Morgunblaðið - 14.11.1996, Blaðsíða 49
MORGUNBLAÐIÐ
MINIMIIMGAR
FIMMTUDAGUR 14. NÓVEMBER 1996 49
)
)
)
)
)
I
I
I
i
I
I
s
I
I
9
s
9
9
«
«
«
+
þar tók hann ástfóstri sem entist
ævina alla.
Á unglingsaldri hóf Friðbjörn sjó-
róðra hjá Bjarna Grímssyni, for-
manni og síðasta sjálfseignarbónda
á Stokkseyri, sem byggðin þar er
síðan nefnd eftir. Margoft minntist
Friðbjöm vertíðanna með Bjarna,
en róið var á sexæringi frá Þorláks-
höfn. Vistin þar var oft köld í óhit-
aðri verbúðinni, en útgeislun Bjarna
formanns jafnaði metin. Hann hafði
mikil áhrif og varanleg á sjómann-
inn unga, sem dáði létta lund
Bjarna, farsæla skipstjóm og veð-
urgleggri manni sagðist hann aldrei
hafa verið með.
Friðbjörn stundaði nám á Laug-
arvatni tvo vetur árin 1930-1932.
Með honum í skólanum var Halldór
bróðir hans, sem alla tíð var honum
sérstaklega kær, en Halldór reisti
síðar nýbýlið Heiðarbæ í landi
Skálmholts. Friðbjörn minntist ár-
anna á Laugarvatni ekki síst fyrir
öflugt kórstarf, sem þar var haldið
uppi. Hann unni söng og tónlist og
spilaði t.d. iðulega á munnhörpu
fýrir barnabarnabörnin þegar þau
heimsóttu hann á Hjúkrunarheimil-
ið Eir, þótt kominn væri á tíræðis-
aldur.
Hinn 6. júní 1934 gekk Friðbjörn
að eiga frændkonu sína, Guðmundu
Margréti Guðjónsdóttur frá Dísar-
stöðum í Flóa. Þau settust að í
Reykjavík og búnaðist vel, en Guð-
munda var einstaklega vel verki
farin, saumaði flestar flíkur sem til
þurfti og varð mikið úr því sem hún
hafði handa á milli. Guðmunda lést
fyrir rúmum tveimur árum og tók
Friðbjöm þann missi ákaflega nærri
sér.
Árið 1935 réðst Friðbjöm til
starfa við Ljósafossvirkjun í Soginu,
fyrstu virkjunina þar, sem tekin var
í notkun í október 1937. Vinnan
við þessar virkjunarframkvæmdir
varð Friðbirni hrein upplifun. Hann
var ævina út þakklátur fýrir að fá
að taka þátt í þessari uppbyggingu.
Að eiga lítinn hlut að því ævintýri
er skref var stigið til að vinna bug
á skammdegismyrkri og til að fram-
leiða orku sem létti mannshöndinni
erfiðið. Þetta skildi hann og minnt-
ist þess oft síðar á ævinni.
í framhaldi af þessu stundaði
Friðbjörn sjómennsku, lengst á tog-
aranum Arinbirni hersi.
Á stríðsámnum síðari keypti
Haraldur Bjamason, áðumeftids
Grímssonar frá Stokkseyri, Bygg-
ingarfélagið Goða hf. Hann réð
Friðbjörn þegar í upphafi sem verk-
stjóra fyrirtækisins og áttu þeir síð-
an farsælt samstarf í hartnær þijá
áratugi. Þetta varð aðalstarfsvett-
vangur Friðbjörns og þau eru ófá
mannvirkin, fjölbýlishús, raðhús,
einbýlishús og önnur, sem Goði hf.
byggði. Þau mannvirki urðu ekki
alkalí-tæringunni að bráð, þar sem
aldrei var notað annað en holtaefni
í steypuna hjá Goða hf. og þar töldu
menn fráleitt að sækja steypuefni
í fjörur eða sjó. Þeir eru ófáir ungu
mennirnir, sem tóku hjólböruprófið
sitt hjá Friðbimi í Goða.
Friðbjöm naut alla tíð einstak-
lega góðrar heilsu og var aldrei frá
vinnu vegna veikinda. Hann var
harðduglegur maður og kappsamur
við verk og gekk ótrauður til starfa
fram á níræðisaldur.
