fyrir
sér stöðu unglingsins al-
mennt í nútímasamfélagi.
Hún sagði mikilvægt að
gott samstarf og sam-
staða væri
Marka þarf skýra
stefnu sljómvalda
BORGARSTJÓRI og félags-
málaráðherra fluttu ávörp.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
FJÖLMENNT var á málþinginu um unglinga í vanda.
Málþing sem bar yfírskríftina Unglingar í vanda, sögulegsýn og
framtíðarsýn var haldið nýlega. Arna Schram sat málþingið sem
var haldið til heiðurs Krístjáni Sigurðssyni, fyrrverandi
forstöðumanni Unglingaheimilis ríkisins (UHR), í tilefni af 70 ára
afmæli hans fyrr á þessu ári.
fellt um þau sem vandamál, heldur
sem kraftmikla, skapandi einstakl-
inga sem bera ábyrgð á sjálfum sér
og framtíðinni,“ sagði hún.
Nýjar leiðir reyndar
fyrir aldarfjórðungi
Sveinn Allan Morthens, fram-
kvæmdastjóri, og Snjólaug Stefáns-
dóttir, verkefnastjóri, fjölluðu um
þróun meðferðar- og sérúrræða fyr-
ir unglinga á íslandi, allt frá fimmt-
ándu öld og fram til dagsins í dag.
------------------- Meðal annars kom fram
Samhæfa þarf að þjónusta og meðferð
alla þjónustu fyrir unglinga hefði um
fyrir unglinga marfft l)reysl
á milli allra
þeirra stofnana samfélagsins sem
koma að uppeldi ungs fólks, allt frá
fjölskyldunni og upp í stjómvöld.
Skilaboðin til unga fólksins þyrftu
að vera skýr og nauðsynlegt væri
að auka ábyrgðartilfínningu þeirra
og styrkja sjálfsímyndina. „Þetta
gerum við ekki með því að tala sí-
á síðast-
liðnum 25 árum, en á
seinni hluta sjöunda ára-
tugarins jókst eftirspurn og fram-
boð á sérmenntuðu fólki, sem hafði
með sér til íslands nýjar kenningar
og hugmyndir um velferðarmál
barna og unglinga.
Jón Kalmansson, heimspekingur,
gerði að umtalsefni þá almennu
þætti sem þyrftu að vera til staðar
til að skapa ungu fólki sem best
og heilladrýgst lífsskilyrði. Hann
lagði áherslu á að þau skilyrði verði
að miða að því að ungt fólk fái
trausta sjálfsmynd og læri að bera
virðingu fyrir sjálfu sér. „Til þess
að svo megi verða þurfa skilyrði
innan fjölskyldunnar, í skólanum
og í samfélaginu öllu að vera með
þeim hætti að þau skapi ungu fólki
öryggi og hafí á það örvandi áhrif.
Hér tel ég að ábyrgðin deilist á
milli aðstandenda og fagfólks, svo
sem kennara og hins opinbera."
Fjárveitingar til
meðferðarmála aukast
Forstjóri Bamavemdarstofu,
Bragi Guðbrandsson, fjallaði um þær
breytingar sem hafa orðið á skipu-
lagi og stjórnsýslu í bamavemdar-
málum og rekstri meðferðarstofn-
ana ríkisins fyrir börn og unglinga
á undanfömum árum. Hann sagði
að fjárveitingar til meðferðarmála
ungmenna hefðu aukist undanfarin
ár og að meðferðarrýmum í notkun
hafí fjölgað um 10% árlega sl. fjög-
ur ár. Rými væm nú rúmlega 40.
Bragi sagði hins vegar að þrátt
fyrir eflingu langtímameðferðar sé
ljóst að enn sé ekki unnt að anna
eftirspurn og á biðlistum Barna-
verndarstofu væru nú hátt í 20
unglingar.