Snemma árs 1993 flutti Frið-
björn frá heimili sínu á Hofteigi 34
á Hjúkrunarheimilið Eir, sem þá
var að taka til starfa. Á Hofteignum
höfðu þau Guðmunda átt heimili
Sitt og barna sinna í 47 ár svo þetta
voru mikil umskipti fyrir þau þæði.
Á Eir naut Friðbjörn einstakrar
umönnunar og umhyggju og geta
aðstandendur hans seint fullþakkað
fórnfúst starf þeirra sem þar veita
sína hljóðlátu þjónustu.
Undirritaður þakkar rúmlega
fjögurra áratuga samfylgd, sem
aldrei bar skugga á. Tengdaforeldr-
ar mínir á Hofteignum opnuðu á
ýmsan hátt fyrir mér nýjar víddir,
ný viðhorf, sem jafnframt staðfestu
hið fornkveðna, að hver er sinnar
gæfu smiður.
í athyglisverðum eftirmælum,
sem séra Magnús Helgason frá
Birtingaholti skrifaði á sinni tíð um
Tómas Guðbrandsson frá Auðs-
holti, föðurafa Friðbjörns, segir
meðal annars: „Hvar sem hann kom
fram var hann yfírlætislaus, áreið-
anlegur sæmdarmaður." Þessi eink-
unn getur vel átt við þann sæmdar-
mann, sem við kveðjum í dag.
Hörður Vilhjálmsson.
Elsku afi minn. í dag er tæplega
vika síðan ég sat hjá þér inni á Eir
og hélt í hönd þína. Þú sagðir lítið
við mig en þess í stað hélstu þétt-
ingsfast í mig og ornaðir mér með
þinni sterku og hlýju hönd. Á þessu
augnabliki streymdu minningarnar
fram og þá minntist ég meðal ann-
ars þess, að þegar ég var barn
fannst mér þú vera með þær hlýj-
ustu og sterkustu hendur, sem ég
hafði séð. Þar sem ég sat rann það
svo vel upp fyrir mér hversu hvíldar
þurfi þú varst. Þú varst orðinn
þreyttur og heftur af líkama, sem
hafði staðið sig svo vel í rúmlega
94 ár en var núna líkami gamals
manns. Þú saknaðir ömmu mikið,
sem fór svo sviplega, okkur öllum
að óvörum fyrir tveimur og hálfu
ári. Þegar amma dó varst þú ósátt-
ur við að hún skyldi fara á undan
þér. Þú elskaðir hana mikið og barst
mikla virðingu fyrir henni. Þú talað-
ir oft um hana við mig, um hve
falleg hún var, unga sveitastúlkan
úr Flóanum, sem var sú fallegasta
i allri sveitinni. Það var alltaf gam-
an að heimsækja þig á Eir og þeg-
ar vel lá á þér áttir þu það til að
syngja fyrir mig eða spila fyrir mig
á munnhörpuna þína lög sem þú
spilaðir á sveitaböllum þegar þú
varst ungur maður.
Minningin um þig og ömmu er
sterk og falleg og þar sem ég sit
við skriftir hrannast upp fyrir mér
ótal margar minningar, sem ég
mun geyma á meðan ég lifi. Heimil-
ið ykkar á Hofteigi 34 var öruggt
athvarf fyrir mig og frændsystkin
mín hvenær sem við vildum. Þang-
að var gott að koma og þar fékk
maður alla tíð að finna fyrir gest-
risni ykkar og hlýju. Aldrei varst
þú annað en góður og ljúfur við
mig og ekki minnist ég þess að
þú hafir nokkurn tíma sagt við
mig styggðaryrði. Fyrir þér og
ömmu var borin sú virðing, sem
ekki er hægt að lýsa með orðum,
virðing sem einkenndist af aðdáun
og ástúð.
Jólin á Hofteigi 34 voru einstök.
Þangað kom öll fjölskyldan ykkar,
börn og barnabörn, á aðfangadags-
kvöld til að halda jólin saman.
Þessar minningar eru mér dýrmæt-
ur fjársjóður, sem ég mun alltaf
varðveita. Barnsleg eftirvæntingin
fyrir hver jól var mikil og þegar
ég sofnaði á aðfangadagskvöld var
ég leið yfir því að þurfa að bíða í
heilt ár eftir öðru slíku kvöldi.
Heimilið ykkar var svo fallegt og
jólatréð var heill ævintýraheimur,
sem þið amma bjugguð til fyrir
hver jól. Þar var allt fullt af alls
konar körlum og kerlingum og því
auðvelt að gleyma sér þegar hver
krókur og kimi af trénu var skoðað-
ur. Eftir því sem árin liðu breyttist
jólahaldið og voru þau að lokum
færð heim í Brekkugerði til for-
eldra minna. Þá fannst okkur öllum
aðalatriðið að þið amma kæmuð
til okkar í jólamatinn. En núna
komið þið ekki oftar í eigin persónu
heldur er ég þess fullviss að þið
verðið í staðinn hjá okkur í ann-
arri mynd. Allar þær stundir, sem
við höfum átt saman, hafa verið
svo einstakar að þeim verður aldr-
ei gleymt.
Elsku afi minn, það er alltaf
erfitt að horfa á eftir þeim sem
manni þykir vænt um, en ég hugga
mig við það að nú hefur þú hitt
ömmu að nýju, og ég veit að núna
líður þér vel. Elsku afi minn, ég
kveð þig með söknuði og þakka þér
fyrir svo margt. Minningin um þig
og ömmu mun lifa með mér þar til
við hittumst að nýju í öðrum heimi.
Guð blessi þig og varðveiti þig um
alla eilífð.
„Því svo elskaði Guð heiminn að
hann gaf son sinn eingetinn til að
hver sem á hann trúir glatist ekki
heldur hafi eilíft líf.“
Guðrún Þóra Bjarnadóttir.
SIGRÐUR KRISTJAN
BALDUR ÓLASON
+ Sigurður Krist-
ján Baldur Óla-
son röntgenlæknir
fæddist á Svalbarðs-
eyri 30.9 1918 og
lést í Landspítal-
anum þ. 6.11. 1996.
Foreldrar: Óli P.
Kristjánsson póst-
meistari á Akureyri
og k.h. Jósefina
Pálsdóttir. Systir:
Hjördís f. 26.12.
1922. Maki: Herdís
Elín Steingrímsdótt-
ir, f. 23.11. 1921, d.
17.12. 1995. For-
eldrar hennar: Steingrimur
Matthiasson læknir og k.h.
Kristín Þórðardóttir Thorodds-
en. Böm: 1) Sigríður, félagsráð-
gjafi og tækniteiknari, f. 14.12.
1946, maki Bent Rasmussen,
þau eiga 3 böm, 2) Kristín,
lyúkrunarfræðingur, f. 5.6.
1949, maki Jón Baldvin Pálsson,
þau eiga 3 böra, 3) Þóra, mynd-
listarmaður, f. 27.5. 1954, maki
Sumarliði Isleifsson, þau eiga 3
'1
Erfidrykkjur:
M
H
P E R L A N
H
Sími 562 0200
Jiiiiimir
böra, 4) Steingrím-
ur Óli, tónlistar-
maður, starfar í
tölvudeild Reikni-
stofu Háskólans, f.
11.3. 1961, hann á
2 böra.
•Sigurður starf-
aði sem aðstoðar-
læknir við sjúkra-
húsið á Akureyri
snemma árs 1946,
en stundaði síðan
framhaldsnám i
Danmörku og Sví-
þjóð í rúmt ár.
Hann var héraðs-
Hólmavíkurhéraði
1947-1952 og þjónaði lengst af
Áraeshéraði á sama tíma. Frá
1952 starfaði hann við sjúkra-
húsið á Akureyri, sem síðar varð
FSA, og var þar röntgenlæknir
frá 1955-1990. Á þeim tíma fékk
hann framhaldsmenntun á
Landspítalanum og í Hollandi.