Mikilvægt að reynslan nýtist
Lára Björnsdóttir, félagsmála-
stjóri, ræddi m.a. þær breytingar
sem nú eiga sér stað innan Félags-
málastofnunar Reykjavík-
urborgar, en þær miði t.d.
að því að bæta þjónustu
við fjölskyldur með börn
og unglinga í vanda. Hug-
myndafræðin að baki sé
fyrst og fremst að ná ákveðinni
heildarsýn yfír líf og vanda hvers
einstaklings sem og þá þjónustu sem
stofnunin veiti.
Sigurður Ragnarsson, sálfræð-
ingur, svaraði Láru og benti til að
mynda á að sérháefmg væri ekki
endilega á kostnað heildarsýnar,
Boð til unga
fóiksins þurfa
að vera skýr
eins og Lára héldi fram í erindi sínu.
Áskell Kárason, forstöðumaður
hjá Stuðlum, meðferðarstöð fyrir
unglinga, skýrði frá helstu þjón-
ustuþáttum Stuðla, en þar er fyrst
og fremst einblínt á skammtíma-
meðferð. Hann sagði einnig að þeir
sem vinna að meðferðarmálum ættu
kröfu á viðurkenningu og jákvæðri
athygli.
Helgi Kristbjamarson, geðlækn-
ir, sagði að meðférðarstefnan á
Stuðlum væri nákvæmlega eins og
sú sem hefði verið viðhöfð á Tindum
og spurði hvers vegna verið væri
að stofna nýja meðferðarstöð ef
gera ætti nákvæmlega sömu hluti.
Hann lagði áherslu á að nýta bæri
betur reynslu fyrri kynslóða í með-
ferðarmálum fyrir unglinga.
Samhæfing og samvinna
Valgerður Baldursdóttir, yfir-
læknir á barna- og unglingageð-
deild, gerði að umræðuefni í erindi
sínu að samhæfa bæri alla þjónustu
við unglinga þannig að allir njóti
sama réttar. „Þetta grundvallar-
atriði er ekki sjálfgefið í þjónustu
við unglinga hér á landi, þar sem
þjónustan er klofin milli tveggja
kerfa, þ.e. stofnana sem heyra und-
ir félagsmálaráðuneytið, eins og
meginhluti þjónustu við unglinga
gerir, og svo aftur heilbrigðisráðu-
neytið, eins og barna- og unglinga-
geðdeild gerir. Við þurfum að
tryggja að gæði þjónustunnar í
heild séu sambærileg hvaðan sem
hún kemur og ég held að við ættum
ekki að missa sjónar á því mark-
miði, þó við þurfum að brúa nokkr-
ar brýr á leiðinni."
Unnur V. Ingólfsdóttir sagði m.a.
í andsvari sínu að svo virtist sem
uppbygging þjónustu fyrir unglinga
á íslandi hafi fremur ráðist af
handahófskenndum þörfum ákveð-
inna hagsmunahópa en markaðri
stefnu stjórnvalda. „Þessi barátta
gerir það að verkum að í stað sam-
vinnu ríkir sundrung og þjónustan
verður óaðgengileg fyrir þá sem
þurfa á henni að halda,“ sagði hún.
Þórarinn Tyrfingsson, yfirlækn-
ir SÁÁ, sagði m.a. að meðferðar-
umhverfið á Vogi væri ekki slæmt
fyrir unglinga eins og margir héldu
fram. Hann sagði að yfirleitt væri
það undanfari bata hjá unglingum
að þeir tengdust fullorðnu fólki,
annaðhvort foreldrum sínum eða
fullorðnum einstaklingum sem
væru í vímuefnameð-
ferð. Hann áréttaði þó
að hann væri ekki þar
með að segja að þetta
________ væri eina rétta leiðin tii
meðferðar.
Drífa Kristjánsdóttir, forstöðu-
maður, gerði m.a. að umtalsefni í
erindi sínu að börn og unglingar í
vanda þyrftu allt öðruvísi með-
höndlun en fullorðnir. Auk þess
lagði hún áherslu á að brýnt væri
að byggja upp meðferðarstöð fyrir
þolendur kynferðisofbeldis.