Útförin fer fram fimmtudag-
inn 14. nóv frá Fossvogskapellu
kl. 13.30.
læknir í
Vinur okkar og félagi, Sigurður
Ólason læknir, er látinn og lagður
í mold í dag. Þar féll einn enn úr
okkar hópi, sem fyrir um það bil
hálfri öld tókum höndum saman
um að stofna veiðineyti við Laxá í
Suður-Þingeyjarsýslu. Sumir okk-
ar höfðu enga reynslu í iðkun þess-
arar íþróttar, en aðrir - þar á
meðal Sigurður hafði ungur verið
að veiðum með föður sínum og
lært af honum. Bytjun okkar tókst
vel og skapaðist þegar í fyrstu
veiðiferð samhugur og vinátta sem
aldrei rofnaði. Eins og að líkum
lætur varð Sigurður líflæknir
hópsins enda mikils um vert að
hafa til taks liprar læknishendur
ef eitthvað bæri út af við veiðarn-
ar, en þær eru oftlega stundaðar
við varhugaverðar aðstæður og
hættulegar ef gætni er ekki við
höfð, en því betur var það sjald-
gæft að kalla þyrfti lækni til þar
sem þarna voru alla jafnan skyn-
samir og varkárir menn.
Það voru ekki eingöngu veiði-
ferðirnar sem veittu hópnum
ánægju. Á vetrum var oft komið
saman og rifjaðir upp viðburðir lið-
ins sumars og yndisstundirnar við
ána og fljótt eftir að sól fór að
hækka á lofti fór tilhlökkunin að
gera vart við sig og jókst hún jafnt
og þétt þar til lagt var af stað í
langri bílalest austur yfír Vaðla-
heiði, á áfangastað og byijað að
kasta.
Sigurður var snjall flugukast-
ari. Hann var elskulegur félagi,
hvers manns hugljúfi en jafnframt
hafði hann ákveðnar skoðanir og
hélt fast við þær. Hann var mjög
hæfur læknir og virtur í starfi
enda er það haft fyrir satt að Sig-
urður, skólameistari í MA, hafi
látið þau orð falla um nafna sinn
- þegar hann var þar í skóla -
að það skipti ekki miklu máli hvaða
námsbraut hann veldi sér að loknu
stúdentsprófi þar sem fjölhæfni
hans væri slík að hann myndi
ganga hveija þeirra með miklum
sóma.
Flestir félaga okkar eru nú
horfnir yfir móðuna miklu og
fagna væntanlega hveijum þeim
sem bætist í hópinn þeim megin.
Ef til vill eru þeir þegar búnir að
finna glæsileg og gjöful veiðivötn
í hinum nýju heimkynnum og bíða
með opinn faðm til að bjóða Sigurð
velkominn í nýtt veiðifélag.
Vertu sæll, vinur, og góða ferð
til endurfunda við elskaða eigin-
konu, sem varð skömmu á undan
þér yfir landamærin.
Veiðifélagar frá Laxá.
það kappsmál að þær yrðu fallegri
hjá okkur en fyrir sunnan. Oft var
hann harður í hom að taka en líka
ljúfur, umhyggjusamur og
skemmtilegur. Þegar umræður
voru komnar í mát tók hann gjarn- *
an um axlirnar á viðmælandanum
(kvenfólkinu), hristi létt og kímdi
á sinn einstaka hátt. Venjulega var
það stórmál ef Strandamaður kom
í myndatöku. Engu var líkara en
að þar væri heiðursgestur á ferð
því að Sigurður hafði þjónað íbúum
Strandasýslu i nokkur ár og virtist
eiga í þeim hvert bein.
Ekki er hægt að minnast Sigurð-
ar án þess að nefna eiginkonu hans,
Herdísi Elínu Steingrimsdóttur,
Dísellu, sem lét á síðastliðnu ári.
Herdís vann hjá okkur sem lækna-
ritari í nokkur ár og skilaði starfi
sínu með mestu prýði. Hún sýndi
okkur einstaka ræktarsemi, sendi
okkur stundum fallegar skreyting-
ar, heimatilbúið kerti fyrir jólin
eða lét Sigurð færa okkur konf-
ekt. Þau voru alltaf eins og ný-
gift, það geislaði af þeim í nær-
veru hvort annars. Það var ævin-
týri líkast að skoða einstakt safn
gamalla lækningatækja í eigu j
þeirra hjóna, en það erfðu þau frá 1
föður Dísellu, Steingrími Matthí-
assyni (Jochumssonar) lækni. Eitt
af áhugamálum þeirra var katta-
hald, þau voru alltaf með eina
læðu, enda spurðum við reglulega
frétta af Kisu.
Langri og farsælli starfsævi er
lokið. Minning þeirra verður höfð
í heiðri hér á deildinni um alla fram-
tíð.
Við vottum börnum þeirra,
tengdabömum, barnabörnum og
öðrum aðstandendum fyllstu sam-
úð okkar.
Samstarfsfólkið á
röntgendeild FSA.
Eftir margra ára ánægjulegt
samstarf er okkur bæði ljúft og
skylt að minnast Sigurðar Ólasonar
með nokkrum orðum. Hann hóf
störf á röntgendeild FSA árið 1955,
tveimur árum eftir að núverandi
sjúkrahús við Eyrarlandsveg var
tekið í notkun og starfaði allt til
ársins 1990, þegar röntgendeildin
var flutt í nýbygginguna. Á þessum
tíma hafa orðið byltingarkenndar
framfarir á öllum sviðum sérgrein-
arinnar. Sigurði var alla tíð mjög
annt um að deildin okkar fengi að
halda í við þróunina og drægist
ekki aftur úr. Oft varð hann að
beijast harðri baráttu, einkum
þegar verið var að skipuleggja
nýju röntgendeildina. Ekki sló
hann af í þeim efnum þótt komið
væri fram undir starfslok. Vafa-
samt er hvort nýja deildin hefði
fengið tölvusneiðmyndatæki strax
ef Sigurður hefði ekki verið
ósveigjanlegur í þeirri kröfu. í
rúma tvo áratugi var hann eini
læknirinn á röntgendeildinni og var
þar að auki heimilislæknir, svo að
einstakan dugnað þurfti til að
standa undir álaginu. Auk röntgen-
rannsókna annaðist hann geisla-
meðferðir, en þær lögðust af hér
nyrðra snemma á 8. áratugnum.
Greinilegt var að Sigurður hafði
mikinn metnað gagnvart deildinni.
Okkur er til dæmis minnisstætt
hvað hann lagði mikla áherslu á
fallegar beinamyndir. Honum var
Hamingjan er afstætt hugtak.
Sumt sem veitir einum unað getur
verið öðrum einskis virði. Og oft-
ast er hamingjan hverful, a.m.k.
sú sem utan frá er fengin. Þessi
orð eru mér efst í huga þá ég
kveð Sigurð Ólason lækni, móður-
bróður minn. Sigurður var mér
ráðhollur alla tíð, sannur vinur,
þó ekki bæri mér ætíð gæfa til
að fara að orðum hans.
Sumt fólk er kallað náttúrubörn.
Sú nafngift skýrir sig sjálf. Það
eru menn, sem fínna frið og hug-
svölun í að ganga á vit náttúrunn-
ar, dvelja á kyrrlátum stöðum,
fjarri skarkala þéttbýlisins, kjósa
fremur að hlusta á klið straum- '
vatnsins og vell spóans en villiæði
í borg og bæjum.
Frændi var náttúrubarn, stang-
veiðimaður af guðs náð. Hann
hlustaði á þytinn í vorsins veröld
og vatnanna þunga straum. Hann
var græðir, íslensk náttúra var
samofin sálu hans.
„Á grænum grundum lætur
hann mig hvílast, leiðir mig að
vötnum þar sem ég má næðis
njóta,“ segir í sálmi Davíðs. Mín
vissa er að frændi á góða heim-
komu. Römm taug dregur hann til
friðsælla staða, til gömlu veiðifé-
laganna, sem áður hafa gengið á
vit feðranna. Lifið er stutt en Laxá,
löng. Hvíl þú í friði, frændi.
Óli G. Jóhannsson.
Minnismerki úr steini
Steinn ér kjörið efni í allskonar minnismerki. Veitum
alla faglega ráðgjöf varðandi hverskonar minnismerki.
Áralöng reynsla.
8iS. HELGAS0N HF
ISTEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48 • SÍMI 557 6677